بیان مسئله پژوهشی :
آیا گزارش حسابرس با توجه به سابقه حرفه ای بروی تصمیم گیری سایر استفاده کنندگان از این گزارش ، اثر بخشی لازم را دارد؟
اهمیت و ضرورت پژوهش :
استفاده کنندگان از اطلاعات مالی اغلب مدیرانی هستند در مقام تصمیم گیری ، که برای اتخاذ تصمیمات مناسب می باید اطلاعاتی مربوط ، به هنگام و دارای اعتبار در دست داشته باشند.
این پژوهش از نوع کاربردی بوده و برای بررسی اثر بخشی گزارشات حسابرسی ، رفتار و تصمیمات جامعه ای از استفاده کنندگان از اطلاعات مالی مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.
مطالعه ی نتایج حاصله از این پژوهش به نوبه خود میتواند مورد کاربرد سایر استفاده کنندگان از اطلاعات مالی قرار گیرد تا در شرایط مشابه در اتخاذ تصمیمات اثر بخش به آنها یاری رساند.
مفاهیم پژوهش :
الف) تعاریف نظری مفاهیم:
اثر بخشی(Effectiveness ) : میزان نیل به اهداف از پیش تعیین شده در هر ساختار را اثر بخشی می نامند.
گزارش حسابرسی(Audit Report ) : محصول نهایی حسابرسی از یک واحد تجاری گزارشی است که حسابرس در آن نظر حرفه ای خود را اعلام میدارد.
تصمیم گیری(Decision ) : طریقه عمل یا حرکت در مسیر خاصی که با تاٌمل و آگاهانه از میان راه و روشهای مختلف برای نیل به یک هدف مطلوب انتخاب شده است(موسی خانی و منشی زاده1382، ص143).
استفاده کننده(User ) : کلیه افرادی که موردی خاص برای آنها کاربرد دارد و آن را مورد مصرف قرار می دهند.
ب) تعاریف عملیاتی مفاهیم:
اثر بخشی : در این پژوهش هدف از اثر بخشی آن تاٌثیری است که استفاده کنندگان از اطلاعات منعکس شده در صورتهای مالی با توجه به نکات گزارش شده توسط حسابرس و نظر نهایی حسابرس نسبت به صورتهای مالی در راستای نیل به اهداف خویش تصمیم گیری می کنند.
گزارش حسابرسی : در این تحقیق منظور انواع گزارشاتی است که نوع تاٌثیر آن بروی رفتار استفاده کنندگان از اطلاعات مالی مورد بررسی قرار گرفته است.
تصمیم گیری : هدف از تصمیم گیری در این پژوهش نتایج آزمونی است که از سایر استفاده کنندگان مبنی بر تصمیمات اتخاذ شده با اتکاء بر گزارشات حسابرسی طی پرسشنامه ای مشتمل از انواع شرایط موجود برای تصمیم گیری یک استفاده کننده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
استفاده کنندگان : منظور کلیه افراد ذینفعی هستند که به نوعی از گزارشات حسابرسی برای اتخاذ تصمیمات خود در خصوص اطلاعات منعکس شده در صورتهای مالی بهره می گیرند.
استفاده کنندگان شامل دو گروه اصلی میباشند:
استفاده کنندگان داخلی(درون سازمانی)
استفاده کنندگان خارجی(برون سازمانی)
بیان متغیرها موجود در پژوهش :
در این تحقیق متغیر مستقل که همان گزارشات حسابرسی است از نوع اسنادی و گسسته میباشد که نوع تحقیق را توصیفی بیان میکند.
انواع گزارشات حسابرسی :
همانگونه که قبلاً ذکر گردید گزارش حسابرس با توجه به سابقه حرفه ای نتیجه کار حسابرسان میباشد و نوع آن بسته به رسیدگی ها و اعمال نظر حسابرس مستقل تعیین میشود در مواردی نیز ممکن است حسابرس از اعمال نظر حرفه ای خودداری نمایند.
در صورتی که حسابرس نظری نسبت به صورتهای مالی ارائه دارد یکی از حالات زیر مورد کاربرد خواهد بود:
الف) نظر مطلوب و استاندارد ب) نظر مشروط ج) نظر مردود
در این پژوهش متغیر وابسته نوع تصمیم گیری استفاده کنندگان از اطلاعات مالی میباشد که شامل دو گروه عمده اند:
1- استفاده کنندگان داخلی 2- استفاده کنندگان خارجی
سطوح مدیریتی یک سازمان از نوع استفاده کنندگان داخلی هستند. همچنین سهام داران ، اعتبار دهندگان و سایر اشخاص ذینفع که به نوعی از اطلاعات مالی بهره برده و تصمیمات خود را بنا بر اعتبار این اطلاعات اجراء میکنند از نوع استفاده کنندگان خارجی بشمار می آیند.
در این تحقیق سابقه حرفه ای حسابرس مستقل به عنوان متغیر تعدیل کننده بیان می شود.
اهداف پژوهش :
هدف کلی در این تحقیق تعیین اثر بخشی گزارشات حسابرسی بروی تصمیم گیری استفاده کنندگان از اطلاعات مالی واحد های تجاری میباشد.
با توجه به انواع گزارشات و انواع استفاده کنندگان میتوان اهداف فرعی را چنین تعیین کرد:
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس مبنی بر اظهار نظر مقبول بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع داخلی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس مبنی بر اظهار نظر مقبول بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع خارجی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس مبنی بر اظهار نظر مشروط بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع داخلی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس مبنی بر اظهار نظر مشروط بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع خارجی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس مبنی بر اظهار نظر مردود بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع داخلی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس مبنی بر اظهار نظر مردود بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع خارجی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس مبنی برعدم اظهار نظر بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع داخلی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس مبنی بر عدم اظهار نظر مردود بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع خارجی
با در نظر گرفتن متغیر تعدیل کننده که همان سابقه حرفه ای حسابرس مستقل می باشد میتوان اهداف فرعی را به شکل زیر تعیین نمود:
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس با توجه به سابقه حرفه ای مبنی بر اظهار نظر مقبول بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع داخلی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس با توجه به سابقه حرفه ای مبنی بر اظهار نظر مقبول بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع خارجی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس با توجه به سابقه حرفه ای مبنی بر اظهار نظر مشروط بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع داخلی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس با توجه به سابقه حرفه ای مبنی بر اظهار نظر مشروط بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع خارجی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس با توجه به سابقه حرفه ای مبنی بر اظهار نظر مردود بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع داخلی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس با توجه به سابقه حرفه ای مبنی بر اظهار نظر مردود بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع خارجی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس با توجه به سابقه حرفه ای مبنی بر عدم اظهار نظر بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع داخلی
تعیین اثر بخشی گزارش حسابرس با توجه به سابقه حرفه ای مبنی بر عدم اظهار نظر مردود بر تصمیم گیری استفاده کنندگان از نوع خارجی
سوالات پژوهش :
آیا می توان بین گزارش حسابرسی بر مبناء انواع اظهار نظر با تصمیم گیری استفاده کنندگان داخلی از اطلاعات مالی رابطه ای متصور شد؟
چنانچه گزارش حسابرس مبنی بر عدم اظهار نظر باشد ، انواع تصمیم گیری های استفاده کنندگان خارجی از اطلاعات مالی چگونه خواهد بود؟
آیا گزارش حسابرس مبنی بر عدم اظهار نظر استفاده کنندگان را ملزم به بررسی های بیشتر جهت تصمیم گیری میدارد؟ اظهار نظر مشروط چطور؟
چنانچه حسابرس مستقل از سابقه حرفه ای بالایی برخوردار باشدتا چه اندازه بر اعتماد استفاده کنندگان از اطلاعات مالی می افزاید؟