دانلود مقاله لینوکس

لینوکس چیست؟

لینوکس یک سیستم عامل آزاد و باز متن است که تحت مجوز GNU/GPL منتشر شده است.

باز متن به این معنی که هر شخصی آزاد است تا از آن استفاده کند ،‌آن را تغییر دهد و حتی می تواند آن را دوباره توزیع کند.

لینوکس در سال ۱۹۹۱ در دانشگاه هلسینکی فنلاند توسط یک دانشجوی جوان به نام لینوس تروالدز نوشته شد.

تراوالدز در اصل با Minix (که یک یونیکس خلاصه شده است.) کار می کرد ،‌اما تصمیم گرفت تا سیستم عاملی دلخواه خود و بر اساس UNIX خلق کند و این ماجرا با انتشار نسخه ی 0.02 در سال ۱۹۹۱ توسط او آغاز شد که در زمان نوشتن این مقاله آخرین نسخه ی پایدارآن2.6میباشد.لینوس ترووالدز طی یک نامه ی الکترونیکی خبر نوشتن سیستم عامل بازمتن خود را اعلام کرد ، طولی نکشید که صدها نفر از سراسر دنیا خواهان کار با این سیستم عامل باز متن (Open Source) که به UNIX شباهت داشت شدند و شروع به توسعه ی ان کردند.

امروزه توزیع های فراوانی از لینوکس و جود دارد که از هسته و نرم افزار های آزاد (Free Software) همراه هسته تشکیل می شوند.

همه ی این توزیع ها از یک هسته ی واحد به نام لینوکس استفاده می کنند.اگر بخواهیم دقیق تر توضیح بدهیم ، لینوکس یکسری کد است و ارتباط بین سخت افزار ها و نرم افزار ها را برقرار می کند (به عنوان هسته یا کرنل) و یک توزیع لینوکس (که در زبان عام به ان لینوکس می گویند) شامل هسته و تعداد زیادی نرم بازمتن می باشد مانند توزیع های ردهت (Redhat) ، دبیان ( debian ) ، اسلاکویر( Slackware) وجینتو(Gentoo).شایان ذکر است که امروزه برای راحتی به توزیع های لینوکس همان لینوکس گفته می شود که البته صحیح آن گنو/لینوکس می باشد ، چرا که بیشتر نرم افزار های استفاده شده در این توزیع ها تحت مجوز های گنو انتشار یافته اند، بنابراین این از این پس هر جا که از لینوکس نام می بریم منظورمان همان توزیع های گنو/لینوکس است مگر ان که صریحا به هسته ی لینوکس اشاره کنیم .

تاریخچه پیدایش لینوکس 3 با پشتیبانی نرم افزارهای پروزه GNU، لینوکس آماده یک نمایش واقعی بود.

لینوکس تحت مجوز GPL قرار داده شد.

با این مجوز همه میتوانستند کدهای منبع لینوکس را به رایگان داشته باشند، بر روی آنها مطالعه کرده و آنها را تغییر دهند.

دانشجویان و برنامه نویسان آنرا قاپیدند.

و خیلی زود تولید کنندگان تجاری وارد شدند.

لینوکس به خودی خود رایگان بود و هست.

کاری که این تولیدکنندگان انجام دادند، کامپایل کردن بخش ها و نرم افزارهای مختلف و ارائه آن بصورت یک فرمت قابل توزیع همانند سایر سیستم عاملها بود، تا مردم عادی نیز بتوانند از آن استفاده کنند.

اکنون توزیع هایی مانند ردهت، دبیان و زوزه دارای بیشترین سهم کاربران در سرتاسر جهان هستند.

با رابطهای گرافیکی کاربر جدید مانند KDE و GNOME، توزیع های لینوکس در بین مردم بسیار گسترش یافتند.

همچنین اتفاقات جالبی با لینوکس رخ میدهد.

در کنار PC، لینوکس به روی اکثر پلاتفورمها منتقل شده است.

لینوکس تغییر داده شد تا کامپیوتر دستی شرکت Com3 یعنی PalmPilot را اجرا نماید.

تکنولوژی کلاستر کردن این امکان را بوجود آورد تا بتوان تعداد زیادی از ماشینهای لینوکس را به یک مجموعه واحد پردازشی تبدیل نمود.

یک کامپیوتر موازی.

در آوریل 1996 محققین آزمایشگاههای ملی لوس آلاموس از 68 کامپیوتر مبتنی بر لینوکس برای پردازش موازی و شبیه سازی موج انفجار اتمی استفاده کردند.

ولی بر خلاف ابر کامپیوترهای دیگر، هزینه آنها بسیار ارزان تمام شد.

ابرکامپیوتر خود ساخته آنها با تمام تجهیزات و سخت افزارها 152000 دلار هزینه در بر داشت و این یک دهم هزینه یک ابرکامپیوتر تجاری است.

این ابرکامپیوتر به سرعت 16 بیلیون محاسبه در ثانیه دست یافت و به رتبه 315 ام این ابرکامپیوتر جهان دست پیدا کرد و صد البته یکی از پایدارترین آنها بود.

پس از سه ماه از آغاز فعالیت، هنوز بوت نشده بود.

بهترین موردی که امروزه برای لینوکس وجود دارد، طرفداران متعصب آن هستند.

هنگامی که یک قطعه سخت افزاری جدید ارائه میشود، هسته لینوکس برای استفاده از آن تغییر داده میشود.

برای مثال هنگام ارائه پردازنده 64 بیتی شرکت AMD هسته به سرعت چند هفته برای کار با آن آماده شد.

اکنون لینوکس بر روی تمام انواع خانواده های سخت افزاری موجود اعم از PC، MAC، Alpha و انواع سخت افزارهای درونه ای قابل اجراست که آنرا برای استفاده در ماشین آلات صنعتی و آلات و ادواتی که نیاز به پردازش کامپیوتری دارند، بسیار مناسب نموده است.

لینوکس با همان فلسفه و هدفی که در سال 1991 ایجاد شد، وارد هزاره جدید شده است.

توروالدز، هنوز یک انسان ساده است.

بر خلاف بیل گیتر او یک میلیاردر نیست.

پس از اتمام مطالعاتش وی به آمریکا رفت تا با شرکت Transmeta همکاری نماید.

پس از انجام یک پروژه فوق سری که توروالدز یکی از اعضای فعال آن بود، ترانسمتا پردازنده Cruose را با بازار ارائه کرد.

توروالدز هنوز پرطرفدار ترین و مشهورترین برنامه نویس جهان است.

در حال حاضر توروالدز ترانسمتا را ترک نموده و با حمایت شرکتهای بزرگ به طور تمام وقت بر روی لینوکس کار میکند.

پس از یک دهه : لینوکس امروز امروزه لینوکس بیش از یک دهه توسعه را پشت سر گذاشته است و یکی از سریع التوسعه ترین سیستم های عامل به شما میرود.

از چند کاربر انگشت شمار در سالهای 1991 و 1992، امروزه میلیونها کاربر از لینوکس استفاده میکنند.

IBM که زمانی بزرگترین دشمن جماعت Open Source به شمار می رفت، اکنون سرمایه گذاری عظیمی در زمینه توسعه راه حل های Open Source تحت لینوکس نموده است.

در حال حاضر تعداد توسعه دهندگانی که برای افزایش قابلیتهای لینوکس تلاش میکنند، روز به روز افزایش می یابد.

امروزه تعداد زیادی از شرکتها و موسسات حرفه ای تجاری، پشتیبانی از محصولات مبتنی بر لینوکس را بر عهده گرفته اند.

اکنون دیگر استفاده از لینوکس در محیطها اداری، پذیرفتن ریسک نیست.

از نظر قابلیت اطمینان و پایداری و همچنین حفاظت در برابر انواع ویروسها چیزی بهتر از لینوکس وجود ندارد.

با تلاش شرکتهای بزرگی مانند ردهت استفاده از لینوکس در محیطهای تجاری توسعه فراوان یافته و اکنون تعداد زیادی از شرکتهای کوچک و بزرگ در حال استفاده از سرویس دهنده ها و ایستگاههای کاری مبتنی بر لینوکس هستند.

لینوکس سیستم عامل قرن ۲۱ در ابتدا هم اشاره کردیم که گنو/لینوکس یک سیستم عامل بامتن (Open Source) است .

بازمتن بودن گنو/لینوکس باعث شده تا عده ی فراوانی از سرتاسر جهان توسط اینترنت گردهم آمده و برروی این سیستم عامل کار کنند ، نتیجه ی این گردهم آیی سیستم عاملی قدرتمند با ویژگی هایی منحصر به فرد شده که علاوه بر رایگان بودن و باز متن بودن ویژگی های بسیاری دارد که باعث شده تا لینوکس که در ابتدا در محیط های دانشگاهی و آکادمیک بزرگ شده حالا دیگر پا به عرصه ی تجارت و دولت بگذارد تا جایی که دولت های بزرگ اروپا مانند آلمان و اسپانیا سیستم عامل ملی خود را لینوکس اعلام کنند و البته نه تنها دولت ها بلکه نهاد ها و وزارت خانه هایبسیاری سیستم عامل نهاد یا وزارت خانه ی خود را به لینوکس تبدیل کرده اند مانند وزارت دفاع آمریکا ،‌اداره ی پست آمریکا ،‌نیروهای مسلح ترکیه یا حتی در ایالت کالیفرنیای امریکا نیز برای اداره یامور از این سیستم عامل استفاده می شود.

شاید برای شما این پرسش مطرح شده باشد که این ویژگی های لینوکس چیست که این گونه همگان را به سوی لینوکس جذب کرده است.

طلوع لینوکس روی میزی (Desktop Linux) بزرگترین ایرادی که از لینوکس گرفته میشد چه بود؟

قبلا محیط تمام متنی لینوکس، بسیاری از کاربران را از استفاده کردن از آن بر حذر میداشت.

با اینکه در استفاده از محیط متنی کنترل کامل سیستم در اختیار شماست، ولی این محیط اصلا برای کاربران عادی سیستمهای کامپیوتری مناسب نیست.

محیط های گرافیکی که بر پایه X-Window وجود داشتند نیز پاسخ گوی امکاناتی که سیستم عاملهای گرافیکی مانند ویندوز برای کاربران خود ارائه میکردند، نبودند.

ولی از چند سال گذشته این وضعیت در حال تغییر بوده است.

اکنون محیطهای گرافیکی حرفه ای مانند KDE و GNOME تصویر لینوکس را کامل کرده اند.

این محیطهای گرافیکی اکنون بسیار کاربر پسند و قدرتمند شده اند و وجود این سیستمهاست که امروزه کاربران عادی نیز میتوانند از لینوکس استفاده کنند.

لینوکس در جهان سوم ورود لینوکس به کشورهای جهان سوم تحولی ایجاد نموده است.

قبل از وجود لینوکس کشورهای جهان سومی در زمینه کامپیوتر در سطح بسیار پایین تری قرار داشتند.

هزینه سخت افزارها بسیار پایین آمده بود ولی هزینه نرم افزار برای این گونه کشورها همچنان کمر شکن بود.

این امر باعث شد تا در بسیاری از این کشورها کپی غیر مجاز نرم افزارها گسترش پیدا کند که باعث میلیاردها دلار خسارت سالیانه میشود.

یکی از عمده ترین دلایل این کار پایین بودن درآمد سرانه در این کشورهاست.

هنگامی که مجموع درآمد سرانه سالیانه بیش از 200 تا 300 دلار نیست، هیچگاه امکان خرید یک سیستم عامل 100 دلاری وجود نخواهد داشت.

طلوع لینوکس و سایر تولیدات باز متن، این وضعیت را تغییر داده است.

این امکان وجود دارد تا بتوان لینوکس را در کامپیوترهای قدیمی 486 و پنتیوم که اکنون در کشورهای توسعه یافته به تاریخ پیوسته اند ولی هنوز در کشورهای درحال توسعه از آنها استفاده میشود، اجرا نمود.

همچنین استفاده از نرم افزارهای رایگان بازمتن گسترش یافته تا جلوی هزینه های سرسام آور نرم افزاری این کشورها را بگیرد.

امروزه در کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین استفاده از لینوکس و نرم افزارهای بازمتن گسترش فراوانی یافته و با استفاده از خصلت ذاتی تغییر پذیری لینوکس، برای استفاده از زبانهای ملی این کشورها سفارشی شده است.

امروزه مستندات لینوکس به اکثر زبانهای زنده جهان ترجمه شده اند.

از میزکار تا ابرکامپیوترها هنگامی که توروالدز لینوکس را ایجاد نمود، این مخلوق جدید، فقط یک اسباب بازی تازه برای هکرها بود.

ولی از زمان دستگاههای 386 که نخستین هسته لینوکس بر روی آنها اجرا میشد، لینوکس راه درازی را طی نموده است.

یکی از مهمترین استفاده های امروزی لینوکس استفاده از آن در پردازشهای سنگین موازی در ابرکامپیوترهاست.

امروزه اکثر ابرکامپیوترهایی که در جهان ساخته میشوند، از لینوکس به عنوان سیستم عامل خود استفاده میکنند.

داستان ادامه دارد حرکت لینوکس از یک پروزه هکری تا جهانی شدن یک انقلاب شگفت انگیز است.

پروزه GNU که در اوایل دهه 1980 توسط ریچارد استالمن شروع شد، توسعه نرم افزارهای بازمتن را رهبری نمود.

پروفسور اندرو تاننباوم و سیستم عامل MINIX او مطالعه سیستم عامل ها را از حالت تئوری به عملی تبدیل نمود و در نهایت همت و تلاش توروالدز منجر به تولد لینوکس شد.

امروزه لینوکس دیگر یک پروزه هکری به شما نمی رود بلکه یک حرکت جهانی است که توسط میلیونها نفر برنامه نویس بازمتن و شرکتهای بزرگی مانند IBM حمایت میشود.

لینوکس در تاریخ کامپیوتر به عنوان یکی از شگفت انگیز ترین محصولات تلاش بشری باقی خواهد ماند.

توکس پنگوئن : نشان عزیز لینوکس نشان لینوکس یک پنگوئن است.

برخلاف سایر سیستم عاملهای تجاری، این نشان زیاد جدی نیست!

توکس نشانگر وضعیت بدون نگرانی حرکت لینوکس است.

این نشان تاریخچه بسیار جالبی دارد.

لینوکس در ابتدا فاقد هر گونه نشانی بود.

هنگامی که توروالدز برای تعطیلات به استرالیا رفته بود، در دیداری که از یک باغ وحش داشت، هنگامی که می خواست با یک پنگوئن بازی کند، پنگوئن دست وی را گاز گرفت و همین ایده ای شد تا از پنگوئن به عنوان نشان لینوکس استفاده شود.

؟

ما در این جا برخی ویژگی های لینوکس را ذکر می کنیم: 1-هزینه گنو/لینوکس یک سیستم عامل رایگان است ، البته توزیع هایی هم وجود دارد که به صورت تجاری ارائه می شوند اما قیمت آن ها همواره کمتر از سیستم عامل های تجاری مانند مایکروسافت ویندوز یا UNIX است ، البته این نکته نیز گفتنی است که اغلب توزیع های تجاری لینوکس را نیز می توان به صورت رایگان از اینترنت دریافت (Download) کرد و حتی برای دوستانتان نیز می توانید کپی کنید اما این نسخه هایی که بابت آنها پولی پرداخت نشده ، دارای خدمات پشتیبانی یا کتابچه ی راهنما نیستند .(هر چند که همواره هزاران صفحه اطلاعات رایگان در اینترنت در باره ی توزیعهای مختلف گنو/لینوکس وجود دارد.)پایین بودن هزینه های گنو/لینوکس یکی از عواملی است که دولت های بسیار و شرکت های بزرگ را واداشته تا این سیستم عامل را سیستم عامل رسمی خود اعلام کنند.

گنو/لینوکس یک سیستم عامل رایگان است ، البته توزیع هایی هم وجود دارد که به صورت تجاری ارائه می شوند اما قیمت آن ها همواره کمتر از سیستم عامل های تجاری مانند مایکروسافت ویندوز یا UNIX است ، البته این نکته نیز گفتنی است که اغلب توزیع های تجاری لینوکس را نیز می توان به صورت رایگان از اینترنت دریافت (Download) کرد و حتی برای دوستانتان نیز می توانید کپی کنید اما این نسخه هایی که بابت آنها پولی پرداخت نشده ، دارای خدمات پشتیبانی یا کتابچه ی راهنما نیستند .(هر چند که همواره هزاران صفحه اطلاعات رایگان در اینترنت در باره ی توزیعهای مختلف گنو/لینوکس وجود دارد.)پایین بودن هزینه های گنو/لینوکس یکی از عواملی است که دولت های بسیار و شرکت های بزرگ را واداشته تا این سیستم عامل را سیستم عامل رسمی خود اعلام کنند.

2-امنیت و پایداری لینوکس با توجه به ساختار خود سیستم عاملیست امن و پایدار ، پایداری لینوکس را مدیون روش صحیح استفاده ی آن از سخت افزاریم که این خصلت را از UNIX به ارث برده و امنیت آن را علاوه بر ساختار صحیح ان مدیون بازمتن (Open Source) بودن آن هستیم.

بازمتن بودن بودن باعث شده تا در صورت مشاهده ی کوچکترین مشکل در هسته یا نرم افزار های جانبی در چند ساعت یا حد اکثر چند روز توسعه دهندگان و برنامه نویسان ضعف و مشکل را حل کرده و راه حل را در اختیار عموم کاربران قرار دهند.

این گونه است که گنو/لینوکس در پایداری و امنیت به یک افسانه تبدیل شده است و جزو ایمن ترین و پایدارترین سیستم عامل های جهان به شمار می رود.

موضوع پایداری و امنیت در حوزه ی سرور ها و شبکه بسیار مهم است تا جایی که لینوکس بیش از 30 در صد از سرور های جهان را شامل می شودو70 در صد دیگر شامل SCO UNIX و SUN UNIX و IRIX و HP-UX و FreeBSD ودیگر یونیکس ها و Apple Mac و در صدی هم ویندوز می شود و با توجه به تعدد این سیستم ها می بینیم 30در صد خود رقمی قابل توجه است.

باید خاطر نشان کنم که تا به حال برای لینوکس هیچ ویروس یا کرمیبه آن شکل که برای ویندوز مایکروسافت وجود دارد نوشته نشده است و برای نرم افزار های مدیریت ایمیل یا جستجوی وب (Browser) آن هم ویروسی شناسایی نشده و برعکس IE ویندوز که همواره باید برای آن وصله (Patch) های امنیتی دانلود کرد برای مورورگر های لینوکس بعد نیازی به تلف کردن وقت با این کار ها نیست.

3_نیازهای سخت افزاری اندک گنو/لینوکس به دلیل ساختار هسته ی مناسب و تعدد توزیع ها می تواند با حداقل امکانات سخت افزاری به خوبی کار کند تا جایی که حتی توزیع هایی وجود دارد که بدون وجود هارد دیک برروی سیستم و یا با حافظه (RAM) معادل 16 مگابایت می تواند سیستم شما را راه اندازی کند .

4-تنظیم و شخصی سازی گنو/لینوکس را می توان با رابط خط فرمان (Command Line Interface) همانند MS-DOS و یا با رابط گرافیکی مانند ویندوز مایکروسافت یا Apple Mac اجرا و استفاده کرد.

دردسر های معمول تنظیم و شخصی سازی میز کار با وجود محیط های گرافیکی مختلف مانند کی دی ای ( KDE) یا گنوم (GNOME) از بین رفته و شما می توانید از ده ها محیط گرافیکی حداکثر استفاده را ببرید.

محیط های گرافیکی گنو/لینوکس با هدف رفع نیاز کاربران و به صورت بازمتن بوده و توسط گروه بزرگی از برنامه نویسان در خلق شده و در حال توسعه هستند، شما می توانید باتوجه به شرایط سخت افزاری و سلیقه ی خود از از هر کدام از این محیط های گرافیکی بهره برده و بر اساس نیازتان تنظیمش کنید 5-آزادی لینوکس یک سیستم عامل آزاد است ،‌شما می توانید با در دست داشتن کد های منبع آن که برنامه نویسان و خالقین لینوکس در اختیار شما قرار می دهند مطابق میل خود تغییر و توسعه دهید ، کافیست شما به زبان های C و C++ و اسمبلی آشنا باشید ، حالا می توانید توزیع خود را داشته منتشر کنید،‌حتی برای کاربران غیر فنی که به این زبان ها اشنایی ندارند ابزار ها و توزیع هایی معرفی می شود تا با حداقل دانش برنامه نویسی به انتشار توزیع مخصوص خود بپردازند.

این آزادی در تغییر و توزیع مجدد با در دست داشتن کد های منبع باعث رواج هر چه بیشتر گنو/لینوکس شده تا جایی که شما می توانید برای هر کاربردی یک لینوکس بیابید!

برای نمومنه لینوکسی فقط برای کار های وب وجود دارد و لینوکسی دیگر فقط برای پخش مولتی مدیا و یا لینوکسی برای شبکه البته آزاد بودن گنو/لینوکس باعث پیشرفت این سیستم عامل تا جایی است که دولت هایی مانند چین تصمیم به نوشتن توزیع مخصوص به خودشان گرفته اند که کاملا با ویژگی های زبان آن ها سازگاری دارد در صورتی که این موضوع در سیستم عامل های غیر ازاد (Free) و بازمتن مسلما میسر نمی شد.

کاربرد های لینوکس گنو/لینوکس را می توان از میز کار دانش اموزان دبستان در اسپانیا تا ماهواره های کوچک در فضا یافت!

از آن جایی که لینوکس یک سیستم عامل ذاتا چند کاربره (Multi User) و چند کاره (Multi Task) است [به این معنی که در یک لحظه بیش از یک کاربر می تواند با ان کار کند و بیش از یک برنامه را اجرا می کند.] و در کنار این دو مزیت سیستم عاملی پایدار و امن است می تواند گزینه ای مناسب برای سرویس دهنده های شبکه باشد ، در حال حاضر اغلب شبکه های بزرگ و معتبر از سیستم عامل لینوکس به عنوان سرویس دهنده ی اصلی خود استفاده می کنند.حتی سرویس دهنده های سایت hotmail بعد از کرک های متناوب از سوی مهاجمین به جای ویندوز مایکروسافت از لینوکس برای مدتی استفاده کرد تا بتواند در مقابل کرک های مداوم مهاجمان دوام بیاورد.

البته شرکت بزرگ IBM نیز محصولات سرویس دهنده ی خود را مانند سرورهای وب وشبکه با سیستم عامل لینوکس می فروشندالبته کاربرد لینوکس به سرویس دهنده ها ختم نمی شود بلکه آن را می توان بر روی تقریبا هر ابزاری نصب کرد!

آخرین مدل های گوشی موبایل در کره به جای سیستم عامل های قبل از گنو/لینوکس استفاده می کند ،‌در هند لینوکس به عنوان سیستم عامل کامپیوتر های دستی (Handheld) یا PDA استفاده می شود در ژاپن شرکت سونی در لوازم صوتی و تصویری خود از گنو/لینوکس استفاده می کند ، خلاصه هر کجا به یک سیستم عامل احتیاج هست می توان از لینوکس استفاده کرد و اگر لینوکس برای آن کار مناسب نباشد جامعه ی توسعه دهنده ی لینوکس برای آن کار توسعه می دهندش !

و البته میز کار کاربران معمولی را فراموش کردیم ، همان طور که در بالا گفتیم با توجه به توزیع های متفاوت و محیط های گرافیکی بسیار زیاد برای کار با لینوکس امروزه دیگر این سیستم عامل یک سیستم عامل حرفه ای نیست بلکه یک سیستم عامل حرفه ای و خانگی شده است.

شما می توانید در خانه به شنیدن موسیقی یا تماشای فیلم بپر دازید یا کار های خود را مدیریت کنید یا در اینتر نت به گشت وگذار بپردازید یا با دوستتان یک گپ (Chat) اینترنتی بزنید و یا می توانید در خواست مرخصی خود را با برنامه های لینوکسی تایپ کنیدو به مدیر خود بدهید!

و البته اگر شما یک برنامه نویس کنجکاو هستید یا برنامه نویس وب ،‌ گنو/لینوکس بهشت شماست.

البته از دیگر کاربرد های لینوکس استفاده از ان به عنوان سرور اشتراک فایل بجای سیستم عامل گران قیمت ویندوز NT مایکروسافت است که این کار را سامبا ( Samba ) که یک برنامه ی اشتراک گذاری فایل است برایتان انجام می دهد.البته می توانید به عنوان یک سرور SQL قدرتمند که به وسیله ی پایگاه های داده ای بازمتنی که همراه گنو/لینوکس عرضه می شوندمانندMySQL یاPostgreSQLبه رفع نیاز ها ی پایگاه داده خود بپردازید.

کلمات عبور پیش فرض بایوس default bios password گاهی اوقات پیش می آید که نیاز به به دلیل فراموش شدن کلمه عبور بایوس نیاز به آن وجود داشته ولی به دلایلی امکان باز کردن درب case کامپیوتر برای دسترسی به دکمه ریست بایوس یا خارج کردن باطری برای مدتی کوتاه وجود ندارد .

در چنین مواردی تنها راه چاره هک کردن بایوس و نفوذ در آن با استفاده از کلمات عبور پیش گزیده کارخانه سازنده است.

به همین خاطر تعدادی از این کلمات عبور را برای بایوس های Award و Amibios در جدول زیر آورده شده است : بررسی مختصر کار با محیط های گرافیکی لینوکس امکانات و قابلیتهای این محیط های گرافیکی لینوکس تا حدودی به ویندوز شباهت دارد و همین امر کار راببرای کاربران جدید این سیستم عامل و کسانی که میخواهند از ویندوز به لینوکس بپیوندند اندکی راحت تر میکند .

محیط گرافیکی از یک Desktop، Taskbar و تعدادی Icon بر روی Desktop تشکیل شده است .

در هر دو محیط KDE و GNOME به کنترل ها و تنظیمهای مختلف سیستم دسترسی خواهیدداشت و به نظر میرسد که برای اغلب کاربران محیط KDE بررسی مختصر کار با محیط های گرافیکی لینوکس 2 مثل محیط ویندوز برای کپی کردن(Ctrl+C)، بریدن(Ctrl+X)، جایگزین کردن(Ctrl+V) و تغییر نام فایل(f2) از همان میانبرها استفاده شده که در سرعت خو کرفتن کاربر با این محیط تاثیر دارد .

حتی در مورد حذف فایلها هم همان قوانین صادق است یعنی با زدن ُShift+Delete فایل برای همیشه حذف میشود و با زدن Delete به تنهایی فایلها به Trash که همان جایگزین Recycle Bin در ویندوز است منتقل میشوند.

بررسی منوی اصلی یا KMENU ویا Gmenu آغازگر سیستم یا Bootloader چیست ؟

BootLoader به برنامه ای گفته میشود که دستورات موجود در Master Boot record را اداره کرده , و هنگام شروع به کار کامپیوتر امکان مدیریت بر اجرای چند سیستم عامل در کنار یکدیگر را در یک سیستم طی مراحل Boot فراهم میکند .

بعد از بوت لودر معمولا سیستم عامل انتخاب شده اجرا میشود .

طی این فرایند کامپیوتر اطلاعات کلی در مورد سخت افزار را از طریق Bios به دست می آورد , Bios معمولا بصورت یک چیپ یا مدار آی سی Rom روی مادربورد قرار گرفته و وقتی که , Bios بتواند Master Boot record رو پیدا کند کار BootLoaderروع شده و در اصل این برنامه در طی مراحل Boot میتواند کامپیوتر را به هر جای هارددیسک برای اجرا کردن سیستم عامل خاص هدایت کند .

اگر شما بیشتر از یک سیستم عامل روی کامپیوترتان داشته باشید پارتیشن های متفاوتی برای Boot کردن سیستم عامل دارید , اصولا Mbr روی اولین سکتور هارد دیسک قرار دارد , هر پارتیشن هم میتواند روی اولین سکتور خود یک سری دستور برای Boot کردن سیستم از طریق آن پارتیشن داشته باشد , کار BootLoader همین است که کامپیوتر را به این سکتورها راهنمایی کند .

البته اگر سیستم عامل شما لینوکس یا یونیکس یا یه چیزی مثل اینها باشد BootLoader باید Kernel Image رو هم Boot کند و به طور کلی در اکثر توزیع های Disturbution لینوکس از دو BootLoader معروف میتوان به انتخاب خود استفاده کرد و معمولا اولین انتخاب Linux Loader یا Lilo است و بعدی Grub یا grand Unified Bootloader , در اکثر موارد ما از Lilo استفاده میکنیم , با این حال Grub هم امتیازاتی دارد , مثلا وقتی که Kernel را upgrade میکنید .

لازم نیست Grub مجددا Reinstall شود , در حالی که اگر از Lilo استفاده میکنید لازم است که بعد از مراحل upgrade کردن kernel آنرا مجددا نصب کنید .

Grub بر خلاف Lilo میتواند نوع Kernel Image را تشخیص داده ,و بر خلاف Lilo لازم نیست که مسیر Root برای آن تعریف شود چون میتواند فایل سیستم ها را براحتی خوانده و حتی فابل سیستم ReiserFS را نیز پشتیبانی میکند .

اکثر Distrubution های لینوکس , به شما امکان این انتخاب را میدهند که از بین LiLo و Grub یکی را انتخاب کنید , مثلا Redhat بیشتر به سمت استفاده از Grub تمایل دارد .

قدرت BootLoader در اجرا کردن سیستم عامل های مختلف است , مثلا LiLo به راحتی دو ویندوز و یک لینوکس را میتواند تواما و به راحتی اجرا کند و معمولا برای اینکه مشکلی پیش نیاید بهتر است ابتدا ویندوز را Install کنید و بعد Linux را .

سیستم عامل های Microsoft معمولا بدون اینکه به کاربر اطلاعی بدهند در هنگام نصب Mbr را رونویسی کرده و مطابق نیاز خود تغییر میدهند .هم Lilo و هم Grub انواع و اقسام فایل سیستم ها را براحتی پشتیبانی میکنند , پس اگر مثلا Winw2k رو پارتیشن NTFS دارید لازم نیست نگران باشد هرچند که بهتر است نگاهی به تنظیمات فایل /etc/lilo.conf/ بیندازید تا از صحت پشتیبانی تمام فایل سیستمها مطمئن شوید .

راهنمای کار با خط فرمان متنی لینوکس ظاهر پوسته فرمان در صورتی که لینوکس شما فاقد محیط گرافیکی است و یا اکنون محیط گرافیکی آن در حال اجرا نیست، شما باید دستورات خود را از طریق پوسته فرمان به سیستم عامل ارسال کنید.

نخستین چیزی که در پوسته فرمان مشاهده میکنید، اعلان فرمان است که بصورت علامت $ میباشد.

اعلان فرمان برای کاربر ریشه بصورت # است.

در بیشتر سیستمهای لینوکس قبل از اعلان فرمان نام کاربری شما و نام کامپیوترتان قرار میگیرد که بصورت زیر نشان داده میشود : [alan@memphis home]$ امکان نمایش کاراکترای مورد نیازتان بجای کاراکترهای فوق وجود دارد.

چگونگی این کار بعدا شرح داده خواهد شد.

محیط پوسته فرمان امکانات زیادی دارد.

تایپ دستورات در محیط پوسته فرمان بسیار آسان میباشد.

برای اینکه با محیط پوسته فرمان آشنا شوید، سعی کنید با دستوراتی که در زیر بررسی میشوند، تمرین کنید.

در مثالهای زیر علامتهای $ و # نشان دهنده اعلان فرمان میباشند.

پس تایپ هر فرمان باید کلید Ebter را فشار دهید و خروجی آن فرمان در خطوط پس از آن نمایش داده خواهد شد.

بررسی نشست ورود به سیستم هنگامی که وارد سیستم لینوکس میشوید، برای سیستم دارای یک هویت خاص هستید.

این هویت شامل نام کاربری شما، نام گروه شما، شماره کاربری شما و شماره گروه شماست.

همچنین لینوکس اطلاعات زمان ورود به سیستم، مدت حضور، مدت بیکاری و محل ورود شما به سیستم را نگهداری میکند.

(حواستان را جمع کنید!) برای بدست آوردن اطلاعات در مورد هویت کاربری خودتان در جلوی اعلان فرمان دستور زیر را تایپ کنید.

خروجی آن در زیر آن نشان داده شده است: $ id uid=500(Alan) gid=500(Alan) groups=500(Alan) خروجی فرمان نشان میدهد که نام کاربر Alan بوده که عضو گروه Alan است و شماره های کاربری و گروه آن ۵۰۰ میباشد.

با استفاده از فرمان who میتوانید اطلاعاتی در مورد نشست جاری بدست آورید.

در زیر این فرمان به همراه خروجی آن نشان داده شده است: $ who Alan :0 Apr 23 08:46 همچنان که می بینید، در خروجی نام کاربر جاری، زمان و تاریخ ورود به سیستم نمایش داده شده است.

بررسی دایرکتوری ها و مجوزهای فایلها در لینوکس مسیر جاری به مسیری گفته میشود که کاربر در آن لحظه در آن قرار دارد.

هنگامی که وارد سیستم میشوید، لینوکس شما را در دایرکتوری خانگی تان قرار میدهد.

هنگامی که دستور باز کردن یا ذخیره کردن فایلی را صادر میکنید، لینوکس مسیر جاری را بعنوان محل آن فایل فرض کرده و از آنجا آنرا باز کرده و یا ذخیره میکند.

ساختار سیستم فایل لینوکس بعدا شرح داده خواهد شد و لازم نیست نگران آن باشید.

برای نمایش دایرکتوری جاری فرمان زیر را جلوی خط فرمان تایپ کنید.

خروجی آن در زیر آن نمایش داده شده است: $ pwd /usr/bin در مثال بالا مسیر جاری usr/bin است.

برای یافتن مسیر دایرکتوری خانگی خود، فرمان زیر را تایپ کنید: $ echo $HOME /home/Alan همچنان که در خروجی ملاحضه میکنید، مسیر دایرکتوری خانگی شما نمایش داده شده است.

برای اینکه به دایرکتوری خانگی خود باز گردید، کافی است به سادگی فرمان زیر را تایپ کنید: $ cd این فرمان، شما را به دایرکتوری خانگی تان باز می گرداند.

خوب بد نیست ببینیم که چه چیزهایی در دایرکتوری خانگی وجود دارد.

برای نمایش محتویات یک دایرکتوری، باید از فرمان ls استفاده نمایید.

در صورتی که در دایرکتوری خانگی خود قرار ندارید میتوانید مسیر کامل آنرا تایپ کنید.

در صورتی که فرمان ls را بدون هرگونه دایرکتوری تایپ کنید، محتویات مسیر جاری نمایش داده خواهد شد.

گزینه a تمام فایلهای مخفی را نمایش میدهد و گزینه l برای نمایش جزئیات کامل فایلها بکار میرود.

هنگام تایپ یک فرمان میتوانید گزینه های متعدد آنرا کنار هم تایپ کنید.در زیر این دستور به همراه یک خروجی مثال نشان داده شده است: $ ls -la /home/Alan total 46740 drwx------ 47 Alan Alan 4096 Apr 23 11:09 .

drwxr-xr-x 8 root root 4096 Mar 12 17:51 ..

-rw------- 1 Alan Alan 616581 Apr 18 23:29 779-red_hat_linux_9.tar.gz drwxr-xr-x 2 Alan Alan 4096 Mar 20 11:15 .acrobat drwx------ 2 Alan Alan 4096 Mar 20 11:15 .adobe drwx------ 2 Alan Alan 4096 Mar 12 17:04 .adonthell drwxr-xr-x 2 Alan Alan 4096 Feb 14 13:19 .anjuta -rw------- 1 Alan Alan 18325 Apr 23 00:36 .bash_history -rw-r--r-- 1 Alan Alan 24 Aug 24 2002 .bash_logout -rw-r--r-- 1 Alan Alan 191 Aug 24 2002 .bash_profile هنگامی که از سوئیچ l برای نمایش جزئیات بیشتر استفاده میکنید، چیزی بیش از سایز فایلها و دایرکتوری ها نمایش داده میشود.

دایرکتوری جاری (.) و دایرکتوری والد (..) در بالای لیست قرار می گیرند.

یعنی در حقیقت نقطه نشان دهنده دایرکتوری home/Alan و دونقطه نشاندهنده دایرکتوری home/ است.

بخش ابتدایی لیست نشاندهنده مجوزهای هر فایل است.

سایر اطلاعات نمایش داده شده عبارتند از اندازه فایل به بایت و تاریخ و ساعتی که فایل برای آخرین بار تغییر کرده است.

بررسی فعالیت سیستم لینوکس علاوه بر چندکاربره بودن، سیستم عاملی است چند وظیفه (multitasking) .

چند وظیفه بودن به این معنی است که برنامه های زیادی میتوانند در یک زمان اجرا شوند.

هر برنامه در حال اجرا یک پروسه نامیده میشود.لینوکس فرامینی برای نمایش پروسه های در حال اجرا، نمایش استفاده از منابع سیستمی و متوقف کردن پروسه های در مواقع لزوم دارد.

مرسوم ترین ابزار برای بررسی پروسه های در حال اجرا، دستور ps است.

با این دستور، میتوانید بررسی کنید که چه برنامه هایی در حال اجرا هستند ، از چه منابعی استفاده میکنند و چه کسی در حال اجرای آنهاست.

در زیر یک خروجی مثال از این فرمان نشان داده شده است : $ ps au USER PID %CPU %MEM VSZ RSS TTY STAT START TIME COMMAND Alan 1152 0.0 0.5 4476 1348 pts/0 S 17:39 0:00 bash Alan 1831 0.0 0.2 2580 664 pts/0 R 18:14 0:00 ps au در مثال بالا، گزینه a، برای نمایش تمام پروسه هایی که به ترمینال فعلی شما مربوط است و گزینه u برای نمایش نام کاربری و زمانی که برنامه آغاز به کار کرده است، بکار میرود.

مفهوم ترمینال به زمانهای قدیم باز میگردد.

در آن زمان کاربران روی ترمینالهای مبتنی بر متن کار میکردند و هر ترمینال نشان دهنده یک نفر بود.

اکنون شما میتوانید روی صفحه مانیتور خود تعداد زیادی ترمینال داشته باشید.

این کار بوسیله باز کردن تعدادی پنجره ترمینال امکان پذیر است.

در مثال بالا، چیز خاصی اتفاق نیافتاده است.

خروجی نشان میدهد که کاربری به نام Alan ، از برنامه های bash و ps در حال استفاده است.

ستون TTY یا ترمینال، نشان دهنده ترمینای است که کاربر با آن به سیستم وارد شده است و ستون STAT نشاندهنده وضعیت پروسه است.

R نشاندهنده پروسه در حال اجرا و S نشاندهنده پروسه در حال خواب میباشد.