رجیستری ویندوز
رجیستری از دو فایل با نامهای USER.DAT و SYSTEM.DAT تشکیل شده است. البته اگر شما عضو یک شبکه هستید، فایل دیگری تحت عنوان CONFIG.POL نیز وجود دارد. همه این 3 فایل، از نوع Hidden, System, ReadOnly هستند و در شاخه اصلی ویندوز قرار دارند.
فایل USER.DAT: این فایل برای ذخیره کردن اطلاعات User به کار می رود. هر زمان که شما از ویندوز خود خارج می شوید، سیستم به طور اتوماتیک یک نسخه پشتیبان از این فایل تهیه می کند. این فایل نیز، از نوع Hidden, System, ReadOnly و نام آن USER.DA0 می باشد. اگر به هر نحوی فایل USER.DAT خراب و یا پاک شود، سیستم از این فایل استفاده می کند.
فایل SYSTEM.DAT: از این فایل برای نگهداری اطلاعات مربوط به سیستم استفاده می شود. هر زمان که شما از ویندوز خود خارج می شوید، سیستم به طور اتوماتیک یک نسخه پشتیبان از این فایل تهیه می کند. این فایل نیز، از نوع Hidden, System, ReadOnly و نام آن SYSTEM.DA0 می باشد. اگر به هر نحوی فایل SYSTEM.DAT خراب و یا پاک شود، سیستم از این فایل استفاده می کند. نکته ای که در اینجا باید بدان اشاره شود، این است که در پارتیشن بوت شما، یک نوع دیگر از فایل SYSTEM.DAT تحت عنوان SYSTEM.1ST وجود دارد. این همان فایل رجیستری اولیه ساخته شده در حین نصب ویندوز است. اگر به هر دلیلی، هر 2 فایل SYSTEM.DAT و SYSTEM.DA0 خراب و یا پاک شود، ویندوز از این فایل استفاده می کند.
فایل CONFIG.POL: این فایل، پارامترهای انتخاب شده در برنامه System Policy Editor را در بر می گیرد.
تفاوت عمده ذخیره سازی داده ها در رجیستری
باید توجه داشته باشید که تفاوت عمده ای میان ذخیره سازی اطلاعات در ویندوزهای 95/98/ME و ویندوزهای 2000/XP وجود دارد. در ویندوزهای 95/98/ME همان طور که گفته شد، رجیستری در دو فایل SYSTEM.DAT و USER.DAT ذخیره می شود. در حالی که در ویندوزهای 2000/XP، اطلاعات رجیستری در مجموعه ای از فایل های Hive (فایلهای کندویی*) ذخیره می شوند.
* فایلهای Hive چیستند؟
به بخشی از رجیستری که بر روی هارد ذخیره می شود و به صورت یک فایل می باشد، فایل Hive می گویند. در واقع می توان ساختار درختی رجیستری را به تعدادی کندو (همانند کندوهای زنبور عسل) تقسیم کرد. یک کندو در واقع بدنه ای گسسته از کلیدها، زیر کلیدها و اطلاعاتی هستند که در بالاترین سطح رجیستری در کنار یکدیگر دسته بندی می شوند. یک Hive از طریق یک فایل log. پشتیبانی می شود. به طور پیش فرض اکثر فایلهای Hive (نظیر Defualt، Security، Sam و System) در مسیر SystemRoot%\System32\Config% ذخیره می شوند. برای مشاهده کلیه فایلهای Hive، می توانید به آدرس زیر مراجعه کنید.
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\hivelist
نحوه ویرایش کردن Registry
برخلاف فایلهای INI و فایلهایی نظیر CONFIG.SYS, AUTOEXEC.BAT که از نوع متنی بودند و شما می توانستید به راحتی آنها را باز کرده و مشغول به خواندن آنها شوید، فایلهای رجیستری به صورت دودویی (صفر و یک) هستند و به همین دلیل است که شما دیگر نمی توانید این فایلها را با یک نرم افزار تایپ معمولی مثل Notepad بخوانید و یا آنها را تغییر دهید. خوشبختانه، مایکروسافت برای حل این مشکل، یک نرم افزار جانبی تحت عنوان Registry Editor در ویندوز قرار داده است که ویرایش کردن فایلهای Registry را بسیار آسان می کند. (برای یک بار هم که شده، مایکروسافت عقلشو به کار انداخته !!!). برای اجرای این فایل می بایست از منوی استارت، گزینه Run را انتخاب کرده (و یا دو کلید Windows+R را فشار دهید)، سپس عبارت regedit را تایپ نموده و در نهایت کلید Enter را بزنید.
Backup گیری از رجیستری
برای اینکه از رجیستری خود Backup بگیرید، می بایست پس از اجرا نمودن نرم افزار Registry Editor، گزینه Export را از منوی File انتخاب کنید. اگر که با رجیستری کار کردید و دیدید که اشتباها یک فایل را پاک کرده و یا نام آنرا تغییر دادید، می توانید بر روی فایل ایجاد شده (همان فایلی را که از طریق فرمان Export ذخیره کردید)، دوبار کلیک کنید و به سوالی که از شما می پرسد، جواب Yes دهید. دقت داشته باشید که پسوند فایلهای رجیستری، REG می باشد.
ذخیره و بازیابی رجیستری در ویندوز XP (به وسیله نرم افزار Backup)
در ویندوز XP، برای تهیه نسخه پشتیبان از فایلها، برنامه خاصی به نام Backup وجود دارد. برای اجرای این برنامه می توانید از دستور زیر استفاده نمایید:
1- Start > Programs > Accessories > System Tools > Backup
2- Start > All Programs > Accessories > System Tools > Backup
مرحله 1 برای حالتی است که شما از منوی استارت Classic در ویندوز XP استفاده می کنید.
مرحله 2 برای حالتی است که شما از منوی استارت New در ویندوز XP استفاده می کنید.
پس از اجرای نرم افزار، ویزارد آن ظاهر می شود. صفحه اول به شما خوش آمدگویی می کند. پس بر روی دکمه Next کلیک کنید تا به صفحه بعدی بروید.
What do you want to do?
Back up files and settings
Restore files and settings
گزینه اول مربوط به تهیه نسخه پشتیبان و گزینه دوم مربوط به بازیابی فایلها می باشد. پس گزینه اول را انتخاب کرده و بر روی دکمه Next کلیک نمایید.
What do you want to back up?
My documents and settings
Everyone's documents and settings
All information on this computer
Let me choose what to back up
گزینه اول: با انتخاب کردن این گزینه، کلیه محتویات پوشه های My Documents و Favorites، تنظیمات Desktop و کوکی های شما ذخیره می شوند.
گزینه دوم: این گزینه موارد گزینه قبل را برای یک کاربر خاص انجام می دهد.
گزیه سوم: کلیه اطلاعات و داده های حیاتی کامپیوتر شما را ذخیره می کند و یک دیسکت سیستم نیز تولید می نماید تا هنگام خرابی کامپیوتر، بتوانید کامپیوتر خود را با این دیسکت راه اندازی کنید.
گزینه چهارم: این گزینه امکان انتخاب فایلهایی را که می خواهید از آنها نسخه پشتیبان تهیه نمایید، نشان می دهد.
گزینه چهارم را انتخاب کنید و بر روی دکمه Next کلیک نمایید.
در قسمت سمت چپ، گزینه Desktop > My Computer > System State را انتخاب کنید. همان طور که مشاهده می کنید، این گزینه شامل فایلهای Registry و COM+ Class Registration Database و Boot Files (فایلهای راه انداز سیستم) می باشد. پس از انتخاب کردن این گزینه، بر روی دکمه Next کلیک کنید.