حکیم ابوالفنح عمرخیام ازبرجسته ترین حکما و ریاضی دانان جهان اسلام به شمار می رود.
وی درشهرنیشابوردرسال(429 ه ق) دیده به جهان گشود وهمانجا زیست و درسال(517 ه ق) جان به جان آفرین تسلیم کرد.
خیام به قدری در ریاضیات پیشرفت کرده بود که ازسوی ملکشاه سلجوقی فرا خوانده شد تا تقویم را اصلاح کند.
حاصل کاراودراین زمینه تقویم جلالی است که هنوزاعتبار و رواج دارد واز تقویم گریگوریایی دقیق تراست.
او دوازده کتاب ازخود به جا گذاشته که مهمترین آنها کتاب جبراست.
درزمان ما دکتر غلامحسین مصاحب ریاضی دان ایرانی با تالیف کتاب حکیم عمرخیام به عنوان عالم جبر برای نخستین بارمقام علمی عمرخیام را درریاضیات به طور مستقل به فارسی زبانان شناساند.
سخنی درباره خواجه نصیرالدین طوسی خواجه نصیرالدین مشهوربه محقق طوسی،حکیم ودانشمند بزرگ جهان درسال (597ه.
ق) درشهرطوس دیده به جهان گشود.
این محقق گران قدرجهان تشیع در زمان هلاکوخان به وزارت رسید ودرهمان زمان رصدخانه مراغه را با بیش از 12 دستگاه وابزارنجومی جدید با ابتکارخود ساخت که ازشاهکارهای علمی جهان درقرون وسطی بود.
بعدها تیکوبراهه منجم هندی با تقلید ازاو رصدخانه(اوزانین برگ) را برپا کرد.
خواجه حدود80 کتاب ورساله درریاضیات،نجوم،فلسفه،تفسیرومسائل اجتماعی نوشت وازکارهای معروف اودرعلوم وضع مثلثات وقضایای هندسه کروی،تفهیم بینهایت کوچک ما ونظریه ارشمیدس است.«علامه حلی شاگرد وی ازاوبه عنوان استاد بشریاد می کند».«جورج سارتن وی را بزرگترین ریاضی دان اسلام به شمار می آورد».«بروکلمن می گوید: وی مشهورترین دانشمند قرن هفتم است».
این حکیم الهی سرانجام درسال(672ه.ق) درشهرمقدس کاظمین درگذشت وبنابر وصیت خودش اورا درپایین پای دو امام معصوم دفن کردند.
گذری بر زندگی ابوالوفای بوزجانی ابولوفا بوزجانی، یکی ازبزرگترین ریاضی دانان و منجمان دوره اسلامی، در سال (328ه.
ق) دربوزجان(تربت جام خراسان) متولد شد.
کتابی که او درعلم حساب نوشته است نخستین بار مورد توجه دانشمندان اروپایی قرارگرفت.
بوزجانی در این کتاب برای حل معادله ها از اعداد صحیح استفاده کرده است .
به نظر یکی از دانشمندان به نام « یوشکویچ » ، او نخستین ریاضی دان مسلمان است که اعداد منفی را به کاربرده است .
بوزجانی هم چنین در زمینه هندسه ودرترسیمات هندسی ونیز علم مثلثات روشهای تازه ای برای حل مسایل ابداع کرده وموجب پیشرفت این علوم شده است .
« به پاس خدمات بوزجانی به ریاضیات و نجوم ، یکی از دهانه های ماه را به نام او نامگذاری کرده اند .
امام معصوم دفن کردند.
گذری برزندگی ابوریحان بیرونی با وجود گذشت ایام، ابوریحان وجودی است که هنوز ازلحاظ فکر،جوان و تازه می نماید وچنین می نماید که ازدانشمندان هم عصرما است.
دروسعت فکر،انتقاد، ریشه یابی علت های حوادث و عشق عمیق به تحقیق صاحب مقامی ممتاز است.
او نظیر«لئوناردو داوینچی» و«لایب نیتز» درحکمت، تاریخ، ریاضیات،نجوم و جغرافیا استاد بوده است وبه چندین زبان تسلط داشته است.
اوتالیفات مهمی داشته است ازجمله کتاب «الفهیم» درمقدمات علم هیئت و هندسه که به شکل سوال و جواب درآورده است وخود آن را دردونسخه عربی و فارسی که یکی ترجمه دیگری نیست، تنظیم کرده است.
ابوریحان به حرکات وضعی زمین معتقد بوده است وبا اشاره به قوه جاذبه وبا استدلال علمی حرکت زمین را ثابت کرده است، تحقیقاتی هم درباره انتشار نور داشته است.
ابوریحان معاصرابن سینا بوده است و مانند سایردانشمندان آزادهمورد بغض وکینه سلطان محمود غزنوی بوده است.
سلطان محمود وی را بخاطرفضیلت علمی و فلسفی،آزادگی ومناعت طبع وامتناع ازتملق و چاپلوسی به مرگ گحکوم کرده بود،ولی با میانجگری اطرافیان سلطان محمود ازمرگ نجات یافت.
گذری برزندگی اوریست گالوا درسال 1811 میلادی دریکی ازناحیه های کنارپاریس کودکی متولد شد که او را اوریست نام نهادند ، پدرش مردی فاضل وآزادیخواه بود.
اوریست تا 12 سالگی معلمی جزمادرش نداشت.
درسن12 سالگی به مدرسه رفت ولی تحمل انضباط خشن مدارس آن زمان فرانسه برایش تحمل ناپذیر بود.
او خارج ازمدرسه با پشتکاروجدیت به مطالعه آثار ریاضی آن زمان مانند کتاب اصول هندسه از «لژاندرو» وآثار جبری از«لاگرانژ» پرداخت.
گالوا درشانزده سالگی به تحقیق درحل معادلات جبری پرداخت.کارهایی که او انجام داد، امروزه به نام تئوری گالوا بخش مهم و پیشرفته ای ازجبررا تشکیل می دهد.
گالوا درسال1829 درامتحان ورودی دانشسرای عالی پاریس پذیرفته شد و وارد دانشسرای عالی شد.
گالوا علاوه براینکه کارهای مهمی درریاضیات انجام داد که اینک به نام او ثبت شده است، انسانی بود، آزاده و ترقی خواه.
او خصومت با استبداد و فرومایگی را ازپدرش به ارث برده بود.
درطول عمرکوتاه خود،همواره به سبب افکارآزادی خواهانه اش درگیری داشت و مورد آزار مخالفینش بود.
سرانجام هم در21 سالگی دریک درگیری کشته شد.
سخنی درباره ابوالحسن عبدالرحمان صوفی رازی ابوالحسن عبدالرحمان صوفی رازی درسال282 هجری شمسی درشهر ری به دنیا آمد وی ازنوابغ علم نجوم درجهان به شمارمی رود وکتاب صورالکواکب او به چندین زبانترجمه شده است.
او سحابی ها و ستارگان مزدوج را بدون داشتن تلسکوپ کشف کرد و نظریه بطلمیوس را اصلاح نمود.
کشف سحابی زن به زنجیر بسته در اندرومدا وسحابی وول پکولا در صورت فلکی وروباه و کشف چند سحابی دیگر از کارهای اوست.
صوفی رازی نصف النهارشیرازرا محاسبه کرد و یک کره سماوی نقره ای ساخت که بسیاردقیق است ودرموزه قاهره نگهداری می شود.
جامعه علمی جهان به پاس خدمات برجسته این دانشمند بزرگ ومسلمان ایرانی نام وی را بر ده نقطه از کره ماه ثبت کرده است.
این شخصیت بزرگ در 13 محرم سال 365 هجری شمسی درشیراز درگذشت و درهمانجا به خاک سپرده شد.
سخنی درباره فیثاغورس فیثاغورس ریاضیدان و فیلسوف یونان باستان بود که 530 سال پیش قبل ازمیلاد مسیح می زیست و رهبر گروهی ازفلاسفه بود که بیش از100 سال دراوج شهرت بودند.
این گروه علاوه بر ریاضیات به موسیقی اخلاق و مذهب نیز می پرداختند.
آنها کشفیات زیادی درریاضیات انجام دادند که مطابق آیین خود همه را به شخص فیساغورس نسبت دادند.ازجمله ثابت کردند که مجموع زاویه های داخلی یک مثلث 180 درجه است.
قضیه فیثاغورس را به جرات می توان معروفترین قضیه هندسه نامید که تا کنون بیش از370 اثبات برای آن وجود داشته است.
فیثاغورس بعد از 84 سال زندگی درسال 446 قبل ازمیلاد جان به جان آفرین تسلیم کرد.