دانلود مقاله مقایسه شبکه های هوایی و زمینی

«مقدمه» از آنجا که امروزه اهمیت سیستمها و شبکه های الکتریکی اعم از خطوط انتقال شبکه توزیع هوایی و زمینی در همه جوامع بشری را می توان به سلسله اعصاب آدمی تشبیه نمود چنانچه خللی در قسمتی از سیستم انتقال و یا توزیع در گوشه ای از کشور رخ دهد اثر خود را در تمامی جامعه کم و بیش می گذارد خصوصا با پیشرفت جوامع در همه سطوح زندگی لزوم نیاز به وجود سیستم توزیع وانتقال انرژی الکتریکی همگون و منظم افزایش می یابد از این رو بالابردن کیفیت خطوط انتقال و شبکه های توزیع دیگر متعلقات آن ایجاد نظم وهماهنگی در کارهای مربوطه و رفع نواقص و کمبودها می تواند شرایط زندگی بهتری را برای جامعه فراهم نماید.

در شرایط فعلی جامعه که پیشرفت در امور صنعتی را ایجاب می نماید توسعه بخش انتقال و خوصوصا توزیع انرژی الکتریکی اهمیت بیشتری پیدا کرده است .

زیرا در قیاس انواع انرژی ها؛ انرژی الکتریکی بسیار اقتصادی و بدور از هر گونه عوارض و ضایعات جانبی و از همه مهمتر اینکه نسبت به سایر انرژی ها و بطور کلی مانور آن در استفاده های گوناگون در زندگی زیاد می باشد.

بطور خلاصه می توان محاسن و مزایای انرژی الکتریکی در قیاس با سایر انرژیها را به موارد زیر اشاره نمود: انتقال مقادیر زیادی انرژی الکتریکی به آسانی امکان پذیر است.

انتقال این انرژی به فواصل طولانی به آسانی امکان پذیر است.

تلفات این انرژی در طول خطوط انتقال و توزیع کم ودارای راندمان نسبتا بالایی می باشد قابلیت کنترل و تبدیل و تغییر این انرژی به سایر انرژیها به آسانی امکان پذیر است.

بطور کلی سیستم انرژی الکتریکی دارای 3 قسمت اصلی می باشد: مرکز تولید نیرو ( توسط نیروگاه ) خطوط انتقال نیروی برق شبکه های توزیع نیروی برق موارد مهمی که همواره باید مورد توجه و عمل شرکتهای توزیع برق قرار گیرد عبارتند از: زیبای و همگونی شبکه های هوایی استحکام و دوام و پایداری شبکه پیش بینی شده باشد.

جنبه اقتصادی شبکه های توزیع مورد توجه قرار گیرد.

لازم به ذکر است که سه مورد اخیر در محیط وموقعیت و شرایط گوناگون می تواند متفاوت باشد.

بعنوان مثال در جایی زیبای اهمیت و الویت را دارا می باشد ودر جایی دیگر استحکام و پایداری شبکه ودر موارد و موقعیت دیگر علاوه بر موارد فوق امر اقتصادی را مورد توجه قرار داد.

عدم رعایت شرایط و موارد فوق باعث اتلاف هزینه و انرژی و ایجاد نابسامانی را در پی خواهد داشت.

مقایسه شبکه های هوایی و زمینی خطوط انتقال و توزیع را ممکن است به صورت هوایی و زمینی کشید.

بوسیله موارد زیر آنها را می توان با یکدیگر مقایسه کرد: احداث شبکه های هوایی آسان تر است در صورتیکه برای احداث شبکه های زمینی اولا باید مسیر مناسب باشد و ثانیا احتیاج به احداث کانال می باشد.

احداث شبکه های هوایی ارزانتر از شبکه های زمینی است.

عیب یابی و رفع عیب شبکه های هوایی آسانتر است.

زیرا بیشتر عیوب آن با چشم دیده می شود.ولی پیدا کردن عیب در شبکه های زمینی به دستگاه های عیب یاب نیاز دارد.

همانطور که ولتاژ خطوط انتقال افزایش می یابد هزینه کابلهای شبکه های زمینی افزایش می یابد.

در شبکه های زمینی به افراد متخصص بیشتری نیاز است.

در شهرها ومناطق پر جمعیت برای حفظ زیبایی شهر معمولا از شبکه های زمینی استفاده می شود.

مشخصات مکانیکی و الکتریکی خطوط هوایی: کار یک خط هوایی ‚ انتقال انرژی الکتریکی می باشدو اساسا از لوازم زیرتشکیل می گردد: نگهدارنده های خطوط هادیها کراس آرم ‚ بازوها ‚ مقره ها و دیگر متعلقات پایه یک خط انتقال انرژی علاوه بر مشخصات الکتریکی دلخواه بایستی از لحاظ مکانیکی هم قابل اطمینان باشد.

زیرا در غیر اینصورت با هر تغییر وضعیت جوی بایستی منتظر خرابی و از کار افتادن خط باشیم.

در موقع طرح یک خط بایستی تمام عوامل را در نظر بگیریم.

چنانچه خط را از نظر مکانیکی ضعیف طرح کنیم از لحاظ اقتصادی ارزان تمام می شود ولی در اثر تغییر شرایط جوی زود دچار خرابی می شود.

همچنین اگر خط را خیلی قوی طرح کنیم قابلیت اطمینان آن زیاد می شود ولی از نظر اقتصادی با صرفه نخواهد بود.

بنابراین برای داشتن یک طرح صحیح بایستی تمام شرایط و عوامل را در نظر گرفت: زیبایی شبکه اقتصادی بودن شبکه استحکام و ایمن بودن شبکه در اینجا ابتدا به طور مختصر به محاسبات مکانیکی لوازم و سپس به محاسبات الکتریکی خطوط می پردازیم.

نگهدارنده های خطوط (Lin support) برای حمل سیمهای هوایی از سیمهای نگاهدارنده استفاده می گردد.

آنچه که از نگاهدارنده های خطوط یا پایه های انتظار می رود از قرار زیر می باشد: بایستی از نظر مکانیکی قوی بوده ودارای ضریب اطمینان حداقل 5/2باشد.

بایستی بدون کم شدن مقاومت آنها ‚ از نظر وزن سبک باشند.

ارزان باشند دارای عمر طولانی باشند.

از نظر نصب یا مونتاژ تجهیزات خطوط و دسترسی به آنها آسان باشد.

دارای شکل ظاهری خوبی باشند.

بطور کلی نگاهدارنده های خطوط هوایی به دو دسته پایه ها یا تیرها و دکلها یا برجها تقسیم می شود پایه ها پایه ها به سه دسته : چوبی ‚ فولادی ‚ بتنی تقسیم می شوند.

پایه های چوبی پایه های چوبی به طور وسیع در سیستم توزیع برق و حتی خطوط انتقال ( در استان خوزستان ) و خطوط راه آهن برق و تلفن استفاده می شود.

در شبکه های فشار ضعیف و 20کیلو ولت به طور تکی و در شبکه های انتقال به صورت H فریم ( دوتایی ) به کار می رود واگر به استحکام ومقاومت بیشتری نیاز باشد از بازوها یا بریس هایی که به شکل Xمی باشد.

به عنوان پشت بند با آنها استفاده می شود.

همچنین در شبکه های 20کیلو ولت درصورتیکه بدلیل دره های عریض و طویل اسپان بلندی انتخاب شده باشد پایه های چوبی را در دو طرف اسپان مربوط به شکل Hبه کار می برند و معمولا تیرهای هر دو طرف را انتهایی ( دداند ) می نامند.

پایه های چوبی دارای سه مزیت اساسی می باشند: پایه های چوبی عایق طبیعی خوبی هستند.

در مناطقی که چوب فراوان می باشد ارزان تر تمام می شوند.

بعلت سبکی آنها حمل و نقل آنها آسانتر است ساخت پایه های چوبی انتخاب نوع چوب جهت ساخت پایه های چوبی بستگی به محل و موقعیت جغرافیایی و نوع درختان موجود در منطقه دارد.

عمدتا این پایه ها بایستی راست و قوی و مخروطی شکل و بدون گره باشند.

سه نوع چوبی که در کشورهای جهان متداول است و درایران هم استفاده می گردد عبارتنداز : الف) درخت سرو آزاد: از باداوم ترین پایه ها می باشد وبا اینکه پر از گره های کوچک است لیکن سبک و محکم بودن و نسبتا راست و مخروطی شکل می باشد.

ب)درخت شاه بلوط: چوبی است محکم و بادوام و دارای گره هایی کمتر از سرو بوده لیکن کج و ناصاف می باشد.

چوبهای سرو و شاه بلوط به خاطر دیر پوسیدن آن مورد استفاده قرار می گیرند.

ج) درخت کاج : درخت کاج معمولا به رنگ زرد ومخروطی شکل است و به خاطر ظاهر خوب و اسقامت کافی که دارد در شبکه ها بیشتر از سایر درختان استفاده می گردد.وجود دائم رطوبت هوا و مواد شیمیایی خورنده در زمین باعث می شود که قارچ هایی به صورت کپک زدگی در داخل تیرها به وجود آید وبه مرور زمان تیر را خورده و فروسوده ومی پوساند وبرای جلوگیری از فاسد شدن تیر بخصوص در قسمتهای پایین آن که در زمین قرار می گیرد بوسیله یک ماده محافظت کننده به صورت اشباع در می آورند.

کلاسه بندی پایه های چوبی: همانطور که در جدول پایه های چوبی نشان داده شد پایه های چوبی را بر حسب حداقل محیط یا قطر در 30سانتیمتری از راس تیر و حداقل محیط یا قطر در 180سانتیمتری از انتهای تیر به چند کلاس تقسیم می کنند بطور کلی کلاسهای 1و2 را تیر چوبی سنگین و کلاسهای 3و4 را تیر چوبی نیمه سنگین و کلاسهای 5و6و7 را تیر چوبی سبک می نامند.ضمنا کلاس 1 را سنگین ترین وکلاس 7 را سبک ترین یا لاغرترین تیر چوبی می نامند.

کلاس و مشخصات تیرهای چوبی 9و12 متری کلاس و مشخصات تیرهای 9و12 متری برش راس تیرهای چوبی: معمولا سر پایه های چوبی را قبل از اشباع برش می دهند.

این عمل برای جلوگیری از تراکم یخ و برف که باعث پوسیدگی راس پایه ها می گردد انجام می گیرد.

این برش معمولا به دو صورت انجام پذیر می باشد که شده است.

معمولا سر پایه های چوبی را قبل از اشباع برش می دهند.

پایه های فولادی : در جاهایی که به قدرت و مقاومت زیادی نیاز باشد از پایه های فولادی به جای پایه های چوبی استفاده می شود.

معمولا پایه های فولادی به دو قسمت لوله ای و ساختمانی یا اسکلتی تقسیم می شوند.

نوع لوله ای آن شامل چند قسمت لوله ای شکل با قطرهای مختلف که روی یکدیگر سوار نموده می باشد.

نوع ساختمانی ( اسکلتی ) آن از چندین نبشی فولادی تشکیل شده که به یکدیگر پیچ یا جوش شده اند.

ونمونه دیگر پایه های پرتیک از ناودانی ساخته می شوند می باشد که با ارتفاع مورد نظر ساخته ودر موارد خاص که به پایه های بلند تری مورد نیاز باشد مورد استفاده قرار می گیرد و حتما بمنظور جلوگیری از زنگ زدگی باید ضد زنگ و رنگ آمیزی شود.

موارد استفاده این پایه ها مانند پایه های چوبی است ولی در معرض حمله حشراتی مانند موریانه قرار نمی گیرند م عمر آن نسبتا زیاد است البته باید گالوانیزه باشد.

از امتیازات دیگر آن این است که می توان طول آن را به هر میزان که خواسته شود انتخاب کرد بیشتر از پایه های لوله ای در سیستم روشنایی درشهرها به منظور حفظ زیبایی شهر استفاده می شود.

پایه های بتونی : در این روزها پایه های بتونی تقریبا جای پایه های چوبی و فولادی را گرفته است زیرا هم از نظر شکل ظاهری جالبتر و هم بادوام تر می باشند واینکه پایه ها سنگین ترند وحمل آنها گران تر تمام می شود ولی از نظر مکانیکی بسیار قوی می باشند وعمر بیشتری دارند وبخصوص در جاهایی که عمر تیر چوبی به دلیل مواد خورنده زمین کم می باشد از تیرهای بتونی استفاده می گردد.

پایه های بتونی با مقطع چهار گوش: تیرهای بتونی به دو دسته توپر بامقطع چهار گوش و توخالی با مقطع گرد توخالی ومخروطی شکل تقسیم می گردد نوع توپر آن از میل گردهای بلند و بتن تشکیل شده است و معمولا به صورت چهار گوش که آن هم به دونمونه شناخته شده است از : 1-دارای پله هایی در قسمتهای مادگی تیر 2- در قسمت مادگی تیر به شکل لانه زنبوری ساخته شده است و اما از نظر ارتفاع و بلندی پایه ها به دو دسته 9 متری جهت شبکه های فشار ضعیف 15 و12 متری به منظور شبکه های فشار متوسط و از نظر تحمل قدرت مکانیکی به کلاسهای 200‚ 400‚ 600‚800‚1000 و1200کیلو گرم نیرویی تقسیم و با ضریب اطمینان 3تا 5/2 ساخته می شود.

پایه های بتونی با مقطع گرد و توخالی : این نوع پایه ها سبک تر و با کیفیت تر از نوع پایه های بتونی با مقطع چهار گوش می باشد و کلاسه بندی این پایه هم مانند پایه های بتونی با مقطع چهار گوش بوده و باضریب اطمینان 5/2تا3 ساخته می شود.

برجها و دکلهای فولادی : اصولا از این پایه ها برای خطوط انتقال که دارای هادیهای سنگین می باشند و بایستی دوام سرویس یا ضریب اطمینان بالا باشد استفاده می گردند.

این دکلها از نبشی های فولادی گالوانیزه که از نظر مکانیکی بسیار قوی می باشند ساخته می شوند وبه علت مقاومت مکانیکی بالایی که دارند برای اسپانهای طولانی استفاده می گردند.

چاله تیرهای برق : عمق چاله بوسیله طول تیر وجنس زمین و مقدار کراس آرم هایی که باید بر روی پایه ها نسب شود ( چند مداره بودن ) مشخص می گردد که از طریق تجربه به صورت زیر تامین می شود.

بطور کلی عمق چاله تیر بایستی به اندازه 1/.

ارتفاع پایه به اضافه 60 سانتیمتر باشد.

( در زمینهای سفت معمولی ) کراس آرم یا کنسول و انواع آن : کراس آرم ها جهت نگهداری مقره ها و هادیهای خط روی پایه ها نصب می گردد.

طول آن به پارامترهای زیاد از قبیل ولتاژ خط ( فاصله بین فازها )‚ باد‚ برف و یخ بستگی دارد و معمولا نوع آن هم بستگی به شرایط وموقعیتهای گوناگونی که لازم باشد از نمونه خاص آن مورد بهره برداری قرار گیرد استفاده می شود.

کراس آرم صلیبی : الف) کراس آرم چوبی : از خیلی وقت پیش برای خطوط تلفن ‚ تلگراف و توزیع برق استفاده گردیده است وعموما از درخت صنوبر و کاج ساخته می گردد.

ابعاد آن بطول 244سانتیمتر و ابعاد مقطع آن 5/11*9 سانتیمترمی باشد در کراس آرم صلیبی می توان از مقره سوزنی و یا مقره بشقابی به صورت آویز استفاده نمود و علاوه بر آن می توان به صورت ترکیبی از سوزنی و بشقابی را توأما بکار برد.

مخصوصا در کراس آرم به طول 150سانتیمتر مقره سوزنی را در راس تیر و مقره های کناری را با مقره های سوزنی و یا مقره بشقابی استفاده نمود.کراس آرم چوبی را ابتدا روی پایه نصب و پس از بستن بازوها به آن و محل نصب بازوها به پایه را مشخص و سوراخ نمایید ضمنا می توان بجای بریس یکپارچه از دو تسمه به طول 70سانتیمتر و عرض 3 سانتیمترنیز استفاده نمود.

انواع بریس یا بازو.

ب) کراس آرم فولادی : کراس آرم فولادی جهت تیرهای فولادی ‚ بتونی و چوبی به کار میرود و از نبشی با بالهای مساوی ساخته می شود که توسط بریس یا بازو به پایه محکم می گردد.کراس آرم نبشی بایستی یکپارچه ومحکم وگالوانیزه باشد.

کراس آرم ال ارم : این کراس آرم ها بیشتر برای رفع موانع به کار می رود.قابل استفاده در مناطقی که محدودیت حریم از یک طرف باشد معمولا در کوچه ها یا جاهایی که پایه نزدیک ساختمان می باشد و امکان استفاده از کراس آرم های معمولی ( تخت یا مثلثی ) بدلیل نزدیک شدن فازها به ساختمان یا موانع دیگر می باشد می توان از کنسول ال آرم استفاده نمود.

کراس آرم پرچمی : در مناطق و مواقعی که فضا جهت نصب کراس آرم های معمولی نیست نظیر کوچه های کم عرض یا جاهایی که در یک طرف درخت کاری شده است می توان از کنسول های نوع پرچمی استفاده نموددر این گونه کراس آرم می توان از مقره های سوزنی ویا از بشقابی استفاده نمود.

کراس آرم کانادایی ( جناقی ): قابل استفاده در مناطقی که محدویت حریم وجود دارد و به دو صورت از مقره های سوزنی و هم مقره های بشقابی قابل استفاده می باشد.

کراس آرم چتری : اولین سازنده آن کشور فرانسه بوده و در این نوع کراس آرم فقط شبکه را با مقره بشقابی بصورت آویز میتوان احداث نمود و درمناطقی قابل استفاده می باشد که محدودیت حریم وجود نداشته باشد و بیشتر بخاطر طول بازوی آن در مناطقی که در آب وهوای آلوده ویا مرطوب باشد بکار می رود کراس آرم نیرو شکن : در واقع همان کراس آرم های صلیبی به طول 244سانتیمتر که بطور معمول در پایه های عبوری از یک کراس آرم استفاده می شود و در مواقعی استفاده می گردد که نیروی وارده به کراس آرم بیش از حد معمول است یا اسکلت استوارتری مورد نیاز باشد و آنجا کراس آرم دوبله و متعلقات مربوطه استفاده می گردد.

این کشش های اضافی بیشتردرانتهای خطوط‚ در زوایا ودر سرپیچها قابل نصب است.

کاربرد این کراس آرم دوبله باعث می گردد که نیروهای وارده به هر دو کراس ارم ونیز احیانابین دو مقره سوزنی و میله مقره های مربوطه وهر دوسیم اصلی تقسیم گردد و باعث می شود نیروهای وارده را تحمل نماید.

تسمه حائل ( بریس ) یا بازو : جهت حفظ تعادل و تنظیم کراس ارم از بریس یا بازو در طرفین کراس ارم وبه پایه متصل می شود که بریس از نبشی یکپارچه به شکل ( V ) و یا از دو تسمه بطول 70سانتیمتر و عرض 3 سانتیمتر وضخامت 5 میلی متر استفاده می گردد.

هادیهای خطوط توزیع و انتقال: بهترین فلزات از نظر هدایت الکتریکی نقره و طلای سفید می باشد که به علت گرانی و کمیابی نمی توان از آن استفاده نمود.

بنابراین فلزاتی که بعنوان هادیهای شبکه بکار می روند عبارتند از : مس ‚ آلومینیوم وفولاد که ممکن است به تنهایی یا بصورت ترکیبی از دو یا چند فلز بکار روند مانند: مس ‚ فولاد و آلومینیوم/ فولاد.

مس: COPPER از معمولترین هادیهای خطوط است که قابلیت هدایت بسیار خوبی دارد و از نظر هدایت الکتریکی بعد از نقره به حساب می آید و هر چقدر ناخالصی آن بیشتر باشد قابلیت هدایت آن کمتر است و چون در طبیعت به وفور یافت می شود ارزان تر از نقره است.

استقامت مکانیکی آن خوب و عوامل جوی بر آن تاثیر زیاد ی ندارد.

آلومینیوم: آلومینیوم بیشتر در خطوط انتقال بخصوص با ولتاژ قوی بکار می رود.

دارای 5/99درصد آلومینیوم و 5/.

درصد فلزات دیگر می باشد.

ضریب هدایت آلومینیوم از مس کمتر ولی قیمت آن ارزانتر و وزنش سبکتر است.

استحکام مکانیکی آن از مس کمتر و تاثیر عوامل جوی و رطوبت بر آن به مراتب بیشتر از مس است و در هوای مرطوب زود اکسیده می شود.

الملک: این فلز در آلمان به الداری معروف است آلیاژی از 3/98درصد آلومینیوم و بقیه آن منیزیم و سیلیسیوم می باشد.

قابلیت هدایت آن 10درصد از آلومینیوم خالص کمتر ولی مقاومت مکانیکی آن خیلی زیادتر می باشد.

آلومینیوم ـ فولاد: منظور هادی می باشد که در وسط یک مغز فولادی و اطراف آن رشته های آلومینیومی قرار دارند.

مغز فولادی برای استحکام مکانیکی ورشته های آلومینیومی برای هدایت الکتریسیته می باشد.

مقاومت مخصوص این هادی دو برابر مس و مقاومت مکانیکی آن 80 درصد مس سخت است.

ضمنا برای جلوگیری از زنگ زدگی و همچنین خوردگی بین سیمها فولادی و آلومینیومی از فولاد گالوانیزه استفاده می کنند.

فولاد: فولاد دارای مقاومت مکانیکی زیاد و قابلیت هدایت کمی می باشد و با اسپانهای بلند به کار میرود.

در شبکه به عنوان سیم گارد به کار می رود و سیمهای فولادی که در هوای آزاد بکار میروند بایستی گالوانیزه باشند تا زود زنگ نزنند.

دسته بندی هادیها: هادیها به دو دسته تک رشته ای و چند رشته ای تقسیم می گردد.

هادی تک رشته ای دارای یک دسته سیم و هادی چند رشته ای از یک گروه سیم که به هم تابیده شده مشتمل می باشد.

مقره های خطوط هوایی : هادیهای خطوط هوایی باواسطه مقره ها بر روی کراس آرم قرار دارند.علت استفاده از مقره در خطوط عبارت است از: عایق نمودن هادیها نسبت به کراس آرم و پایه و درنتیجه زمین.

عایق نمودن هادیها نسبت به یکدیگر و ایجاد فاصله ایمن بین فازها مقره ها بایستی از تحمل یک مقاومت الکتریکی و مکانیکی خاصی برخوردار باشند تا بتوانند علاه بر نیروهای مختلف مکانیکی ( فشار ‚ کشش ‚ خمش ) که به آنها وارد می شود در مناسب ترین شرایط ( باران ‚ مه ‚ شبنم و آلودگی هوا ) فشار الکتریکی وارده مانند ولتاژ دائمی خط و ولتاژ ضربه ای ( رعد وبرق ‚ کلید زنی ) را نیز تحمل کنند.

استقامت مکانیکی مقره ها بستگی به جنس و ضخامت عایق دارد.

استقامت الکتریکی آن بستگی به جنس ‚ طول و شکل مقره دارد.

دو ماده اصلی برای ساختن مقره های خطوط هوایی ‚ چینی و شیشه سخت می باشد.

مزایای مقره شیشه ای نسبت به چینی: در مقابل لب پریدگی و قوس الکتریکی نسبت به چینی مقاوم تر است.

اگر بشکند به تکه های کوچکی شکسته شده وآن عیب را می توان از روی زمین مشاده کرد بنابراین تشخیص عیب در مقره های شیشه ای آسانتر از مقره های چینی است .

استقامت عایقی شیشه بیشتر از چینی و در حدود 120کیلو ولت بر میلی متر می باشد.

تحت فشار مقاوم تر از چینی بوده و در مقابل کشش استقامت معادل چینی را دارد.

تنها عیب مقره شیشه ای این است که در اثر ضربه لبه های آن کاملا خرد شده و در عین اینکه یک حسن در مقابل عیب یابی است ‚ عیب بزرگ آن این است که بطور فوق العاده از قدرت عایقی آن زنجیره و مقره کاسته می شود.

شکست الکتریکی مقره : به سه صورت ممکن است در مقره شکست الکتریکی رخ دهد: تخلیه الکتریکی ( تخلیه قوس الکتریکی ) در هوای اطراف مقره که بر اثر کلید زنی ( قطع و وصل کلیدها ) و یا ساعقه بوجود می آید.

سوراخ شدن مقره که باعث تخلیه قوس الکتریکی از درون مقره می گردد که این بیشتر به جنس مقره بستگی دارد.

جمع شدن آلودگی و گرد وغبار در سطح خارجی مقره که باعث ایجاد جرقه در سطح مقره می شود.

انواع مقره ها : مقره های سوزنی یا میخی مقره های اتکایی یا ستونی مقره های آویزی: الف) مقره بشقابی ب) مقره قابلمه ای مقره های کششی مهار بمنظور بالابردن مقاومت عایقی مقره ها به تعداد مقره های بشقابی اضافه میگردد و جهت بالا بردن مقاومت مکانیکی مقره های بشقابی به تعداد زنجیره مقره ها اضافه می نماییم.

مقره های سوزنی : مقره سوزنی همانطور که از نامش پیداست روی یک پیچ یا پایه فولادی وصل می شود که مقره را در جای خود مثلا روی کراس آرم نگه می دارد و هادی نیز وسیله یک سیم اصلی روی مقره محکم میگردد‚ مقره های سوزنی ممکن است چینی یا شیشه ای باشند.

مقره های شیشه ای یکپارچه بوده ولی نوع چینی تا ولتاژ 23کیلو ولت یکپارچه بوده وبرای ولتاژهای بالاتر بسته به مقدار ولتاژ چند تکه ساخته می شوند.

مقره سوزنی ساده: از چینی ساخته شده وروی آن را لعاب قهوه ای رنگی داده اند.روی سر و کناره ها کم است و در بعضی از آنها سطح بالای مقره بدون شیار است.از این مقره در مقاطع کم معمولا تا سیم70استفاده میشود.

تذکر: هنگام سیم کشی از کشیدن سیم روی مقره خودداری شود زیرا در اثر تماس سیم با مقره‚ لعاب روی آن سائیده شده و ممکن است در اثر فشار میدان الکتریکی سوراخهای ریزی در مقره ایجاد گردد که باعث اتصال زمین شود.

مقره اتکائی: نوع دیگر مقره سوزنی مقره اتکائی می باشد که به شکل استوانه چینی تو پر یا تو خالی مانند بوشینگ ترانس ویاCT و PT ساخته می شود نوع توخالی آن به شکل استوانه ای است که در یک انتهایش یک حفره دارد که قبل از اینکه قاعده مقره به کلاهک فلزی چسبانده شود پوشانده می شود.

مقره های اتکایی بصورت عمودی یا افقی نصب می گردند نوع افقی آن از چینی یکپارچه و توپر ساخته شده وبرای نگاه داری هر فاز توسط یک پین یا پیچ مخصوصی بر روی پایه به طور افقی نصب می گردد ودر سر مقره یک کلمپ مخصوص جهت نگاهداری هادی خط می باشد این نوع مقره در شبکه های هوایی نیاز به کراس آرم و بریس ندارد و فضای کمتری را اشغال می کند.

نوع عمودی آن بیشتر در پست های فشار قوی نصب می گردد که ممکن است توپر یا توخالی باشد.

مقره آویزی یا بشقابی : مقره آویزی چنانچه از نامش پیداست از کراس آرم آویزان بوده و بادقت به انتهای آن بوسیله کلمپی بسته می شود این نوع مقره بیشتر در ولتاژهای بالااستفاده می شود زیرا مقره سوزنی در این ولتاژهای بالا بسار گران تمام می شود.

هر مقره بشقابی از یک صفحه یا دیسک عایق چینی یا شیشه ای تشکیل یافته است که قسمت بالایی آن یک کلاهک چدنی گالوانیزه از چدن مالئ بل یا کله گاوی توسط سیمان مخصوصی روی آن اتصال دارد و در قسمت پایین مقره یک پین فولادی گالوانیزه در داخل عایق بوسیله سیمان مخصوصی محکم شده است.

مقره قابلمه ای : این نوع مقره ها در مناطق با آب وهوای آلوده و مرطوب به کار می رود انواع کلمپ : کلمپ انتهایی یا گیره انتهایی :‌ کلمپ انتهای وسیله ای است از آلیاژ AL که در دداند 20 کیلو ولت هادی با آن بسته می شود وبه سه دسته : سیم گیر دو پیچ‚ سه پیچ‚ پنج پیچ تقسیم می گردد.

کلمپ عبوری : نمونه دیگر کلمپ در شبکه هایی که مقره ها بشقابی و به صورت آویزی می باشد هادی را با متعلقات مقره بشقابی به آن نگاه می دارد.

اجزاء کلمپ انتهایی : الف) سیم گیر از آلیاژ آلومینیوم مغزی یا لقمه از جنس آلومینیوم پیچ یو شکل از فولاد گالوانیزه با مهره واشر فنری فولادی پین از فولاد سخت اشپیل از فولاد سخت برخی از لوازم فشار ضعیف : اتریه یا جا مقره چرخشی : اتریه یا جا مقره چرخشی جهت نگهداری مقره چرخشی و سیم فشار ضعیف بر روی تیر استفاده می گردد واز سه جزء تشکیل می شود.

الف ـ تسمه اتریه که از جنس فولاد گالوانیزه است که ضخامت آن 5 میلی متر و پهنای آن50 میلی متر می باشد.

تسمه به شکل D است که دارای دو سوراخ یکی در لبه بالائی و دیگری در لبه پائین اتریه می باشد.

بایستی سوراخها در یک امتداد بوده و حدود 10 میلی متر از لبه اتریه فاصله داشته باشند.

قطر سوراخ پشت اتریه که به تیر پیچ می شود حدود 17 میلی متر است و پشت اتریه حدود 2 میلی متر بصورت گرده ماهی در آمده تا بهتر بتواند نیرو ها را تحمل نماید.

ب ـ پین که از جنس فولاد گالوانیزه است و طول آن 115 و قطر آن 16 میلی متر می باشد.

ج ـ اشپیل از جنس برنز راک و انواع آن : معمولا در شبکه های فشار ضعیف روی پایه های چوبی و نیز روی پایه های بتنی 12 متری که فشار متوسط در بالای آن کشیده شده استفاده می گردد.

راکها معمولا 5 مقره ای‚ 3 مقره ای و 2 مقره ای می باشند.

بهتر است اتریه ها به راک با جوش کامل انجام گیرد.

بازوی جلوبر( براک ) : برای اینکه حریم افقی خطوط فشار ضعیف بهم نخورد و فاصله خط تا ساختمان و بالکن منازل حفظ شود از بازوی جلوبر استفاده می شود.

همچنین در طرفین ترانسفورماتور برای ایجاد فضای کافی جهت اتصال کابلهای فشار ضعیف خروجی از تابلو به شبکه و نیز حفظ فضای کافی نسبت به ترانسفورماتور بهتر استفاده می گردد.

مقره چرخی : مقره چرخی از چینی که روی آن لعاب قهوه ای یا سفید داده شده ویا از شیشه سفید یا سبز رنگ ساخته می شود.

این مقره برای خطوط توزیع فشار ضعیف استفاده می شود.

این مقره ممکن است یک شیاره یا دو شیاره باشد.

نوع دو شیاره آن باعث می شود که بتوان براحتی از آن انشعاب گرفت بدون اینکه با سیم دیگر ارتباطی پیدا کند.

سطح بالایی آن صاف و مانع از جمع شدن آب باران یا برف روی آن می گردد وسطح پائین آن با یک رنگ سفید دایره ای شکل مشخص گردیده است.

دمپر (موج گیر ): یکنوع از خفه کننده های نوسان دمپر می باشد.

از آنجا که هادیهای خطوط هوایی که در بالای زمین قرار دارند ودر اسپانهای بلند تحت تنش نسبتا بالایی به لرزش یا ارتعاش در می آیند بنابراین برای جلوگیری از ایجاد این نوع نوسانات یا لرزشها که موجب فرسودگی و خردگی در هادی در محل اتصال هادی به پایه های عبوری رخ می دهد از دمپر ( لرزشگیر ) استفاده میگردد.

ترانسفورماتور: مبدل ولتاژی است که ولتاژ فشار متوسط 20 کیلو ولت را به فشار ضعیف 220ولت و400ولت تبدیل وبا قدرتهای گوناگون دراختیار مشترکین قرا می دهد.

اجزاء ترانسفورماتور: رادیاتور 2) منبع انبساط 3 ) بوشینگ فشار قوی 3عدد 4) بوشینگ فشار ضعیف 4عدد 5) شاخکهای جرقه گیر 6) فیلتر 7) تپ چنجر 8) گیج روغن 9)حرارت سنج 10) رله بوخهلتز 11) پلاک ترانس برقگیر: وقتی که یک ولتاژ قوی بیشتر از ولتاژ عادی خط بر روی خط بوجو آید برقگیر فورا مسیری را به زمین مهیا می کند و لتاژ اضافی را خارج می کند بنابراین وقتی ولتاژ اضافی خارج می شود عمل برقگیر بایستی جلوگیری از جاری شدن جریان بیشتر به زمین باشد.

بنابراین عمل برقگیر این است که ابتدا برای جلوگیری از صدمه خوردن به ایزولاتور خط و ترانسفورماتورها ودیگر لوازم خط ولتاژ را به زمین تخلیه کند و دوم اینکه بعد از برطرف شدن ولتاژ اضافی از ادامه جریا ن به زمین جلوگیری نماید.

انواع برقگیر: 1)برقگیر کنترل کننده 2)برقگیر دفعی یا تخلیه ای برقگیرهای دارای مقاومت غیر خطی را برقگیر نوع کنترل کننده و برقگیرهای دارای محفظه دفع رابرقگیر دفعی می نامند.

برقگیر با مقاومت غیر خطی : این نوع برقگیر از یک یا چند خازن سری همراه با یک یا چند مقاومت غیر خطی که معمولا از سیلسیوم ساخته می شوند تشکیل شده است.

این خازنها فواصل هوایی لازم را دارند تا در حالت عادی سیستم از جریان الکتریکی به داخل برقگیر جلوگیری شود.

برقگیر دفعی : نوع دفعی اساسا از یک فاصله جرقه که با یک جزء بنام المنت برقگیر سری است تشکیل شده است.

در برقگیر دفعی المنت برقگیر شامل یک لوله فیبری توخالی است که بعنوان جزء خاموش کننده جرقه قدرت است.

فاصله جرقه طوری تنظیم شده است که در ولتاژهای بالاتر از ولتاژ خط ( ولتاژ استاندار ) جرقه بزند.

بنابراین در شرایط نرمال‚ مدار بوسیله برقگیر با ( قطع ) می باشد ولی در شرایط غیر نرمال جرقه می زندو مدار از طریق برقگیر وصل می شودو جریان ضربه رعد وبرق به زمین تخلیه می شود.

نصب برقگیر شبکه توزیع : برق گیرها بایستی روی همان پایه ای که وسیله مورد حفاظت مانند ترانسفورماتور نصب شده است نصب شود.

سیمهایی که از خط به برقگیرها بسته می شود بایستی تا آنجایی که امکان دارد کوتاه و مستقیم باشند زیرا عمل برقگیر را تسریع می نماید.

اسپان : فاصله افقی بین دو پایه مجاور را اسپان می گویند.

آشکار است که با افزایش طول اسپان تعداد پایه ها و مقره های کمتری نیاز خواهد بود ولی باید هادی با سطح مقطع بالاتری انتخاب گردد تا بتواند وزن خود و نیروهای اضافی ناشی از یخ‚ برف‚ باد و کشش وارده را تحمل نماید.

بنابراین باید اسپانها را طوری در نظر گرفت تا از نظر اقتصادی با صرفه بوده و دارای ضریب اطمینان خوبی باشد.

لازم به ذکر است که دو عامل از عوامل مهم در محدودیت طول اسپان مقاومت پایه و حداقل فاصله آزاد سیم تا زمین می باشد.

فلش یا شکم سیم : فاصله بین پایین ترین نقطه سیم تا خط واصل بین دو سر پایه را فلش یا شکم سیم می گویند.

در جاهایی هم سطح فلش درست در وسط دو پایه می باشد ولی در مناطقی که پایه روی بلندی قرار دارد.

فلش سیم پایین تر خواهد بود.

انواع فلش : الف – فلش ماکزیمم فلشی است که سیم های شبکه در گرمترین روز تابستان پیدا می کند.

ب – فلش مینیموم فلشی است که سیم های شبکه در زمستان بدون یخ وبرف پیدا می کنند.