روش اجرا پس از انتخاب نوع سازه نگهبان موقت، ابعاد پی سازه و طول شمع و جزئیات اجرائی و طراحی آن مطابق روشی که در بخشهای قبلی این قبل این فصل بیان شد و پس از آماده کردن کلیه ابزار و مصالح لازم، عملیات اجرا باید در یک مرجله به شرح زیر انجام شود: 1-برای احداث عضو قائم اولین خرپا از سازه نگهبان موقت، باید در روی زمین طبیعی که هیچگونه عملیات گودبرداری بر روی آن شروع نشده چاهی به قطر یک متر در محل مربوط حفر شود.
عمق این چاه برابر خواهد بود با جمع ارتفاع سازه و طول شمع.
2-قفسه آرماتورهای مورد نیاز شمع و کف آن، مطابق نقشه آرماتورگذاری آماده شده و سپس در محل خود قرار داده شود.
پس از آن عضو قائم خرپا داخل چاه مستقر گردد و پس از شاغول کردن آن بتون ریزی شمع با استفاده از پمپ بتون یا هر وسیله مناسب دیگر انجام شود.
برای کنترل بتون مورد نیاز شمع، بتون لازم را می توان با توجه به ارتفاع شمع و قطرچاه و محاسبه حجم آن، مشخص کرد و بتون ریزی را به همان مقدار انجام داد.
3-گودبرداری باید پس از نصب عضو قائم، با شیب مطمئنی آغاز شود.(شیب پایدار خاکبرداری باید بر اساس عوامل مکانیک خاک و شرایط ویژه هر پروژه محاسبه شود.
این شیب در تهارن بطور معمول 1 افقی به 2 قائم است.) گودبرداری تا رسیدن به تراز زیر پی ادامه خواهد یافت و چون عضو مایل خرپا با شیب 1 به 2 انتخاب شده، پس محل استقرار پی عضو مایل، قابل دسترسی خواهد بود.
4-در این مرحله می توان پی عضو مایل را بعد از آرماتورگذاری اجرا کرد.
پس از اجرای پی، عضو مایل را بعد از آرماتور گذاری اجرا کرد.
5-پس از اجرای پی، عضو مایل خرپای سازه نگهبان موقت نصب شود.
6-پس از نصب عضو مایل خرپا، باید خاک باقیمانده که به صورت گوه است، بطور مرحله ای برداشته شود و با رسیدن به رقوم نصب اولین بادبندی، این عضو در محل خود نصب و سپس عملیات ادامه داده شود تا به ترتیب عضوهای بعدی نیز نصب شوند.
در صورت لزوم به منظور جلوگیری از ریزش خاک، به موازات گودبرداری، باید بین خرپاهای سازه نگهبان موقت الوارهای چوبی یا تیرگرد چوبی و پانلهای پیش ساخته بتنی قرار داده شود.
7-پس از اتمام عملیات برداشتن گوه خاک، برای تأمین صلبیت جانبی و به حداقل رساندن طول کمانش اعضای قائم و مورب، از هر 3 دهانه خرپاها یک دهانه باید بادبندی شود.
8-شناژ بین پی، عضو مایل خرپا و شمعها باید طوری اجرا شود که رقوم روی این شناژ برابر رقوم زیر پی اصلی باشند.
مراحل ذکر شده در فوق به شمل نمایشی در صفحات بعد نشان داده شده اند.
الف- توضیحات درباره نکات اجرائی: 1-الوارها باید به موازات انجام گودبرداری در محل خود نصب شوند.
2-به منظور پایداری عضو قائم و نیز جلوگیری از ریزش خاک به درون چاه، می توان پس از نصب عضو قائم، داخل چاه را با ملات ضعیف پر کرد.
شناژ بین پی و شمعها در پایان عملیات گودبرداری اجرا شوند.
4-پس از اجرای کلیه خرپاها در یک ردیف، به منظور تأمین صلبیت جانبی و برای آنکه طول کمانش اعضای قائم و مورب به حداقل برسد، توصیه می شود از هر سه دهانه، یک دهانه بادبندی شود.
در ضمن باید اعضای قائم نیز به همین نحو به یکدیگر بادبندی شوند.
ب- توضیحات درباره نقشه های اجرائی سازه نگهبان موقت: همچنانکه قبلاً توضیح داده شد سازه های نگهبان موقت برای گودهائی به عمق 4 متر، 7 متر، 10 متر، 13 متر و 16 متر که معرف 1،2،3،4 و 5 طبقه زیر زمین هستند در نظر گرفته شده است برای هر یک از عمق های ذکر شده بر حسب شرایط مقاومتی خاک کارگاه سه تیپ سازه طراحی شده که بنام سازه های تیپ I و تیپ II و تیپ III نامگذاری شده اند (در واقع تیپ صفر مربوط به خاکهای بسیار مقاوم است که نیاز به سازه نگهبان موقت نداشته لذا برای این گروه از خاکها سازه ای نیز طراحی نشده است) برای هر عمق مشخص، نقشه های اجرائی سه تیپ سازه با مقیاس های بزرگ شامل نقشه قاب اصلی سازه، اتصالات، نما و برش مشخص شده و از آنجائیکه با افزایش عمق گود، سازه نگهبان میز مفصلتر می شود لذا تعدد نقشه های اجرائی نیز متفاوت میشود.
در حاشیه سمت چپ و بالای نقشه های اجرائی عمق گود و تیپ های سه گانه سازه نگهبان جهت سهولت مراجعه مشخص شده اند.
بخش اول نقشه های اجرائی بشرح زیر است: 1-نقشه های اجرائی برای یک طبقه زیر زمین و یا گود 4 متری سازه های تیپ I و II و III هر یک از 2 برگ جمعاً 6 برگ 2-نقشه های اجرائی برای 2 طبقه زیرزمین و یا گود 7 متری سازه تیپ I و II و III هریک در 4 برگ جمعاً 12 برگ 3-نقشه های اجرائی برای 3 طبقه زیرزمین و یا گود 10 متری سازه های تیپ I و II و III هر یک در 5 برگ جمعاً 15 برگ 4-نقشه های اجرائی برای 4 طبقه زیرزمین و یا گود 13 متری سازه های تیپ I و II و هر یک در 9 برگ و تیپ III در 10 برگ جمعاً در 28 برگ 5-نقشه های اجرائی برای 5 طبقه زیرزمین و یا گود 16 متری سازه های تیپ I و II هریک در 10 برگ و تیپ III در 14 برگ جمعاً در 34 برگ بخش دوم نقشه های اجرائی شامل نقشه های جزئیات زیر است: - جزئیات اتصال عضو قائم به شمع در 2 برگ - جزئیات پی و میلگرد گذاری پی در 2 برگ - جزئیات میلگرد گذاری شمع و پی در 1 برگ - جزئیات مهاربندی اعضای مایل در 1 برگ - جزئیات مهاربندی اعضای قائم در 1 برگ - جدول مشخصات شمع- پی و اعضای مهاری در 1 برگ بخش سوم چک لیست ایمن سازی جداره گودبرداری و سازه نگهبان موقت است در این چک لیست اطلاعات مربوط به مالک، مهندس ناظر، اطلاعات مربوط به گودبرداری، خاک محل، سیستم سازه نگهبان موقت تهیه شده است.
این چک لیست در 2 برگ است چک لیست ایمن سازی جداره گودبرداری و سازه نگهبان موقت است در این چک لیست اطلاعات مربوط به مالک، مهندس ناظر، اطلاعات مربوط به گودبرداری، خاک محل، سیستم سازه نگهبان موقت تهیه شده است.
این چک لیست در 2 برگ است.
ساختمان های معمولی با اسکلت فلزی 1-مقدمه هدف از این بخش مطالعه ساختمانهای چند طبقه با اسکلت فولادی می باشد.
فولاد کاربرد بسیار وسیعی برای ساخت انواع ابنیه فنی از قبیل، ساختمانهای معمولی، ساختمانهای صنعتی، مخازن نگهداری مایعات از نوع هوایی یا زمینی، سیلوها، دکلهای خطوط انتقال برق، آنتن ها و موارد بیشمار دیگر دارد.
حال اگر قرار باشد درباره تمام موارد فوق بحث شود، احتیاج به یک کتاب کامل خواهد بود.
اما از آنجائیکه طبق روش آموزش کلاسیک درس ساختمانهای فولادی در دانشکده های مهندسی، پس از اتمام مباحث بنیادی و تئوری، به منظور وارد کردن دانشجویان به دنیای طراحی و محاسبات، از یک پروژه ساختمان چند طبقه استفاده می شود، در این قسمت مطالبی در این خصوص ارائه می شود.
در این فصل سعی بر این است تا در حد توانایی به اغلب سؤالاتی که در انجام یک پروژه ساختمانهای فولادی در ذهن دانشجو نقش می بندد، پاسخ داده شود.
2-سیستم های متداول در اسکلت های فولادی سیستم اسکلت های فولادی چند طبقه متعارف، غالباً در چهار گروه زیر طبقه بندی می شوند: در زیر به بررسی سیستم ها پرداخته و نحوه باربری هر یک را شرح میدهیم: سیستم نوع 1-منظور از سیستم نوه1، ساختمانهایی است که تمام یا قسمتی از بارهای قائم توسط دیوار یا مصالح بنایی (آجر، بلوک سیمانی، سنگ) تحمل می گردد.
در چنین حالتی ممکن است قسمت دیگر بارهای قائم توسط ستون و شاهتیر فولادی تحمل گردد.
سقف نیز ممکن است طاق ضربی با تیرهای فولادی و یا تیرچه بلوک باشد.
چنین سیستمی به سیستم غیر یکپارچه معروف بوده و در مورد آنها، باید تدابیر خاصی برای کلاف بندی دیوارهای آجری باربر به منظور مقابله با نیروهای جانبی باد یا زلزله اجرا گردد که جزییات مربوطه در فصل سوم آیین نامه طرح ساختمانها در برابر زلزله- مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن- بهمن 66 (از این به بعد آیین نامه زلزله ایران می نامیم) ارائه شده است طبق این آیین نامه حداکثر تعداد طبقات چنین سیستمی بدون احتساب طبقه زیر زمین، محدود به 2 طبقه می باشد و همچنین تراز از روی بام نسبت به متوسط تراز زمین مجاور نباید از 8 متر تجاوز نماید.
زیر زمین طبقه ای است که تراز روی سقف آن نسبت به متوسط تراز زمین مجاور از 5/1 متر بیشتر نباشد، در غیر اینصورت این طبقه نیز به حساب تعداد طبقات ساختمان منظور می گردد.
همچنین در چنین سیستمی حداکثر ارتفاع طبقه 4 متر می باشد به طور کلی در این سیستم، بار قائم توسط دیوارهای باربر و یا ترکیبی از دیوارهای باربر و ستونهای فولادی حمل می شود.
سیستم سقف نیز ترکیبی از شاهتیرهای فولادی(یکسره یا ساده) و تیرهای فولادی با طاق ضربی(یا تیرچه بلوک) می باشد که بارهای وارده را به دیوارها و ستونها انتقال می دهند.
مقابله با نیروهای جانبی زلزله نیز بر عهده دیوارها می باشد که مطابق ضوابط فصل سوم آیین نامه زلزله ایران باید دارای کلاف بندی خاصی باشد.
سیستم نوع 2 سیستم قاب فضایی ساده که در آن تمام بارهای قائم توسط قاب فضایی متشکل از تیر و ستون با اتصالات ساده حمل می شود و مقاومت در مقابل نیروی جانبی زلزله بوسیله دیوارهای برشی و یا بادبندی ها تأمین می گردد (شکل 1-الف).
در شکل 2-الف رفتار یک تیر با اتصال ساده در مقابل بار قائم نشان داده شده است که در آن، تیر هماند یک تیر ساده تحت خمش قرار می گیرد و هیچگونه لنگر انتهایی در آن بوجود نمی آید و در نتیجه هیچگونه لنگری به ستون انتقال نمی دهد.
در ایران یک روش ساخت برای اسکلت های فلزی مرسوم است که در آن شاهتیرها را به صورت دوبل و بطور یکسره، مماس بر سطوح جانبی ستون عبور می دهند و آنرا توسط دو نبشی تحتانی و فوقانی به سطوح جانبی ستون متصل می نمایند.(شکل2-ب) با توجه به عدم وجود اطلاعات آزمایشگاهی از درجه صلبیت چنین اتصالاتی، این سیستم را در رده سیستم نوع 2 قرار می دهیم.
یعنی فرض می شود که تیر قادر به انتقال لنگر به ستون نمی باشد و نیروی جانبی زلزله باید بوسیله دیوارهای برشی و یا بادبندی ها تحمل گردد.
البته به علت یکسره بود تیر، آنرا می توان در مقابل بارهای قائم، به صورت تیر یکسره (ممتد) طراحی نمود/ سیستم نوع 3 سیستم قاب فضایی خمشی که در آن تمام بارهای قائم و همچنین نیروی جانبی زلزه تنها بوسیله قاب های خمشی(بدون دیوارهای برشی یا بادبندی ها) تحمل می شود(شکل1-ب).
با توجه به شکل 2-پ، بعلت وجود اتصال صلب بین تیر و ستون، انتقال کامل لنگر خمشی بین آنها صورت می گیرد و در نتیجه اولاً، مطابق شکل 2-ت، حتی اگر فقط یک دهانه تحت نیروی قائم قرار گیرد، تمام اعضای قاب متأثر شده و در آنها تغییر شکل و نیروهای داخلی ایجاد می شود.
ثانیاً، مطابق شکل 2-ث، قاب قادر به تحمل نیروهای جانبی می گردد.
سیستم نوع 4 سیستم مختلط قاب فضایی خمشی و دیوارهای برشی یا بادبندیهای که در آن بارهای قائم توسط قاب خمشی و نیروهای جانبی زلزله، توأماً، توسط قاب خمشی و دیوارهای برشی و یا توسط قاب خمشی و بادبندیها تحمل می شود.
نیروی جانبی زلزله بین قاب خمشی و دیوار برشی و یا بین قاب خمشی و بادبندیها به نسبت صلبیت آنها توزیع میگردد ولی در هر حال قاب به تنهایی باید ظرفین تحمل حداقل 25 درصد نیروی جانبی زلزله را داشته باشد.