مقدمه: دنیای امروز دنیای ارتباطات و رسانه هاست بشر از دیدگاه قدرت تبادل پیامها و اندیشه ها،قله های بلندی را فتح کرده و ایستگاههای مخابراتی،رادیوئی و تلویزیونی خود را بر سقف بلند آسمان آویخته و به حرکت درآورده است.مشکل اصلی انسان در روزگار ما فقدان محتوا،هدف،ایمان و محرومیت از نظام عقیدتی،اخلاقی متکی بر عقل و وحی و فطرت است،مسأله تبلیغ و تبلیغات با اهداف و انگیزه های سیاسی و به معنای تبلیغ برای رونق بازار سیاست،آنچنان رشد دم افزون و حیرت انگیزی دارد که طرح و بررسی شناخت بشر،هرگز به گرد راه آن نمی رسد.
پیشینه تبلیغات: تبلیغات پیشینه ای به قدمت خود تمدن دارد.در ویرانه های مصر باستان،کاشفان پوستر هایی از پاپیروس پیدا کرده اند که در آن برای بازگرداندن برده های فراوان جایزه تعیین شده بود.
تقریباً در همه تلاش های بشر در زمینه های مختلف از ساختن یک سوزن تا فرود در کره ماه علاوه بر دلایل مادی،انگیزه های روانی،ارضای تمایلات،برتری جویی و کسب اعتبار و منزلت اجتماعی و غیره دخالت دارد بنابراین می توان با اطمینان گفت که تبلیغات در سراسر زندگی تاریخی بشر وجود داشته و هرگز از فضای حیات او بیرون نخواهد رفت.
در گذشته های دور تبلیغات به وسیله پیامهای شفاهی و به طریق چهره به چهره و اقوال کوچه و بازار صورت می گرفته است.بعدها کتاب مهمترین وسیله نشر اطلاعات و تبلیغات گردید.تبلیغات مذهبی بوسیله مساجد،منابر و مناره ها و گلدسته ها،کلیسا ها،معابد و مدرسه و کتاب انجام می گرفت پیشرفت علوم و صنایع و هنر و ادبیات و تکنولوژی های مدرن باعث شد تا تبلیغات نیز مجهز به ابزار و شیوه های جدید بشود.گو اینکه ابزار سنتی نیز در شاخه هایی از جلوه های تبلیغی حضور خود را حفظ نموده است.
تحقیق: امروزه سهم بسیار مهمی از بودجه دولتها در کشورهای پیشرفته صرف امور تحقیقاتی می شود.مراکز فراوانی سرمایه عظیمی را به تبلیغات اختصاص می دهند و نتایج حاصله از تبلیغات سیاسی بر افکار و اعتقادات مردم تأثیر می گذارد.سهم سیاست در تبلیغات از اهمیت فراوانی برخوردار است و محور اساسی آن آشنایی با وضعیت روانی افکار،علایق افراد است که به صورت عناصر مفید و فعال قرار می گیرد.وظیفه و مشکلات اساسی مبلغان سیاسی یا همه کسانی که با تبلیغات سیاسی سر و کار دارند این است که مسائل و افکار و مشکلات عام و خاص در این زمینه را بدرستی دریابند و با روشهایی در حل این مشکلات اقدام نمایند.
اهداف تحقیق: هر پژوهشی اهدافی را به دنبال دارد که به واسطه آن می توان به اطلاعات دقیق و کاملی دست یافت لذا در این تحقیق هدف این است که آیا تبلیغات در سیاست نقش دارد یا نه؟
تاریخ ابتدایی تبلیغات: اجازه دهید با اولین فعالیت تبلیغاتی مدرن حکومت سخن آغاز کنیم و به دوره ریاست جمهوری وودراو ویلسون1 برگردیم.در سال 1916،ویلسون از موضع «صلح بدون پیروزی» به پست ریاست جمهوری انتخاب شد.درست در اواسط جنگ جهانی اول بود.مردم کاملاً آرامش طلب بودند و هیچ دلیلی برای شرکت در یک جنگ اروپایی نمی دیدند.اما حکومت ویلسون مصمم به جنگ و خونریزی بود و لاجرم می بایست در این زمینه کاری انجام می داد.مبلغان جنگ طلب ویلسون یک کمیسیون تبلیغات دولتی به نام کمیسیون کریل2 به راه انداختند که موفق شد در عرض شش ماه آن مردم صلح خواه و آرامش طلب را به جماعتی به گونه ای جنون آمیز جنگ طلب تبدیل کند که خواستار انهدام همه چیز آلمان بودند و فریاد برمی آوردند که باید اعضای بدن آلمانی ها را قطعه قطعه کرد.باید به جنگ رفت و جهان را نجات داد.تبلیغاتی بود موفق برای گشودن راه به سوی پیروزی های بیشتر.
و از تبلیغات درسی آموختند : زمانی که تبلیغات دولتی تحت حمایت طبقه تحصلکرده ی جامعه باشد و زمانی که هیچ مجوز رهایی داده نشود،تأثیری عظیم از خود به جای می گذارد.این درسی بود که توسط هیتلر و خیلی های دیگر داده شد و تا به امروز نیز کشیده شده است.
مروری بر تاریخچه ابزار تبلیغ: همان گونه که تبلیغات را نمی توان از حیات فکری و اقتصادی جامعه انسانی جدا دانست،ابزار تبلیغ را نیز نباید جدای از حیات فکری،اعتقادی و اجتماعی انسان پنداشت.
از این رو انسان به عنوان یک موجود زنده ای که دارای اندیشه و عقیده است و به گسترش افکار و عقائد خویش علاقمند می باشد،برای این منظور همواره ابزارهایی را به خدمت می گرفته است.
ابزار تبلیغ در هر عصری متناسب با آن عصر بوده و پا به پای تکامل نوع بشر تکامل یافته است.در آن زمان که بشر تنها به ابزارهای طبیعی دسترسی داشت و به وسائل مدرن دست نیافته بود،ابزارهای طبیعی و انسانی را به استخدام می گرفت و بدان وسیله ایده ها و آرمانهای خویش را منتقل می کرد.
در آن روزگاران نه تنها خط و زبان و هنر و داستان و بالاخره خطابه و شعر و امثال،وسیله پیام رسانی بودند،بلکه عوامل طبیعی و انسانی دیگری نیز مورد استفاده قرار می گرفته است.مانند:دود در بلاد هند.آتش در صحرای عرب،طبل در آفریقا و غیره و مسجمه ها و احجاز منقوش و قبور و پرچم ها و دیگر علائم.
با این حال ابزار تبلیغ در صورت اولیه و طبیعی و به شکل ساده آن منحصر به اینها نیست.مثلاً رنگ ها می تواند عامل و ابزاری برای تبلیغ باشند.فی المثل،چینی ها رنگ زرد را نشانه دشمنی و خشم می دانند و رنگ کبود را نشانه بی سعادتی،در خاورمیانه و خاور دور رنگ قرمز نشانه و مرتبط به سعادت می دانند.
همان گونه که رنگ سرخ علامت عزا و سبز نشانه شادی و سفید نشانه صلح است و بالاخره هر قومی به نوعی به رنگ با دیده خاصی می نگرد که کاربرد آن در امر تبلیغ تأثیر ویژه خود را دارد.
اهمیت تبلیغات: تبلیغات به طور جدایی ناپذیر در تار و پود جامعه ها تنبیده شده است.گروهی بر این باورند که تبلیغات سطح زندگی را بالاتر می برد و به انسان رفاه و آسایش بیشتری می بخشد.
تبلیغات به طور جدایی ناپذیر در تار و پود جامعه ها تنبیده شده است.گروهی بر این باورند که تبلیغات سطح زندگی را بالاتر می برد و به انسان رفاه و آسایش بیشتری می بخشد.
تبلیغات در تحولات عمومی جهان،در همه امور جاری فعالیت های بشری اعم از علمی،فرهنگی،اقتصادی،سیاسی،اجتماعی،شخصی و جمعی تأثیر فراوان دارد.تبلیغات در وجه مثبت خود یک ضرورت است.به عبارت دیگر موجد ارتباطات لازم و منطقی است.
توضیح و بیان اقدامات انجام گرفته توسط یک کارمند،یک سازمان،یک دانشجو یا محقق،اقدامی لوکس یا به منزله بازار گرمی نیست بلکه برای ادامه کار و دریافت حق الزحمه و پاداش و امکانات یک ضرورت است.
انقلاب مشهور جهانی با تبلیغات تقبح گرفته و رشد کرده و به ثمر رسیده است البته ابزار تبلیغات در اعصار مختلف بعضاً متفاوت بوده است در جریان انقلاب 1789 فرانسه سخنرانی های مهیج ناطقین ورزیده و مندرجات کتابهای نویسندگان انقلابی موجب ارتقا سطح آگاهی های عمومی و خیزش و حرکت مردم می شد و در تحقق انقلاب اکتبر 1917 روسیه ابزار تبلیغات را بیشتر جزوه ها و اعلامیه ها و روزنامه ها تشکیل می دادند و از وسایل مخابراتی و حمل و نقل جدید استفاده می شد.
تبلیغات با وجوه متضاد خود،هم می سازد و هم می سوزاند،آگاه می کند و گمراه می کند،موجب ترقی و تعالی و پیروزی و بهروزی می شود و باعث جمودی و خمودی و شکست و فراموشی می گردد.اما هرچه که هست حضور دارد و نیز هیچ کس و هیچ نهاد و بنیادی از آن بی نیاز نیست در اهمیت قدرت تبلیغات همین بس که اگر (عصر تبلیغات) را از جمله اسماء و القاب جهان معاصر بدانیم به یقین تلقی ناصوابی نخواهد بود.این طنز تاریخ است که روزگار بدون تبلیغ نمی گذارد!
تعریف تبلیغات: تبلیغات1 جمع تبلیغ و به معنی ابلاغ و رساندن پیام است،این واژه بسیار کلی و حاوی مفاهیم گسترده و سمت و سوهای فراوان است.
کوالتر2(1962) تبلیغات را تلاش آگاهانه ای برای دگرگونی نگرشها از طریق ارتباط می دادند و از نظر کیمبال یونگ3 تبلیغات عبارت است از بهره گیری کم و بیش عمدی، منظم و طراحی شده از سمبلها که به طور عمده توسط تلقین و تکنیک های روانی مناسب انجام می شود و با هدف تغییر و کنترل افکار،عقاید،ارزش ها و در نهایت تغییر رفتار آشکار افراد،به سوی مسیر تعیین شده همراه است.
گاهی تبلیغات در اذهان عمومی با سوءظن همراه است و این در مواردی است که مخاطبین،پیام را مشکوک،ناقص،دروغ،مغرضانه می پندارند و لذا در مقابل آن واکنشی چون بی اعتنایی و یا خشم و نفرت ابراز می کنند.به هر حال نقش تبلیغات «جهت دادن به جریانی از پیش موجود است» زمینه هایی که در بستر ذهن آرمیده اند را بیدار می کند و به نشر و نما و صیقل دادن و پرداخت کردن و کم رنگ کردن و پر رنگ کردن آنها می پردازد و تلاش می کند تا به سمتی دلخواه هدایتشان کند.بنابراین تبلیغات را چنین می توان تعریف کرد.تبلیغات عبارت است از:«اعمال نظریات یا اعلان اطلاعات خاص به منظور کسب آرا یا تمایلات مطلوب.» انواع تبلیغات: تبلیغات را به طور عموم به سه قسم تقسیم می کنند: 1.تبلیغات تجاری1(بازرگانی) تبلیغات سیاسی:تبلیغات سیاسی شکلی از ارتباط است که با ترغیب یا امتناع تفاوت دارد،زیرا هدفش آن است که تا به پاسخی دست یابد که قصد تبلیغگر را تداوم بخشد.این نوع تبلیغات در کار جایگزینی رفتار عاطفی به جای رفتار عقلانی است و منجر به کسب قدرت سیاسی و یا از دست رفتن قدرت سیاسی می شود.در واقع،تبلیغات سیاسی تلاشی است سنجیده و منظم برای شکل دادن به ادراکها،ساختن یا دستکاری شناختها و هدایت رفتار برای دستیابی به یک پاسخ که خواسته مورد نظر تبلیغگر را تقویت می کند.
تبلیغات سیاسی مثل هر فن و حرفه ای کابردها و کارآیی های متفاوت و متضادی دارد از آنجا که عقل و وجدان عمومی بر صحت پدیده و شالوده ای حکم می کند بدیهی است که تبلیغات نیز ضروری،مفید،حق و مشروع تلقی می شود و آنجا که قضاوت عمومی و تاریخ بر رد و نفی و ذم تفکر و نما و مجموعه ای است تبلیغات آن نیز نامشروع،مضر،مخرب،ناحق محسوب می گردد.
محور تبلیغات: گرچه در تبلیغات،محورها و مفاهیم مختلف بوده است اما بطور کلی می توان این محورها را در دو عنوان اصلی خلاصه کرد: 1.عقائد و اندیشه های مذهبی که بیشترین کاربرد تبلیغ را بخود اختصاص می داده زیرا که مذهب،اصیل ترین و کهن ترین اندیشه ای است که با عقل و احساس و ایمان انسان در طول تاریخ آمیخته بوده است.
2.تفکرات و آرمان های مادی،اعم از سیاسی،نظامی و اقتصادی و فرهنگی که اندیشه های دانشمندان و متفکرین بسیاری را به خود معطوف می داشته و در جنگ ها و رقابت های سیاسی و محاکم قضائی از ابزار تبلیغ برای پیش بردن اهداف استفاده می شده است.این نمونه تبلیغات بخصوص در کشورهای پیشرفته باستانی مانند ایران،روم،یونان و مصر رایج تر و سازمان یافته تر بوده است.
وسایل تبلیغی و نقش آنها: می توان وسایل تبلیغی را به شرح زیر تقسیم کرد: وسائل نوشتاری و خواندنی مانند:روزنامه ها،خبرگزاری ها.
مطبوعات مانند:کتابها و نشریات و پوسترها.
وسایل سمعی مانند:رادیو،سخنرانی،خطابه و سمینار.
وسایل بصری مانند:عکسها،تابلوی اشیاء مختلف،مجسمه سازی و نقاشی های کاریکاتوری.
شکی نیست که اهمیت وسایل تبلیغی یاد شده و شرایط همگی مساوی نمی باشد.لذا مثلاً نقش تلویزیون را به عنوان یکی از وسایل سمعی،بصری نمی توان با وسیله دیگری مقایسه کرد.روزنامه یکی از وسایل تبلیغ محسوب می شود،زیرا نقش مهمی در تبلور و ایجاد افکار عمومی بازی می کند.
«ناپلئون» در مورد مطبوعات می گفت: «من از صدای قلمها،بیش از غرش توپها هراس دارم» و هیتلر در این زمینه می گفت:«روزنامه مدرسه ای است که توده مردم،اطلاعات روزانه خود را،از آن می گیرند.» در پایان باید افزود که تلویزیون نیز نقش مهمی را در ایجاد افکار عمومی بازی می کند،زیرا تلویزیون هر دو عامل صوت و تصویر رادار است.
انسانی که در آن واحد هم می بیند و هم می شنود احتمال اینکه تحت تأثیر قرار گیرد نسبت به آدمی که فقط می شنود بیشتر است.اما هنوز،تلویزیون و نقش آن قلمرو محدودی دارد زیرا قیمت آن بالاست و پخش آن نیز تنها در مناطق جغرافیائی معینی ممکن است.با توجه به این نکته،رادیو به عنوان یکی از وسایل تبلیغی،هنوز یکی از عناصر اساسی ایجاد افکار عمومی است.زیرا صفاتی که بر شمردیم مثل:کمی قیمت و… باعث شده تا این وسیله از تأثیر بیشتری برخوردار باشد.امروزه رادیو درصدر وسایل تبلیغی قرار دارد.اگرچه به صورتهای مختلف با تلویزیون در رقابت است.
تعریف تبلیغات سیاسی: اتخاذ تدابیر و تدوین طرح ها و اعمال شیوه هایی که القاء ایدئولوژی خاص یا تحکیم بنیان های حاکمیت یا تلاش برای تغییر نظام موجود یا پیروزی در انتخابات و امثالهم منظور و اهدافشان را تشکیل دهند در صورتی که طرف خطاب و عمل آنها افکار عمومی باشد،تبلیغات سیاسی نامیده می شود.
انواع تبلیغات سیاسی: تبلیغات سیاسی به دلیل عام بودن خصیصه آن و نیز بعضاً ساری و جاری بودن مضامین آن در سایر فعالیت های ظاهراً غیر سیاسی نمی تواند در چند بخش و فصل مشخص طبقه بندی شود.به طور کلی تبلیغات سیاسی را می توان به دو دسته تقسیم کرد.
1.تبلیغات سیاسی روا:این گونه تبلیغات به منزله دفاع از آرمانهای انسانی و عملکردهای منطقی و حضور معقول در خانواده ملل است بویژه در دنیای پر ابهام معاصر که بسیاری از مسائل کشورها با بدبینی و سوء تفاهم نگریسته می شود و همچنین ملتها رفتارها و اقدامات دولتها و احزاب داخلی را با احتیاط ملاحظه و مطالعه می کنند ضرورت اعلام وقایع و مواضع و گزارش کارکردها و دفاع منصفانه از آنها اصولی و طبیعی است.شرط اصلی در حقانیت تبلیغات روای سیاسی تهی بودن آنها از دروغ به نیرنگ و ترفندهایی که مخالف اخلاق و شئونات انسانی است می باشد.
2.تبلیغات سیاسی ناروا: مجموعه ای از تلاش ها و اقدامات تبلیغی که از هر وسیله و محملی برای تحقق بخشیدن به اهداف و اعمالی مغایر با آراء و تمایل اکثریت جامعه و مخالف با تعهدات ملی و بین المللی استفاده می کند تبلیغات سیاسی ناروا نام دارد.در انجام و اجرای چنین تبلیغاتی معمولاً حقوق اساسی انسانها،قوانین مصوب و موازین عرفی و اخلاقی نادیده گرفته می شود.
آوازه گری سیاسی: اصل آوازه گری به قرون وسطی یا به عبارت دقیق تر به سال 1633 باز می گردد.در این سال یکی از پاپهای اداره ای به نام “Congregation of Ropaganda” تأسیس کرد که به مأموریت های خارجی کلیسا کاتولیک،اختصاص داشت.انقلاب آمریکا و فرانسه،نیروی تازه ای به مفهوم آوازه گری بخشید،زیرا هر دو انقلاب بین آوازه گری سیاسی از یک طرف و احتیاج و واقعیت از طرف دیگر پیوند برقرار کردند.
آوازه گری سیاسی در پرتو تحقیقات بسیار علمی که توسط جامعه شناسی،روان شناسی اجتماعی و علم سیاست صورت گرفته،یکی از پدیده های بارز،در جهان معاصر گردیده است.لذا در عصر جدید یک شهروند،تحت سیطره شبکه کامل آوازه گری حاکم در نظام سیاسی قرار می گیرد،و طبقه حاکم با استفاده از وسایل متعدد، مخصوصاً آوازه گری سیاسی،در نظر دارد تا مواضع افراد و گروهها را تغییر داده و آنها را به نحو مطلوب و در جهت اهداف یا مصالح سیاسی و فکری خود تحت تأثیر قرار دهد.
ماهیت آوازه گری سیاسی: آوازه گری سیاسی،به عنوان یک کار منظم،که هدفش تأثیر گذاردن بر افکار عمومی باشد،از اوایل قرن بیستم ظاهر شد.آوازه گری سیاسی،شکل گرفت تا زمینه ای بر اعمال متناسب با این قرن باشد قرنی که جایگاه توده های نو و جدید است.لذا امکان استفاده از تکنولوژی جدید و ارتباط برای آن فراهم گشته است.آوازه گری سیاسی در این برهه از اهمیت فراوانی برخوردار است،تا حدی که شناخت نقش فعلی آن بسیار مهم است.تحرک و فعالیت آوازه گری،تنها بر اصولی روانی که داخل در آوازه گری می باشد،متمرکز نیست،بلکه نیروهای اقتصادی،سیاسی و حتی پلیسی نیز که به آن کمک می کنند و در فعالیت آن دخیل هستند.
آوازه گری سیاسی،اصولاً بازی با عواطف است به منظور دستیابی به حالت بحران فکری و هیجان عاطفی که لاجرم به مشوش ساختن نظم منطقی منجر می گردد.آوازه گری عمل اقناع است و به ندرت اتفاق می افتد که همه اجزاء و عناصرش،راست باشند و یا همه آنها دروغ باشند.1 کار آوازه گری عملی است که دارای سه رکن می باشد: الف)یک رکن آن،عقیده یا فکری است که دارای ویژگی های روشن بوده و قصد نفوذ به درون اشخاص معینی را دارد.
ب)رکن دیگر آن استعدادی است که پذیرنده افکار یا عقیده است،ولو به شکل جزئی باشد.
ج)خود عمل آوازه گری به فرض تحقق تغییرات معینی را در موضع یا واکنش مردم،ایجاد می کند.بطوری که اگر آوازه گری نبود این موضع یا واکنش قطعاً بروز نمی کند.
آوازه گری سیاسی یکی از انواع بازی و تردستی Manipulation است که باید در اختیار فلسفه خاصی باشد.اینجاست که آوازه گری سیاسی،به عنوان ابزاری برای سیطره،تحکم و دخالت در مواضع و افکار مردم جلوه گر می شود.این معنای آوازه گری در صورتی است که شیوه های فشار و زور نسبت به افراد را در چارچوب آوازه گری سیاسی،قرار ندهیم و آن را تنها فن اقناع مردم بدانیم.هدف آن،ایجاد دگرگونی و تغییرات ادراکات و قضاوتها و مواضع است در این صورت شیوه های فاشر،نقش مهمی در این زمینه بازی می کند.آوازه گری سیاسی،هنگامی توان و نیرو می یابد که وجودش با یک حزب در حاکمیت،پیوند بخورد.
در واقع محدود ساختن آوازه گری در قالبهای معین،ممکن نیست.زیر آوازه گری با همه شرایط و حالات و با تمامی سیستم های سازگار است.آوازه گیری در این چارچوب تنها بر نقاط مثبت تأکید کرده و بخشی از حقیقت را نشان می دهد و از نقطه نظرات جزئی ایدئولوژی حاکم،بطوری دفاع می کند که شهروندان را برانگیزد تا نمونه های رفتاری خاص را تأیید کنند که با مصلحت و منافع دولت و خط ایدئولوژیکی حاکم سازگار و متفق باشد.
انواع آوازه گری سیاسی: آوازه گری سه صورت اساسی دارد.1غرض از صورت اول آوازه گری (آوازه گری سفید) فعالیت آشکاری است که از طرف دولتی،علیه دولت دیگر،از طریق وسایل تبلیغاتی مجاز و مختلف،صورت می گیرد.صورت آشکار این آوازه گری،آوازه گری اعراب به شکل کلی علیه صهیونیسم است.
صورت دوم (آوازه گری خاکستری) آن است که از اطلاع مردم بر منابع و مصادر حقیقی اش باکی ندارد.اما معمولاً هدفی در ورای آن نهفته است.از جمله نمونه های آشکار این نوع:رادیوها اروپای آزاد،علیه کشورهای سوسیالیستی و یا رادیوهای مخفی عربی علیه بعضی از حکومت های عربی است.
آخرین نوع آوازه گری،آوازه گری سیاه است که بدترین آنست و به غیر علنی بدون متصف است و متکی است بر فعالیت جاسوسی و مزدوران سری:طبیعت آوازه گری سیاه به گونه ای است که هیچ گاه منابع و مصادر اصلی خود را،برملا نکرده و سریع و مخفیانه در داخل یا در نزدیکی سرزمین دشمن رشد و توالد می کند.
مشخصه های تبلیغات سیاسی: از مشخصه های تبلیغات سیاسی وسعت میدان عمل و فراوانی دست آویزها و عوامل و ابزار آن است و این به دلیل حساسیت و جدی بودن بیش از حد موضوعات آن است.در تبلیغات سیاسی مسئله بود و نبود و تضعیف و تثبیت و صعود و سقوط رژیم ها،ایدئولوژی ها و قدرت های سیاسی مطرح است در ورای تحرکات تبلیغات سیاسی ارزش های ایدئولوژیکی و قدرت های نظامی،سیاسی حزبی نهفته است.از دیدگاه صاحبنظران و محافل علمی ارتباطی اسلحه تبلیغات سیاسی حتی از عامل نظامی نیز برنده تر و کارسازتر تلقی می شود.
تبلیغات سیاسی به منزله بیمه شدن حضور طبیعی دولتها و ملتها در خانواده جهانی نیز به شمار می رود.گرچه این حضورها و مقبولیت ها برحسب وقوع حوادث گوناکون شکننده و ناپایدار باشد.به هر حال ایجاد ارتباطات بین المللی و کسب وجهه و اعتبار جهانی ناگزیر باید از محرای تبلیغات سیاسی عبور کند.
شاخصه ها و شگردهای تبلیغات سیاسی: روش ها و شگردهایی که در عرصه تبلیغات سیاسی جهان اعمال می گردد بنا به چگونگی اوضاع و احوال هر کشور و اهداف سیاست گذاران و مبلغین و ظرفیت های ذهنی و فرهنگی مخاطبین می گردد.
عناوینی که ذیلاً شرح داده می شود مجموعه ای از شاخصه ها و روشهای تبلیغاتی است که بعضاً در تبلیغات سیاسی روا و برخی در تبلیغات سیاسی ناروا کاربرد دارد و پاره ای نیز می تواند شیوه هایی برای اجرای هر دو نوع تبلیغات روا و ناروا باشد.
1.انتشارات 2.خطابه 3.تظاهرات 4.نمادین 5.برشی 6.تأییدی 7.بمباران تبلیغاتی(جنگ روانی) 8.شستشوی مغزی 9.احالبه به ارزشها 10.اقدامات انحرافی 11.مسافرت 12.سکوت 13.زهرگیری 14.تحقیری 15.بزرگ نمایی 16.تحریفی 17.ابهامی 18.کذبی 19.شایعه سازی 20.یکسونگری 21.استمزاجی 22.نامگذاری 23.سوپایی 24.زمان شناسی تظاهرات:از برنامه های عملی تبلیغات سیاسی تشکیل دمونستراسیون،مینیگ،راهپیمایی و گردهمایی های بزرگ است،در برگزاری تجمع های تظاهراتی در نقاط مختلف دنیا ملاحظات خاصی صورت می گیرد و عوامل و شرایط مختلفی در نظر گرفته می شود.تظاهرات ممکن است دولتی و رسمی،ملی و مردمی،همگانی و فراگیر،حزبی و گروهی،صنفی و رسته ای،و حتی از نظر جنسی مردانه و زنانه باشد.
بمباران تبلیغاتی(جنگ روانی):این اصطلاح رایج در سلسله اعمال تبلیغی است که منظور از آن بیان و پخش و نشر و نمایش تکراری واقعه یا وقایع و یا جهات و جوانب آنها از رسانه های جمعی است.مخاطبین در مقابل تهاجم عیاران تبلیغات سیاسی معمولاً امان و فرصتی برای تحلیل و تفسیر وقایع پیدا نمی کند و تمیز و تشخیص صحت و سقم مطالب دریافتی بسیار مشکل می شود و اصولاً در گیر و دار و هنگامه جنگ روانی عمدتاً اهرم ها و محک ها و معیارهای منطقی ذهنی افراد خنثی و غیر فعال و عقیم می گردند.
روانشناسی تبلیغات: منظور از روانشناسی تبلیغات شناخت عواملی است که سبب می شود افراد تحت تأثیر تبلیغات قرار گرفته و موافق با آن واکنش نشان دهند.عواملی که در این اثر بخشی دخالت دارند عبارتند از: 1.تلقین پذیری؛می دانیم که انسانها از دم زادن تا لحظه مرگ به دیگران نیاز دارند و به انسانهای دیگر وابسته اند از این رو به آن حساسند و می کوشند تا توجه و موافقت آنها را به سوی خود جلب کنند؛تلقین پذیری از همین جا پدید می آید تلقین پذیری به آمادگی تحریک افراد به واکنش شدید عاطفی در برابر یک رویداد خاص اطلاق می شود.تلقین پذیری در وضعیت هایی که افراد دچار هیجان شده و از نظر عاطفی برانگیخته شده باشند،شدیدتر است.میزان تلقین پیری برحسب ساختار شخصیتی و روانی انسانها متفاوت است.
2.همچشمی گروهی؛از عواملی که در تبلیغات مؤثر است.گرفتار شدن انسان در انبوه خلق (جماعت) است.مطالعاتی که روانشناسی توده ها صورت گرفته است،نشان می دهد که افراد در جماعت ها به دلیل همچشمی،زودتر تحت تأثیر قرار می گیرند و بدون اراده و به طور غیر منطقی به تقلید از دیگران کارهایی انجام می دهند.
3.تداعی معانی و انتقال؛از دیگر عوامل مؤثر در تبلیغات پدید تداعی1 و انتقال2 است که تبلیغ گران آگهی های بازرگانی از آن کمال بهره را می گیرند.در اثر تکرار که یکی از فنون تبلیغات است به آن کالا احساس خوبی پیدا کرده و نسبت به خرید آن اقدام می کند.
4.مغزشویی1؛مغز شویی یا شستشوی مغزی تکنیک یا فرآیندی است برای تأثیر گذاری بر فرد،تا آنکه،او چیزهایی را که قبلاً باطل می دانسته،به عنوان واقعیت بپذیرد،و چیزهایی را که واقعیت می دانسته،دروغ بپندارد.در واقع به شکلهای شدید تبلیغات که غالباً در فشار و هیجانی انجام می گیرد مغز شویی گویند.برخی از جمله پاولوف2 بر این باورند که می توان افراد را تحت نفوذ پیام تبلیغاتی قرار داد و آنان را به تبعیت از افکار و عقاید خاصی وادار نمود.در طول جنگ کره بسیاری از سربازان آمریکایی که اسیر شده بودند،تحت تأثیر تلقین ها و روشهای خاص تبلیغاتی آنان مغز شویی شدند و به تدریج قدرت اراده را از دست دادند و اسیر فکر دشمن خود شدند.برخی از آنان علیه دولت برخاستند و زمامداران کشور خود را به باد انتقاد گرفتند.آنها عقاید و باورهای دشمنان خود را پذیرفتند و دوست دشمن گذشته خود شدند.
نقد و بررسی تبلیغات سیاسی: در نقد و بررسی تبلیغات سیاسی به یک عنصر مشخص برمی خوریم و آن این است که در این مجموعه،قانونمندی و فرمول بندی و طبقه بندی خیلی دقیق و از پیش تعیین شده ای وجود ندارد.ممکن است از زبان،ادبیات،علوم و فنون،هنرها،ارزش های فرهنگی و اقتصادی و قومی و میهنی در تنظیم و تدوین برنامه های تبلیغات سیاسی استفاده گردد و برای توزیع و انتشار آنها از هر وسیله ای بویژه رسانه های جمعی سود برده شود.
تبلیغات سیاسی بصورت مختلف و با اهداف مختلف و در درجات گوناگون در جهان معاصر ساری و جاری است.می توان از آن با یک اعلامیه و خبر رسمی و عادی با ترفندها و شگردهای عجیب و غریب و ویرانگر و اندوهبار مثال آورد.بزرگترین فاجعه قرن حاضر یعنی ظهور فاشیسم هیتلری با تبلیغات سیاسی وسیع و بی امان سردمداران حزب ناسیونال و سوسیالیست آلمان تحقق یافت و اکثریت ملت متمدن و پیشرفته ای را به غلط متقاعد ساخت که آنها نژاد برتر هستند و انسانهای زرد و سیاه و دگر اندیش پست و مزاحم اند.تبلیغات سیاسی مانند دیگر انواع تبلیغات با سلسله اعصاب و روان و ضمیر انسان ها که سر منشأ همه حرکات و رفتار اوست سر و کار دارد.هنگامی که این سرچشمه ها گل آلود و زهر آلود می شوند اندام و پیکره جوامع را خرد و متلاشی و مسخ و منفعل می کنند.
نتیجه گیری: بدون شک وجود تبلیغات به صورت حقیقی ملموسی در آمده است.تمامی کشورهای جهان،کوچک و بزرگ،تلاش می کنند تا از تبلیغات استفاده کنند.دولتها با بکار گیری دستگاههای مختلف تبلیغی و مخاطب قرار دادن ملت های جهان و شرح مداوم نقطه نظرهای خود برای ایشان،سعی در جلب افکار عمومی جهانی دارند.کشورهای بزرگ در سطح جهانی،اضافه بر ابزارهای سنتی و قدیمی که بعضاً امروزه نیز کارآئی دارد،مانند سخنرانی،کتاب،نشریه،ارتباط جمعی و ارتباط شخصی و… از پیشرفته ترین نوع ابزار و وسائل مدرن روز کمک می گیرند و انواع شیوه ها را به استخدام می آورند تا خوراک تبلیغاتی را که در راستای اهداف این کشورهاست به انسانها القاء و تلقین کنند.