مقدمه :
نظر به اینکه رشته عمران از ویژگی خاصی در میان تمامی رشته ها برخوردار است و مهارت و کارایی دانشجویان مستقیماٌ به نحوه صحیح و دقیق کارهای تعیین شده در کارگاه یا شرکت و یا محل کار بستگی دارد از طرف دیگر مدیریت و خلاقیت دانشجویان باید در کارگاه و محل کار شکل گرفته و تقویت شود.
برای موفق بودن در کار عملی پیشنهاد می شود نسبت به نوع نقشه – موفقیت کار عملی – کاربری ساختمان و مواردی دیگر اطلاعاتی کسب شود که ضمن علاقه مندتر نمودن شخص،دقت انسان را بالا می برد. کار آموزی دانش جویان را می توان به دو بخش تقسیم نمود:
الف) مسایل تئوری ب)مسایل عملی و فنی کار
مسایل تئوری کارگاه که بازگوکننده موارد فنی و گویای اجرایی می باشد این مبحث به وسیله نقشه که زبان کار عملی است انجام می گیرد. در نقشه مواردی مانند جزئیات و فایل ها و شرح تو ضیحات کامل کمک زیادی در اجرای صحیح کار می کند به طور کلی چنانچه یک کار عملی فاقد مسایل تئوری و نقشه و مواردمربوط به آن باشد اجرای صحیح کار غیرممکن خواهد بود از این جهت منطقی است که کار مورد نظر دارای نقشه و مشخصات کامل اجرایی باشد تا بتوان کار خواسته شده را دقیقاٌ انجام داد. باید توجه داشت پس از اجرای کار عملی تهیه گزارش کار مکمل یک کار آموزش فنی خواهدبود در این گزارش شرح مصالح مصرفی و نحوه کار و کاربری پروژه و دیگر موارد مورد نیاز گزارش برای درک بهتر مطلب الزامی است و در مواردی تهیه عکس و اسلاید و تحقیق و مطالعه نقشه ها و ترسیم های اضافی و تهیه مطالب از منابع دیگر دانش و درک فنی کارآموز را بیش از پیش بالا می برد.
توضیحاتی در مورد پروژه:
پروژه های در دست ساخت شرکت در دو قسمت تقسیم می شد. یک قسمت ساختمان مسکونی بتنی 4 طبقه و قسمت دیگر پروژه ای که در دست ساخت بود یک ساختمان اسکلت فلزی 5 طبقه که زیر نظر شرکت تیرلادان با سرپرستی آقای مهندس قربانی صورت می گرفت.
کارگاه شرکت دارای یک اتاق نگهبانی و انبار سیمان . انبار مصالح ساختمانی و یک دفتر کار بود و چون شرکت بیشتر کارهای پیمانکاری را انجام می داد از نظرکامپیوتری هیچ گونه امکاناتی نداشت و از لحاظ کاری تا حدودی با اصول فنی کمی مغایرت داشت و پایه اصول فنی کامل اجرا نمی شد مثلا کاربرد آرماتورهای مصرفی برابر نقشه اجرا نمی شد و عیار سیمان نیز در مواردی به طور صحیح رعایت نمی شد.
در واقع هر شخصی در هر زمینه ای که مهارت دارد با پیشرفت در تجربه به اطلاعات بدیع تری دسترسی پیدا می کند که این اطلاعات را هیچ وقت نمی تواند در درس و دانشگاه کسب نماید و بازهم لازم به ذکر است که هر کسی در قبال درس حتما باید تجربه ای هم داشته باشد یعنی در واقع تجربه مکمل علم و دانش امروزی است تا بتوان با کمک هر دو در کارها پیشرفت روز افزونی را به دست آورد.
اطلاعاتی راجع به شرکت:
در ابتدای کار مدیریت شرکت ما را به دفتری فنی واقع در کارگاه راهنمایی کرد و برخی از خصوصیات و وظایف شرکت پیمانکاری را برای ما توضیح داد که در ذیل به آن اشاره می کنیم:
1) بررسی و آنالیز کامل پیشنهادی قبل از شرکت در مناقصه - در قیمت گذاری کارآن رقومی که نزدیکتر به هم هستند مورد توجه قرار می گیرند و اعداد خیلی بزرگ و کوچک حذف می شوند.
2) داشتن اطلاعات کافی از روش ها،مصالح و وسایل ساختمانی،تجهیزات و ماشین آلات که در واقع یک مهندس اجرا باید وسایل و روش های اجرای کار را بشناسد.
3) نظارت دقیق بر کارها و عملیات اجرایی و کنترل راندمان کار که باید روش های کنترل راندمان را بهتر بشناسد
4) برآورد دقیق بر اساس نقشه های موجود، فهرست بهاء و متره و برآورد و …
5) کنترل و نظارت دقیق برمخارج خرید و حسابداری برای اوضاع مخارج سازه و به طور کلی کنترل حسابداری دقیق شرکت با قاطعیت کامل.
6) دارا بودن سیستم دقیق جهت ارائه هزینه های واقعی.
7) دار بودن سیستم مناسب انبارداری- نگه داری ابزار و وسایل کار
8) سیستم روابط اجتماعی خوب با کارگران که از وظایف یک شرکت نیز می تواند باشد که هر هفته هزینه های کارگر پرداخت شود و سیستمی باید ایجاد شود که کارگران میل و رغبت به کار داشته باشند.
9) در نظر گرفتن حجم مناسب کار با تجهیزات و نیروی کار کافی
10) در اختیارداشتن مدیریت صحیح که باید به وسیله آن یک مدیریت دقیق و بی نقص در کارگاه صورت گیرد و از نظم خاصی برخوردار باشد.
وی همچنان اشاره کرد که ساختمان ها از لحاظ مصالح مصرفی و نوع کاربرد آن می تواند به دو دسته تقسیم شود:
الف) ساختمان ها از لحاظ مصالح مصرفی ب) ساختمان ها از لحاظ مصرف
ساختمان ها از لحاظ مصالح مصرفی خود به4 دسته تقسیم می شود که عبارتند از :
1) ساختمان های بتنی
2) ساختمان های فلزی
3) ساختمان های آجری
4) ساختمان های خشتی و گلی که در زیر به توضیح هرکدام از این ساختمانها می پردازیم:
ساختمان های بتنی: ساختمانی است که برای اسکلت اصلی آن از بتن آرمه(سیمان – شن – ماسه و فولاد به صورت ساده یا آج دار) استفاده شده باشد در ساختمان های بتنی سقف ها بوسیله تاوه (دال) های بتنی پوشیده می شود و یا از سقف های تیرچه و بلوک و یا سایر سقف های پیش ساخته استفاده می گردد. برای دیوار های جداکننده(پارتیشن ها) ممکن است از انواع آجر مانند سفال تیغه ای،آجر ماشینی سوراخ دار،آجر معمولی در کوره ها و یا تیغه گچی استفاده شده و ممکن است از دیوار بتن آرمه هم استفاده شود.
ساختمان های فلزی: در این نوع ساختمانها برای ساختن ستون ها و پل ها از پروفیل های فولادی استفاده می شود در ایران معمولاٌ ستون ها را از تیرآهن هایI دوبل و یا بال پهن های تکی استفاده می نمایند و همچنین برای اتصالات از نبشی و تسمه برای زیر ستون ها از صفحه فو لادی استفاده می کنند و معمولا دو قطعه را به وسیله جوش به همدیگر متصل می نمایند سقف این نوع ساختمانها ممکن است تیر آهن و از نوع طاق ضربی باشد و یا از انواع سقفهای دیگر از قبیل تیرچه و بلوک و غیره استفاده می شود .
برای پارتیشن ها می توان مانند ساختمانهای مبنی بر انواع آجر و یا قطعات گچی یا سفاله ای تیغه ای استفاده نمود . در هر حال جدا کننده ها می باید از مصالح سبک انتخاب شود . در برخی از کشورها و برخی از مناطق ایران برای اتصال قطعات از پرچ و پیچ و مهره استفاده می کنند .
3- ساختمانهای آجری : در ساختمانهای کوچک که از 4 طبقه تجاوز نمی کند می توان از این نوع ساختمان استفاده کرد اسکلت اصلی این نوع ساختمان آجری بوده وبرای ساختن سقف ها در ایران معمولاٌ ازپروفیل های فولادی I و آجر به صورت طاق ضربی استفاده می گردد و یا از سقف تیرچه بلوک استفاده می شود. در این نوع ساختمانها برای مقابله با نیروهای جانبی از قبیل باد و زلزله باید حتماٌ از شناژهای روی کرسی چینی و زیر سقف ها استفاده شود. در ساختمانهای آجری معمولا دیوارهای حمال در طبقات مختلف روی هم قرار می گیرند و اغلب پارتیشن ها نیز همین دیوارهای حمال می باشند و حداقل عرض دیوارهای حمال نباید از 35 سانتی متر کمتر باشد.
4) ساختمانهای خشتی و گلی: این نوع ساختمانها در شهرها به علت گرانی زمین کمتر ساخته می شوند و بیشتر در روستاهای متروکه که دسترسی به مصالح ساختمانی ندارد مورد استفاده قرار می گیرند. اسکلت اصلی این نوع ساختمانها از خشت خام و گل بوده و تعداد طبقات آن از یک طبقه تجاوز نمی کند و در برابر نیروهای جانبی به خصوص زلزله به هیچ وجه مقاومتی از خود ندارند که باید از ساختن این نوع ساختمانها در مناطقی که زلزله خیز است جداً جلوگیری به عمل آید.
- وی همچنان اشاره کرد که به جزء مواردی که در بالا ذکر شد ساختمانهای دیگری هم وجود دارد مانند ساختمان های چوبی که بیشتر در نواحی مرطوب که دارای جنگلهای فراوان بوده و در نتیجه به قیمت ارزان در دسترس قرار می گیرد ساخته می شود مانند شهرهای اتریش و … در شمال ایران نیز برخی از این ساختمانها ساخته شده است. ساختمانهای دیگر هم وجود دارد که به ساختمانهای سنگی معروفند که بیشتر در مناطق کوهستانی اند.
نوع دیگر ساختمانها، ساختمان از نظر مصرف است. ساختمانها از لحاظ کاربرد به انواع ساختمانهای مسکونی، ادارای، بیمارستانها، انبارهاؤ مدارس و مکانهای عمومی مانند باشگاهها و سالن های ورزشی و … تقسیم می شوند که هر کدام بر اساس ضابطه خاصی مورد ساخت قرار می گیرند.
- بعد از اینکه توضیحاتی در رابطه با انواع ساختمانها برای ما شرح داده شد در روز بعد مدیر شرکت ما را به پیمانکار خود معرفی کرد تا از نزدیک با اجرای کار و نوع اتصالات بیشتر آشنا سازد بعد از آشنایی با پیمانکار و قرار گرفتن در راس کار و با توجه به اینکه ساختمان از لحاظ ساختاری شکل گرفته بود پیمانکار برای ما کیفیت کار و نوع ساخت را از اول تشریح نمود تا ما را بیشتر درگیر مسائل ساختاری و کارهای ساختمان سازد.
- وی همچنین اشاره کرد و گفت : ساختن یک ساختمان مراحل مختلفی دارد که تدریجاً به آن اشاره خواهیم کرد. برای ساختن یک ساختمان قبل از شروع هر نوع عملیات ساختمانی باید زمین محل ساختمان بازدید شده و وضعیت و فاصله آن نسبت به خیابان ها و جاده های اطراف مورد بازرسی قرار گیرد و همچنین پستی و بلندی زمین با توجه به نقشه ساختمان مورد بازدید قرار گرفته در صورتیکه ساختمان بزرگ باشد پستی و بلندی و سایر عوارض زمین می بایست به وسیله مهندس نقشه بردار تعیین گردد و همچنین باید محل چاه های فاضلاب و چاه آبهای قدیمی و مسیر قنات های قدیمی که ممکن است در هر زمینی موجود باشد تعیین شده و محل آن نسبت به پی سازی مشخص گردد و در صورت لزوم می بایست این چاه ها با بتن و یا شفته پر شود و محل احداث ساختمان نسبت به زمین تعیین شده و نسبت به ریشه کنی آن یعنی کندن ریشه های نباتی که ممکن است در زمین روئیده باشد اقدام شود و خاکهای اضافی بیرون حمل گردد و بالاخره باید شکل هندسی زمین و زوایای آن کاملاً معلوم شده و با نقشه ساختمان مطابقت داده شود.