دید کلی
زمین کره ای است که روی آن زندگی میکنیم. بنا به باورهای دینی از خاک آن آفریده شدهایم و روزی دوباره به خاک آن باز میگردیم. این کره خاکی یکی از نه سیاره منظومه شمسی است که مانند سایر سیارات در مداری به دور خورشید میگردد. زمین سیارهای منحصر بفرد در منظومه شمسی است که در آن آب و اکسیژن و نیتروژن که برای حیات ضروریاند، وجود دارد.
تاریخچه زمین
زمین در بدو پیدایش بصورت کرهای از مواد داغ و نیمه مذاب بود. بتدریج عناصر سنگینتر تهنشین شده و هسته فلزی را بوجود آوردند و در عین حال عناصر سبکتر به سطوح فوقانی آمده و جبه و پوسته را تشکیل دادند. پس از گذشت چند میلیارد سال ، زمین سرد شد، سطح زمین جامد گشت ، جو زمین شکل گرفت و اقیانوس بوجود آمدند. تکامل زمین هنوز هم ادامه دارد: پوسته زمین توسط فورانهای آتشفشانی در کف اقیانوسها نوسازی شده ، دائما بر اثر زمین لرزهها و حرکتهای قارهای در حال تغییر و تحول است. تناسب گازهای مختلف در جو زمین نیز بر اثر دخالتهای انسان به آرامی در حال تغییر است.
حرکت زمین به شکل یک پوسته سنگی متشکل از 12 صفحه مجزاست. هر یک از قارهها روی یک یا چند صفحه قرار گرفتهاند. این صفحات با سرعتی شبیه به سرعت رشد ناخنهای انسان در حال حرکت هستند. صفحههای جامد ، روی سنگهای نیمه مذاب به حالت شناور هستند که خود این سنگهای نیمه مذاب توسط جریانهای داغی که از هسته فلزی زمین فوران میکنند، تکان خورده و باعث حرکت صفحهها در سطح زمین میشوند.
طبق نظریه های جدید ، کره زمین از تجمع تدریجی ذرات سخت و سرد شده در اندازه های گوناگون بوجود آمده است .این ذرات، حاصل از انقباض خورشید بزرگ که روزی به اندازه کل فضای منظو مه شمسی بوده است میباشد .ذرات مذکور از خورشید بزرگ جدا و موجب پیدایش زمین شده اند . آب و گازهای تشکیل دهنده جو که اکنون کره زمین را پوشانده اند درگذشته جزء ترکیبات شیمیایی این ذرات بوده است. با گذشت زمان ، گرمای حاصل از فرایند های رادیواکتیو و حرکت و استقرار عناصر سنگین در هسته این کره ، موجب شد تا مواد اولیه تشکیل دهنده آب و گازهای جوی به قسمت سطحی زمین رانده شوند . به عبارت دیگر ، عناصری که بعدا" موجب پیدایش دریاها و جو زمین شدند تقریبا" به صورت نشت از منافذ زمین بیرون آمدند و دریاها و جو زمین را تشکیل دادند. در آغاز ، اکسیژن بطورآزاد در هوا وجود نداشت بلکه بصورت ترکیب همراه با آب (H2O) و گاز دی اکسید کربن( co2 ) در لایه های جوی دیده می شد . حدود 2تا 3 میلییارد سال قبل اولین گیاهان سبز (کلروفیل دار ) آن هم به شکل ابتدایی بوجود آمدند . این گیاهان قادر بودند دی اکسید کربن و آب را جذب و با استفاده از فرایند فتو سنتز آنها را به کربوهیدراتها و اکسیژن تبدیل کنند . اکسیژن که در واقع به عنوان ماده زاید فرایند فتوسنتز بود به تدریج توده اکسیژن کنونی جو را بوجود آورد
چهره متغیر زمین
250 میلیون سال پیش ، سه تکه بزرگ خشکی بهم نزدیک شدند و یک خشکی بزرگ بنام پانجیا را بوجود آوردند. بعد از مدتی دریای تتیس این خشکی عظیم را به دو قسمت لوراسیا و گندوانلند تقسیم کرد. 120 میلیون سال پیش اوراسیا از هم شکافت و آمریکای شمالی از اروپا جدا شد. گنوانلند نیز شکافته شد و در نتیجه هندوستان به سمت جنوب آسیا حرکت کرد. قارهها همچنان به حرکت خود ادامه داده و به این شکل کنونی که میبینیم در آمدند. ظرف چند میلیون سال آینده قاره آمریکا به حرکت خود در سمت غرب ادامه داده و قاره آفریقا به اروپا و آسیا ملحق خواهد شد.