مقدمه: انقلاب اسلامی ایران مرحله جدیدی از حضور فعال زنان در عرصه های مختلف من جمله مشارکت در حوزه تحصیل و آموزش علوم گوناگون را فراهم کرده است.
اکنون به برکت امنیت اجتماعی و فضای فرهنگی مناسب پس از انقلاب اسلامی در دانشگاه ها و نگرش تساوی گرایانه اسلام نسبت به تحصیل دختران و پسران و تلاش شایسته زنان جهت مشارکت فعال اجتماعی، ورود دختران به سطوح عالی روند تصاعدی را طی می کند به طوری که در آزمون تحصیلی 80- 79 حدود 60% و در سال تحصیلی جدید 62% از دانشجویان دانشگاه ها از میان داوطلبین دختر می باشند و همین امر نیازمند توجه بیشتر مسئولین به مسائل و معضلات دختران دانشجو و امکانات رفاهی و آموزشی آنان مانند خوابگاه های دانشجویی دختران در کلیه دانشگاه های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی در 182 واحد دانشگاهی حدود 596 خوابگاه و 92353 دانشجوی غیر بومی می باشد که با توجه به رشد فزاینده ورود دختران به دانشگاه ها، ضروری است هماهنگی لازم در بین کلیه عوامل برنامه ریزی و اجرایی در خصوص بهبود و توسعه کمی و کیفی خوابگاه های دانشجویی دختران ایجاد و زمینه های همکاری و مساعدت لازم فراهم گردد.
شورای فرهنگی اجتماعی زنان به عنوان یک مرکز سیاستگذار و برنامه ریز در امور زنان جهت دستیابی به اهداف ذیل، سیاست های راهبردی را ارائه می کند.
ذیربط؛ 4- تشویق دانشجویان به ورزش و گسترش فرهنگ ورزش همگانی؛ 5- اتخاذ تدابیر مقتضی به منظور مهارت بخشی به دختران در تحلیل مسائل فرهنگی- اجتماعی و سیاسی جامعه؛ راهبرد 2: تقویت و اعمال مدیریت فرهنگی در خوابگاه ها و قانونمند کردن آن.
سیاست های اجرایی: 1- استفاده بهینه از بانوان فاضل حوزوی و دانشگاهی جهت اجرای برنامه های آموزشی، تبلیغی و فرهنگی در خوابگاه ها؛ 2- تعیین شاخص برای ارزیابی و نظارت بر وضعیت فرهنگی و اخلاقی دانشجویان دختر خوابگاه ها؛ 3- تدوین نظام اهداف: 1- ایجاد هماهنگی و همکاری در امر سیاستگذاری، برنامه ریزی، اجرایی و نظارتی به منظور توسعه و بهبود وضعیت خوابگاه های دانشجویی دختران توسط دستگاه های ذیربط؛ 2- احیاء، حفظ و ترویج فرهنگ اسلامی در محیط های خوابگاهی با استفاده از روش های کارآمد نظارتی و مدیریتی؛ 3- ایجاد زمینه مساعد جهت ارتقاء سطح آگاهی ها، توانمندی ها و کشف استعدادهای دانشجویان دختر از طریق فعالیت های فرهنگی و اجتماعی در محیط خوابگاه ها؛ 4- فراهم سازی شرایط و تسهیلات مناسب اقتصادی، رفاهی و خدماتی جهت استفاده دانشجویان دختر در خوابگاه ها.
مؤلفه 1: برنامه های فرهنگی- اجتماعی راهبرد 1: برنامه ریزی جهت استفاده مطلوب و هدفمند از اوقات فراغت دانشجویان دختر در خوابگاه ها و کشف و شکوفا نمودن استعدادها و توانایی های آنان.
سیاست های اجرایی: 1- استفاده از توان فکری و علمی دانشجویان جهت برگزاری کلاس های تقویتی و آمادگی کنکور با همکاری وزارت آموزش و پرورش؛ 2- برگزاری کلاس های هنری و آموزشی و اجرای مسابقات و پیش بینی امکان عرضه محصولات هنری دانشجویان؛ 3- جلب مشارکت و همکاری دانشجویان در انجام امور خیریه و عام المنفعه و آموزش رایگان دانش آموزان محروم با همکاری نهادهای مناسب ارزشیابی از عملکرد مسئولین فرهنگی خوابگاه ها 3- جلب مشارکت و همکاری دانشجویان در انجام امور خیریه و عام المنفعه و آموزش رایگان دانش آموزان محروم با همکاری نهادهای مناسب ارزشیابی از عملکرد مسئولین فرهنگی خوابگاه ها.
راهبرد 3: توجه به مسائل اخلاقی و تربیتی دانشجویان دختر در خوابگاه های دانشجویی.
سیاست های اجرایی: 1-اتخاذ تدابیر و تدوین سیاست ها و برنامه های هماهنگ جهت رشد و تعالی اخلاقی و فرهنگی دانشجویان و پیشگیری از ترویج و رواج مفاسد اخلاقی و مسخ هویت فرهنگی آنان؛ 2-تأکید بر سیاست های اقناعی و ارشادی به جای اعمال روش های منع و دفع در مواجه با معضلات فرهنگی و اخلاقی دانشجویان؛ 3-تأکید بر اجرای آئین نامه انظباطی به منظور پیشگیری از بروز شئونات اخلاقی مغایر با اسلام در خوابگاه های دانشجویی؛ 4-جذب و به کارگیری مشاورین روانشناس و خبره با گذراندن دوره های خاص، جهت ارائه خدمات مشاوره ای در خوابگاه؛ 5-توسعه و تقویت ارتباط بین مدیران خوابگاه ها و خانواده های دانشجویان به منظور هماهنگی بیشتر در رفع مشکلات آنان؛ 6-جذب و استفاده بهینه از نیروهای مشاور جهت آشنایی دانشجویان جدید الورود با معضلات و خطرات اخلاقی و فرهنگی شهرهای بزرگ؛ راهبرد 4: اتخاذ تدابیر مقتضی به منظور جلب مشارکت هر چه بیشتر دانشجویان در اداره مطلوب خوابگاه ها و ارائه برنامه و طرح های مختلف فرهنگی و اجتماعی.
سیاست های اجرایی: 1- توسعه و تقویت تشکلهای علمی- فرهنگی و اجتماعی به منظور افزایش نشاط و بالندگی دانشجویان در خوابگاه ها؛ 2-نیازسنجی از دانشجویان در مسائل عقیدتی- اخلاقی- عرفانی- فرهنگی- اجتماعی و اتخاذ تدابیر مناسب جهت پاسخگویی به سئوالات و شبهات آنان؛ 3-تقویت روحیه مسئولیت پذیری، جمع گرایی و فرهنگ زندگی جمعی و پیوندهای اجتماعی در محیط خوابگاه های دانشجویی؛ 4- گسترش امکانات اطلاع رسانی به دانشجویان دختر و ایجاد تسهیلات لازم جهت دسترسی به اخبار مربوط به زنان؛ 5-حمایت مادی و معنوی از دانشجویان فعال در اجرای برنامه ها و فعالیتهای فرهنگی- اجتماعی در خوابگاه ها و معرفی چهره های پرتلاش و موفق.
راهبرد 5: تعمیق باورهای دینی و بنیه فرهنگی دانشجویان دختر در خوابگاه ها.
سیاست های اجرایی: 1-اهتمام خاص در خصوص اجرای برنامه های فرهنگی و عبادی و برگزاری نشست های دینی، بر پایی نمایشگاه هاو بزرگداشت مناسبت ها و ایام الله؛ 2-برگزاری اردوهای زیارتی- سیاحتی و گردشگری؛ 3- تقویت و حفظ هویت دینی- ملی و بومی دانشجویان دختر از طریق ارائه برنامه های فرهنگی- معنوی و تفریحی؛ 4-تشویق دانشجویان فعال در امور فرهنگی سالم و سازنده در جهت گسترش معنویت و اخلاق در خوابگاه های دختران.
مؤلفه 2: مدیریت و نظارت راهبرد 1: بهبود مدیریت و نظارت بر خوابگاه های دانشجویی دختران در ابعاد مختلف.
سیاست های اجرایی: 1- تعیین شرایط، ضوابط و شاخص های خاص جهت تصدی مسئولیت خوابگاه های دختران بر اساس شایسته سالاری؛ 2-برنامه ریزی جهت جذب و تربیت مدیران فرهنگی و تربیتی ماهر و متخصص جهت مدیریت خوابگاه ها و برگزاری آموزش های ضمن خدمت برای آنان؛ 3-نیاز سنجی از دانشجویان در موضوعات مختلف و به کارگیری شیوه های جدید مدیریتی در راستای رفع این نیازها و مشکلات؛ 4- سوق دادن نظام مدیریتی خوابگاه ها به سمت افزایش مشارکت دانشجویان خوابگاه ها؛ 5- تدوین نظام کمی و کیفی جهت ارزیابی از عملکرد مسئولین خوابگاه ها؛ 6-شناسایی، معرفی و تقدیر از مدیران و مسئولان مبدع، خلاق و نمونه خوابگاه های دانشجویی؛ 7-الزام ارائه گزارش ترمی به مسئولین عالی رتبه وزارتخانه های ذیربط و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و رؤسای هر دانشگاه در خصوص وضعیت خوابگاه های دانشجویی دختران در ابعاد مختلف؛ 8-ضرورت نظارت بر حضور و غیاب دانشجویان و ورود و خروج سایر افراد به خوابگاه های دانشجویی دختران؛ 9-روشمند کردن نظارت بر وضعیت خوابگاه ها در ابعاد مختلف.
مؤلفه 3: اقتصاد راهبرد 1: توجه به مشکلات اقتصادی و معیشتی دانشجویان دختر خوابگاه ها به منظور فراهم کردن بستر لازم برای فعالیت های علمی، فرهنگی و دینی.
سیاست های اجرایی: 1-برنامه ریزی جامع در خصوص گسترش کار دانشجویی (کاریابی) و مشارکت در امر مختلف جهت رفع مشکلات اقتصادی دانشجویان از طریق دستگاه های اجرایی ذیربط؛ 2- ایجاد صندوق قرض الحسنه دانشجویی در خوابگاه ها جهت خدمات دهی به دانشجویان در سراسر کشور؛ 3- اعطای وام های دراز مدت بانکی با بهره اندک به دانشجویان غیر بومی؛ مؤلفه 4: خدمات و رفاه راهبرد 1: توجه به تأمین و گسترش تسهیلات رفاهی و خدماتی و افزایش سطح بهداشت و نظافت عمومی خوابگاه های دانشجویی.
سیاست های اجرایی: 1-جلب مشارکت دستگاه های اجرایی ذیربط و مشارکت های مردمی جهت رفع معضلات رفاهی- خدماتی و بهداشتی خوابگاه ها؛ 2-لزوم توجه جدی به بهسازی فیزیکی، زیباسازی و ایجاد فضای سبز و سرویس های بهداشتی و خدمات کمک های اولیه و سرویس های گرمایشی و سرمایشی؛ 3-توسعه و تأمین منابع، امکانات و تسهیلات لازم و مورد نیاز دانشجویان در خوابگاه های دانشجویی (ارتباطات، امکانات آموزشی و مطالعاتی، ورزشی، هنری و نمازخانه)؛ 4-گسترش فرهنگ حفظ و نگهداری مطلوب از امکانات خوابگاه های دانشجویی به عنوان اموال عمومی و همگانی.
مؤلفه 5: توسعه خوابگاه ها راهبرد 1: توسعه و احداث خوابگاه های جدید دانشجویی و تجهیز خوابگاه های فعلی.
سیاست های اجرایی: 1-هماهنگی میان دستگاه های اجرایی و نهاد های دولتی به ویژه نهادهای دولتی زنان در خصوص حداکثر استفاده از امکانات و منابع جهت احداث و تجهیز خوابگاه ها؛ 2-اولویت سرمایه گذاری جاری و عمرانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی جهت ساخت و تجهیز خوابگاه های دانشجویی؛ 3-فراهم کردن زمینه سرمایه گذاری بخش غیر دولتی در احداث خوابگاه های دانشجویی از طریق معافیت های مالیاتی، معافیت های عوارض شهرداری و اعطای تسهیلات بانکی با بهره اندک؛ 4- پیشنهاد لوایح قانونی جهت افزایش اعتبارات ساخت و ساز و تجهیز خوابگاه های دانشجویی؛ 5-تشویق و حمایت از سنت حسنه وقف جهت توسعه خوابگاه های دانشجویی.
راهبرد 2: اهتمام نسبت به ساخت و تجهیز خوابگاه ها مطابق با الگوی استاندارد در ابعاد مختلف و حفظ فرهنگ اسلامی در فضای فیزیکی خوابگاه ها.
سیاست های اجرایی: 1-ارائه الگویی استاندارد از خوابگاه دانشجوی دختران از لحاظ فیزیکی و معنوی و امنیتی با توجه به ویژگی های جسمی و روحی دختران؛ 2-ضرورت رعایت خصوصیات معماری اسلامی و ملی در فضای کالبدی خوابگاه های دختران؛ 3- ضرورت کاهش فاصله مکانی میان دانشگاه و خوابگاه دانشجویی دختران.
راهبرد 3: توزیع عادلانه امکانات و تسهیلات در خوابگاه های دانشجویی دختران در سراسر کشور.
سیاست های اجرایی: 1- تهیه شناسنامه ای از امکانات و تسهیلات رفاهی و خدماتی موجود در خوابگاه های دانشجویی دختران و رفع معضلات موجود؛ 2- به کارگیری کلیه امکانات اجرایی دستگاه ها و مراکز جهت بهبود وضعیت خوابگاه ها در ابعاد مختلف.
تبصره: مرجع تدوین آئین نامه های اجرایی سیاست های بهینه سازی وضعیت خوابگاه های دانشجویان دختر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی موظفند با همکاری شورای فرهنگی اجتماعی زنان، بر اساس مفاد سیاست های مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به تدوین آئین نامه اجرایی مورد نظر و اصلاح آئین نامه های موجود اقدام لازم را به عمل بیاورند و نتیجه را کتباً به دبیرخانه شورای عالی جهت ابلاغ به دستگاه های ذیربط ارسال نمایند.