سیستم تشخیص پزشکی یک سیستم مبتنی بر قانون و وب گرا برای تشخیص خودکار بیماری ها است. ایده ی اصلی که در پشت سیستم هایی از این نوع قرار دارد استفاده از قدرت اینترنت برای انتشار اطلاعات تخصصی و تخصص تعداد کمی از پزشکان با تجربه و متخصص برای راهنمایی دیگر همکاران پزشکی در حوزه کاریشان است.
دکتران ماهر و با تجربه قوانین خودشان را ایجاد و آنها را در پایگاه دانش سیستم ذخیره می کنند. بعد از انجام این کار سیستم قادر خواهد بود تا به طور خودکار تشخیص بیماری را بر پایه ی علائم بیمار انجام دهد و در اطلاعات تحقیق کند.
به این دلیل که سیستم یک سیستم مبتنی بر وب است تشخیص خودکار در هر نقطه از کره ی زمین و 24 ساعته و در هر روز هفته امکان پذیر است. هم چنین می توان دسترسی به سیستم را به یک بیمارستان / درمانگاه بر پایه ی نیازهای یک مشتری خاص محدود کرد.
این سیستم یک پروژه pilot است. سیستم کامل فرض نشده است و آماده ی استفاده به وسیله ی یک کلاینت خاص است. اما ترجیحا بهتر است سیستم customize شود و بر اساس نیازهای یک بیمارستان خاص یا مرکز پزشکی و... تطبیق داده شود.
طراح این سیستم آقای Dmitry Otblesk.PHD است.
پایگاه دانش سیستم شامل بخش های اطلاعاتی اصلی زیر می باشد:
- تشخیص ها (Diagnoses)
- پارامترها شامل علایم و نتایج تحقیقات (Parameters: symptoms & researches)
- پژوهش ها و بررسی ها (Investigations)
- قوانین منطقی (Rule Of Logic)
هم چنین سیستم اطلاعات بیماران و سوابق پزشکی آنها را ذخیره می کند. پس از ذخیره شدن سوابق پزشکی بیمار در پایگاه دانش سیستم تحقیق و جستجو صورت می گیرد. این امر قوانین منطقی را در ارتباط با وقایع پزشکی بیمار به کار می گیرد و در نهایت سیستم تشخیص جدیدی در ارتباط با این موضوع و با درصد احتمال آن پیشنهاد می کند و تعیین می کند چه بررسی هایی باید انجام شود و از بیمار در مورد چه علایم دیگری باید سوال شود. پس از آن هنگامی که بررسی ها کامل شد پارامترهای جدیدی (نتایج بررسی ها) به سابقه ی پزشکی بیمار اضافه می شود و پروسه ی تحقیق چندین بار اجرا می شود. بنابراین پروسه ی تشخیص بیماری در این سیستم تکراری است. این کار ادامه خواهد داشت تا زمانی که سیستم قادر نباشد بررسی جدیدی را ارائه دهد یا تشخیص جدیدی داشته باشد. بنابراین مدل عمومی تشخیص بیماری که در این سیستم استفاده می شود به صورت زیر است:
تشخیص پژوهش و بررسی علایم بیشتر علایم
گام 2 و 3 ممکن است چندین بار تکرار شوند.
اگر چه از لحاظ فنی ایجاد قوانین منطقی که تنها با یک علامت بیماری می توانند تشخیص دهند ممکن است اما استفاده از آن توصیه نمی شود (به غیر از موارد خیلی واضح و ساده مانند سرما خوردگی و...). رویکرد صحیح این است که بعد از شناخت علائم کلی در مورد علائم بیشتری سوال شود و بررسی صورت گیرد.
تشخیص بیماری تنها بر پایه ی نتایج تحقیقات است نه فقط بر پایه ی علایم کلی. به عنوان مثال اگر شکایتی در مورد درد قفسه سینه و تنگی نفس وجود دارد می توانیم با احتمال %30 بگوییم که بیماری آنژین است اما نمی توانیم بر روی آن تکیه و توقف کنیم. باید حداقل انجام آزمایش خون و تست EKG را درخواست کنیم و سپس بسته به نتایج به دست آمده حتی می توانیم بررسی های بیشتری را انجام دهیم. حتی اگر بیماری واقعا آنژین باشد ما هنوز نیازمند بررسی هستیم زیرا آنژین تشخیص خیلی کلی ای است و ما نیازمند یک تشخیص خاص تر هستیم. بنابراین بعید به نظر می رسد که تشخیص بیماری در یک مرحله لز کار سیستم به دست آید و معمولا بیشتر از یک مرحله است.
این امر در واقع مطابق با شیوه ی قدیمی است که بیمار برای تشخیص بیماری مکررا به پزشک مراجعه می کرد. عموم بیماران تنها با یک علامت به پزشک مراجعه می کنند. برخی از تشخیص های مقدماتی و اولیه می توانند در این مرحله انجام شوند. پس از تکمیل بررسی های دقیق توسط پزشک (مانند آزمایش خون و...) بیمار درمان خود را دنبال می کند تا زمانی که پزشک تشخیص نهایی را بدهد.
توجه به این نکته که سیستم برای جایگزینی همیشگی پزشک طراحی نشده است بسیار مهم است. هدف اولیه از طراحی این سیستم دادن مشاوره به پزشک برای خاطر نشان کردن برخی مشکلات است که پزشک (به عنوان یک انسان) ممکن است فراموش و یا از آن چشم پوشی کرده باشد. برای پزشکان مبتدی مشورت با سیستم که مجموعه ای از اطلاعات سطح بالا و مهم را جمع آوری کرئه است ممکن است سودمند باشد. اما در هر صورت تصمیم نهایی با پزشک است که پیشنهاد سیستم را رد کند یا آن را بپذیرد.
تشخیص ها :(Diagnoses)
تشخیص های پزشکی از لحاظ مرتبه دسته بندی شده اند. هر تشخیص ممکن است مجموعه ای از زیر تشخیص ها داشته باشد که جزئیات و شرح بیشتری درباره بیماری می دهند. تعداد سطوح نامحدود است به عنوان مثال بالاترین سطح تشخیص ممکن است تشخیص بیماری های قلبی باشد و زیر تشخیص ها ممکن می توانند موارد زیر باشند: التهاب میکروبی قلب، گلو درد، مشکل عضله قلب، بیماریهای قلبی ارثی و... . بیماریهای قلبی ارثی شامل موارد زیر است: تنگی آئورت، تنگی ریوی، انقباض آئورت... .
هر گاه برخی از قوانین منطقی با یکی از گزینه های سوابق پزشکی بیمار جور شد، تشخیص سطح بالاتر برای تمام زیر تشخیص ها به همان اندازه اعمال می شود. به عنوان مثال، اگر برخی از قوانین بگویند که EKG باید برای بیماری با بیماری های قلبی انجام شود، آنکاه EKG به طور خودکار برای بیماری با تنگی ائورت نیز پیشنهاد می شود زیرا تنگی آئورت در دسته و مرتبه بیماری قلبی قرار دارد و بر عکس: اگر یک قانون تشخیص مشخصی را را ذکر کرده در صورتی اعمال می شود که این تشخیص مشخص در سوابق پزشکی بیمار موجود باشد. به عنوان مثال یک قانون ممکن است انجام تست EKG را برای هر بیماری که تنگی آئورت دارد پیشنهاد کند. در این نمونه این قانون برای بیماران با بیماریهای قلبی اعمال نمی شود زیرا بیماری قلبی لزوما تنگی آئورت نیست و این تست فقط برای تشخیص خاص پیشنهاد شده است.
قوانین منطقی به دو روش از تشخیص ها استفاده می کنند: به عنوان نتیجه و به عنوان استدلال. آنها هم چنین ممکن است تشخیص هایی را با شرح و تفصیل معین پیشنهاد کنند.
پارامترها(Parameters) :
پارامترها در اصل قسمتی از اطلاعات در باره وضعیت بیمار هستند. به طور کلی پارامترها به دو دسته تقسیم می شوند: علایم بیماری و نتایج تحقیقات.
علامت بیماری طبق ضوابط این سیستم چیزی است که در طول ویزیت بیمار توسط پزشک می تواند کشف شود. برای پیدا کردن علایم، پژوهش پر هزینه یا چند ملاقات ضروری نیست. دکتر می تواند از بیمار درباره ی علایم سوال کند یا بطور مستقیم آنها را چک کند. نمونه هایی از علایم: سردرد (بله یا خیر)، نوع سر درد (چه مدت، کدام قسمت از سر، چه مواقعی)، تعداد دفعات دفع ادرار، درد قلب (بله یا خیر) و... .بر طبق این دسته بندی پارامتری مانند فشار خون نیز یک علامت بیماری است. اگر چه همه ی بیماران نمی توانند بگویند فشار خونشان چقدر است، اما پزشک در طول ویزیت بیمار می تواند آن را چک کند.
نتایج تحقیقات، اطلاعات به دست آمده به عنوان نتایج یک بررسی قطعی است. نمونه های بارزی از نتایج تحقیقات به شرح زیرند: تعداد گلبول های سفید خون، قند خون، قند ادرار، عکس برداری با اشعه X و... .