کلرپرومازین ( لاگاکتیل ) با عث کاهش آستانه تشنج می شود .
تیورید ازین (ملریل ) : قرص های 10 و 25 و 100 میلی گرم دارد که حداکثر تا 700 میلی گرم در روز تجویز می شود .
پیشنهادهای تازه در بازگیری: نقش کانال های کلسیم در علایم بازگیری اوپیوئیدها تجویز ویتامین D3 قبل از شروع ترک و تجویز کلسیم در زمان بازگیری ( باعث کاهش شکایت ذهنی می شود ) .
3- استفاده از نیفیدیپین ( باعث کاهش علایم بازگیری می شود ) .
نقش گلوتامات در علایم بازگیری ( استفاده از آنتاگونیست های گلوتامات به دلیل عوارض خاصی منع دارد ) .
استفاده از آپومرفین ( برای کاستن علایم ترک ) : تاثیر برگرینده های دوپامین .
بهتر است از آنتاگونیست های دوپامین استفاده شود ( به دلیل اثر آنتی هیستامین و آنتی کولینرژیک آن ها) ایجاد حالت تهوع و استفراغ شدید ( استفاده در برخی از برنامه های رفتار درمانی برای شرطی سازی انزجاری Aversion ) .
استفاده از Acetorphan به صورت تزریقی ( مهار آنزیم انکفالیناز ) : مثل کلونیدین در کنترل علایم موثر است .
نکته : در حال حاضر استفاده از عامل های بالا به صورت رایج قابل توصیه نیست .
علایم بازگیری : اشک ریزش ، آبریزش بینی و گرفتگی بینی .
تعریق ، لرز ، خمیازه کشیدن .
کرامپ های شکمی ، استفراغ سیخ شدن موها.
میالژی احساس خزیدن در زیر پوست ( به اصطلاح خودشان سیم کشی ) .
IC رویکردی نظام مند ارائه م یدهد و دیدگاهی خاص نسبت به مفاهیم (( اختلال )) ، ((شخص )) ، (( بهبود )) ، (( زندگی سالم )) دارد .
دوم اینکه اولین درمانگر و معلم در IC خود (( اجتماع )) است که محیط اجتماعی ، هم گروه ها و اعضای کادر درمانی را شامل می شود .
اجتماع ، هم متنی است که تغییر رفتاری در آنت صورت می گیرد و هم ایجاد کننده تغییر رفتاری است .
دیدگاه IC نسبت به ماهیت اختلال : TC سوء مصرف ماده را به عنوان اختلال کامل شخصی از جنبه های شناختی ، رفتاری ، خلقی و نیز همراه با مشکلات طبی ، تفکر آشفته یا غیر واقع بینانه و نظام ارزشی مختل شده یا از بین رفته و یا ضد اجتماعی می داند .
(( وابستگی فیزیولوژیک )) پدیده ای ثانویه به کل شرایط تاثیر گذار بر شخص تلقی می شود ، بنابراین مشکل یا مسئله ی اصلی ، خود (( شخص )) است نه ماده ی مخدر ، اعتیاد علامت است و نه ذات اختلال .
در TC سم زدایی شیمیایی شرط وارد شدن به اجتماع درمانی است و نه هدفل آن ، هدف ، توان بخشی و ایجاد زمینه ها و شرایط زندگی بدون ماده ی مخدر است .
دیدگاه TC نسبت به شخص : جدا از الگوهای مصرف ماده ی مخدر ، اشخاص از ابعاد اختلال عملکرد روانی و نقایص اجتماعی تمایز داده می شوند .
گروه بزرگی از مددجویان ، هرگز سطح توانایی ها و عملکرد عادی اجتماعی را کسب نکرده اند و بیشتر اوقات ، آنان برآمده از بخش های تضعیف شده ی اجتماعی هستند که مصرف مواد در آن جا واکنشی اجتماعی است و نه علامتی ناشی از اختلال روانی .
در گروه دیگری از مددجویان مصرف مواد ، آشکارا ناشی از نوعی آسیب شناسی روانی ، اختلال شخصیت و امثال آن است .
صرف نظر از اختلاف طبقه ی اجتماعی ، معتادان تشابهاتی نیز با هم دارند .
همه ی آن ها اشکالاتی در فرآیند اجتماعی شدن ، مهارت های عاطفی ، شناختی و رشد درمانی دارند که در رفتارهای رشد نایافته ، اعتماد به نفس ضعیف ، اختلال منش ، و جنبه های ضد اجتماعی رفتاری ، از خود بروز می دهند .
تظاهرات شایع عبارتند از : ظرفیت پایین در تحمل ناراحتی ، ناتوانی در کنترل هیجان ها ، ضعف کنترل تکانه ، قضاوت و واقعیت سنجی دچار اختلال ؛ دروغ گفتن ، بازی دادن اطرافیان ، اختلال در رفتارهای سازگاری ، و عدم مسئولیت پذیری شخصی و اجتماعی .
3- دیدگاه TC نسبت به زندگی سالم : مفهوم زندگی سالم با ابراز صداقت درکلام و رفتار ، مسئولیت پذیری ، اتکای اقتصادی به خود و احساس مسئولیت در مقابل هم گروه و خانواده و اجتماع ، خود را تعریف می کند ، TC به مددجو می آموزد که رشد شخصیتی ، توانایی های اجتماعی و کمک به خود را هم اکنون و همین جا آغاز کند و از گذشته فقط همچون ابزار درک چگونگی اختلال موجود رفتاری ، کمک بگیرد .
4- دیدگاه TC نسبت به بهبود : هدف ، درمان همه جانبه است : اهداف اولیه روانشناختی ، تغییر در الگوهای رفتاری ، تفکر و احساس نسبت به مصرف مواد و سرانجام تحقیق اهداف اجتماعی شامل : مسئولیت پذیری و زندگی بدون مواد .
بهبود پایا ، به وحدت و همراهی هدفهای یاد شده به یکدیگر وابسته است تغییر رفتاری بدون بصیرت امکان پذیر نیست و بصیرت بدون تجربه بی ثبات است .
بهبود ، فرآیندی رشدی است که مراحل پیاپی باعث تسریع و پیدایش پله بعدی تغییر است .
فرآیند بهبود در میان فشارهای مثبت و منفی به پیش می رود ، برخی به علت فشارهای اجتماعی به سمت در مان می آیند و برخی به علل درونی و شخصی ؛ ولی برای همه افراد انگیزش پایا ، لازمه درمان است بنابراین روش درمان باید متوجه حفظ و نگهداری انگیزش باشد .
درمان TC در غالب ارتباط با هم گروه و پرسنل ، رژیم روزانه کاری ، جلسه های و سمینارها و برنامه های تفریحی شکل می گیرد که همگی به مشارکت اختیاری فرد نیاز دارد .
پیام بهبود و زندگی سالم در تمرین و تکرار آگاهانه ی خود فرد و بازتاب آن بین اعضای گروه انتقال می یابد .
الگوهای رفتاری بیمارگونه ، گرایش ها و نقش های منفی ، هیچ کدام در تنهایی فرد ایجاد نشده اند و به طور مجزا از اجتماع و روابط انسانی نیز قابل برگشت و تغییر نیستند .
بهبود فقط در قالب اینکه چه چیزی باید آموخته شود ، اتفاقی نمی افتد ، بلکه ، چطور ؟
کجا ؟
و یا چه کسی ؟
قابل آموزش است و نیز آگاهانه انتخاب می شود .
این فرض بر پایه نقش اجتماع به عنوان درمانگر و معلم است .
.
5- اجتماع به عنوان روش : وجه مشخصه اصلی TC استفاده هدفمند از اجتماع به عنوان اولین روش تسهیل در تغییر روانی و اجتماعی است : الف – استفاده از نقشهای فعال فردی ب – استفاده از مفهوم عضویت در گروه به عنوان نقشهای مدل ج – استفاده از بازتابهای رفتاری اعضای گروه .
د- استفاده از فرمولهای گروهی برای تغییرات فردی هـ - استفاده از هنجارها و ارزشهای مشترک و ایجاد امنیت در اجتماع و- استفاده از ساختار و نظام اجتماعی – شغلی و جایگاه خاص فرد در آن ز- استفاده از امکان بیان آزاد حس درونی و سهیم شدن آن در گروه ح – استفاده از روابط بین فردی سیستمها و هم گروهی ها 6- ساختار TC اجتماع TC مرز مشخص و جدا از محیط دارد .
برنامه های TC در فضای فیزیکی و جایگاه خاصی اجرا می شوند و از سایر برنامه های سازمانی و واحدهای دارو درمانی جدا هستند .
در شرایط پانسیونی و یا زندان ، مددجو به طور شبانه روزی تا چند ماه در اجتماعی زندگی می کند قبل از آنکه به طور محدود اجازه ارتباط با دنیای خارج داشته باشد .
در مراکز روزانه و غیر شبانه روزی ، محیط TC 8-4 ساعت در روز است و سپس الگوهای رفتاری در محیط خانواده و نیز گروهها کنترل می شوند .
فضای فیزیکی و مناسبات انسانی داخل اجتماع از جمله فعالیتهای گروهی ، پوسترهایی که بر دیوار نصب شده و ....
نشان دهنده فلسفه زندگی سالم و مشخصات نام و جایگاه هر فرد در ساختار اجتماعی است و همه اینها باعث ایجاد هویتی خاص و مشترک در درون اجتماع می شود به جز مشاوره های انفرادی ، اکثر فعالیتهای داخلی TC به طور گروهی طرح ریزی و اجرا می شود .
این فعالیتها حداقل شامل آماده سازی و صرف یک وعده غذا با شرکت تمامی اعضا ، برنامه های روزانه گروهها ، سمینارها و فعالیتهای شغلی ، اوقات فراغت و تفریحی سازمان یافته و نیز برگزاری جشن ها و اجرای مراسم گوناگون است .
کارکنان ثابت معمولا شامل کادر درمانی ( گروه پزشکی ، روانشناسی ، مددکاری و ...
) و کادر بهبود یافته از گروه مددجویان سابق هستند .
صرف نظر از فعالیت شغلی از پیش تعیین شده ، همه کارکنان در نقشهای داخلی اجتماعی قرار دارند که اغلب به صورت مسئولان خاص ، راهنماها و غیره ظاهر می شوند .
(( یک روز ساختار مند )) : فعالیتهای روزمره سازمان یافته به طور اساسی با زندگی پرهرج و مرج این افراد در تناقض است .
همچنین این سازمان یافتگی منشاء درونی سازی ساختار فردی است .
هر روز در TC ، شامل برنامه مشخصی از فعالیتهای درمانی و آموزشی با زمان بندی مشخص روزانه است .
زندگی TC از ابتدا تا زمان اتمام دوره به صورت مرحله ای و یا پله ای پیش بینی شده است و در اعمال تغییرات تدریجی بر فرد بسیار موثر است .
7- طرح مرحله ای : علت طرح برنامه سطح بندی شده ، برای بازپروری فرد معتاد و ترک سوء مصرف ماده ، آن است که اصولا رفتار سوء مصرف به تدریج قابل تغییراست و در هر مرحله الگوهای رفتاری و مهارتهای سالم آموخته شده جای پای محکمی برای فرد ایجاد می کند تا در جهت تغییر سایر رفتارها گام بردارد .
برنامه با مراحل رفتاری آغازین که در اواخر کودکی آموخته شده اند آغاز می شود و سپس در مسیر رشد شخصیتی سالم ( رشد روانی مجدد ) پیش می رود و سپس آموختن الگوهای هر چه پیچیده تر و سازگاری و مسئولیت پذیری در اجتماع ، فرد را به بازسازی اطلاعات قبلی و تعدیل یا تغییر باورها و الگوهای واکنشی غیر موثر یا مخرب سوق می دهد و حرکت به سوی شیوه زندگی سالم آغاز میشود .
هدف پایه های اولیه در (( طرح مرحله )) ایجاد و وابستگی به اجتماع درمانی و ساختار برنامه کارکنان اجتماع است که در عین حال در طی آن تصویر قبلی از خود تغییر می یابد و انتظارهای منفی ، شروع به کاهش می کنند .
ادامه د رمان در مراحل بعدی ، رفته رفته (( فردی تر )) می شود و از استعدادهای فرد در جهت ایجاد اعتماد به نفس و ارائه تصویری جدید از خود ، مورد حمایت قرار می گیرد .
نتایج و پیشنهادات : الف – نتایج : 1- با توجه به آمار و اطلاعات و مطالب موجود در مورد اعتیاد به مواد مخدر اثرات زیانباری بر دستگاههای مختلف بدن خصوصا دستگاه تنفسی دارد .
2- بسیاری از آمارها و گزارشات مکتوب در کتابها نشان داده اند که یکی از مهمترین علل سرطان ، اعتیاد به مواد مخدر می باشد .
( خصوصا سرطان ریه ) 3- تحقیقات نشان داده اند که بسیاری از مشکلات اجتماعی منشاء اعتیاد داشته است .
4- بر اساس بسیاری از تحقیقات گزارشات و آمار و اطلاعات مکتوب و غیر مکتوب بیانگر این بوده اند که اعتیاد بر جنین خانمهای باردار ضرر و زیان می رساند .
5- افرادی که معتاد می باشند نسبت به افراد غیر معتاد در مجموع از بینش اسلامی ضعیف تری برخوردار می باشند و اعتیاد در رفتار و کردار و اعتقادات آنها نیز تاثیر می گذارد ( البته این موضوع یکی از عوامل موثر می باشد که عوامل دیگر نیز دخیل می باشند ) 6- بر اساس آمار و اطلاعات موجود و تحقیقات انجام شده بسیاری از مرگ و میرها به علت مبتلا شدن به اعتیاد بوده است .
7- براساس تحقیقات انجام یافته مهم ترین علل گرایش به اعتیاد ( خود کم بینی ، احساس حقارت ، عدم اعتماد به نفس و ضعف شخصیت ) بوده است .
ب – پیشنهادات : 1- به والدین توصیه می شود که با برنامه ریزی و نظارت دقیق برای فرزندان خود زمینه های مبتلا شدن به این بلای خانمان سوز را از بین ببرند .
2- به جوانان و نوجوانان توصیه و پیشنهاد می شود که با برنامه ریزی دقیق برای زندگی خود از مبتلا شدن به این معضل بسیار خطرناک جلوگیری کنند .
3- به جوانان و نوجوانان پیشنهاد می شود هر چه می توانند به وسیله شرکت در برنامه های اجتماعی ، تفریحی ، ورزشی و هنری و ....
اوقات فراغت خود را سپری کنند .
4- از دوست شدن با دوستان ناباب و ولگرد و لاابالی جدا خودداری کنند زیرا بسیاری از آنها به علت دوست ناباب به اعتیاد و دیگر راههای نادرست کشیده شده اند .
5- با برنامه ریزی دقیق می توانند موجبات سعادت و خوشبختی خود را فراهم کنند مثلا با تنظیم اوقات خود به نحو صحیح هم به ( خواب ، استراحت ، مطالعه ، تحصیل و کار و کوشش ) خود برسند و بدین وسیله از صرف کردن اوقات بیکاری در کارهای نادرست جلوگیری می شود .
6- مسئولین و معلمین محترم مدارس نیز می توانند به وسیله برنامه ریزی دقیق و اجرای برنامه های فرهنگی تبلیغی مذهبی و ورزشی ....
زمینه رشد فکری و اجتماعی جوانان و نوجوانان را فراهم کنند و بدین وسیله می توانند با آگاهی دادن به آنان از مبتلا شدن دانش آموزان به اعتیاد سیگار و دیگر معظلات جلوگیری کنند .
منابع و ماخذ : دکتر عبدالرضا عزیزی ( 1381 ) ، پیشگیری و درمان اعتیاد ، موسسه چاپ آستان قدس رضوی .
دکتر عبدالرضا عزیزی ( 1383 ) ، اعتیاد چیست ؟
نیاز ، جرم ، یا بیماری ؟
، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی .
بهداشت عمومی دوره کاردانی تربیت معلم ، دفتر برنامه ریزی و تالیف کتب درسی ( 1373 ) کتاب سیگار بلای جان انسان ، از مجموعه کتابهای تولیدی نهضت سواد آموزی ( 1383 ) مجله دانشمند آسآآسستیتتت