« مشخصات گزارش » وقت رسیدگی : 27/5/81 مرجع رسیدگی : شعبه 23 دادگاه عمومی همدان کلاسه پرونده : 81/23/647 طرفین دادرسی : مرادعلی حق شناس وحید الوندی موضوع : مطالبه وجه گردش کار خواهان طی دادخواستی بطرفیت خوانده به دادگستری همدان تقدیم و بدین صورت اظهار میدارد : احتراماً به استحضار میرساند اینجانب مرادعلی حق شناس ( خواهان ) پنج ماه پیش مبلغ سیصد هزار تومان ( بصورت دستی ) در حضور محمد سلیمانی به آقای وحید الوندی ( خوانده ) داده بودم ولی متأسفانه علیرغم اینکه مدت 5 ماه از زمان پرداخت مبلغ فوق به ایشان میگذرد نامبرده از پرداخت دین خود به اینجانب خواهان امتناع می ورزد.
لذا با توجه به مطالب فوق از حضرتعالی استدعا دارم در جهت الزام خوانده به پرداخت مبلغ سیصد هزار تومان به همراه هزینه دادرسی و خسارات وارده قانونی اقدام لازم ومقتضی را مبذول فرمائید .
خواهان در دادخواست تقدیمی دلایل و منضمات خود را ذکر ننموده است معاونت ارجاع پرونده را به شعبه بیست و سوم دادگاه عمومی همدان ارجاع و پس از ثبت رایانه در دبیرخانه و ثبت کلاسه در دفتر دادگاه ، بنظر قاضی محترم شعبه بیست و سوم میرسد .
قاضی شعبه بیست و سوم دستور میدهد ، دفتر ، وقت نظارت تعیین و به خواهان از حیث اعلام دلایل و منضمات دادخواست اخطار رفع نقص فرمائید .
دفتر ضمن تعیین وقت نظارت طی یک اخطاریه ای مراتب را به خواهان دعوی ابلاغ مینماید و اعلام میدارد که ظرف مهلت ده روز پس از ابلاغ جهت رفع نقص به دادگاه مراجعه نماید .
خواهان نیز قبل از اتمام ده روز به دفتر دادگاه مراجعه و طی لایحه ای اعلام میدارد دلیل و مستند دعوی اینجانب شهادت شهود است .
نامبرده ضمن اعلام نام شاهد خود ، آدرس وی را نیز اعلام میدارد .
در وقت نظارت پرونده به نظر قاضی محترم دادگاه میرسد وی دستور میدهد دفتر ، وقت رسیدگی تعیین و با ارسال نخسه ثانی دادخواست و ضمائم به خوانده ، طرفین برای رسیدگی دعوت شوند .
ضمناً به خواهان اخطار شود ( در اخطاریه وی قید گردد ) که در جلسه دادگاه شهود خود را حاضر نماید .
دفتر وقت رسیدگی تعیین و به طرفین ابلاغ میدارد که برگ ابلاغ شده اخطاریه ها در پرونده موجود است .
در وقت مقرر27/5/81 جلسه شعبه بیست و سوم دادگاه عمومی همدان تشکیل میگردد خواهان و خوانده حضور دارند .
دادگاه خطاب به خواهان دعوی خود را مستدلاً بیان دارید : خواهان جواباً اظهار میدارد دعوی و خواسته من همان است که در دادخواست عنوان کردم و پولم را میخواهم دادگاه خطاب به خواهان گواه خود را در دادگاه حاضر نموده ای ؟
خواهان جواباً اظهار میدارد بله در بیرون دادگاه است اگر اجازه بدهید حاضر به شهادت است .
دادگاه خطاب به شاهد تعرفه شده : خود را معرفی نمائید و مقررات گواهی و مجازات گواهی دروغ به شما فهمانده میشود ، هرگونه رابطه خویشاوندی و خادم و مخدومی با خواهان و خوانده دارید بگویید ؟
گواه ضمن معرفی خود بنام محمد سلیمانی اظهار میدارد که فهمیدم.
با خواهان و خوانده رابطه خویشی و خادم و مخدومی ندارم .
آنگاه دادگاه خطاب به گواه مورد گواهی به شما تفهیم شد ، اطلاعات خود را بیان کنید ؟
شاهد در جواب اظهار میدارد : خواهان مشتری بنده است و درب ماشین ایشان نامیزان بود و به همراه ایشان به مغازه خوانده رفتم و خوانده به من گفت من چک به مبلغ هفت میلیون ریال دارم و تاریخ آن چند روز بعد است و میخواهم وجه آنرا الان دریافت کنم و آقای خواهان ایشان را به یک بنگاه هدایت کرد در خیابان امام خمینی و در آنجا آقای خواهان مبلغ چک را به خوانده داد و بعد از تاریخ چک چون بلامحل درآمد صادر کننده اصلی را به زندان انداختند و بعداً با سند متهم را آزاد کردند که نامبرده فرار کرد و الان چهارصد هزار تومان مانده است چون سیصد هزار تومان آنرا متهم قبل از فرار داده بود .
بیش از این اطلاعی ندارم .
سوال قاضی دادگاه : ذیل اظهارت خود را گواهی کنید ؟
شاهد با امضاء ذیل اظهارات خود را گواهی میکند.
دادگاه خطاب خوانده دعوی اظهارات خواهان و شاهد تعرفه شده را شنیدید و از متن دعوی از طرفین ابلاغ مطلع شدید اظهارات خود را مستدلاً بیان نمائید : خوانده جواباً اظهار میدارد بنده چک را دادم و پول را دریافت کردم شخص خواهان باخودصادر کننده چک آشنا بوده به بنده ربطی ندارد بنده حقوق خود را دریافت کرده ام و به ازاء آن هم چک داده ام پولی به ایشان بدهکار نیست .
و دعوی خواهان را قبول ندارم .
قاضی دادگاه مجدداً خطاب به خواهان شهادت شاهد و اظهارات خوانده را استماع نمودید اگر مطلب جدیدی هست بیان نمائید به خواهان جواباً اظهار میدارد شهادت شاهد را قبول دارم ولی اظهارات خوانده اصلاً مورد قبول من نیست و من پولم را از ایشان میخواهم نهایتاً طرفین از استماع تصمیم دادگاه اسقاط حق حضور نمودند دادگاه با توجه به محتویات پرونده و اظهارات طرفین و شاهد خواهان ختم رسیدگی را اعلام و اقدام به صدور رأی بشرح ذیل مینماید : « رأی دادگاه » در خصوص دعوی خواهان آقای مرادعلی حق شناس بطرفیت خوانده آقای وحید الوندی دائر به مطالبه مبلغ سه میلیون ریال وجه نقد نظر به اینکه از تحقیقات معموله از خواهان و شاهد تعرفه شده وی در جلسه این دادگاه ، مشخص گردید که در خصوص ارتباطات مالی فیمابین متداعیین چکی مبادله گردیده که خواهان میتواند از طریق مطالبه وجه آن ، مال مورد ادعای خود را استیفاء نماید .
فلذا طرح دعوی به کیفیت فعلی فاقد وجاهت قانونی بوده و مستند به ماده 2 ق .آ .
د قرار عدم استماع دعوی خواهان را صادر و اعلام و مشارالیه به تقدیم دادخواست مطالبه وجه چک از امضاء کننده آن ارشاد میگردد .
رأی صادره حضوری و قطعی است.
« نظریه » در خصوص پرونده حاضر مطالب ذیل قابل توجه و بررسی است : 1- شخص خواهان در دادخواست تقدیمی هیچگونه توضیحی از ماوقع نداده است و فقط اعلام کرده است که مبلغ 000/000/3 ریال به خوانده دستی داده است و ایشان از پرداخت مبلغ فوق امتناع میکند ، اما باحضور شاهد خواهان در جلسه دادگاه و توضیحات وی کاملاً موضوع روشن میشود که خواهان مبلغ هفتصد هزار تومان نقداً به خوانده میدهد ، از خوانده چکی را دریافت میدارد که از ناحیه شخصی غیر از خواهان و خوانده صادر شده و در وجه خوانده بوده است و خواهان با گرفتن چک هفتصد هزار تومانی ششصد هزار تومان بوی میدهد سپس در موعد قانونی چک معلوم میشود چک بلامحل صادر شده است و صادر کننده چک در زندان است ، علی ایحال مبلغ سیصد هزار تومان آنرا از صادر کننده چک دریافت میدارد و مبلغ چهارصد هزار تومان دیگر را نمیتواند دریافت کند ، چون خود خواهان مبلغ ششصد هزار تومان به خوانده دعوی داده بود و سیصد هزار تومان آنرا دریافت داشته بود در این دعوی تقاضای الزام خوانده به سیصد هزار تومان را میکند ، در صورتیکه ، شاهد خواهان اعلام میدارد مبلغ چهارصد هزار تومان دیگر خوانده میبایست پرداخت نماید .
و این موارد تناقض بنظر بنده در این پرونده نشانگر وجود رابطه ربوی فی مابین خواهان و خوانده است.
2- این موضوع کمی به تبدیل تعهد نزدیک است .
چرا اینکه خواهان پولی از خوانده طلب داشته و خوانده هم پولی از شخص ثالث طلب داشته است که باعث میشود رابطه طلبکار و بدهکار خود به خود فی مابین خواهان و شخص ثالث ایجاد شود و با اینکه در تبدیل تعهد تمام تنضیمات سابقه خود به خود از بین نمیرود و نیاز به شرط در تعهد جدید دارد .
و چون در تعهد جدید شرطی از این بابت نشده و رضایت شخص ثالث در این خصوص اخذ نشده ، بنظر بنده اگر این موضوع را تبدیل تعهد بدانیم شخص خوانده نیز ضامن میباشد و میبایست جوابگو باشد .
اما چون شخص ثالث در متن چک ، قسمت حواله کرد را خط نزده خود نشانگر آنست که دارنده چک میتواند چک را به اشخاص دیگری تحویل داده و میتوان گفت این مسأله خود بیانگر رضایت ضمنی شخص ثالث است و در این صورت شخص خوانده تعهدی نخواهد داشت.
3- در هر صورت موضوع تعهد و دین ثابت است و خواهان میتواند از طریق اقدام حقوقی بر علیه شخص ثالث و در صورتیکه خوانده پشت چک را بعنوان ضامن امضاء نموده باشد بر علیه خوانده تضامناً طرح دعوی نموده به حق خود برسد .
در نهایت بنظر بنده رأی دادگاه ، روال دادرسی ، استماع شهادت شهود ، تصمیمات اخذ شده کاملاً درست و قانونی بوده اما استناد به ماده 2 قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب که توسط قاضی محترم زیاد صادر میشود و به تبع این ماده قرار عدم استماع دعوی صادر نماید بنظر بنده درست نبوده و میبایست با توجه به مواد مطروحه ونیز قانون آئین دادرسی مدنی قرار مقتضی صادر نماید.