مقدمه بیماری شریان های کرونری در طی چندن سال ایجاد میشود و میتواند منجر به بروز آنژین قلبی، سکته قلبی و مرگ ناگهانی شود.
بیماری کرونری قلب، شایعترین علت مرگ و میر در انگلستان میباشد اکثر افراد، در اطراف خود کسانی را میشناسند که دچار سکته قلبی شدهاند و بعضی ا زآنها هیچگونه علامتی از قبل نداشتهاند.
بیماری کرونری قلب در طی 50 سال گذشته شیوع بیشتری پیدا کرده که ما بعضی ا زعلل این افزایش را میدانیم.
هدف از تألیف این کتاب دادن اطلاعاتی در مورد این بیماری به شما میباشد تا اگر به این بیماری دچار هستید، چه کارهایی را میتوانید انجام دهید و یا برای پیشگیری از آن، چه اقداماتی باید صورت پذیرد.
برای توصیف و شرح بیماری کرونری قلب و اثرات آن بر روی قلب، از اصطلاحات مختلفی استفاده میشود.
این اصطلاحات عبارتند از : بیماری ایسکمیک قلب، ترومبوز کرونری، آنفارکتوس میوکارد MI ) ) و سکته قلبی.
بیماری کرونری قلب میتواند باعث انواع مختلفی از مشکلات شود که مام این مشکلات به علت عدم اکسیژن رسانی کافی به عضله قلب ایجاد میشوند.
شایعترین این مشکلات عباتند از : آنژین : درد سینه در هنگام انجام فعالیت ایجاد میگردد.
هر گونه فعالیتی میتواند باعث روز این درد سینه (آنژین) شود.
وقتی فرد استراحت میکند، این درد سینه بهبود مییابد.
سکته قلبی : درد شدید سینه که براثر مرگ یک قسمت عضله قلب در هنگامی که خونرسانی به آن قسمت به طور کامل متوقف شده است، در سکته قلبی رخ میدهد.
نارسایی قلبی : تنگی نفس و ورم کردن مچ پاها به علت عدم تلمبه کردن مناسب قلب و نارسایی قلب ایجاد میشود.
نامنظم شدن ریتم قلب (آریتمی) : بینظمی در ضربانهای قلب میتواند سبب تنگی نفس و طپش قلب شود.
بیماری کرونری، تنها بیماریای نیست که باعث گرفتار شدن قلب میشود، اما مهمترین بیماریای است که قلب را دچار مشکل میسازد.
سایر مشکلات قلب عبارتند از: بیماریهای مادرزادی قلب : غیر طبیعی بودن شکل قلب که از لحضه تولد در کودک وجود دارد.
کاردیومیوپاتیها : بیماریهایی هستند که عضلات قلب را دچا رمشکل میسازند.
بیماریهای دریچهای قلب : اختلال در هر یک از چهار دریچهای که در قلب وجود دارد میتواند منجر به مشکلاتی گردد که به آنها بیماریهای دریچهای قلب گفته میشود.
تعداد افرادی به بیماری کرونری قلب دچار هستند در کشورهای مختلف،فرق میکند.
این بیماری در کشورهای پیشرفته اروپایی، آمریکایی و استرالیا از شیوع زیادی برخوردار است اما در کشورهای عقب مانده جهان سوم، تعداد افراد مبتلا به بیماری کرونری قلب بسیار کمترمیباشد.
به نظرمیرسد که این وضعیت به علت نحوه زندگی این افراد ایجاد میشود به طوری که افرادی که از کشورهای عقب مانده جهان سوم به کشورهای پیشرفته مهاجرت میکنند نسبت به سایر افراد کشور مادرشان، بیشتر دچار بیماری کرونری قلب میشوند.
برای مثال، هندیهای که به انگلستان مهاجرت کردهاند بیشتر به بیماری کرونری قلب مبتلا میشود.
درخود قاره اروپا هم از شیوع بیماری کرونری قلب، تفاوتهایی بین کشورهای مختلف آن وجود دارد.
در جنوب اروپا، معمولاً این بیماری کمتر از کشورهای شمال اروپا ( اسکاندیناوی ) و انگلستان است که یک علت آن، نحوه رژیم غذایی مدیترانهای میباشد.
بسیاری از افراد عقیده دارند که رژیم غذایی مدیترانهای که حاوی مقادیر زیادی سبزیجات تازه، سالاد، میوه، ماهی و مقدار نسبتاً کمی گوشت قرمز و لبنیات میباشد، میتواند در مقابل بروز بیماریهای قلبی، اثر حفظتی داشته باشد.
گر چه توصیفاتی از بیماری کرونری قلب در گذشتههای دور توسط پزشکان بیان میشد، اما تا بعد از جنگ جهانی دوم به عنوان یک بیماری شایع مطرح نبود.
از بعد از جنگ جهانی دوم ، میزان بیماری کرونری قلب بخصوص در مردان جوان افزایش یافت.
در ایالات متحده آمریکا ، حداکثر این افزایش درسال 1970 رخ داد و سپی میزان آن تا امروز درحال پایین آمدن است.
همچنین در استرالیا، نیوزیلند و بریتانیا، این میزان در حال کاسته شده است.
متأسفانه درکشورهای بلوک شرق سابق و روسیه، میزان شیوع بیماری کرونری قلب به طور سریعی امروزه در حال افزایش میباشد.
گفتن این مطلب، غلو نمیباشد که امروزه اکثر تختهای بیمارستانی در بریتانیا توسط بیمارانی که به نحوی به تصلب شرایین (سفت شدن رگها) دچار هستند،پرشده است وشایعترین نوع این بیماری نیز بیماری کرونری قلب میباشد.بیماری کرونری قلب از مجموعتمام انواع سرطانها شیوع بیشتری دارد.
این بیماری در افراد مسن بیشتر شایع است و در مردها نیز چها برابر بیشتر از زنها شیوع دارند.
در مردان جوان ، بعد از تصادفات، بالاترین علت مرگ، بیماری کرونری قلب میباشد.
چرا بیماری کرونری قلب این قدر درکشورهای پیشرفته شایع میباشد؟
هیچ کسی به طور مطمئن علت این موضوع را نمیداند، اما رژیم غذایی، استعمال دخانیات، عدم تحرک کافی و محرومیتهای به نظر میرسد که از عوامل مهم شیوع زیاد این بیماری در جوامع غربی باشد.
درمان های جدید : در طی 10 سال گذشته، پیشرفتهای زیادی در درمان بیماری کرونری قلب پدید آمده است.
داروهای جدیدی مثل داروهای از بین برنده لخته خون که بعد از سکته قلبی استفاده میشود ساخته شده است.
همچنین داروهای خوبی برای آنژین و پایین آوردن کلسبرول خون بوجود آمده است و نیز مطالب بیشتری در مورد داروهای قدیمی مثل بتابلوکرها و آسپیرین کشف شده است.
این داروها نه تنها میتوانند برای تسکین علایمی مثل درد استفاده شوند بلکه باعث بهبود تغییرات بیماری نیز میشوند.
با این حال بزرگترین پیشرفت، در جراحی قلب و آنژیو پلاستی ایجاد شده است.
جراحی بایپَس ( CABG یا پیوندی بای پس شریان کرونری ) میتواند باعث تغییر در زندگی بیمارن دچار آنژین قلبی شده و در تبعصی موارد همچنین موجب کاهش خطر ایجاد سکتههای قلبی بعدی میگردد.
آنژیوپلاستی روشی است که با استفاده از یک بالون (بادکنک) کوچک، رگهای باریک شده و یا مسدود شده، گشاد میگردند.
این روش میتواند بسیار مؤثر باشد، بخصوص امروزه که از استنتهای سیمی باریک برای باز باقی ماندن شریانها استفاده میگردد.
تمام این مطالب،خبرهای خوبی هستند برای کسانی که دچار مشکلات قلبی شدهاند،اما هدف ما باید پیدا کردن علل شیوع زیاد بیماری کرونری قلب و سعی در جلوگیری از ابتلاء به آن باشد.
قلب یک تلمبه عضلانی است که در سینه قرار دارد و بطور مداوم در حال کار کردن و تلمبه زدن است.
قلب بطور شبانهروزی خون را به سرتاسر بدن تلمبه میکند در حدود 100.000 بار در روز قلب ضربان میکند.
برای اینکه قلب بتواند این کار سنگین را انجام دهد، نیاز دارد که توسط شریانهای کرونری، به عضله خودش هم خونرسانی مناسبی صورت پذیرد.
قلب چگونه کار میکند؟
عملکرد اصلی قلب،تلمبه کردن خون قرمز و روشن که حاوی مقادیر زیادی اکسیژن و مواد غذایی است از طریق شریانها یبزرگ به سرتاسر بدن میباشد.
وقتی اکسیژن این خون توسط بافتها برداشته شد، وریدها خون فاقد اکسیژن کافی را که به رنگ تیرهتری در آمده است ار دوباره به قلب بر میگردانند.
قلب دارای دو قسمت میباشد که هر قسمت آن به صورت یک تلمبه جداگانه عملب میکند.
ساختمان داخلی قلب این شکل نشان دهنده دوجفت حفره قلب میباشد (یعنی دهلیز و بطن راست و چپ ).
هر جفت حفره به صورت یک تلمبه مجزا عمل میکند.
یک دریچه در قسمت خروجی هر حفره وجود دارد که از برگشت خون درمسیر غلط جلوگیری میکند.
را که اصطلاحاً “ دهلیز“ مینامند، به صورت جمع کننده خون ورودی به قلب عمل میکنند و حفرههای پایینی که به آنها “بطن“ گفته میشود، با انقباض خود باعث میشوند که خون از قلب به بیرون تلمبه شود قسمت راست قلب، خونهایی را که از وریدهای تمام بدن میآید را گرفته وبه سمت ریهها تلمبه میکند تا اکسیژن ریهها بتوانند وارد این خون شوند.
قسمت چپ قلب، خونی را که از ریهها خارج میشود راگرفته و سپس آن را به تمام قسمتهای بدن میفرستد تا نیازهای اکسیژن آنها را بر طرف نماید.
برای اینکه به همه اعضاء و عضلات بدن برسد، باید با فشار زیادی تلمبه گردد.
شما وقتی یک شریانتان بریده میشود، میبینید که خون با چه فشاری به بیرون فوراه میزند.
برای اینکه این تلمبه زدن با قدرت کافی انجام شود، عضلات قلب باید خیلی قوی باشند و هیچگاه مثل سایر عضلات ( مثلاً عضلات پاها ) دچار خستگی نگردند.
بنابراین، عضلات قلب نیاز دارند که خودشان به خوبی خونرسانی خود عضلات قلب، توسط شریانهای کرونری و شاخههای آنها صورت میپذیرد برای اینکه به همه اعضاء و عضلات بدن برسد، باید با فشار زیادی تلمبه گردد.
بنابراین، عضلات قلب نیاز دارند که خودشان به خوبی خونرسانی خود عضلات قلب، توسط شریانهای کرونری و شاخههای آنها صورت میپذیرد.
تصلب شرایین ( سفت شدن شریانها)، آترواسکلروز و آتروما (Atheroma) همگی یک چیز هستند.
وقتی که شما به دنیا میآیید، رگهای خونی شما قابلیت ارتجاعی و الاستیک خوبی داشته و خون میتواند به راحتی از داخل آنها عبور نماید.
اما بعد از چند سال، چربیها شروع به رسوب کردن دردیواره رگهای شریانها میکنند این رسوبها کمکم خود را به صورت تودهای ایجاد کرده، شریانها را تنگ نموده و باعث میشوند که جریان خون شریانها کاهش یابد.
وسعت این تغییرات و میزان بروز آنها، بستگی به مقدار چربی که در خون وجود دارد ( بویژه کلسترول LDL ) در افراد مختلف، متفاوت میباشد افرادی که دارای میزان بالایی از کلسترول LDL درخونشان هستند، احتمال بیشتری دارد که به آترومای شدید دچار شوند،اما بعضی از تغییرات ممکن است وقتی که سن ما به میانسالی میرسد در همه ما ایجاد شوند.
همچنان که قطعات آتروما افزایش مییابد، دیواره شریانها ضخیمتر و ضعیفتر شده و به تدریج باعث کاهش عبور جریان خون از آنها میشود این روند میتواند درهر عضوی از بدن ایجاد شود، بنابراین آتروما شریانهای مغز ممکن است منجر به بروز سکته مغزی شود، آترومای شریانهای دست و پا میتوانند موجب قانقاریا و قطع عضو گردند و نیز آترومای شریانهای کرونری قلب میتواند منجر به سکته قلبی شود.
روند سفت شدن شریانه ( تصلب شرایین ) به طور تعجب انگیزی میتوانند به صورت تکهتکه در سراسر بدن و بخصوص در شریانهای کرونری ایجاد شوند.
باریک شدن میتواند فقط در تمام یک شریان یا قسمتی از یک شریان ایجادشود و این موضوع میتواند در نحوه تصمیمگیری برای درمان آن بسیار اهمیت داشته باشد.
در بیماری کرونری قلب، پزشکان اغلب به بیمارن خود میگویند که یک، دو یا سه رگ قلب آنها دچار مشکل شده است.
درمواردی که آنها میگویند سه رگ دچار مشکل شده است منظور این است که دو شاخه اصلی شریان کرونری چپ به همراه شریان کرونری راست گرفتار شده است.
معمولاً گرفتاری یک یا دو شریان کرونری را میتوان با استفاده از داروها با آنژیوپلاسی درمان نمود، اما وقتی که هر سه شریان کرونری دچار مشکل هستند، معمولاً نیاز به عمل جراحی “بای پَس“ میباشد.
تـرومبـوز ترومبوز یک اصطلاح پزشکی است که به معنی “لخته“ میباشد لخته یک فرایند طبیعی بدن است که درهنگامی که ما زخمی میشویم و خونریزی میکنیم، باعث میگردد که خونریزی ما متوقف شود.
در مواقعی که لختههای ناخواسته در بدن ایجاد میشود، ضد انعقادها و رقیق کنندههای طبیعی خون که درگردش خون وجود دارند، این لختهها را به طور طبیعی از بین میبرند.
وقتی که یک رگ خونی آسیب میبیند، یک مجموعه از مواد شیمیایی در بدن ترشح میشوند که باعث تشکیل یک لخته و بند آمدن خون از رگ میگردد.
دربیمای کرونری قلب، یک لخته خون تشکیل میشود که علت آن آسیب خارجی به رگ نمیباشد بلکه بر اثر صدماتی که چربیها به دیواره داخلی رگ وارد میکنند، لخته تشکیل میشود.
بطور طبیعی، دیواره داخلی پوشاننده رگها صافل بوده و باعث ایجاد لخته نمیگردد.
وقتی که آتروما ایجاد میشود دیواره رگها دیگر صاف نبوده و د رسطح آن شکافهایی ایجاد میگردد.
سلولهای کوچک خون به نام “پلاکتها“ به این شکافها چسبیده و به پرُ کردن آنها کمک میکند.
اگر این شکافها کوچک باشند هیچ مشکلی پیدا نخواهد شد،اما وقتی شریانها باریک میشوند حتی یک لخته کوچک هم میتواند در جلوگیری از عبور جریان خون مؤثر باشد.
امروزه ما میدانیم که چنین فرایند، باعث بدتر شدن ناگهانی آنژینها میشود که اصطلاحاً به آن “آنژین ناپایدار“ گفته میشود.
در یک سکته قلبی یک فرایند نسبتاً متفاوت باعث ایجاد مشکل میگردد.
رسوبات چربی در شریانها فقط حاوی چربی نمیباشند، بلکه توسط بافتهای آسیب دیده که بوسیله خود کلسترول ایجاد شده نیز محاصره شدهاند.
به همین دلیل در بالای رسوبات چربی ،یک کلاهک سفت فیبروز ایجاد میشود.
هرگونه استرس یا فشار ناگهانی میتواند باعث جدا شدن این کلاهک شده و موجب یک منطقه وسیعترِ آسیب دیده در دیواره شریان شود.
این وضعیت میتواند باعث نحوه پیدایش ترومبوز فرایند ترومبوز (تولید لخته خون ) ممکن است در اثر وارد آمدن آسیب به دیواره رگهای خونی شروع شود.
لختهای که در این موارد ایجاد میگردد ممکن است باعث انسداد جریان خون در رگ شود.
تشیکل لختههای بزرگتری شده که معمولاً شریان را مسدود میشازد.
در چنین مواقعی خون نمیتواند از این لخته عبور کرده و به عضلات قلب برسد و در نتیجه، آن قسمت از عضله قلب خواهدمرد.
بنابراین، ترومبوز یکی از مشکلات اصلی در بیماری کرونری قلب میباشد.
ترومبوز،علت بروز اکثر موارد بدتر شدن ناگهانی آنژین و اکثر سکتههای قلبی میباشد.
همانگونه که بعداً خواهیم دید، درمانهای جدیدتر و مؤثرتر بیماری کرونری قلب با اثر بر روی از بین بردن این لختهها و جلوگیری از تشکیل مجدد آنها، کار خود را انجام میدهند.
داروهای گران قیمت و پیچیدهای که میتوانند در یک سکته قلبی باعث حل شدن این لختهها شوند و نیز داروهای ساده و ارزان قیمتی مثل آسپرین که میتوانند از تشکیل این لختهها جلوگیری کنند، امروزه در دسترس هستند .
پزشکان امروزه در تلاش هستندکه بفهمند چه عواملی باعث میشوند که بعضی از افراد نسبت به بقیه، بیشتر به این لختهها دچار شوند.
تمایل بیشتر به لختهسازی در بعضی افراد ممکن است یکی از دلایلی باشد که چرا مردم بریتانیا بیشتر مستعد ابتلاء به بیماری کرونری قلب هستند.
سـکـتـه قـلـبـی وقتی که در یک بیمار دچار بیماری کرونری قلب، شریانهای کرونری به علت ایجاد لخته یا ترومبوز مسدود میشوند، سکته قلبی ایجاد میگردد.
عضله قلب که هب ان اصطلاحاً “میوکارد“ گفته میشود، به علت نرسیدن خون و اکسیژن به آنها دچار دردهای شدیدی میشوند که ره لحضه بر مقدار این دردها افزوده میگردد.
در صورتی که این لخته خون به سرعت از بین نرود، بعد از 5 تا 10 دقیقه، آن قسمت از عضله قلب که از اکسیژن و خون محروم میشود، خواهد مرد.
این حالت در سکته قلبی یا آنفارکتوس میوکارد دیده میشود.
وسعت واقعی سکته قلبی و میزان عضلاتی که در این موارد آسیب میبینند به عوامل مختلفی بستگی دارد.
اولین عامل،اندازه شریان میباشد.
هر چه شریانی که مسدود میشود، بزرگتر باشد وسعت بیشتری از عضله قلب آسیب میبیند.
دومین عامل این است که وقتی سایر شریانهای کرونری هم دچار مشکل باشند،وسعت آسیب بیشتر خواهد بود بالاخره اینکه،وسعت سکته قلبی بستگی به این خواهد داشت که آیا منطقه دچار آسیب، دارای رگهای اضافی هم بوده است یا خیر.
در سکته قلبی چه اتفاقی رخ میدهد در یک سکته قلبی، یکی از شریانهای کرونری به طورناگهانی به وسیله گیر کردن یک لخته در آن مسدود میگردد و باعث میشود که به یک قسمت از عضله قلب، خون نرسد.
اگر این رگهای اضافی، به منطقه آسیب دیده بتوانند خونزسانی کنند، صدمات کمتری ایجاد خواهد شد.
تمرینهای ورزشی منظم، باهث تحریک تشکیل این رگهای اضافی در قلب میشوند، و به همین دلیل است که چرا این تمرینات ورزشی میتوانند نقش مهمی در درمان بیماران کرونری قلب داشته باشند.
اثر فوری آسیب دیدن عضلات قلب، بغیر از ایجاد درد،آن است که قلب دیگر نمیتواند مانند سابق به خوبی عمل تلمبه کردن خون را انجام دهد و درنتیجه فشار خون شدیداً پایین آمده و موجب غش کردن، عرق ریزش و تهوع میشود.
مشکل اصلی دیگزی که در مراحل اولیه آسیب دیدن قلب ایجاد میشود، آن است که عضله آسیب دیده میتواند باعث بروز بینظمیهایی در ریتم ضربان قلب بشود که اصطلاحاً یه آن “آریتمی قلبی“ گفته میشود.
این بینظمیها میتوانند تهدید کننده حیات بوده و منجر به “ایست قلبی“ شوند.
به خاطر خطراتی که این آریتمیها میتوانند ایجاد کنند، اهمیت زیادی دارد که افرادی که دچار سکته قلبی میشوند، د ر48 ساعت او لپی از سکته ،؟
در بخش مراقبتهای قلبی ( سیسییو CCU ) به دقت تحت نظر باشند.
خوشبختانه بعد از 2 یا 3 روز که از سکته قلبی گذشت، احتمال وقوع چنین آریتمیهای خطرناکی نادر است و میتوان بعد از این مدت بیمار را از بخش سیسییو به بخش عمومی بیمارستان منتقل کرد و سپس به خانه فرستاد.
بعد از بروز یک سکته قلبی، بدن شروع به ترمیم قسمتها یآسیب دیده میکند.
سلولها از قسمت عضله مرده یا آسیب دیده برداسته میشوند و بافت فیبروز تشکییل میشود.
این مراحل حدود 6 تا 8 هفته طول خواهد کشید.بافتی که در محل آسیب ایجاد میشود، قوی میباشد اما متأسفانه عضله قلبی که از دست رفته است دیگر نمیتواند جایگزین شود و درنتیجه قلب ضعیفتر میگردد.
اکثر افرادی که یک سکته قلبی کوچک داشتهاند.
تفاوت چندانی نسبت به قبل از سکته قلبی احساس نخواهند کرد.
گر چه اگر یک قسمت بزرگ از عضله قلب دچار صدمه شود، اندازه قلب بزرگترشده و دیگر نمیتواند به خوبی عمل تلمبه زدن خود را انجام دهد.
این حالت را اصطلاحاً “نارسایی قلبی“ میگویند.
نتیجه نهایی نارسایی قلبی میتواند براثر بسیاری از بیماریهایی که قلب را گرفتار میسازد ایجاد شود( بویژه در بالا بودن فشار خون )، اما د رکشورهای پیشرفته غربی، بیماری کرونری قلب مهمترین علت ایجاد نارسایی قلبی میباشد.
وقتی که قلب نمیتواند به خوبی تلمبه بزند، ریهها دچار احتقان و پر خونی شده و تنگی نفس ایجاد میشود.
برای سالیان درازی، اساس درمان این افراد،استفاده ا زداروهای “ مُدر“ بود که باعث افزایش ادرار میشد تا این آب اضافی از بدن خارج گردد.
با این حلا امروزه از داروهیا جدیدی که اصطلاحاً به آنها “مهارکنندههای آنژیم مبدل آنژیوتانسین“ یا بطورخلاصهتر “مهار کنندهههای ACE“ گفته میشود، استفاده میگردد که بسیار مؤثر تر از داروهای قبلی میباشند.
نیتجه دیگری که به علت بافت فیبروز در عضله قلب ایجاد میشود، تداخل آن با فرآیند الکتریکی قلب است که طور طبیعی باعث ریتم طبیعی ضربان قلب میشود و در چنین مواردی منجر به بینظمیهایی در ضربان قلب میگردد.
مهمترین بینظمی قلبی که رد این مواقع ایجاد میشود را اصطلاحاً “فیبریلاسیون دهلیزی“ مینامندکه معمولاً با داروی “دیگوکسین“ آن را درمان .
میکنند دیگوکسین یک داروی قدیمی است که از گلانگشتانه بدست میآید.
سایر بینظمیهای قلب را میتوان با داروهایی مثل بتابلوکرها و نیز داروهای جدیدتر درمان نمود.
اثرات بالا رفتن سن بیماری کرونری قلب، یک بیماری تدریجی و غیر قابل پیشبینی میباشد.
رسوب چربی درشریانها ممکن است خیلی آهسته و آرام درطی 20 یا 30 سال ایجاد شوند.
در طی این مدت، فرد هیچگونه درد یا مشکلی را حس نخواهد کرد اما وقتی که این شریانها به میزان 70 درصد تنگ و باریک میگردند و جریان خون به عضلات قلب مختل می شوند، مشکلات آغاز میگردد.
از آنجایی که این روند بسیار کند میباشد، قلب میتواند در این مدت با ایجاد رگهای خونی جدید و اضافی که اصطلاحاً به آنها رگهای اضافی یا “کولترال“ (Collateral ) گفته می شود با این تغییرات مقابله کند.
شریان های کرونری تشکیل شبکه مؤثری از رگهای خونی در اطراف قلب میدهند و هنگامی که یکی از آنها تنگ و باریک می شود، یکی از شاخه های شریان دیگر، با گسترش یافتن، باعث می شود که به خونرسانی منطقه مبتلا، کمک نماید.
گرچه تشکیل آتروما در شریان کرونری بسیار آهسته و کند میباشد، اما یک لخته میتواند در هر لحظهای به طور ناگهانی ایجاد شود.
افرادی که فقط گاهی اوقات دچار آنژین قلبی می شوند، ممکن است به طور ناگهانی آنژین آنها بدتر شده (آنژین ناپایدار) و یا دچار سکته قلبی شوند.
خوشبختانه این وضعیت چندان شایع نمی باشد و فقط حدود پنج در صد مبتلایان به آنژین، به چنین وضعیتی دچار میگردند.
مسئلهایی که بیشتر نگران کننده است، این حقیقت می باشد که یک سکته قلبی ممکن است در فردی که سابقه هیچگونه مشکل قلبی را نداشته است به طور ناگهانی ایجاد شود.
این وضعیت میتواند بر اثر رسوبات نسبتاً کوچک چربی که اگر در جای خود باشند مشکلی ایجاد نمیکنند اما از جای خود جدا شده و کنده میشوند میتواند باعث انسداد ناگهانی شریان شوند.
اکنون ما شروع به فهمیدن بهتر این فرآیند کرده ایم و به نظر میرسد که داروهای مختلفی قادر هستند که جلوی بروز این مشکل را بگیرند.
سه ماه قبل آقای آرتور متوجه شد که هنگام بالا رفتن از پلهها یا از سر بالایی مخصوصاًاگ رهوا سرد هم باشد، دچار دردهایی در سینه میشود.
با مراجعه به پزشک متوجه شد که دچار آنژین قلبی میباشد.
پزشک برای درمان او داروی ضد آنژین “آنتولول“ را تجویز نمود.اکنون آقای آرتور احساس میکند که دوباره حالش خوب شده و هیچ مشکلی ندارد.
شرح حال دوم : سکته قلبی آقای رابرت،یک ورزشکار و دونده ماراتون میباشد.
پدر او در سن 64 سالگی بر اثر سکته قلبی فوت نمود.
حال آقای رابرت کاملاً خوب بود اما یک روز،بعد از اینکه حدود 15 کیلومتر دوید دچا ر درد سینه شدو به طور ناگهانی فوت کرد.
درکالبد شکافی که ازاو به عمل آمد، متوجه شدند که علت مرگ او سکته قلبی میباشد.
به نظر میرسد که فقط یک علت بتواند باعث بروز بیماری شریانهای کرونری گردد.
با اینحال، تحقیقات پزشکی نشان داده است که مجموعهای از چیزها میتوانند باعث افزایش احتمال ابتلاء شماره بیماری کرونری قلب شوند که به آنها “عوامل خطر“ یا “ ریسک فاکتور“ گفته میشود.
عوامـل خطـر زا همانگونه که یک فرد قد بلند احتمال بیشتری نسبت به یک فرد قد کوتاه دارد که سرش به چارچوب در برخورد کند، افرادی هم که دارای یک یا چند عامل خطر هستند، بیشتر ازکسانی که فاقد این عوامل خطر هستند احتمال بروز سکته قلبی را دارند.
با اینحال، نه همه کسانی که قدشان بلند است سرشان به چارچوب در برخورد میکند و نه همه افرادی که دارای عوامل خطر هستند دچار سکته قلبی میشوند، اما احتمال آن برای این افراد بیشتر میباشد.
عوامل خطر برای ابتلاء به بیماری قلبی به دودسته تقسیم میشوند: 1ـ عواملی که میتوانیم برای تغییر آنها کاری انجام دهیم .
( عوامل قابل اصلاح ) و 2ـ عواملی که نمیتوانیم برای تغییر آنها کاری انجام دهیم ( عوامل غیر قابل اصلاح).
هرچه تعداد عوامل خطر در یک فرد بیشتر باشد، احتمال بروز بیماری کرونری قلب نیز بیشتر میباشد.
گر چه بالا بودن کلسترول خون در فردی که عامل خطر دیگری ندارد فقط باعث میشود که احتمال خطر ابتلاء به بیماری کرونری قلب نسبت به افرادی که هیچگونه عامل خطری ندارد کمی افزایش یابد.
در چنین مواردی،نباید زیاد نگران باشید زیرا 1زشک برای پایین آوردن کلسترول خون، توصیههایی به شما خواهد نمود.
عوامل خطر زای غیرقابل اصلاح بیماری کرونری قلب عوامل ارثی و ژنتیکی مثل بالا بودن ارثی کلسترول خون جنس (مردان بیشتر از زنان به بیماری کرونری قلب مبتلا میشوند) سن سن و جنس افراد بیماریها ی قلبی، همانند بسیاری دیگر از بیماریها، در افراد مسن و پیر بیشتر دیده میشود.
در حال حاضر در انگلستان، تیمی ا زموارد سکتههای قلبی د رافراد بالای 65 سال ایجاد میشود.
نکته قابل توجه د ربیماری کرونری قلب این است که د رزیر سن 55 سالگی، این بیماری در آقایان بسیار شایعتر از خانمها میباشد.
علت این امر بدین خاطر است که خانمها قبل از یائسگی به ندرت دچار سکته قلبی میشوند.
بعد از یائسگی، کمتر بروز بیماری کرونری قلب درخانمها افزایش مییابد و به تدریج به آقایان نزدیک میشود به طوریکه بعد از 75 سالگی،تعداد خانمهای دچار بیماری کرونری قلب به اندازه آقا این میباشد.
علت دقیق اینکه چرا خانمها قبل از یائسگی،کمتر به بیماری کرونری قلب مبتلا میشوند هنوز به درستی مشخص نشده است، اما به نظر میرسد که با کاهش ناگهانی بعضی از هورمونها در هنگام یائسگی ارتباط داشته باشد.
امروزه که پزشکان از جایگرینی هورمونی ( HRT ) بعد از یائسگی درخانمها استفاده میکنند، دیده شده است که از بیماری کرونری قلب و سکته قلبی در اینگونه خانمها به میزان قابل توجهی کاستته شده است.
سابقه خانوادگی وقتی یک یا چند نفر از بستگان نزدیک ( مثل پدر، مادر، خواهر،برادر یا بچهها ) فردی دچار بیماری کرونری قلب باشند، پزشکان از آن به عنوان یک سابقه فامیلی مثبت نام میبرند.
اگر پدرشما در سن 60 سالگی و یا در سن 65 سال دچار سکته قلبی شده است، احتمال خطر بروز بیماری کرونری قلب در شما افزایش مییابد.
البته، اگر والدین شما در سنین بالاتری نسبت به آنچه که گفته شد دچار سکته قلبی شدهاند، مسئله زیاد مهمی نمیتواند برای افزایش احتمال خطر این بیماری برای شما باشد.
همین مسئله برای بردارها و خواهرهای شما نیز کاربرد دارد.
با این حال، درخانوادههای خیلی بزرگ و پر جمعیت این حقیقت که یک عضو خانواده ممکن است دچار سکته قلبی شود میتواند فقط نتیجه شانس باشد.
چرا بیماری کرونری قلب در بعضی خانوادهها بیشتر دیده میشود؟
به دو علت این بیماری در بعضی خانوادها شایعتر است.
اول اینکه، ژنهایی که ه رفردی از والدینش به ارث میبرد ممکن است او را مستعد ابتلاء به افزایش فشار خون، افزایش کلسترول خون و یا دیابت ( مرض قند ) کند.
ثانیاً، نحوه زندگی افراد یک خانواده چون تقریباً مشابه هم هستند و از یک نوع غذای خاص مصرف میکنند و اگر والدین سیگاری باشند، معمولاً بچهها نیز سیگاری خواهند شد، بنابراین افراد یک خانواده دارای عوامل خطر تقریباً یکسانی خواهند بود.
اگر در خانواده شما سکته قلبی شایع میباشد، بهتر است هر چند وقت یک بار برای معاینه و چکآپ به پزشک مراجعه کنید و از وضعیت فشار خون، میزان کلسترول خون و یا سایرمشکلاتی که میتوان با درمان آنها از خطر بروز سکته قلبی کم نمود، با اطلاع شوید.
رژیم غذایی و کلسترول همانگونه که قبلاً گفته شد ،آتروما یک علت اصلی بروز بیماری کرونری قلب میباشد.
رسوب چربی و مخصوصاً کلسترول در دیواره شریانها ایجاد پلاکهایی میکند.
این پلاکها باعث میگردند که شریان باریک شده و جریان خون کمتری از آن عبور نماید.
وقتی این پلاکها جدا میشوند، یک لخته در محل جداشدگی ایجاد میگردد و از رسیدن خون به عضلات قلب جلوگیری میکند.
این وضعیت د رسکته قلبی رخ میدهد.
تمام این فرآیند درفردی که دارای کلسترول بالایی میباشد، احتمال بیشتری دارد که رخ دهد.
بالا بودن کلسترول افراد تا حدودی بستگی به مسایل ژنتیکی و توارث دارد.
بعضی از خانوادهها دارای ژنهایی هستند که موجب افزایش بعضی چربیهای خون میگردد.
این وضعیت را اصطلاحاً “هیپرلیپیدمی فامیلیال“ یا به طور اختصار FH مینامند با این حال رژیم غذایی اشخاص نیز میتواند نقش مهمی در میزان کلسترول خون داشته باشد.
هر چه بیشتر چربی (بخصوص چربیهای حیوانی و چربیهای لبنیات) خورده شود، میزان کلسترول شما بالاتر رفته و خطر بروز بیماری کرونری قلب نیز به همان اندازه بیشترمیگردد.
بنابراین واقعاً ارزشش را خواهد داشت که اقدام به کم کردن چربیهای حیوانی از رژیم غذاییتان بکنید.
سیگار کشیدن استعمال دخانیات ارتباط زیادی با خطر بروز بیماری کرونری قلب دارد.
مواد شیمیایی موجود در دود سیگار از طریق ریههای شما وارد گردش خون شده و در سرتاسر بدن شما منتشر خواهد شد و هر سلولی را در بدن شما منتشر خواهد شد و هر سلولی را در بدن تحت تأثیر قرار خواهد داد.
این مواد شیمیایی باعث میگردند که رگهای خونی به طور موقت تنگ و باریک شوند.آنها همچنین باعث میشوند که سلولهای موجود در خون به نام پلاکتها حالت چسبندگی بیشتری پیدا کرده و احتمال ایجاد لخته توس آنها بیشتر گردد.
تعداد سیگارهایی هم که در روز گشیده میشود از اهمیت زیادی برخوردار است.
میزان ابتلاء به بیماری کرونری قلب در سیگاریهای سبک (کمتر از سیگار در روز) ، متوسط (بین 10 تا 20 سیگار در روز ) و شدید ( بیشتر ا ز20 سیگار در روز ) متفاوت میباشد.
یکی ا ز دلایلی که پزشکان از بیماران میخواهند که سیگار کشیدن را کنار بگذارند، این است که سیگارکشیدن یکی از عوامل خطری است که هرکسی میتواند آن را تحت کنترل خودش داشته باشد.
به محض اینکه شما سیگار کشیدن را متوقف کنید، ازمزایای آن برخوردار خواهید شد.
گر چه خطر بروز بیماری کرونری قلب در افراد سیگاری که از استعمال دخانیات دست کشیدهاند هیچگاه به اندازه افرادی که هیچگاه سیگار نکشیدهاند پایین نمیآید، اما قطعاً بعد از یکسال یا بیشترکه از توقف سیگار کشیدن بگذرد، این میزان بسیار نزدیک به افرادی خواهد بود که اصلاً سیگار نکشیدهاند.
استرس و فشا رعصبی بسیاری از افرادی که قبلاً یک بار سکته قلبی کردهاند، فشارهای عصبی و استرسهایی که داشتهاند را مسئول این سکته خود میدانند، اما به طور تعجب انگیزی بسیار مشکل است که این فشارهای عصبی و استرسها را به سکته قلبی آنها مرتبط دانست.
عوامل شروع کننده و محرکی مثل تمرینهای ورزشی غیرمنتظره ناگهانی و هیجانات شدید میتوانند باعث سکته قلبی شوند اما میزان وقوع چنین مواردی بسیارنادرمیباشد.
درحقیقت در زمانهایی که مردم در استرس و فشار عصبی شدیدی بودهاند (مثلاً درهنگام جنگ جهانی دوم ) تعداد سکتههای قلبی د ربین مردم بسیار پایین بوده است.
پزشکان همچنین افراد را از نظر شخصیتی به انواع مختلفی تقسیم کردهاند و معتقدند که در بعضی از انواع شخصیتها،خطر بروز بیماریهای قلبی بیشتر خواهد بود.
تکنولوژی مدرن و جدید، امروزه این توانایی را برای ما ایجاد کرده است که کارهایی را که سابق در عرض چند روز انجام میدادهاند در کمتر از یکساعت انجام دهیم.
افرادی که دارای شخصیتِ تیپِ آ (A) هستند میخواهند کارهایی را بیش از توان خود، با سرعت بیشتر و اهداف غیر ممکن انجام دهند.
این افراد بیقرار که همواره در حال جنب و جوش هستند به زحمت برای خودشان وقت استراحت کنار میگذارند.
قبلاً اینطور گفته میشد که افراد دارای شخصیت تیپ آ(A)که معمولاًمرد هستند در مقایسه با افراد تیپِ ب (B ) که زندگی را زیاد سختت نمیگیرند، احتمال بیشتری دارد که به بیمماریکرونری قلب دچار شوند.
این تئوری که ارتباط بین شخصیت پُر استرس تیپ آ (A ) و بروز بیماریها یکرونری قلب را مطرح را میساهت،ابتدا مورد استقبال زیدی قرار گرفت و تلاشهای بسیاری شد تا افرادی که سخت کار میکردهاند را متقاعدکنند که استراحت بیشتری کنند و زندگی را راحتتر بگیرند، اما تحقیقاتی که جدیداًصورت گرفته، به طور تعجب انگیزی این یافتهها را رد میکند و ارتباط چندانی بین سکتههای قلبی و فشارهای عصبی دیده نشده است.
بیماریهای مرتبط با بیماری کرونری قلب دو بیماری که شایع و مهمی که با بیماری کرونری قلب ارتباط دارند و خطر بروز آن را بالا میبرد عبارتند از: (1) بالا بودن فشار خون و (2)مرض قند (دیابت).
بالا بودن فشار خون یا اصطلاحاً بیماری “پُر فشاری خون“ مشکلی است که در آن فشار خونی که از قلب به تمام نقاط بدن ا ز طریق شریانها فرستاده میشود افزایش یافته است.
بالا بودن فشار خون باعث ایجاد فشارهایی بر روی قلب و سیستم گردش خون میشود و اکثر مردم میدانند که این وضعیت میتواند باعث سکته مغزی شود.
با این حال د رانگلستان ، بالا بودن فشار خون بیشتر باعق سکته قلبی میشود تا سکته مغزی که احتمالاًعلت آن بالا بودن میزان کلسترول خون مردم این کشور میباشد.
مراحل یک ضربان قلب درمان بالابودن یک ضربان قلب دارای سه مرحله یا سه فاز میباشد که عبارتند از مرحله دیاستول، مرحله سیستول دهلیزی و مرحله سیستول بطنی، صرف نظر از اینکه چقدر قلب آهسته و یا سریع ضربان میکند، زمان این سه مرحله باید دقیقاً حفظ شود.