دانلود تحقیق سکته مغزی چیست؟

هر ساله میلیون ها نفر از مردم جهان، در سنین مختلف و برای اولین بار دچار سکته مغزی می شوند.

همچنین هر سال هزاران نفر در ایران، در اثر سکته مغزی جان می دهند و کلاً سکته مغزی، سومین علت مرگ و میر در دنیاست.

نکته قابل توجه این است که: این بیماری به طور ناگهانی اتفاق نمی افتد و پزشکان می توانند افرادی را که در معرض ابتلا به آن هستند مشخص کنند.

شما هم با شناختن عوامل خطرساز برای سکته مغزی قادر خواهید بود از آن جلوگیری نمایید.

قبل از هر چیز باید گفت دو نوع سکته مغزی وجود دارد: 1- سکته مغزی ایسکمیک این نوع سکته مغزی، زمانی اتفاق می افتد که یک لخته خون یا چربی، موجب انسداد رگ و قطع جریان خون در مغز شود.

انسداد شریان می تواند داخل یا اطراف مغز رخ دهد، همچنین لخته های خونی می توانند توسط جریان خون از دیگر نقاط بدن به مغز آورده شوند.

علل این نوع سکته عبارت اند از: - رسوب چربی و ایجاد پلاک در شریان های گردنی و اختلالات قلبی که منجر به تشکیل لخته های خونی می گردد.

این علائم سکته گذرا یا خفیف، حدود چند دقیقه تا چند ساعت طول کشیده و سپس به کلی از بین می رود.

ولی به خاطر داشته باشید که هرگز سکته گذرا را نادیده نگیرید چرا که این سکته، نشانگر در راه بودن یک سکته مغزی شدیدتر است.

پس سعی کنید دوره ی درمان سکته گذرا را کامل کنید، حتی اگر نشانه های آن از بین رفته باشند.

2- سکته مغزی خونریزی دهنده این نوع از سکته های مغزی، ناشی از پاره شدن یک رگ خونی در داخل یا سطح مغز می باشد.

وقتی که یک رگ خونی پاره می شود، دیگر حس به سلول های مغزی نمی رسد، به علاوه نشت خون از رگ پاره شده، می تواند به بافت مغزی آسیب جدی وارد نماید.

علل این نوع سکته عبارت اند از: - فشاربالا که موجب تضعیف عروق خونی می گردد؛ - سخت شدن رگ ها که عروق مغزی را شکننده می کنند؛ - آنوریسم یعنی ضعیف شدن یک نقطه در دیواره عروق که می تواند پاره شود؛ - ضربه مغزی؛ - مصرف مشروبات الکلی.

عوامل خطرساز سکته مغزی شناخت عوامل سکته مغزی، کلید پیشگیری از آن هستند.

این عوامل عبارت اند از: سن: سکته مغزی در تمام سنین ممکن است اتفاق بیفتد ولی بروز آن در افراد مسن تر بیشتر احتمال دارد.

جنسیت: مردان بیش از زنان به سکته مغزی مبتلا می شوند.

سابقه سکته مغزی: احتمال سکته در افرادی که سابقه قبلی سکته مغزی یا سکته گذرا دارند، بیشتر است.

سابقه خانوادگی: احتمال سکته مغزی در افرادی که یکی از اعضای خانواده آنها به سکته دچار شده ، بیشتر است.

دیابت و بیماری های خاص فشارخون بالا: فشارخون بالای کنترل نشده می تواند زمینه سازی بسیاری از سکته های مغزی باشد.

بیماری های قلبی: یکی از عوامل ایجاد کننده سکته مغزی، صداهای اضافی و ضربان های سریع و ناکامل قلبی است.

تنگی شریانها: تشکیل پلاک ها در شریان های مغزی می تواند احتمال سکته مغزی را بالا ببرد که البته تشخیص این امر با شنیدن به وسیله گوشی پزشکی میسر است.

کشیدن سیگار: سیگار می تواند موجب افزایش فشارخون و صدمه به سرخرگ ها گردد.

چاقی: چاقی خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیماری های قلبی، دیابت و بالاخره سکته مغزی را افزایش می دهد.

اعتیاد: الکل و کوکائین علاوه بر افزایش فشارخون، احتمال بروز سکته مغزی را نیز افزایش می دهند.

کنترل سکته مغزی معمولاً پزشکان قبل از وخیم شدن بیماری ها، می توانند از تشدید آنها جلوگیری کنند.

لذا حتماً با پزشک متخصص خود مشورت کنید.

این کار به شما کمک خواهد کرد که وزن و فشار خود را کنترل کرده و از مسائلی که سلامتی شما را تحت الشعاع قرار می دهند جلوگیری کنید.

به خاطر داشته باشید!

مصرف کمِ نمک و ورزش کردن شما را در پایین نگه داشتن فشار خون، یاری می دهد.

علائم سکته مغزی همواره علائم سکته مغزی را جدی بگیرید.

سکته مغزی یا گذرا می تواند به همراه همه یا تعدادی از علائم زیر باشد: - ضعف، سوزن سوزن شدن یا مور مور شدن دست و پا یا هر دو؛ ممکن است این علائم در یک طرف بدن ظاهر شوند.

فلج اندام ها هم ممکن است رخ دهد.

- مشکلات بینایی از جمله تاری دید، کاهش بینایی، دوربینی و حتی نابینایی کامل، می تواند از علائم سکته مغزی باشد.

- مشکلات تکلم، برخی از بیماران توان روان صحبت کردن را از دست می دهند.

- گاهی افرادی که دچار سکته مغزی می شوند، هوشیاری خود را نسبت به زمان و مکان حاضر از دست می دهند، به طوری که ممکن است تلوتلو خورده و بر اثر گیجی به زمین بیفتند.

- این بیماران احتمال دارد هوشیاری خود را نیز از دست داده و دچار اغماء شوند.

- سردرد شدید، تهوع، استفراغ و سفت شدن گردن نیز ممکن است ایجاد شود.

اگر سکته مغزی رخ داد: عملکرد سریع می تواند زندگی بیمار را نجات داده و عوارض مغزی ایجاد شده را به حداقل برساند، پس حتماً اورژانس را خبر کنید، حتی اگر علائم پس از مدتی از بین رفته باشند.

اقدامات اورژانس جهت بهبود وضع مصدوم با ارزیابی های لازم و پیشگیری از عوارض می تواند در نجات جان بیمار مؤثر باشد.

پس از انتقال بیمار به بیمارستان، اقداماتی همچون تصویربرداری، سی تی اسکن، الکتروکاردیوگرافی و سایر آزمایشات از قلب انجام می شود.

در پاره ای از موارد نیز، به وسیله جراحی، خونریزی یا انسداد که موجب سکته مغزی شده از میان برداشته می شود.

البته حیات دوباره افرادی که دچار سکته مغزی شده اند، بستگی به خفیف یا شدید بودن سکته و دائمی یا برگشت پذیر بودن آن دارد.

بیمار) مادر 69 ساله‌ای دارم که به دنبال سکته مغزی دچار فلج نیمه راست بدن و اشکال در تکلم شده است.

آیا این وضعیت قابل معالجه است و می‌تواند دوباره کارهای روزمره خود را انجام دهد و اختلال در صحبت کردن وی بر طرف شود؟

(آقای دکتر اکبر سلطان‌زاده، متخصص بیماری‌های داخلی مغز و اعصاب پاسخگوی سئوالات زیر می باشد) سئوال)آقای دکتر لطفاً بفرمائید که منظور از سکته مغزی چیست؟

پاسخ) سکته مغزی یعنی بسته شدن یا پاره شدن یک شریان مغزی که به‌ دنبال آن اختلال در گردش خون آن ناحیه از مغز ایجاد شده و موجب تظاهرات عصبی زیاد مثل فلج نیمه بدن، اختلال تکلم و اختلال در راه رفتن می‌شود.

معمولاً علل شایع سکته‌ های مغزی در ایران فشار خون بالا، چربی بالا، دیابت، چاقی و کشیدن سیگار می‌باشد.

*علل ایجادکننده سکته مغزی چیست و در کشور ما علل شایع سکته مغزی کدام‌ها می‌باشند؟

علل ایجاد‌کننده سکته مغزی عبارتند از: سن بالا؛ بزرگ‌ترین عامل خطر برای سکته مغزی سن بالاست.

همان طور که می‌دانید بیش‌تر افراد پیر مبتلا به سکته مغزی می‌شوند.

علاوه بر عامل سن، تعدادی از بیماری‌ها نیز می‌توانند خطر سکته را افزایش دهند.

در بیش‌تر بیماران دچار سکته مغزی، یک یا چند تا از این بیماری ها وجود دارد.

مهم‌ترین آنها عبارتند از: دیابت کنترل نشده، ضایعه دریچه‌ای قلب، بیماری‌های دریچه‌ای قلب به خصوص در جوانان که از مهم‌ترین علل بروز سکته‌های مغزی است.

معمولاً علل شایع سکته‌های مغزی در ایران فشار خون بالا، چربی بالا، دیابت، چاقی و کشیدن سیگار می‌باشد.

*به هنگام بروز سکته‌های مغزی، شخص دچار چه علامتی می‌شود و در این حالت اطرافیان بیمار چه کارهایی را باید انجام بدهند؟

در هنگام سکته‌مغزی ممکن است بیمار اختلال در صحبت کردن پیدا کند، صورت او کج شود، در راه رفتن نیمه بدن خود را بکشد یا فلج کامل پیدا کند یا به اغما برود.

اختلال ناگهانی در بینایی یک یا هر دو چشم، عدم تعادل و سرگیجه، تهوع و استفراغ، از دست رفتن هوشیاری از سایر علایم است.

وظیفه اطرافیان، بردن بیمار نزد متخصص مغز و اعصاب یا رساندن او به اورژانس بیمارستان می‌باشد.

لازم به ذکر است که علایم ذکر شده مخصوص سکته نیست و می‌تواند در بیماری‌های دیگر هم ایجاد شود.

ولی وقتی علت آن سکته باشد، به طور ناگهانی و سریع ایجاد می‌شود.

باید این باور غلط که بیمار سکته‌ای را نباید حرکت داد از میان برود.

*عوامل مهم ایجاد‌کننده سکته مغزی کدام است یا این عوامل قابل درمان‌ هستند؟

برای پیش‌گیری از سکته مغزی باید از عوامل ایجاد‌کننده آن پرهیز نمود؛ مثل سیگار، رژیم پرچربی، دیابت، رژیم پر نمک و در افراد دارای فشارخون بالا، کنترل فشار و کنترل دیابت ضروری است.

بهتر است این بیماران روزی یک عدد قرص آسپرین جهت پیش‌گیری استفاده کنند.

*چگونه می‌توان از بروز سکته مغزی پیش‌گیری کرد؟

پیش‌گیری از سکته مغزی به طرق مختلفی امکان‌پذیر است.

یکی از این راه‌ها می‌تواند مصرف روزی یک عدد قرص آسپرین باشد.

مهم‌ترین اقدام‌ لازم برای پیش‌گیری از بروز سکته مغزی حذف یا کاهش عوامل خطر و زمینه‌ساز بیماری است.

رژیم غذایی مناسب، کنترل و درمان بیماری‌ های قلبی و ترک سیگار از مهم‌ترین کارها برای پیش‌گیری از سکته مغزی هستند.

رژیم غذایی مناسب، کنترل و درمان بیماری‌های قلبی و ترک سیگار از مهم‌ترین کارها برای پیش‌گیری از سکته مغزی هستند.

*از چه روش‌هایی برای درمان عوارض سکته مغزی استفاده می‌شود؟

فیزیوتراپی چقدر تأثیر دارد؟

برای درمان عوارض سکته مغزی باید از پزشک متخصص مغز و اعصاب کمک گرفت و فیزیوتراپی می‌تواند نقش عمده‌ای در راه‌اندازی بیمار داشته باشد.

درمان‌هایی که در مرحله حاد انجام می‌شود، بیش‌تر متوجه کاهش قدرت انعقاد خون (در مواردی که سکته به علت بسته شدن رگ باشد)، کاهش ورم مغز، کنترل فشارخون و قندخون و علایم حیاتی بیمار است.

اخیراً داروی جدیدی یافت شده که در صورتی که بیمار قبل از 3ساعت از شروع علایم به بیمارستان برسد ممکن است با این دارو بتوان لخته‌ای که رگ را مسدود کرده است حل نمود و علایم را به‌طور کامل از بین برد.

البته این روش هنوز امتحان خود را پس نداده است.

پس از این که بیمار وضعیت ثابتی پیدا کرد، فیزیوتراپی معمولاً شروع می‌شود.

انجام فیزیوتراپی خصوصاً در ماه اول پس از سکته مغزی بسیار مهم است.

غذاهای موثر در پیشگیری از سکته مغزی "سکته مغزی" بیانگر وارد شدن آسیب به بخشی از مغز است، این آسیب زمانی ایجاد می شود که جریان خون در مغز مختل شده و یا در اثر پارگی دیواره رگ های خونی، جریان خون به بیرون انتشار پیدا کند.

در این حالت اکسیژن و مواد غذایی ضروری به مغز نمی رسد.

سکته مغزی سومین علت مرگ در بسیاری از کشورهای غربی است و با افزایش سن، شیوع آن نیز افزایش می یابد.

عوامل اصلی آن شامل فشار خون بالا، دیابت ، افزایش چربی های خون، بیماری سرخرگ کرونر قلبی، نارسایی قلبی، بزرگ شدن بطن چپ قلب، مصرف سیگار، چاقی، استفاده از قرص های ضد بارداری استروژن دار و بالا بودن غلظت خون است.

سکته مغزی، اغلب با فشار خون بالا یا تغییرات نامنظم فشار خون همراه است.

علایمی که در طی چند روز قبل از بروز سکته دیده می شوند شامل سردرد، خواب آلودگی، سرگیجه و اختلال در بینایی است.

گاهی اوقات این علایم به مرور و در طی چند هفته بروز می کنند.

از عوارض سکته مغزی، فلج قسمتی یا تمام یک طرف بدن است.

بسیاری از افراد دچار انواع فلج، مشکلات تکلمی، اختلال حافظه و فراموشی و یا عدم کنترل ادرار و...

می شوند.

بنابراین تمامی بیماران نیاز به درمان خواهند داشت.

استفاده از داروهای ضد انعقاد خون (مثل آسپیرین)، کاهش فشار خون از طریق دارو، تغییر شیوه زندگی و رژیم غذایی و داشتن فعالیت ورزشی سبب کاهش خطر بروز سکته می شود.

" نمک " عامل مهمی در بروز سکته است.

شواهد اپیدمیولوژیک ارتباط بین دریافت کم پتاسیم را با بروز سکته مغزی نشان می دهند.

چه غذاهایی در پیشگیری از سکته مغزی مفید هستند؟

گر چه هنوز دلایل محکمی درباره تاثیر رژیم غذایی در بروز سکته مغزی وجود ندارد ، ولی بسیاری از پزشکان معتقدند که رژیم درمانی سبب کاهش فشار خون و به دنبال آن کاهش خطر بروز سکته مغزی می شود.

در حضور رادیکال های آزاد، رگ های مغزی سریع تر دچار ضایعه می شوند، بنابراین افزایش مصرف روزانه مواد آنتی اکسیدانی لازم است.

- میوه و سبزیجات و همچنین آب آنها، غنی از ویتامین های آنتی اکسیدان، پتاسیم و ترکیبات گیاهی مفید هستند و در مقابل، مقدار کمی سدیم دارند و باید به میزان حداقل 5 واحد در روز مصرف شوند.

تحقیقات در کشور انگلستان نشان داده است دریافت میزان بالای میوه و سبزیجات با کاهش میزان سکته مغزی همراه بوده است.

مطالعه ای نیز در بلژیک نشان داد بیمارانی که سبزیجات سرشار از بتاکاروتن ( پیش نیاز ویتامینA) را به مقدار فراوان مصرف کرده و دارای سطوح بالای ویتامین A در خون بوده اند، پس از بروز سکته سریع تر بهبود یافتند.

تحقیقی نیز در کشور آمریکا به نقش حفاظتی ویتامین E در برابر سکته و افزایش دریافت آن اشاره کرده است.

روغن سویا، ذرت، آفتابگردان، پنبه دانه، کانولا و سبزیجات دارای برگ سبز سرشار از ویتامین E هستند.

- حبوبات، آجیل و مغزها، دانه های خوراکی و سایر پروتئین های گیاهی، باید بیشتر از پروتئین های حیوانی در برنامه غذایی روزانه مصرف شوند.

مطالعات نشان داده میزان سکته مغزی در میان افراد گیاهخوار بسیار کمتر از مصرف کنندگان گوشت قرمز است.

- ماهی های روغنی خصوصاً قزل آلا و قباد سبب بهبود جریان خون می شوند.

مصرف حداقل دو بار در هفته از این ماهی ها از سکته مغزی پیشگیری می کند.

- نان، برنج، ماکارونی، سیب زمینی و غلات صبحانه (مثل برشتوک) مقدار کمی چربی دارند ولی سرشار از نوعی انرژی هستند که تدریجاً آزاد می شود و بدین ترتیب به افراد کمک می کند تا مدت طولانی تری احساس سیری کنند.

- مغزها، دانه های خوراکی و روغن کتان حاوی نوعی اسید چرب ضروری به نام لینولئیک اسید هستند.

در طی مطالعه ای که محققان فنلاندی انجام داده بودند، مشاهده شد مردان میانسالی که دچار سکته شده بودند، در مقایسه با سایر افراد، سطوح پایین تری از این اسید چرب ضروری را داشتند.

- مصرف مواد غذایی غنی از سلنیوم ( مثل ماهی، جوانه گندم و تخم آفتابگردان ) برای پیشگیری از سکته مغزی توصیه می شود.

دریافت پایین این ماده معدنی با افزایش خطر سکته مغزی ارتباط دارد.

از چه غذاهایی باید پرهیز کرد؟

- برای کاهش فشار خون، باید از مصرف غذاهای شور پرهیز کرد.

- لازم است مصرف غذاهای کنسرو شده و آماده، کنسرو سبزیجات در آب نمک، فرآورده های گوشتی و غذاهای دودی محدود شود.

چند نکته مهم : - برای پیشگیری از بروز مجدد سکته مغزی، منابع غذایی حاوی آلفا- لینولنیک اسید( نوعی اسید چرب ضروری از خانواده امگا-3) از قبیل گردو، سویا و روغن کانولا مفید هستند.

- مصرف الکل، خطر سکته مغزی را در افراد الکلی در مقایسه با غیر الکلی ها چندین برابر افزایش می دهد.

- به سیگاری ها توصیه می شود به ترک آن مبادرت ورزند.

سکته‌ی مغزی؛ عامل مصیبت ماندگار اگر چه با افزایش سن ،احتمال بروز سکته‌ی مغزی بیشتر می‌شود، ولی با انتخاب روش زندگی متعادل و تغذیه‌ی مناسب، احتمال بروز سکته‌ی مغزی، نادرتر یا شدت صدمات وارد شده‌ی ناشی از این عارضه کمتر می‌شود.

همان‌طوری که مصرف میوه و سبزی‌ در کاهش خطر لخته شدن خون و حمله‌های قلبی تأثیرگذار است، به‌همین منوال نیز بهره‌مند شدن از این نعمت‌های حیات بخش خداوند در وعده‌های غذایی روزانه و کاهش مصرف نمک ، چربی‌های اشباع شده‌ و حیوانی، قند‌های ساده و عدم مصرف الکل، خطر سکته‌ی مغزی را از شما دور می‌کند.

- هویج، اسفناج و سیب‌زمینی: مصرف هویج خام یا پخته به‌ مقدار 5 بار یا بیشتر در هفته، (به تعداد 5/1عدد)، یا سه چهارم لیوان پوره‌ی سیب‌زمینی یا سه لیوان اسفناج پخته در روز، حداقل45-35 درصد خطر حمله‌ی قلبی را کاهش می‌دهد.

گرچه عده‌ای از پژوهشگران وجود بتاکاروتن و ویتامینC موجود در سبزیجات سبز، زرد و رنگی را دلیل این موضوع می‌دانند، ولی گروه دیگری از محققان عقیده دارند، مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم بالا به‌خصوص در افرادی که بالای 50 سال سن دارند، بروز سکته‌ی مغزی را 40 درصد تقلیل و فشار خون آن‌ها را کاهش می‌‌دهد.

در بررسی‌های به‌عمل آمده بر روی موش‌های آزمایشگاهی که از جیره‌ی غذایی حاوی پتاسیم بیشتری نسبت به‌ گروه‌های مشابه استفاده کرده بودند، نه تنها دچار خونریزی مغزی دچار نشدند، بلکه مصرف پتاسیم اضافی عامل ایجاد قابلیت انعطاف در دیواره‌ی رگ‌های این گروه شده بود که در برابر خطر افزایش فشار خون بالا، مصونیت یافته بودند.

منابع غذایی حاوی پتاسیم عبارتند از : موز، کشمش، زردآلو، پرتقال، طالبی، سیب زمینی، آب پرتقال تازه، کلم بروکلی، اسفناج، هویج، کدوحلوایی ، قارچ، خرمای خشک، هندوانه، آلو، نخود، عدس، لوبیا، بادام زمینی، بادام، شیر ، ماست، گوشت کم چرب، ماهی، مرغ و بوقلمون.

- ماهی‌های پرچرب: اسید چرب اُمگا-3 که در ماهی‌های پرچرب وجود دارد، به عنوان یک ماده‌ی ضد انعقاد خون عمل کرده و با جلوگیری و کاهش احتمال تشکیل لخته، از انسداد عروق مغزی جلوگیری می‌کند.

- چای و چای سبز: با نوشیدن چای سیاه و سبز، بدون قند و شکر، خطر حمله‌های مغزی نیز همانند سکته‌ی قلبی از شما دور می شود و علت آن وجود فلاوونوئیدها و سایر آنتی اکسیدان‌ های موجود در چای است.

- نمک: نمک یکی از مواد مغذی لازم است؛ ولی در صورت مصرف زیاد، حتی اگر به افزایش فشار خون بالا منجر نشود، اثر مخربی بر بافت مغز دارد و احتمال سکته‌ی مغزی را افزایش می‌دهد.

- آهن: آهن اگر چه یکی از املاح بسیار لازم جهت خون‌سازی و جلوگیری از کم‌خونی ناشی از فقر آهن می‌باشد، ولی مصرف خودسرانه و بیش از نیاز مکمل‌ آهن، امکان تخریب شریان‌ها را سرعت بخشیده و احتمال انسداد شریان‌های گردن (کاروتید یاCAROTID ) را تسریع می‌کند.

تأکید می‌شود که ذخیره‌ی زیاد آهن دریافتی در بدن، به‌عنوان یکی از مهمترین عوامل برای بیماری شریان‌های کاروتید به‌خصوص در مردان تلقی می‌شود.

مقدار پتاسیم در 100گرم ماده غذایی: توصیه‌‌های مفید برای پیشگیری از لخته شدن خون به‌‌ وجود آمدن لخته در سیستم گردش خون از عوامل عمده‌ی سکته‌های قلبی و مغزی است.

عوامل مهم تأثیرگذار در ایجاد لخته عبارت‌اند از: الف) استعداد و گرایش پلاکت‌های خون در جهت ایجاد لخته و غلظت بالای آن‌ها.

(پلاکت‌های خون، سلول‌های کوچک و ریز‌نقشی هستند که با انباشتگی و چسبیدن به یکدیگر یا به دیواره‌ی رگ‌های بدن، زمینه‌ساز بوجود آمدن لخته می‌شوند).

ب) فیبرینوژن که از جنس پروتئین‌ها است و به‌عنوان سنگ بنای لخته‌های ایجاد شده، نقش آفرینی کرده و افزایش مقدار آن در جریان خون ،شاخصی در احتمال بروز لخته به‌حساب آورده می‌شود.

ج) سیستم فیبرنولیتیک: وظیفه‌ی عمده‌ی این سیستم، شکستن و حل کردن لخته‌های به ‌وجود آمده در شرایط مختلف است، تا از بروز ترومبوفیلبیت در اندام‌ها یا خطر سکته‌های احتمالی ناشی از لخته شدن، در شریان‌های‌خون ‌رسان مغز و قلب جلوگیری کند.

به‌طور قطع نقش و اثر مواد ‌غذایی مختلف نیز به ‌صورت بازدارنده یا مساعد کننده در فرآیند لخته شدن خون مهم شناخته شده‌اند.

از شما یاران همراه و دوستان علاقمند درخواست می‌شود به توصیه‌های زیر توجه فرموده و علاج واقعه را قبل از وقوع، به‌عمل آورید.

1-از کاهش آب بدن جلوگیری کنید ؛ به‌خصوص تحت تأثیر تعریق در اثر افزایش درجه‌ی حرارت محیط یا تب، اسهال، استفراغ ، مصرف بی‌رویه‌ی داروهای مُدر( ادرار آور) یا در طی مسافرت‌های طولانی مدت با هواپیما.

برای تامین و تضمین سلامتی خود در طی روز، به‌مقدار فراوان از آب و مایعات مختلف استفاده کنید، به‌خصوص صبح‌ها نوشیدن 2-1 لیوان آب به طور ناشتا بسیار تأثیرگذار است و در فاصله‌ی وعده‌های غذایی حتی بدون احساس تشنگی با نوشیدن چند لیوان آب به شادابی و سلامتی خود کمک کنید.

2- کاهش تدریجی اضافه وزن؛ طوری که : - از دست دادن وزن در هفته حداکثر از 750 گرم تجاوز نکند؛ - هنگام اجرای رژیم لاغری، تحت هیچ شرایطی برای رسیدن سریع به‌ وزن مطلوب، هیچ ‌یک از گروه‌های غذایی را حذف نکنید؛ - به موازات بهره‌گیری از رژیم‌های متناسب، متنوع و غنی از مواد مغذی و حیاتی، به تامین آب و مایعات بدن نیز توجه نموده و حداقل 5/2 لیتر مایعات به‌صورت شیر و لبنیات کم‌چرب، آب، چای، آب‌میوه‌های طبیعی و سبزی‌های مورد علاقه‌ی خود را استفاده کنید.

* توجه: افرادی که دچار بیماری قند هستند، در برنامه‌ی غذایی روزانه‌ی خود ترتیبی اتخاذ کنند که به افت شدید قندخون (هیپوگلیسمی) و یا کتواسیدوز مبتلا نشوند.

مشاوره با یک متخصص تغذیه یا پزشک متخصص در این مورد، راه‌گشا می‌باشد و سلامتی و طول عمر شما را تضمین و تامین می‌کند.

3- اقدام به ‌موقع و حساب شده، در جهت کاهش چربی‌های خون، کلسترول و تری گلیسیرید بسیار اهمیت دارد.

4- استفاده از غذاهای کم چرب و کم کلسترول، ‌طوریکه دریافت اسیدهای چرب اشباع زیر7 درصد بوده و مصرف روغن جامد، روغن نارگیل و چربی‌های حیوانی غیر از ماهی، حذف یا بسیار محدود شود و مقدار کل چربی تعیین شده را نیز به‌طور متناسبی در وعده‌های خود غذایی تقسیم کنید.

5- محدود کردن پروتئین به 8/0 گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن در روز و کاهش مصرف پروتئین‌هایی که منشا حیوانی دارد، به خصوص گوشت‌ قرمز.

همچنین عدم استفاده یا مصرف خیلی کم منابع غذایی حاوی اسید آراشیدونیک فراوان مثل دل، قلوه، مغز و پیه ‌گاو و گوسفند.

6- استفاده‌ی بیشتر از مواد غذایی که منشا گیاهی دارد، به‌ویژه انواع سبزی و میوه‌ ها؛ ‌طوری که از طریق مصرف آن‌ها بیش از 20گرم فیبر به ازای هر 1000 کیلو کالری دریافتی وارد دستگاه گوارش شما شود.

بدین ترتیب نه تنها از بروز یبوست می‌شود، بلکه جذب متعادل موادقندی و چربی‌ها و نیز خنثی‌سازی مواد سرطان ‌زا، توسط فیبر مصرفی صورت می گیرد.

(درصورت استفاده از سبوس گندم جهت افزایش مقدار فیبر دریافتی، باید در طی روی آب زیادی بنوشید، زیرا درغیر این صورت خود این فیبر، باعث یبوست می‌شود).

7- استفاده از برنامه غذایی حاوی شیر و لبنیات کم چرب، ماهی ، میوه و سبزی فراوان، کاهش مصرف مواد غذایی شیرین، اقدامی در جهت دستیابی به ‌نشاط و شادابی شما تلقی خواهد شد.

8- استفاده‌ی بیشتر از منابع غذایی حاوی اسیدهای چرب اُمگا-3 مثل شاه‌ماهی،ماهی تن، ماهی‌آزاد، خال مخالی و ساردین ، همراه با محدود کردن مقدار مصرف چربی در برنامه‌ی غذایی روزانه.

9- مصرف 10- 5 گرم روغن ماهی و 150- 100 میلی‌‌گرم ویتامین E در روز، از لخته شدن خون جلوگیری می کند.

10- خوردن صبحانه و عدم حذف آن به‌مقدار قابل توجهی موجب کاهش لخته شدن خون و چسبندگی پلاکت‌ها می‌شود؛ چرا که میزان بتا ترومبوگلوبولین که نمایانگر فعالیت پلاکت‌ها برای ایجاد لخته است، در افرادی که صبحانه میل نمی‌کنند، 5/2 برابر افرادی است که صبحانه خورده اند.

پس برای سلامت خود و فرزندانتان از همین امروز به‌ مصرف صبحانه در محیط گرم و صمیمی خانواده ی خود اقدام کنید تا ضمن کمک به سلامت قلب و عروق، به‌عنوان یک الگوی خوب برای عادت دادن فرزندان به دریافت منظم غذا در سه وعده‌ غذایی اصلی و میان وعده‌ها مطرح باشید.

نقش مواد غذایی در ایجاد لخته خون در مطلب قبلی، توصیه های لازم برای جلوگیری از ایجاد لخته ی خون در رگ های بدن را برای شما بیان کردیم.

در این مقاله مواد غذایی مفید برای پیشگیری از این عارضه را نام برده و نقش آنها را توضیح می دهیم.

- روغن زیتون: این روغن علاوه بر اثر حفاظتی بر روی سرخرگ های بدن، چسبندگی پلاکت‌های‌خون را به تأخیر می‌اندازد؛ زیرا مقدار ترومبوکسان را که از عوامل افزایش دهنده ی چسبندگی پلاکت‌هاست ، کاهش می دهد.

نمونه‌ی بارز این اثر مفید رژیم غذایی مدیترانه‌ای می‌باشد که غنی از زیتون ، ماهی ، سیر یا حبوبات و سبزی‌جات می‌باشد و به همین علت است که آمار مبتلایان به بیماری‌های قلبی – عروقی در کشورهای حاشیه‌ی دریای مدیترانه به کمترین مقدار رسیده است.

- چای: چای چه به‌صورت سبز یا سیاه، با دارا بودن ترکیبات مفید و موثر ، مانع تجمع پلاکت‌ها و تولید ترمبوکسان گردیده و قابلیت حل شدن لخته‌های ایجاد شده را افزایش می‌دهد.

از جمله‌ی ترکیبات تاثیرگذار در چای، می‌توان به نوع خاصی از تانن به‌نام کاتچین اشاره کرد که نه تنها هم تراز آسپرین از تجمع پلاکت‌ها جلوگیری می‌نماید، بلکه از تکثیر سلول‌های ماهیچه‌ای صاف دیواره‌ی شریان‌ها نیز که تحت تأثیر کلسترول-LDL افزایش یافته تولید می‌شود و منجر به تشکیل پلاک در دیواره‌ی سرخرگ‌ها می‌شود، تا اندازه‌ای جلوگیری می‌کند.

- زنجبیل، زیره و جعفری: این سه ادویه ی معطر، از تجمع پلاکت‌ها جلوگیری کرده و در رقیق کردن خون تأثیرگذارند، به‌ویژه اینکه بعضی از متخصصان، اثر جعفری را هم تراز نقش آسپرین می‌دانند و احتمال می‌دهند اوجنولEUGENOL)) موجود در جعفری خشک، حتی بعد از تشکیل لخته نیز اثر مفید خود را در کاهش حجم و بر طرف کردن بعضی از لخته‌ها از طریق سیستم پروستاگلاندین اعمال می‌کند.

ماده‌ی فعال موجود در زنجبیل نیز جینجرولGINGEROL)) نام دارد که اثر مشابهی با آسپرین دارد(همانطور که می دانید آسپرین دارویی است که از لخته شدن خون در رگ ها جلوگیری می کند).

* از افرادی که در حال حاضر از داروهای ضد انعقادی مثل آسپرین استفاده می‌کنند، درخواست می کنیم قبل از شروع کردن به مصرف زنجبیل با پزشک معالج خود مشورت کنند.

- فلفل قرمز تند: مصرف فلفل قرمز تند، اثر کوتاه مدتی بر روی جلوگیری از لخته شدن خون از خود نشان می‌دهد.

- قارچ‌های سیاه یا گوش درخت: این قارچ‌ها دارای مواد رقیق ‌کننده‌ی خون هستند، از جمله‌ی این مواد می‌توان از آدنوزین نام برد که در سیر و پیاز نیز موجود است.

*اگر شما نیز مثل بعضی از افراد با خوردن انواع ادویه‌جات دچار ناراحتی معده می‌شوید، از خوردن آن‌ها خودداری کنید.

- میوه‌ها و سبزی‌ها: به‌طور کلی میوه‌ها و سبزی‌ها به‌علت دارا بودن ویتامین C و فیبرهای محلول و نامحلول، یک عمل حفاظتی در قبال افزایش غلظت خون و کاهش میزان فیبرینوژن(پروتئینی که تبدیل به لخته می شود) و افزایش فشار خون دارند.

به همین علت افرادی که گیاه خوارند، نه تنها احتمال ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ را از خود دور کرده‌اند، بلکه دارای خون رقیق‌تر و فشارخون و فیبرونوژن پایین‌تری نسبت به افراد هم‌ سن و سال خود هستند.

از طرف دیگر استفاده‌ی مداوم از سیر، پیاز و سبزی ‌جات به ‌صورت خام یا پخته، ولی بدون افزودن روغن‌های حیوانی‌ یا روغن جامد و نمک زیاد، احتمال سکته‌های مغزی ناشی از لخته شدن خون یا خونریزی‌های ناشی از پاره شدن رگ‌های مغزی را به ‌نحو چشمگیری کاهش می‌دهد.

رژیم غذایی برای کاهش فشار خون بالا چاقی و اضافه وزن مسلماً با فشارخون بالا ارتباط دارد.

شیوع فشار خون بالا در افراد جوان و چاق دو برابر و در افراد مسن و چاق 50 درصد بیشتر از افراد دارای وزن طبیعی است.

در مردان به ازای هر 10 درصد افزایش وزن، فشار خون 6/6 میلیمترجیوه بالاتر می‌رود.

اکثر افراد مبتلا به پُرفشاری علایمی ‌ندارند، اما این مشکل می‌تواند سبب آسیب حاد یا مزمن به بخش‌های مختلف بدن شود.

در مغز این مشکل به مویرگ‌های خونی آسیب می‌رساند، در نتیجه سکته مغزی بروز می‌کند.

در چشم‌ها، پرفشاری سبب آسیب به مویرگ‌های خونی و بروز اختلال بینایی و در کلیه‌ها نیز سبب نارسایی کلیه می‌شود.

ممکن است علایمی‌‌ از قبیل سردرد، دردهای قفسه سینه و تنگی نفس نیز بروز کند.

مواردی از پُرفشاری که در حد مرزی هستند، اغلب بدون درمان باقی می‌مانند.

درمان غیردارویی شامل: ‌کاهش نمک در رژیم غذایی، ترک سیگار، انجام ورزش منظم و استفاده از روش‌های شل‌کردن عضلات است.

داروهای ضد فشارخون نیز ممکن است تجویز شوند.

چه غذاهایی مفید هستند ؟

مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم، منیزیم و کلسیم در بهبود فشار خون بسیار موثر است و مصرف کم مواد غذایی حاوی سدیم و چربی های اشباع موجب کاهش فشار خون خواهد شد.

ـ موز، زردآلو، پرتقال، انجیر، گریپ‌فروت، هلو، انگور و آلو میوه‌هایی سرشار از پتاسیم هستند و سیب‌زمینی، سیر، کلم بروکلی ، کدو سبز، قارچ و گوجه‌فرنگی و سبزی‌ها سرشار از پتاسیم هستند.

حبوبات نیز از این نظر غنی‌اند.

منابع منیزیم شامل جوانه گندم برشته ، بادام زمینی، سیب زمینی، اسفناج، شیر، نان سبوس دار و مرغ است.

منابع غذایی کلسیم شامل شیر و لبنیات و ماهی است.

میوه‌ها و سبزی‌ها دارای مقدار کم ‌سدیم هستند و باید به وفور مصرف شوند.

در مطالعات مقایسه‌ای میان گیاه‌خواران با افراد غیرگیاهخوار، مشاهده شده است که متوسط فشارخون گیاهخواران کمتر است.

یکی از علل این تفاوت را دریافت بیشتر پتاسیم در گیاهخواران دانسته‌اند.

ـ مرکبات، توت‌ها و سبزی‌های دارای برگ سبز، ‌منابع غنی ویتامین C هستند .

دریافت کم این ویتامین باعث پرفشاری می شود.

مصرف مکمل ویتامین C درافراد دچار پُرفشاری و همچنین افراد سالم سبب کاهش فشارخون می‌شود.

ـ گوشت و مرغ طبخ شده بدون نمک برای افراد دچار پُرفشاری توصیه می‌شود.

برای معطرکردن گوشت می‌توان از سبزی های معطر، ادویه‌ها و میوه‌ها استفاده کرد.

به عنوان مثال برای گوشت گوسفند از مرزنگوش و مریم گلی، برای مرغ از شوید و ترخون و برای جگر از پرتقال می‌توان استفاده کرد.

ـ ماهی تازه، ‌منجمد یا کنسروشده ی بدون آب نمک ، خوب هستند.

می‌توان ماهی را با برگ‌بو، شوید، فلفل قرمز و سیاه، ادویه‌ها، مرکبات، سس‌های خانگی بدون نمک و سایر سبزی‌ها معطر کرد.

ماهی‌های حاوی اسیدهای چرب مفید از قبیل حلوا، قزل‌آلا و قباد چندین بار در هفته توصیه می‌شوند.

ـ‌ سبزی‌های ریشه‌ای از قبیل سیب‌زمینی، همچنین برنج، ماکارونی، رشته‌ها و حلیم‌ بدون نمک و همچنین مواد نشاسته‌ای دارای سدیم کم هستند و می‌توان به عنوان پایه‌ای برای وعده غذایی از آنها استفاده کرد.

ـ دانه کنجد و سبزی‌های برگ سبز، منابع کم سدیم و تامین کننده کلسیم هستند.

ـ سیر نیز به کاهش فشارخون کمک می‌کند.

ـ از سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، برگرها و سایر فرآورده‌های گوشتی به علت دارا بودن مقادیر بالای سدیم باید پرهیز کرد.

سبزی‌های کنسروشده در آب نمک، زیتون شور، چیپس و سایر تنقلات شور نیز نباید مصرف شوند.

ـ ماهی دودی یا کنسروشده و تن ماهی سرشار از سدیم هستند.

ـ سس‌ها، ‌سوپ‌ها، قرص‌های گوشت، کنسرو لوبیا و سایر غذاهای آماده مصرف می‌تواند سبب تشدید بیماری شود.

ـ مصرف الکل با فشار خون بالا ارتباط داشته و می‌تواند سبب تشدید بیماری شود.

ـ در طبخ به جای کره و روغن نباتی جامد بهتر است از روغن زیتون، ذرت، سویا و کانولا استفاده کرد.

ـ مواد حاوی کافئین از قبیل قهوه، چای، نوشابه‌های کولا و شکلات، سبب افزایش فشارخون می‌شوند و باید در حد اعتدال مصرف شوند.

چند نکته : ـ کاهش وزن و حفظ وزن طبیعی از ارکان اساسی هر برنامه طراحی شده جهت مقابله با پرفشاری هستند.

ـ نیاز روزانه یک فرد بزرگسال به نمک یک دهم قاشق چایخوری است.

مقادیر بیشتر نمک فقط در شرایط آب و هوایی گرم و یا در طول شیردهی لازم است.

در این موارد یک قاشق چای خوری نمک کافی خواهد بود.

ـ برای کاهش فشارخون پیاده روی سریع 30 تا 45 دقیقه در روز و 3 تا 5 بار در هفته توصیه می شود.

ـ مصرف سیگار سبب تشدید پرفشاری می شود، بنابراین توصیه به ترک سیگار می‌شود.

غذاهای مفید و مضر برای قلب بیماری کرونر(1) قلبی به صورت مشکلاتی از قبیل دردهای آنژینی و انفارکتوس ( حمله قلبی) بروز می کند.

آنچه که سبب بروز بیماری قلبی می شود، تشکیل تدریجی رسوب های چربی یا پلاک ها در لایه داخلی دیواره سرخرگ ها می باشد.

این رسوب ها سبب محدود کردن عبور جریان خون می شوند که این پدیده را تصلب شرایین یا سخت شدن رگ ها (آترواسکلروز) می نامند.