یک موتور خطی در واقع یک موتور الکتریکی است که استاتورش غیر استوانه شده است تا به جای اینکه یک گشتاور چرخشی تولید کند، یک نیروی خطی در راستای طول استاتور ایجاد کند.
طرحهای بسیاری برای موتورهای خطی ارائه شده است که میتوان آنها را به دو دسته تقسیم کرد: موتورهای خطی شتاب بالا و شتاب پایین. موتورهای شتاب پایین برای قطارهای مگلیو و دیگر کاربردهای حمل و نقلی روی زمین مناسب هستند. موتورهای شتاب بالا معمولاً خیلی کوتاه هستند و برای شتاب دادن به جسمی تا سرعت بسیار زیاد و سپس رها کردن آن به کار میروند. این موتورها معمولاً برای مطالعات برخورد سرعت بالا به عنوان تسلیحات نظامی یا به عنوان راهاندازنده جرمی برای پیشرانه فضاپیما به کار میرود.
موتور خطیای که برای شتاب دادن به یون ها یا ذرههای زیر اتمی به کار میرود، یک شتاب دهنده ذره نامیده میشود. با نزدیک شدن ذرهها به سرعت نور، طراحی موتورها معمولاً متفاوت میشود و این ذرهها نیز عموماً داری بار الکتریکی هستند.
شتاب پایین
تصویر
ترن هوایی در JKF. به نوار القایی آلومینیومی بین ریلها توجه کنید.
ایده موتور خطی اولین بار توسط پرفسور اریک لیتویت از کالج امپریال در لندن مطرح شد. در طرح وی و در اکثر طرحهای شتاب پایین، نیرو توسط یک میدان مغناطیسی خطی سیار که بر روی هادیها موجود در میدان عمل میکند، ایجاد خواهد شد. در هر هادی چه یک حلقه، چه یک سیمپیچ یا یک تکه از فلز تخت که در این میدان قرار گیرد جریانهای گردابی القا شده وجود خواهد داشت و بنابراین یک میدان مغناطیسی مخالف را ایجاد خواهد کرد. دو میدان مغناطیسی همدیگر را دفع خواهند کرد و بنابراین جسم هادی را از استاتور دور خواهند کرد و آن را در طول جهت میدان مغناطیسی سیار حمل خواهند کرد.
به علت این ویژگیها، موتور خطی اغلب در پیشرانه قطار مگلیو به کار میرود هر چند که میتوان صرف نظر از پرواز مغناطیسی از آنها استفاده کرد، مانند استفاده در فنآوری انتقال پیشرفته و سریع نور که در سیستم ترن آسمانی ونکوور ، Scarborough RT تورنتو، ترن هوایی فرودگاه JGK نیویورک و Putra RTL کووالالامپور به کار میرود. از این فنآوری با تغییراتی در برخی از قطارهای بازی نیز استفاده میشود.
موتورهای خطی عمودی نیز برای مکانیسمهای بالابر در معدن های عمیق پیشنهاد شده است.
شتاب بالا
موتورهای خطی شتاب بالا برای کاربرهای متعددی پیشنهاد شدهاند. به علت اینکه مهمات ضد زرهی کنونی بایستی گلولههای کوچکی با انرژی جنبشی بسیار بالا باشند یعنی دقیقاً آنچه که این موتورها فراهم میکنند، از آنها به عنوان تسلیحات استفاده شده است. این موتورها همچنین برای استفاده در پیشرانه فضا پیماها به کار گرفته میشود. در چنین شرایطی به این موتورها راهاندازهای جرمی گفته میشود. سادهترین روش استفاده از راهانداز جرمی برای پیشرانه فضا پیما، ساخت یک راهانداز جرمی بزرگ است که بتواند محموله را تا سرعت گریز شتاب دهد.
طراحی موتورهای شتاب بالا به دلایل متعددی مشکل است. آنها مقادیر بزرگ انرژی را در مدت زمان کوتاه نیاز دارند. (http://www.oz.net/~coilgun/theory/electroguns.htm )) که برای هر پرتاب در فضا نیاز به 300GJ در مدت زمان کمتر از یک ثانیه دارد. ژنراتورهای الکتریکی معمولی برای چنین نوع از باری طراحی نشدهاند اما روشهای ذخیره انرژی الکتریکی کوتاه مدت را میتوان مورد استفاده قرار داد. خازن ها پر حجم و گران هستند اما میتوانند به سرعت مقادیر بزرگ انرژی را فراهم کنند. ژنراتورهای هم قطب را میتوان برای تبدیل سریع انرژی جنبشی یک چرخ طیار به انرژی الکتریکی به کار برد. موتورهای خطی شتاب بالا نیازمند میدانهای مغناطیسی بسیار قویای نیز هستند، در واقع میدانهای مغناطیسی اغلب آنقدر قوی اند که اجازه استفاده از ابر رساناها را نمیدهند. اما با طراحی دقیق میتوان این مشکل را حل کرد.
دو طرح متفاوت پایهای از موتورهای خطی شتاب بالا ابداع شده است: تفنگهای ریلی و تفنگ های کویلی.
سرو موتورهای خطی linmot سوئیس
موتورهای خطی linmot موتورهای الکترو مغناطیسی مستقیمی هستند که بدون استفاده از چرخ دنده ، اهرم و تسمه ، حرکت خطی بدون استهلاک ایجاد می کنند .
موتور تنها از دو قطعه تشکیل شده است : شفت داخلی (اسلایدر) و استاتور که شفت داخلی از مواد مغناطیسی نئودینیوم تشکیل شده است و داخل لوله استنسل استیل با دقت نصب شده است . استاتور از سیم پیچ ، یاتاقان داخلی ، سنسور های تعیین موقعیت و دما و مدارات الکترونیکی مجتمع تشکیل شده است .
مشخصات :
-سیستمهای حرکتی کاملا الکتریکی
-قابلیت تنظیم موقعیت در تمام طول حرکت
-انعطاف پذیر و قابل اعتماد
-جایگزین مناسب برای پنوماتیک
-دارای کلاس حفاظتی IP67
-دارای گواهینامه استفاده در اتاق پاک (clean room)
-سرعت زیاد (4m/s) و شتاب بالا(200m/s2)
کاربردها :
-ماشینهای بسته بندی
-سیستمهای مونتاژ و جابجایی با دقت بسیار بالا
-تجهیزات تولید قطعات نیمه هادی ، الکترونیک CD/DVD
-اتوماسیون آزمایشگاهی
-چاپ و برچسب زدن
-و بسیاری موارد دیگر
موتور های خطی
یک موتور خطی اساساً یک موتور الکتریکی است که از حالت دوار در آمده تا بجای اینکه یک گشتاور (چرخش) گردشی تولید کند، یک نیروی خطی توسط ایجاد یک میدان الکترومغناطیسی سیار در طولش ، بوجود آورد. موتورهای خطی اغلب موتور های القایی یا پلهای هستند. میتوانید یک موتور خطی را در یک قطار سریع السیر ماگلیو مشاهده کنید که در آن قطار روی زمین پرواز میکند