مجموعه اقداماتی است که پلیس تحت نظارت و تعلیمات مقام قضایی در کشف جرم، بازجویی مقدماتی حفظ آثار و دلایل جرم، جلوگیری از فرار و مخفی شدن متهم و تشکیل پرونده قضایی در چهارچوب قانون و اصول و فنون انتظامی انجام می دهد.
2-مشکلات پی جویی انتظامی جرایم را توضیح دهید؟
1-مشکلات قانونی: در بعضی مواقع قانون ضعیف است و خلاءهای قانونی وجود دارد و قانون حمایت های لازم را از مأموران پی جو نمی کند یا قانون مبهم است و موجب می شود که مأموران وظائف خود را دقیقاً تشخیص ندهند و این ابهامات باعث می شود که در روند پی جوئی انتظامی جرایم اخلال ایجاد شود.
2-مشکلات اجتماعی:
کلان شهرهایی مثل تهران با جمعیت زیاد، ترافیک، قومیت ها، شرایط جغرافیایی و ... از عوامل و مشکلات موثر در پی جویی انتظامی است.
3-مشکلات سازمانی و کمبود امکانات:
تخصص های پلیسی پیشرفته هماهنگ نیست بلکه پلیس فناوری های جدید را در اختیار ندارد و اغلب تخصصها سنتی و قدیمی است که این کمبودها در روند پی جوئی انتظامی اخلال ایجاد می کند.
4-مشکلات سیاسی:
بعضی اوقات پلیس به لحاظ برخورد با افرادی که وابستگی سیاسی دارند در پی جوئی انتظامی دچار مشکل می شود.
5-مشکلات فرهنگی:
عقب ماندگی فرهنگی، تعصبات قومی در بعضی از نقاط کشور فرهنگ پایین بعضی از مناطق موجب می شود که مردم با پلیس همکاری لازم را نداشته باشند در چنین وضعیتی در پی جوئی انتظامی جرائم اخلال به وجود می آید.
3-اثرات سرعت عمل در پی جویی انتظامی جرایم را توضیح دهید؟
سرعت عمل لازمه انجام عملیات انتظامی است ولی باید توجه شود که منظور از سرعت عمل عجله بی مورد در کارها نمی باشد. هرجا صحبت از سرعت عمل می شود تنها سرعت عمل فیزیکی نیست بلکه سرعت عمل فکری و ذهنی هم مد نظر است که پلیس با استفاده از این مقوله در پی جوئی انتظامکی نتایج بهتری را بدست می آورد.
4-وجه تمایز بین پی جوئی انتظامی و آگاهی را توضیح دهید؟
5-چهارچوب پی جویی انتظامی را نام برده و باختصار توضیح دهید؟
1-قانون: کلیه اقدامات ضابطین دادگستری در پی جوئی انتظامی جرایم بایستی قانونی باشد.
2-وظایف سازمانی: مأموران انتظامی برای پی جوئی انتظامی موظفند در محدوده وظایف سازمانی عمل کنند.
3-شرع و اخلاق: لازم است در مواقعی که امورات شرعی و اخلاقی در قانون مد نظر نبوده مسائل شرعی را کاملاً رعایت کنند.
4-اصول و فنون انتظامی:
مأموران انتظامی لازمک است از اقدامات خارج از اصول و فنون انتظامی که اغلب گرفتاری ایجاد میکند پرهیز نمایند.
6-وظایف ضابطین دادگستری در پی جویی جرایم مشهود را توضیح دهید؟
ضابطین دادگستری در خصوص جرایم مشهود تمامی اقدامات لازم را به منظور حفظ آلات و ادوات و آثار و علائم و دلائل جرم و جلوگیری از فرار متهم و یا تبانی معمول و تحقیقات مقدماتی را انجام و بلافاصله به اطلاع مقام قضایی می رسانند.
7-وظایف ضابطین دادگستری در جرایم غیرمشهود را توضیح دهید؟
ضابطین دادگستری به محض اطلاع از وقوع جرم در جرائم غیرمشهود مراتب را جهت کسب تکلیف و اخذ دستور لازم به مقام ذیصلاح قضایی اعلام می کنند.
8-وظایف ضابطین دادگستری در اجرای دستورات غیرقانونی مقامات قضایی را در پی جویی جرایم توضیح دهید؟
ضابطین دادگستری موظفند دستورات مقان قضایی را فوری و به موقع اجرا کنند متخلف از این ماده به مجازات مقرر در قانون مجازات اسلامی محکوم خواهد شد. اما در ماده 16 قانون تکلیف ضابطین دادگستری را در پی جویی جرایم مشکوک توضیح دهید؟
9-وظایف ضابطین دادگستری را در پی جویی جرایم مشکوک توضیح دهید؟
در جرایم مشکوک اگر اطلاعات از منابع موثق باشد به مقام قضایی اعلام می کنند. در جرایم مشکوک اگر اطلاعات از منابع غیرموثق باشد بدون حق دستگیری و ورود به منزل تحقیقات را انجام داده و به مقامات قضایی اطلاع می دهند.
10-ویژگیهای فرمانده عملیات در پی جویی انتظامی را مشخص کنید؟
11-دلایل نظری و مادی را توضیح دهید؟
الف) دلایل نظری: این دلایل قابل لمس و مشاهده نیستند و اثبات آنها مشکل است.
ب) دلایل مادی: اثار و نشانه هایی که از مجرم در صحنه جرم باقی می ماند و قابل مشاهده و لمس بوده مثل اثر انگشت، تار مو، ته سیگار.
12-نحوه بازرسی اماکن دولتی را توضیح دهید؟
در جرایم مشهود با هماهنگی مقام مسئول آن اداره انجام خواهد شد لیکن در جرائم غیرمشهود دو حالت دارد اول اینکه بالاترین مقام مسئول آن اداره تقاضای ورود به محل فوق را بنماید و حالت دیگر آنکه طبق دستور مقام قضایی از اماکن دولتی بازرسی بعمل آید.
13-اهداف ضابطین دادگستری از حفظ صحنه جرم را توضیح دهید؟
1-کارشناسان بتوانند دلایل جرم را جمع آوری کنند. 2-جلوگیری از دخالت افراد غیر و زیرنظر قراردادن افراد مظنون و مشکوک 3-جلوگیری از نشر بی موقع اخبار 4-جلوگیری از ورود احتمالی جرم دادیاری او به صحنه جرم 5-جلوگیری از دستبرد و سوء استفاده اشخاص غیر
14-ضابطین دادگستری در معاینات محلی چه اهدافی دارند؟
1-تعیین دقیق زمان و مکان وقوع جرم 2-کشف دلایل مادی منقول و غیرمنقول باقیمانده در محل وقوع جرم و توصیف آن 3-جمع آوری دلایل مادی منقول و اثربرداری یا عکسبرداری و فیلم برداری دلایل مادی غیرمنقول به منظور تشخیص هویت مرتکب جرم
15-در جمع اوری و ضبط آلات و ادوات جرم رهایت چه مواردی ضروری است؟
1-نحوه جمع آوری مدارک باید در صورت مجلس توضیح داده شود و مشخصات آنها دقیقاً قید شود. 2-تعداد کسانی که به دلایل و مدارک دسترسی می یابند تا حد امکان باید محدود شوند. 3-قبل از اقدام بعه حفاظت مدارک باید از خراب شدن و تغییر پیدا کردن آن مطمئن گردید و جمع اوری مدارک فاسدشدنی در اولویت قرار گیرد.
16-نحوه بازرسی اماکن عمومی را توضیح دهید؟
اماکن عمومی به دو دسته هستند:
1-محل هایی که به منظور عبور و مرور عامه ایجاد شده اند مانند خیابان های که بازرسی این قسمتها برای ضابطین در صورت دستگیری متهم منعی ندارد و نیازی به دستور مقام قضایی نیست. 2-محل هایی که خوصصی هستند مانند رستورانها در این اماکن تا زمانی که رفت و آمد عموم جریان دارد نیازی به اخذ مجوز ندارد ولی بعد از تعطیلی در حکم اماکن خصوصی قرار گرفته و لازم است مجوز قضایی اخذ شود.
17-ضابطین دادگستری در چه مواقعی تحقیقات محلی انجام می دهند؟
1-هرگاه برای کشف جرم، روشن شدن موضوع و کسب اطلاعات لازم در مورد شغل، خصوصیات اخلاقی و سوابق زندگی متهم تحقیقات محلی ضرورت داشته باشد.
2-متهم یا شاکی به اطلاعات اهل محل استناد نماید.
3-قاضی و ضابطین دادگستری در جرایم مشهود تحقیقات از اهالی محل را ضروری بداند.
18-فرق بازجویی و مضاحبه را توضیح دهید؟
در مصاحبه اطلاعات بین دو نفر و از طریق پرسش و پاسخ، اطلاعات مبادله شده و این تبادل بر یکدیگر تاثیر گذاشته و استعداد و توانایی ها، عقاید پیشنهادات مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد ولی در بازجویی کسب اطلاعات یک سویه است و بازجو هیچگونه اطلاعاتی به بازجوشونده نمی دهد.
19-انواع بازجویی را توضیح دهید؟
1-بازجویی اولیه: گشتی ها و مأمورین پاس رو به منظور شناخت اولیه افراد و مظنونین آنها را متوقف کرده و اقدام به پرسش و بازجوئی از آنان می نمایند و به صورت شفاهی و کوتاه مدت است.
2-بازجویی درازمدت:
عبارت است از پرسش و سوال و جواب به منظور کشف جرایم وتکمیل اطلاعات که با رعایت موازین قانونی در مرحله تفتیشی و تحقیقاتی انجام می گیرد. که به صورت مکتوب تنظیم می گردد.
20-ارکان موثر در بازجویی را نام برده و به طور اختصار آنها را توضیح دهید؟
1-منطق و استدلال: مدارک قوی و نافذ، جدی بودن، اعتماد به نفس بازجو و کسب دلایل و برهان های قوی
2-همدردی و دلسوزی: مردم در برابر احساسات و هیجانات واکنش نشان می دهند لذا بستگان (زن و فرزند – پدر و مادر) و اعتقادات مذهبی می تواند موثر باشد و متهم را وادار به اعلام حقایق کند.
3-تهاجم و حمله لفظی: بعضی از افراد در برابر ناملایمات ضعیف هستند و سریع عکس العمل نشان می دهند و خود را می بازند البته باید موازین شرعی و قانونی رعایت شود.
4-بازجویی دونفره: که تجارب و تکنیکهای آنها می تواند مکمل همدیگر باشد که منجر به کشف حقیقت می گردد.
5-حفظ حیثیت و آبرو: بعضی از بازجوشونده ها به لحاظ حفظ آبرو و حیثیت خود علاقمند هستند که کسی از جرمی که مرتکب شده اند باخبر نشوند که از این شرایط می توان بهره برداری کرد.
6-خودستایی: بازجو سعی می کند با تعریف از متهم اعترافات لازم را از وی بگیرد.
7-تظاهر به بی تفاوتی: بازجو طوری وانمود می کند که نیازی به اعتراف متهم ندارد.
8-کوچک جلوه دادن جرم: بازجو سعی می کند مجازات جرم را در نظر متهم کوچک جلوه دهد و متهم را به علت خفیف بودن مجازات جرم ارتکابی به حقیقت گویی وادار نماید.
21-روش مستقیم و غیرمستقیمک بازجویی را توضیح دهید؟
دلایل قوی و کافی برای ارتکاب جرم از سوی متهم وجود دارد . اتهام وی محرز است که مستقیماً تحت بازجویی قرار می گیرد (در روش مستقیم) – در روش غیرمستقیم: در این روش دلایل و مدارک کافی وجود ندارد و فردبازجوشونده اطلاعاتی از وقوع جرم دارد ولی حاضر به بیان صریح آن نمی باشد که بازجو با طرح سوالات مختلف در پی کشف حقیقت است.
22-دستگیری، بازداشت و حبس را تعریف کرده و وجه تمایز آنها را مشخص نمائید؟
دستگیری: یعنی گرفتن متهم یا مجرم به سلب ازادی حرکت از سوی مراجع انتظامی.
بازداشت: به منظور جلوگیری از فرار و اختفاء متهم که مدافعات او کافی هم نیست حالت توقف قانونی و قرار بازداشت صادر می گردد.
حبس: موقعی که حکم قطعی لازم الاجرا صادر گردد و احیاناً مستوجب حبس باشد در این حال توقیف بدل به حبس می شود. و وجه تمایز آنها به ترتیب مراتب سلب ازادی مشخص و روشن می گردد.
23-جلب را تعریف کرده و توضیح دهید برگ جلب سیار به چه منظوری صادر می شود؟
جلب در لغت به معنای بردن، ربودن، کشانیدن، آوردن آمده است. برگ جلب سیار برگی است که مراجع قضایی پس از صدور، آنرا به شاکی خصوصی یا ضابطین قضایی تحویل می دهند. ضابطین دادگستری می توانند مجرم را در صورت برخورد یا معرفی شاکی جلب نمایند.
24-حمله متهمین به مأموران و نحوه مقاومت در برابر آن را در حین دستگیری توضیح دهید؟
هرگونه حمله یا مقاومتی که با علم و آگاهی نسبت به مأمورین دوبت در حین انجام وظیفه آنان به عمل آید تمرد محسوب می شود. نحوه مقاومت در برابر آنها باید بدین صورت باشد که اولاً مامور در حین انجام وظیفه باشد. ثانیاً حمله و مقاومت باید با علم و آگاهی باشد. ثالثاً اسلحه اعم از سرد و گرم است و تمایزی بین سرد و گرم نیامده. البته روز و قدرت برای دستگیری افراد بایستی به اندازه ای باشد که بتوان متهم را تسلیم و مطیع نمود. و همچنین مقاومت در برابر مأموران طبق ماده 62 قانون مجازات اسلامی دفاع محسوب نشده، مگر در مواقعی که موجب قتل یا جرح یا تعرض به عرض و ناموس گردد.