نشریه تخصصی Sigma به عنوان معتبرترین مرجع آماری در صنعت بیمه جهان که وابسته به شرکت بیمه اتکایی سوئیس (swissre) است در چهارمین گزارش خود تحت عنوان «رویکرد دوباره به بیمههای عمر» (Premiums came back to life) به بررسی دقیق آماری صنعت بیمه در سال 2006 میلادی پرداخته است.
در این گزارش رشد اقتصاد جهانی و تاثیر آن بر بازارهای مالی، سرعت رشد و سودآوری بیمه در جهان، رشد کم و در عین حال سودآوری بیشتر بیمه در کشورهای صنعتی، گزارش رشد فزاینده بیمههای عمر و غیرعمر در بازارهای نوظهور، متدولوژی و دادهها و همچنین ضمیمه آماری کشورهای مختلف جهان به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته است.
ارائه جداول و ارقام ضریب نفوذ بیمه (insurance penetration) و سرانه حق بیمه (Insurance Density) کشورهای مختلف در 5 قاره جهان و رتبهبندی این ضرایب، از مهمترین آمار این گزارش است که ماحصل تلاش مسوولان صنعت بیمه کشورهای مذکور را به مقایسه گذارده است.
در این گزارش ضریب نفوذ بیمه در بیمههای عمر و غیرعمر به طور جداگانه ارائه شده و ضریب نفوذ کل بیمه به صورت مجموعی از ضرایب به دست آمده در بیمههای عمر و غیرعمر به عنوان ضریب نفوذ به صورت درصد به تولید ناخالص داخلی منظور شده و رتبه کشورها نیز بر همین اساس به دست آمده است. از جمله نکات قابل توجه در خصوص این آمار میتوان به ضریب نفوذ بیمه 3/1درصدی از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشورمان در سال 2006 اشاره کرد.
ایران در این گزارش در رتبه 75 قرار دارد. چندی پیش در همایش بیمه و اقتصاد ملی دکتر کهزادی، رییس کل بیمه مرکزی، ضریب نفوذ بیمه کشور را در صورت لحاظ کردن بیمههای خدمات درمانی، تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی 5/4درصد اعلام کرده و رتبه ایران را از این جهت در میان 200 کشور جهان رقم 32 اعلام کرده بود.
حال اینکه در طبقهبندی جهانی ارائه شده در سال 2006، رتبه 32 با ضریب نفوذ 6/4 با احتساب مجموع ضریب نفوذ 8/2درصد در رشته بیمههای عمر و ضریب نفوذ 7/1درصد در رشتههای غیرعمر با سرانه حق بیمه 3229دلار مربوط به کشور نروژ است.
رتبه اول تا دهم ضریب نفوذ بیمه در این گزارش به ترتیب مربوط به کشورهای انگلیس (5/16درصد)، آفریقای جنوبی (16درصد)، تایوان (5/14درصد)، کرهجنوبی (1/11درصد)، سوئیس (11درصد)، فرانسه (11درصد)، ژاپن (5/10درصد)، هنگکنگ (5/10درصد)، ایرلند (4/10درصد) و هلند با 4/9درصد از GDP است.در این طبقهبندی همچنین متوسط ضریب نفوذ بیمه در قارههای آمریکای شمالی، آمریکای لاتین و کاراییب، اروپا، آسیا و اقیانوسیه ذکر شده و همچنین متوسط ضریب نفوذ صنعت بیمه در کل جهان نیز 5/7درصد اعلام شده است.
جهان در سال 2006 شاهد فروش 3تریلیون و 723میلیارد دلار حق بیمه بوده است که نسبت به سال 2005 در حدود 5درصد رشد را نشان میدهد. تحقیقات موسسه مطالعاتی Sigma نقش بیمه های عمر را در کسب این نتایج چشمگیر توصیف کرده است.
فروش بیمههای عمر و غیر عمر در سال 2006 به ترتیب 7/7درصد و 5/1درصد افزایش داشتهاند. توسعه پسانداز و تولیدات بازنشستگی انتظار رشد بیشتری را برای بیمههای عمر در سال 2007 رقم زده است. ضمن اینکه فروش بیمههای غیر عمر تقریبا از رونق افتادهاند.
در مجموع حق بیمههای فروخته شده 7/7 تولید ناخالص داخلی (GDP) جهان را در این سال به خود اختصاص دادهاند که تغییر چندانی در قیاس با سال 2005 نداشته است.
گزارش Sigma در این رابطه حاکی است که صنعت بیمه بیشتر در راستای سرمایهداری (Capitalistion) و سودآوری (Profitability) حرکت کرده است. انباشت ثروت با استفاده از تغییر قوانین، انگیزههای مالیاتی و ترجیح دادن محصولات بیمهای مرتبط در رونق دادن بازارهای سرمایه از جمله دلایل رشد بیمههای عمر در سال 2006 عنوان شده است. رشد 5/1درصدی بیمههای غیر عمر در کشورهای صنعتی انحرافی شدید را نشان میدهد.
این میزان در سال قبل (2005) تقریبا 6/0درصد بوده در حالی که در بازار کشورهای نوظهور بیمههای غیر عمر 11درصد رشد داشتهاند. در کشورهای صنعتی فشار زیاد بر تعرفههای بیمه به ویژه بیمه های حوادث غیر مترقبه بر اقتصاد به عنوان شاخص
برجستهای در بازارها مطرح است که با افزایش تقاضا جبرانپذیر نیست.
سختگیری بیش از اندازه حق بیمهها و فقدان بیمه حوادث رکورد جدیدی از سودآوری را برای شرکتهای بیمه در سال 2006 پدید آورده است.
رشد واقعی بیمهنامهها در بازارهای نوظهور 16درصد بوده که این نسبت در کشورهای صنعتی 4درصد تخمین زده شده است.
در سال 2006 حق بیمههای فروخته شده در برخی مناطق جهان 9درصد GDP را شامل شده است در حالی که در بازارهای نوظهور بین 4/1درصد در خاورمیانه و آسیای مرکزی تا 7/4درصد در آفریقا متفاوت است.
پیشبینی شده است که صنعت بیمه عمر در کشور هندوستان طی 5 سال آینده از رقم 40میلیارد دلار به 100-80میلیارد دلار در سال 2012 برسد. این رشد ضریب نفوذ بیمه را در این کشور از حد 1/5 تولید ناخالص داخلی به 2/6درصد بین سالهای 2012-2010 بالا خواهد برد. بازار بیمههای عمر در کشور هندوستان طی 6 سال گذشته به سرعت رشد داشته است. رشد حق بیمههای تجاری در این مدت سالانه 40درصد بوده که نقش عمدهای در این حوزه ایفا کرده است.
ضریب نفوذ بیمه در هندوستان در حال حاضر 1/4درصد تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل میدهد که نسبت به میزان استاندارد 9-6درصدی آن در کشورهای توسعه یافته رقم نسبتا پایینی است.
البته در این کشور ضریب نفوذ بیمه عمر در مناطق مختلف جمعیتی تفاوت دارد. به طور مثال در مناطق شهری در بازار های عمومی این میزان 65درصد است اما در مناطق کم جمعیتتر این میزان کمتر است.
در مناطق روستایی هند ضریب نفوذ بیمه عمر در حدود 40درصد گزارش شده است