امروز نگهداری از اطلاعات به عنوان یکی از مهمترین وظایف واحد کامپیوتر در یک شرکت بهشمار میرود. اما گاهی اوقات و به دلایل تقرییاً روشنی، این مسأله در برخی شرکتهای کوچک یا متوسط مورد بیتوجهی قرار میگیرد. برخی از این دلایل عبارتند از:
بسیاری از این قبیل شرکتها دارای افرادی با تخصص ویژه برای نگهداری از سیستم و اطلاعات درون آن و ایجاد نسخه های پشتیبان (Backup) برای مواقع ضروری نیستند. شاید در بسیاری از این موارد، مدیران این شرکتها تصور میکنند که اختصاص هزینه و حقوق ویژه، برای چنین کاری در کل به ضرر شرکت تمام میشود و یا حداقل اینکه این کار ارزش صرف چنان هزینهای را ندارد.
در بسیاری از موارد به دلیل عدم طبقهبندی و دستهبندی اطلاعات، کل اطلاعات ضروری و موردنیاز یک شرکت، فقط بر روی یک سرور قرار دارد که در نتیجه در صورت بروز ایراد در آن سرور، در کل کار شرکت اختلال ایجاد میشود.
3- در برخی از شرکتها علیرغم توجه و آگاهی کافی دستاندرکاران به هر دو مقوله تولید اطلاعات و نگهداری از آنها، به دلیل عدم وجود بودجه کافی، عملاً مقوله دوم با نقض یا فراموشی مواجه میشود.
برای مواجه با چنین رویدادهای ناخواستهای، شش نکته مهم به صاحبان و مدیران شرکتهای مذکور توصیه میشود:
قبل از اینکه نگران بروز هر حادثهای در محدوده مسؤولیتتان شوید، باید افراد متخصصی را به خدمت بگیرید، سیاستهایتان را در زمینه نگهداری از اطلاعات تدوین کرده و اولویتها را مشخص کنید. افراد متخصص وظیفه دارند براساس سیاستها و اولویتهای تدوین شده، اطلاعات را از لحاظ اهمیت و ریسکپذیری مورد بررسی قرار داده و دستهبندی کنند.
در شرکتهای کوچک یا متوسط وظیفه مذکور را تنها یک شخص که آن هم میتواند فردی در حوزه اجرایی سیستم باشد انجام دهد اما در شرکتهای بزرگ، شاید وجود یک مدیر و چند دستیار او برای این کار لازم باشد. پس در مرحله اول اطلاعات حیاتی و در مرحله دوم برنامههای کاربردی حیاتی شناسایی و دستهبندی میشوند و از آنها نسخه پشتیبان تهیه میشود.
2- نسخههای پشتیبان را در جای دیگری که سیستم در آن مستقر نیست نگهداری کنید. به عنوان مثال اگر از یک سرور پشتیبان استفاده میکنید این سرور لزوماً باید در جای دیگری قرار بگیرد تا در صورت بروز حوادثی مثل آتشسوزی، سرقت، زلزله، نوسانات برق و غیره به صورت همزمان با سرور اصلی آسیب نبیند. اگر نسخههای پشتیبان را بر روی نوار مغناطیسی یا CD و امثال آن ذخیره میکنید باز هم باید آنها را در محل دیگری نگهداری کنید.
سیستم RAID/JBOD
RAID استانداردی برای ذخیره اطلاعات بر روی چند هارددیسک بهصورت همزمان است. این عمل باعث میشود تا عملیات انتقال اطلاعات از طرف CPU و رابط I/O به طرف هارددیسک به دلیل سرعت کمتر هارددیسک دچار وقفه کمتری شود. در این زمان CPU احساس میکند که اطلاعات را برای فقط یک هارددیسک ارسال میکند در حالیکه پس از قرار گرفتن آن اطلاعات بر روی پورت I/O، چندین هارددیسک آماده دریافت آن خواهند بود و در نتیجه سرعت ذخیرهسازی به چند برابر افزایش خواهد یافت. در حال حاضر چندین نوع RAID مختلف وجود دارد.
مثلاً RAID 0 اطلاعات دریافتی را به صورت موازی و همزمان بر روی چند هارددیسک مینویسد و در نتیجه هیچگاه در این دیسکها اطلاعات یکسان نوشته نمیشود بلکه هر کدام، قسمتی از اطلاعات دریافتی را درون خود نگه میدارند و سرعت خواندن و نوشتن را چند برابر میکنند. در RAID 1 حداقل دو هارددیسک وجود دارد که دقیقاً مشابه هم هستند و به محض دریافت اطلاعات، بر روی هر دو هارددیسک بهطور کامل نوشته میشود.
در این نوع، سرعت خواندن اطلاعات بالاتر میرود اما سرعت نوشتن اطلاعات بر روی آن تفاوتی با هارددیسکهای معمولی ندارد. در RAIDهای بعدی (2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 7 و 10) مکانیسمهایی برای کنترل خطای نوشتن اطلاعات از طریق ثبت بیتهای Parity و امثال آن اندیشیده شده تا عملیات نوشتن و خواندن موازی از چند هارددیسک با اطمینان بیشتری همراه شود.
در سیستمهای Just a Bank of disks) JBOD) شما دارای چندین هارددیسک هستید که هیچ ربطی به یکدیگر ندارند و فقط از لحاظ منطقی برای سیستمعامل در حکم یک هارددیسک واحد عمل میکنند. این عمل دقیقاً برعکس عمل پارتیشنبندی هارددیسک است که در آن شما یک هارددیسک را به چند پارتیشن منطقی تقسیم میکنید. یعنی در JBOD چند هارددیسک را به یک هارددیسک منطقی تبدیل می کنید تا بتوانید اطلاعات و فایلهای بیشتری را روی آن ذخیره کنید. با این مکانیسم تنها چیزی که عایدمان میشود داشتن یک هارددیسک با حجم خیلی بزرگ است در حالی که سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات نه تنها بیشتر نمیشود بلکه شاید در مواردی به دلیل داشتن چنین هارددیسک بزرگی کمتر هم بشود. به هر حال سیستمهای RAID برای مکانهایی که سرعت ذخیره و بازیابی اطلاعات ارزش زیادی دارد و سیستمهای JBOD برای جاهایی که مشکل انباشتگی زیاد از حد اطلاعات و هارددیسک را دارند مفید است
ﺁشنایی با HARD SCSI
SCSIیکی از استانداردهای ANSI جهت اتصال ادوات سختافزاری مثل هارددیسک یا نوار مغناطیسی به کامپیوترهای شخصی است که برای اولین بار در کامپیوترهای مکینتاش مورد استفاده قرار گرفت. این رابط نهتنها از سرعت بهتر بلکه از قابلیت انعطاف بیشتری نسبت به رابطهای موازی (پارالل) برخوردار است.
یکی از استانداردهای اسکازی به نام Ultra 2 SCSI قادر است در هر ثانیه 80 مگابایت اطلاعات را جابهجا کند. این رابط میتواند تا 7 یا 15 دستگاه جانبی را (در فواصل حداکثر 12 متری) توسط کابل به یک کامپیوتر متصل کند.
آخرین استاندارد اسکازی به نام Ultra 3 که یک رابط 16 بیتی است میتواند اطلاعات را با سرعت دو برابر قبل یعنی تا 160 مگابایت در ثانیه انتقال دهد.
شاید بسیاری بدانند که هارد درایوهای اسکازی ( SCSI ) از هارد درایوهای IDE سریعتراند اما اگر بخواهیم مقایسهای به صورت سرعت انتقال فایل از هارد درایو انجام دهیم این نتایج را خواهیم داشت:IDE=33Mb/s و EIDE=66Mb/s در حالی که سرعت SCSIبرابر 160Mb/s از هر کانال است این در حالی است که از قابلیت بکارگیری چند کانال همزمان نیز پشتیبانی میکند .
یک مسئله که معمولآ بیشتر کاربران از آن اطلاع ندارند استانداردهایی برای محاسبه متوسط زمان بین خرابی (MTBF) هارد درایو هاست این استانداردها در مورد هاردهای درایوهای به صورت IDE کار تا ۸.۳۳ ساعت در روز و ۵ روز در هفته تعریف شده است. این در حالیست که این استاندارد برای SCSI ها به صورت 7/24 است.
به خاطر تکنولوژی ساخت و همچنین میزان تقاضا برای هارد های SCSI قیمت این هارد درایو ها معمولا 10رابر هارد IDE با ظرفیت مشابه است.
SCSI اکثر کامپیوترهای شخصی از یک درایو IDE برای اتصال هارد دیسک و یک گذزگاه PCI برای اضافه کردن عناصر سخت افزاری دیگر به کامپیوتر استفاده می نمایند. تعداد دیگری از کامپیوترها از یک نوع گذرگاه با نام Small Computer System Interface)SCSI) برای اضافه کردن عناصر مورد نظر به کامپیوتر استفاده می نمایند. عناصر سخت افزاری مورد نظر می تواند یکی از تجهیزات زیر باشد: هارد دیسک اسکنر CD-ROM/RW چاپگر Tape مبانی SCSI SCSI ، از ایده های مطرح شده توسط Shugart Associates System Interface)SASI) استفاده نموده است . SASI در سال 1981 توسط شرکت Shugart و با همکاری شرکت NCR ابداع گردید. در سال 1981 نسخه استاندارد شده SASI با نام SCSI عرضه گردید. تکنولوژی فوق دارای مزایای زیر است : سرعت آن بالا است ( 160 مگابایت در ثانیه ) مطمئن تر و قابل اعتماد تر است امکان استقرار ( اتصال ) چندین دستگاه بر روی یک گذرگاه را فراهم می نماید
مشخصات SCSI در یک سیستم SCSI سه عنصر اساسی وجود دارد : کنترل کننده دستگاه کابل کنترل کننده بمنزله قلب یک سیستم SCSI است . کنترل کننده بعنوان یک اینترفیس بین تمام دستگاههای موجود بر روی گذرگاه SCSI و کامپیوتر است . کنترل کننده را " آداپتور میزبان " (Host adapter) نیز می گویند. کنترل کننده از لحاظ فیزیکی می تواند شامل یک کارت بوده که آن را بر روی یکی از اسلات ها ی موجود در برد اصلی نصب و یا بصورت از قبل ساخته شده بر روی برد اصلی باشد. بر روی کنترل کننده BIOS مربوطه وجود دارد. BIOS یک نوع حافظه ROM و یا Flash بوده و شامل نرم افزارهای مورد نیاز برای دستیابی و کنترل دستگاه موجود بر روی گذرگاه SCSI است . معمولا" هر یک از دستگاههای موجود بر روی گذرگاه SCSI دارای یک آداپتور از قبل ساخته شده SCSI بوده که امکان ارتباط دستگاه با گذرگاه SCSI را فراهم می نماید. مثلا" یک هارد SCSI دارای یک مدار کنترلی کوچک بوده که شامل یک کنترل کننده برای مکانیزم درایو و یک آداپتور برای گذرگاه SCSI است .
هر یک از دستگاه های موجود بر روی گذرگاه SCSI می بایست دارای یک شناسه منحصر بفرد باشند در غیر اینصورت دچار مشکلاتی خواهیم شد. هفت نوع کانکتور SCSI وجود دارد ( حداقل ) برخی از آنها ممکن است با یک نوع خاص SCSI سازگاری نداشته باشند. کانکنورهای فوق عبارتند از : DB-25 (SCSI-1) 50-pin internal ribbon (SCSI-1, SCSI-2, SCSI-3) 50-pin Alternative 2 Centronics (SCSI-1) 50-pin Alternative 1 high density (SCSI-2) 68-pin B-cable high density (SCSI-2) 68-pin Alternative 3 (SCSI-3) 80-pin Alternative 4 (SCSI-2, SCSI-3) صرفنظر از نوع کانکتور استفاده شده تمام گذرگاه های SCSI می بایست Terminate گردند. Termination Termination بدین مفهوم است که انتهای هر گذرگاه SCSI توسط یک مدار مقاومت ، می بایست بسته گردد.در صورتیکه گذرگاه باز بماند ، سیگنال های الکتریکی ارسالی برای گذرگاه قادر به برگشت بر روی گذرگاه بوده و بدین ترتیب می تواند باعث بروز اختلال در ارتباط بین دستگاههای SCSI و کنترل کننده SCSI گردد.
صرفا" از دو Terminator استفاده می گردد ( هر سر گذرگاه SCSI یک عدد ) در صورتیکه فقط یک دستگاه ( داخلی و یا خارجی ) وجود داشته باشد ، کنترل کننده SCSI صرفا" در یک نقطه Terminate خواهد شد. در صورتیکه دو دستگاه ( داخلی و یا خارجی ) وجود داشته باشد ، آخرین دستگاه موجود در هر مجموعه می بایست Terminate گردد. Terminator دارای انواع متفاوتی بوده و می توان آنها را در دو گروه عمده : Passive و Active تقسیم بندی کرد. از Terminator با خصوصیت Passive در مواردی استفاده می گردد که سیستم های SCSI از سرعت استاندارد گذرگاه تبعیت کرده و دارای مسافت کوتاهی ( حدود سه فوت ) بین دستگاه و کنترل کننده SCSI وجود داشته باشد. از Terminator با خصوصیت Active در مواردیکه سیستم های SCSI سریع بوده و یا سیستم ها با دستگاه دارای مسافتی بیش از سه فوت باشند، استفاده بعمل می آید. یکی دیگر ازفاکتورهای موجود در رابطه با Terminator ، نوع گذرگاه مربوطه است . SCSI از سه نوع سیگنالینگ گذرگاه استفاده می نماید. سیگنالینگ روشی است که پالس های الکتریکی در طول کابل حرکت می نمایند. - Single Ended)SE) . متداولترین نوع سیگنالینگ در کامپیوترهای شخصی است . کنترل کننده ، سیگنال را تولید و آن را از طریق یک خط داده برای تمام دستگاهها ی موجود بر روی گذرگاه ارسال می دارد. هر دستگاه مشابه Ground رفتار می نماید.در ادامه بتدریج سیگنال قدرت خود رااز دست می دهد.