جزیره کیش با 90 کیلومتر مربع مساحت یکی از زیبا ترین جزایر خلیج فارس است که در 18 کیلومتری کرانه جنوبی ایران بین مختصات جغرافیایی 53 درجه و 53 دقیقه تا54 درجه و 4 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و 26 درجه و 29دقیقه تا 26 درجه و 35 دقیقه عرض شمالی واقع شده است.
طول جزیره کیش 15 کیلومتر در محور شرقی-غربی و پهنای آن 7 کیلومتر در محور شمالی جنوبی و تقریبابیضی شکل است.
فاصله کیش از راه دریا تا جزیره هندورابی 28 کیلومتر ،تا جزیره فارور 55 کیلومتر ،تا جزیره سیری 87 کیلومتر ، تا جزیره ابوموسی 177 کیلومتر ،تا قشم 225 کیلومتر ، تا بندر عباس 300 کیلومتر، تا چابهار 675 تا بوشهر740 کیلومتر و تا دبی 200 کیلومتر فاصله کیش تا تهران از راه هوائی 1052 کیلومتر و از راه زمینی 1600 کیلومتر فاصله کیش تا اصفهان نیز از راه زمینی 1200 کیلومتر است
کیش از طبیعتی زیبا و منحصر به فرد بر خوردار است . سواحل آرام با ماسه های مرجانی آب زلال دریا که شفافیت کم نظیر آن امکان مشاهده انواع آبزیان را در عمق چند متری مقدور می سازد پوشش گیاهی مناسب و سر سبزی و طراوت آن به ویژه در هفت ماه از سال چشم اندازی زیبا و تماشائی به آن بخشیده است که سالانه حدود یک میلیون نفر از دوستداران طبیعت و دریا را به سوی خود جلب می کند.
موقعیت زمین شناسی جزیره کیش
از نظر پستی و بلندی جزیرهء کیش تقریبا مسطح است. ارتفاع نسبی جزیره از سطح دریا حدود 32 متر است و مرتفع ترین نقطهء آن که در شرق جزیره واقع است حدود 45 متر از سطح درِیا ارتفاع دارد.از این رو جهت کرانه ها با شیب نسبتا ملایمی به دریا منتهی میشود.
جزیره کیش دارای ساختار مرجانی است . جزایر مرجانی معمولا بر اثر گسترش انواع مرجانها و مواد آلی دیگر بر روی طاقدیس ها گنبدهای نمکی و مواد آتشفشانی تشکیل می شوند
فرهنگ و مردم
بر اساس سرشماری بهمن 1379 ، جزیره کیش دارای 16500 نفر بوده و در حال حاضر بیش از 20 هزار نفر جمعیت ساکن دارد، که 82 درصد آن طی سال های اخیر در نتیجه فعالیت های اشتغالزایی ، به کیش مهاجرت کرده اند. میزان باسوادی در کیش ، بیش از 92 درصد و درصد اشتغال ، بالای 98 درصد است که نشان دهنده وضعیت بسیار مطلوب این دو شاخص است.
ملاقات با اهالی بومی یک کشور یا منطقه برای بسیاری از گردشگران یک جاذبه فراموش نشدنی به شمار می آید.
در محله سفین شما می توانید با اهالی بومی سخت کوش و خونگرم کیش ملاقات کرده و از نزدیک با سبک زندگی آنها آشنا شوید. اهالی بومی کیش به زبان های فارسی و عربی آشنایی دارند و تقریباٌ تمامی بانوان ، مردان و کودکان این محله از لباس های سنتی استفاده می کنند.
همزمان با توسعه توریستی و تجاری جزیره بخشی از این افراد به کارهای خدماتی رو آورده اند و بقیه از طرق سنتی به امرار معاش می پردازند . ماهیگیری و دامپروری در میان بومیان معمول است . تجار محلی و بومی در بازار سفین به کار مشغول هستند، فضا و معماری سنتی این بازار یادآور بازارهای سنتی و قدیمی سرزمین اصلی ایران است .
در جزیره کیش ، مسلمانان اعم از شیعه و سنی در کمال صلح و آرامش با هم زندگی می کنند . آنان دارای مساحد باشکوهی هستند که برخی از آنها در سازمان میراث فرهنگی ایران ثبت شده است .
مساجد کیش
کیش دارای 7 مسجد و حسینیه است، مسجد امیر(ع)، مسجد خاتم الانبیاء و مسجد نور از بزرگترین مساجد کیش هستند
مسجد خاتم الانبیاء ( ص ) که مناره های آن سر به آسمان کشیده و رو به سوی دریا دارد در منطقه سفین ، سمت شمال غربی جزیره واقع شده و از مهمترین بناهای مذهبی کیش به شمار می آید و نمازهای جماعات و جمعه در این محل برگزار می شود. مسجد امیرالمومنین ( ع ) دارای بافت معماری بسیار قدیمی است و در سال 1370 توسط سازمان میراث فرهنگی ایران بازسازی شده و در منطقه ماشه واقع می باشد. از دیگر مسجدهای زیبا و قدیمی کیش مسجد جامع نور می باشد ، سبک معماری آن ترکیبی از هنر ایرانی و اسلامی است این مسجد در منطقه سفین واقع شده و متعلق به مسلمانان اصل سنت می باشد.
آثار باستانی جزیره
بسیاری از مسافرانی که به جزیره کیش سفر می کنند، نمی توانند باور کنند که جزیره در روزگارانی بسیار دور منطقه آبادی بوده و یکی از قطب های تجارت میان چین و اروپا و شمال آفریقا بوده است. گرچه هنوز بررسی های باستان شناسی وسیعی در نقاط مختلف جزیره به عمل نیامده، اما در هر گوشه جزیره می توان آثاری از گذشتگان را مشاهده کرد که هر کدام یادآور دوران مجد وعظمت این جزیره بوده است. در جریان فعالیت های عمرانی جزیره کیش و در برخی از پژوهش های باستان شناسی محدود گذشته آثاری در سطح جزیره پیدا شده است که ارزش فراوانی دارد و مجموعه جذابی را تشکیل می دهد که هم اکنون بخشی از آن در ساختمان کانون هنر در معرض بازدید عموم قرار دارد
سکه های ایرانی و خارجی مربوط به دوره های مختلف تاریخی، ظروف مسی، مفرغی و سفالین، سنگ نوشته های اوایل دوره اسلامی (به خط کوفی)، سنگ قبر و یک عراده توپ از جمله آثاری هستند که در معرض دید قرار دارند
شهر تاریخی حریره
گسترده پستی و بلندیها و خرابههای شهر قدیمی حریره حدود 120 هکتار وسعت دارد. این وسعت بازگو کننده این مطلب است که روزگاری شهری بزرگ و آباد در این منطقه وجود داشته و جمعیت کثیری را در خود جای می داده است. آن چه امروز از این شهر بر جای مانده حجمی از معماری شهری است. اما کمتر و به ندرت تاقها و پوششها و سقفها سالم بر جای مانده است جز در پارهای موارد که پوششهای تاقی شکل سنگی از گزند تخریب در امان مانده است
بندر شهر تاریخی حریره یک شهر یک پارچه و متمرکز با معماری برون گرا بوده و از معماری دفاعی و درون گرای دیگر شهرهای تاریخی ایران در آن نشانی نیست
انتخاب این بخش از جزیره برای ایجاد شهر حریره طبیعی ترین و معقول ترین انتخاب بوده است چرا که ساحل صخرهای مرتفع آن از سطح دریا تقریبا ده متر بلندتر است و وجود سه خلیج و دماغه که نقش بندرگاه طبیعی را دارد و نیز دریای نسبتا آرام تر از دیگر کرانهها و سواحل جزیره خود عامل شکل گیری شهر در ساحل شمالی شده است
تاکنون عملیات اکتشافی باستان شناسی بقایای شهر تاریخی حریره در سه مجموعه مجزا انجام شده است
خانه اعیانی: خانه اعیانی یادآور خانه های چندخانوار قدیمی در داخل فلات ایران و در شهرهایی چون یزد، اصفهان و کاشان است و یکی از نمونه های قدیمی مسکن جمعی در حاشیه خلیج فارس محسوب می شود. علاوه بر وسعت خانه و همچنین فضاهای مختلف و متنوع آن، کاشیهای ستارهای شکل که در این خانه به دست آمده است، همانند کاشیهایی که زینت بخش بناهای مهم ایلخانی ایران همچون تخت سلیمان و سلطانیه به کار رفته است. پیدایی این مقدار کاشی که یقینا عنصر وارداتی به جزیره است نشان میدهد که این عمارت به یکی از ثروتمندان کیش تعلق داشته است
بخش کارگاهی و صنعتی: این مجموعه درست در کنار دریا ساخته شده است و دارای معماری و فضاهای ناشناختهای می باشد. مجموعه کانال های افقی و زیرزمینی و چاههای متعدد در گوشه و کنار، مجموعه بسیار جالب و نادری را تشکیل میدهد که هنوز عملکرد آنها روشن نیست، اما به نظر میرسد که ارتباط مستقیم، با فعالیت های صیادی (صید ماهی، مروارید و مرجان) داشته و برای دسترسی آسان تر به دریا احداث گردیده است. شاید هم بتوان فرض کرد که این راهروها و کانالها راههای مخفی بوده است که در مواقع هجوم و حمله اهالی شهری میتوانستهاند به طور اضطراری از آن ها استفاده کنند
- مجموعه حمام: این مجموعه شامل حمامی است با صحنهای متعدد و حصار آن به مساحت تقریبی 500 مترمربع. سربینه و گرمخانه و تون حمام در جنوب بخش ذکر شده قرار گرفته و توسط راهرو سرپوشیدهای از آن جدا شده است. دو خزینه کوچک و بزرگ در جنوب گرمخانه آخرین بخش ساختمان را تشکیل داده اند