بررسیهای هپاتیت
ویروس های هپاتیت به گروهی ناهمگی از ویروسهای هپاتوتروف که علت اصلی ایجاد هپاتیت های ویروسی هستند گفته می شود. این ویروسها عبارتند از ویروسهای هپاتیت: ویروس هپاتیت (HAV)A ویروس هپاتیت (HBV)B ، ویروس هپاتیت (HCV)C ، ویروس هپاتیت (HEV)E می باشند. در سالهای اخیر ویروسهای هپاتیت (HFV)F که احتمالاً موتانت خاموش HBV است و ویروس هپاتیت (HGV)G که احتمالاً با ویروس هپاتیت C در یک خانواده می باشند، پیدا شده است. ویروسهای هپاتیت می تواند موجب التهاب حاد کبد شوند و آسیب های هستیوپاتولوژیک هپاتیت های ویروسی یکسان است. علائم بالینی هپاتیت های ویروسی اکثراً عبارتند از: تب، تهوع، استفراغ، یرقان و زردی پوست و بافت ملتحمه چشم می باشد.
ویروسهای دیگری هم هستند که می توانند به صورت تک گیر ایجاد هپاتیت کنند، عبارتند از: Epstein-Barr virus ، Herps simplex ، Adenovirus ، Enterovirus ، Rubellavirus در مجموع برخی باکتریها و پروتوزئرها، قارچها، داروها و مواد شیمیایی هم می توانند ایجاد هپاتیت بنمایند.
انواع مختلف ویروس های هپاتیت
هپاتیت A
اولین موارد اپیدمی هپاتیت که امروزه آن را هپاتیت A می دانند در قرن 17 و 18 در اروپا گزارش گردید، (رضوان 1) بالاخره در سال 1973 Feixstome و همکارانش موفق به تشخیص ویروس عامل این بیماران شدند (رضوان) ویروس هپاتیت A یک RNA ویروس بدون پوستینه است که از خانواده پیکوناویدیده می باشد این ویروس با یک دقیقه جوشاندن غیرفعل می شود ولی با فرمالدئیده کلر یا اشعه ماوراء بنفش نمی توان آن را غیرفعال نمود. دوره کمون HAV تقریباً 4 هفته می باشد همانند سازی ویروس محدود به کبد است اما ویروس در کبد، صفرا، مدفوع و در اواخر دوره کمون و مرحله حاد قبل از ظهور یرقان در خون قابل شناسایی است (PZ) یکی از مهمترین راههای انتقال عفونت انتقال مقعدی – دهانی است. باید توجه داشت که ویروس نسبت به شرایط محیطی بسیار مقاوم بوده و می تواند ماهها در محیط باقی بماند و راههای انتقال تزریق مواد مخدر با سرنگ، تماس جنسی، تماس با فرد عفونت هپاتیت A بیماری حاد و خود محدود شونده ای است که در 90% آنتی بادی ضد ویروس هپاتیت (Anti HAV)A در زمان شروع بیماری در سرم بیماران قابل شناسایی است در شروع بیماری Anti HAV از هر دو نوع IgG و IgM می باشد. 3-12 ماه بعد از شروع بیماری IgM از خون محدود می شود (امینی 18و 17 و 14 و 1) در حالیکه بیشتر IgG در سرم بالا می ماند و معمولاً در طول زندگی در خون وجود دارد. (امینی 19 و 14 و 2) هپاتیت A در مرحله حاد با یافتن anti HAVIgM در سرم بیماران علامت دار تشخیص داده می شود. (PZ4)
هپاتیت C :
برای اولین بار در اوایل نیمه دهه 1970 با غربالگری خون های اهدایی برای شناسایی ویروس هپاتیت عامل ویروس دیگری با عنوان هپاتیت non A , non B مطرح شد و به عنوان مهمترین عامل هپاتیت پس از انتقال خون مورد شناسایی قرار گرفت (امینی 3 و2 4) ویروس هپاتیت C ویروس دارای پوشش و تک رشته ای RNA مثبت بوده و طول ژنوم ویروس تقریباً 916kb است ویروس از خانواده خلاوی ویرده بوده سایر اعضای این خانواده مانند ویروسهای انفالیت ژاپنی، تب زرد هستند (امینی 24 و 22 و 2) شیوع سرمی HCV در سطح جهانی بر پایه Anti HCV تخمین زده می شود که حدود 1% می باشد (PZ2) روش انتقال آن مثل HBV است در مادران حامل بدون علامت HCV که عفونت همزمان با HIV ندارند، شیردهی بدون خطر است ولی عفونت فعال و بار ویروسی بالا، خطر انتقال را افزایش می دهد (PZ 19) در راههای دیگر انتقال از طریق مایعات بیولوژیکی خون و سرم پلاسما و بزاق، مایع و مواد مخدر و کوکائین استشاقی است (13 و 11) (امینی 2 و 16 و 46 و 45 و 4) شانس مثبت بودن Anti HCV با شیوع عفونت HBV و HIV رابطه دارد در افراد HIV مثبت که مصرف کننده داروهای مخدر و ؟؟ و یا هموفیلی باشند، شیوع عفونت HCV به 100% می رسد در حالیکه در سایرین مثلاً مردان مموسکسوال شیوع HCV تنها کمی از جمعیت عادی بیشتر است ( PZ 8).
عفونت حاد در HCV بندرت دیده می شود و نزدیک به 80% از افرادی که با ویروس تماس پیدا می کنند به هپاتیت مزمن C مبتلا می‌شوند بیماری مزمن در 70-80% موارد روی می دهد نارسایی کبدی و کارسینوم هپاتوسلو دار حداقل 3 دهه بعد از شروع بیماری دیده می‌شود (19).
روش تشخیص معمول سنجش آنتی HCV به روش آنزیم ایمنواس (EIA) است هر نمونه مثبت در روش EIA به ویژه در جمعیت کم خطر لازم است با تست تکمیلی RIBA مورد تأیید قرار گیرد آزمایش سنجش آنتی ژن ویروس دوره کمون بیماری را کوتاه کرده و تقریباً معادل HCVRNA با چندین روز تفاوت است (امینی 57 و 32 و 85 و 11 و 37) فراوانی HCV در جهان از نظر جغرافیایی متفاوت است که از 1% کشورهای صنعتی توسعه یافته تا 18% در برخی از کشورها مانند مصر گزارش شده است (رضوان 14).
هپاتیت E :
تقریباً تمامی موارد هپاتیت nonB ، nonA منتقل شده از طریق خوراکی را به ویروس هپاتیت (HEV)E نسبت می دهند این ویروس دارای ژنوم از نوع RNA می باشد که بیشتر ژنوم کالی سی (Calicivuses) ویروس ها است طیف عوارض بالینی آن از بدون علامت تا هپاتیت حاد وجود دارد که در خانمها در سه ماهه اول بارداری منجر به مرگ نیز شده است تماس خونی از راه پوست و تجویز فراورده های خونی ممکن است باعث انتقال HEV شود هپاتیت ناشی از HEV در بعضی از کشورها مثل مصر و هندوستان به صورت اپیدمی گزارش شده است (رضوان 1) تشخیص آزمایشگاهی آن از طریق روشهای معکوس (RT-PCR) است (رضوان2)
هپاتیت G :
در آمریکا پژوهش ها نشان داده است که دو ویروس که از طریق خون آلوده به میمون قابل انتقال بوده است این ویروس ها HBV یا HGV نامگذاری شدند حروف GB حروف ابتدای نام جراحی است که اول بار این ویروس از طریق تزریق خون او منتقل گردید (رضوان).
ویرو GBV-C با استفاده از محصول PCR سرم یک بیمار آنتی بادی مثبت از غرب آفریقا به عنوان فلاوی ویروس شناسایی شد (رضوانی 3) همزمان با شناسایی ویروس فوق گروه دیگری از محققین از خون بیماری مبتلا به هپاتیت بعد از انتقال خون با استفاده از کلونینگ (C-DNA) ویروس HGV را شناسایی نمودند (رضوان4) وجود HGV-RNA در مخلوط پلاسمای (Pooled plasma) به کار رفته در تهیه مشتقات پلاسما و برخی از این فرآورده ها مانند فاکتور های انعقادی و ایمنوگلوبین گزارش شده است (رضوان 7) لذا مصرف کنندگان خون و فرآورده های آن نیز در معرض آلودگی قرار گرفته اند در ایتالیا 6/28% بیماران هموفیلی دارای و 5/7% از نظر HGV-RNA مثبت بوده اند. (رضوان)