دانلود مقاله اساس نامه بورس اوراق بهادار

قسمت اول: نام، مدت، نشانى و موضوع ماده 1.

براساس قانون تأسیس بورس اوراق بهادار، که از این به بعد "قانون بورس" نامیده میشود، سازمانى به نام "سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران" تأسیس و طبق مقررات این اساس‌نامه اداره میشود.

ماده 2.

سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران، که از این به بعد "سازمان" نامیده میشود، مؤسسه‌اى است غیرتجارى و غیرانتفاعى که داراى شخصیت حقوقى است و براى مدت نامحدود تأسیس میگردد .

ماده 3.

مرکز سازمان در تهران است.

ماده 4.

موضوع سازمان، عبارت است از: (1) ایجاد تسهیلات براى خرید و فروش انواع سهام، اوراق قرضه و اسناد خزانه و دیگر اوراق بهادار.

(2) اعلام نرخ‌هاى اوراق بهادار در بورس تهران که از این به بعد "بورس" نامیده میشود.

(3) مراقبت در حسن جریان امور و روابط بین کارگزاران و مشتریان.

(4) تنظیم روابط کارگزاران با یکدیگر و تسهیل مبادله اطلاعات بین آنان، با توجه به لزوم حفظ اسرار مشتریان.

(5) نظارت بر میزان حق‌العمل دریافتى کارگزاران از مشتریان در ازاى خدماتى که براى آنان انجام میدهند و توصیه‌هاى لازم در مورد روشهاى ارزشیابى و محاسبه حق‌العمل مزبور و تجدید نظر در میزان آن.

(6) همکارى با بورس‌هاى دیگر در ایران و کشورهاى دیگر و کسب اطلاعات و فراهم آوردن تسهیلاتى که براى اعضاى سازمان یا مشتریان آنان مفید است و قرار دادن آن اطلاعات و تسهیلات در دسترس اعضاى سازمان و مشتریان آنان.

(7) تحقیق درباره هرگونه بی نظمى یا اختلاف بین کارگزاران با یکدیگر یا با مشتریان که مربوط به معامله‌هاى بورس یا فعالیت‌هاى کارگزاران باشد و اقدام و اخذ تصمیم درباره بی نظمى یا اختلاف مزبور، طبق مقررات قانون بورس و آیین نامه‌ها.

(8) دریافت هر مبلغ وام لازم براى اجراى مقاصد سازمان.

(9) تحصیل هرگونه دارایى منقول یا غیرمنقول، هرگونه حقوق یا امتیازها و مبادرت به معامله‌هایى از قبیل خرید، فروش، اجاره، استجاره، مبادله، به رهن گذاشتن، واگذارى و هر معامله دیگرى که براى نیل به مقاصد سازمان لازم باشد.

(10) سرمایه‌گذارى، معامله و استفاده از قسمتى از وجوه سازمان که مورد نیاز فورى نباشد و به ترتیبى که از طرف هیأت مدیره سازمان کارگزاران بورس که از این به بعد "هیأت مدیره بورس" نامیده میشود، تعیین میگردد.

(11) هرگونه اقدام دیگرى که به تشخیص هیأت مدیره بورس براى رسیدن به مقاصد فوق لازم یا مفید باشد.

قسمت دوم : عضویت ماده 5.

اعضاى سازمان، عبارتند از کارگزاران، که به دو دسته تقسیم مىشوند: دسته اول: اشخاص حقیقى که طبق مقررات قانونى به کارگزارى بورس پذیرفته میشوند.

دسته دوم: مؤسسه‌هاى مالى و اعتبارى ایرانى که صلاحیتشان مورد تأیید بانک مرکزى جمهورى اسلامى ایران قرار گرفته باشد.

این مؤسسه‌ها، وظایفى را که از حیث کارگزارى به عهده خواهند داشت، به وسیله نمایندگان خود انجام میدهند.

ماده 6.

همه کارگزاران، اعم از دسته اول و دوم، باید داراى شرایط زیر باشند: 1) تابعیت ایران.

(2) نداشتن پیشینه محکومت کیفرى مؤثر.

(3) داشتن حسن شهرت.

(4) داشتن دست کم 25 سال تمام.

(5) داشتن دست کم مدت سه سال سابقه کارآموزى نزد یک یا چند کارگزار.

(6) پذیرفته شدن در امتحان نظرى و حرفه‌اى، طبق آیین‌نامه بورس.

(7) اجازه هیأت مدیره بورس.

تبصره: شوراى بورس میتواند اجراى بند (7) ماده فوق را تا هنگام انتخاب اعضاى هیأت مدیره بورس و اجراى بند (5) آن را حداکثر تا سه سال پس از تاریخ تشکیل بورس، به تأخیر بیندازد.

در مورد گروه دوم، یعنى مؤسسه‌هاى مالى و اعتبارى، تنها بندهاى (1) و (7) این ماده باید رعایت شود.

با وجود این، نمایندگان این مؤسسه‌ها هم باید واجد کلیه شرایط یاد شده در بالا باشند.

(1)) الف) هر شخص، اعم از حقیقى یا حقوقى، داوطلب کارگزارى بورس، تقاضاى خود را کتباً طبق نمونه‌هاى تعیین شده، همراه با مدارک مورد نیاز که توسط هیأت مدیره بورس تعیین میشود، به عنوان دبیرکل سازمان ارسال خواهد نمود.

(ب) هیأت مدیره بورس، تاریخى براى رسیدگى به تقاضاى داوطلب معین میکند و دست کم چهارده روز پیش از آن تاریخ دبیرکل سازمان، اطلاعیه‌اى شامل نام و نشانى متقاضى و نام پیشنهاد کننده او، براى اعضاى سازمان، به دیوار تالار بورس الصاق خواهد کرد.

(ج) پس از انقضاى چهارده روز از تاریخ الصاق اطلاعیه، تقاضاى اطلاعات و مدارک مربوط به آن و هر گونه اطلاعات دیگرى که در این باره رسیده باشد، در جلسه‌اى که تاریخ آن قبلاً تعیین شده، توسط هیأت مدیره بورس مورد رسیدگى قرار مىگیرد.

(د) اعضاى هیأت مدیره بورس، پس از این رسیدگى، در مورد رد یا قبول تقاضا، رأى مخفى مىدهند و تصمیم‌هاى هیأت مدیره به اکثریت آراى دو ثلث از اعضایى که در جلسه رسمى حاضر بوده و رأى دادهاند، معتبر است.

(ه) تصمیم‌هاى هیأت مدیره بورس در مورد قبول یا رد تقاضاى کارگزارى توسط دبیرکل سازمان به متقاضى ابلاغ خواهد شد و در صورت رد تقاضا، تقاضاکننده میتواند در ظرف یک ماه به شوراى بورس شکایت کند.

رأى شوراى بورس قطعى است.

متقاضى نمیتواند پیش از دوازده ماه تمام از تاریخ رد قطعى تقاضاى عضویت در شوراى بورس، دوباره تقاضاى کارگزارى نماید.

(2) هر داوطلبى که تقاضاى او پذیرفته شود، نشانى محل کار خود در تهران را به دبیرکل سازمان تسلیم میکند.

تمام آگهی‌ها، یادداشت‌هاى کارگزاران و دیگر اوراق و مدارک و مکاتبات، به نشانى مزبور ارسال میشود.

اعضا موظفند هرگونه تغییر نشانى خود را به دبیرکل سازمان اطلاع دهند، در غیر این صورت، مسئول تمام اشکال‌هاى ناشى از خبر ندادن تغییر نشانى خود میباشند.

(3) هر متقاضى که عضویت او به تصویب هیأت مدیره رسیده است، باید ظرف 14 روز از تاریخ اعلام پذیرفته شدن، مبلغى را که به عنوان ورودیه توسط هیأت مدیره بورس تعیین شده است، تماماً پرداخت نماید.

وجوهى که به عنوان ورودیه دریافت میشود، قابل استرداد نیست.

بند (3) مکرر.

هر یک از کارگزاران مکلفند یک تا سه نفر از اشخاص واجد صلاحیت را به عنوان کارآموز بپذیرند.

ضوابط راجع به کارآموزان، به موجب آیین‌نامه 23/10/70 کارآموزى است که به تصویب شوراى بورس خواهد رسید.

(4) دفتر نام و نشانى کارگزاران را دبیرکل سازمان نگهدارى مىکند و در ساعات ادارى کار، در دسترس عموم قرار میگیرد.

(5) هر گاه عضوى تصمیم به استعفا از عضویت سازمان بگیرد، باید مراتب را کتباً به دبیرکل سازمان اطلاع دهد.

دبیرکل سازمان، رونوشت استعفانامه او را بلافاصله روى لوحه آگهی‌هاى تالار بورس نصب مینماید و موضوع را همان روز کتباً به اطلاع همه اعضاى سازمان میرساند.

اعضاى سازمان باید بدهیها و تعهدهاى عضو مستعفى را به دبیرکل سازمان گزارش دهند و هرگونه معامله و داد و ستد نیمه تمام وى را در گزارش قید نمایند.

هیأت مدیره بورس، تا گذشتن دو هفته تمام از تاریخ آگهى در لوحه و تسلیم اطلاعیه‌ها به اعضاى سازمان، استعفاى عضو مزبور را نخواهد پذیرفت و تا هنگامى که تمام بدهیهاى معوقه عضو مستعفى تأدیه نشده و تعهدها و معامله‌هاى او انجام نشده باشد، ملزم به پذیرفتن استعفاى او نخواهد بود.

(6) (الف) هیأت مدیره بورس مىتواند عضو متخلفى را که رعایت قوانین بورس، مقررات آیین‌نامه‌ها، مواد اساس‌نامه یا مقررات دیگر را ننماید یا از اجراى تصمیم‌هاى هیأت مدیره بورس سر باز زند یا به تشخیص هیأت مدیره بورس، رفتارى برخلاف شئون حرفه‌اى خود داشته باشد یا عملى برخلاف مصالح و منافع بورس یا اعضاى سازمان انجام دهد، اخراج یا معلق کند.

مدت تعلیق از عضویت، به تشخیص هیأت مدیره بورس، تعیین میگردد.

عضو معلق، در دوران تعلیق، از تمام مزایاى عضویت محروم است.

(ب) تصمیم به اخراج یا تعلیق عضو باید با اکثریت آراى دست کم دو سوم اعضاى حاضر هیأت مدیره بورس در جلسه رسمى که بدین منظور تشکیل میگردد، با رأى مخفى، به تصویب برسد.

(ج) در صورت اخراج یا تعلیق عضوى، رئیس هیأت مدیره بورس باید بی درنگ مراتب را کتباً به اطلاع رئیس شوراى بورس برساند و علل و موجبات اخراج یا تعلیق را نیز در آن قید نماید.

(د) دبیرکل سازمان، تصمیم هیأت مدیره بورس مبنى بر اخراج یا تعلیق عضو را کتباً به او اطلاع میدهد.

عضو معلق یا اخراج شده، حق دارد ظرف سه روز از تاریخ ابلاغ، از شوراى بورس تقاضاى تجدیدنظر نماید.

در صورتى که از شورا تقاضاى تجدیدنظر نشده باشد، پس از پنج روز از تاریخ انقضاى مهلت سه روزه تجدیدنظر، دبیرکل سازمان، تصمیم هیأت مدیره بورس را روى لوحه آگهی‌ها اعلام مینماید.

اگر عضو معلق یا اخراج شده، تقاضاى تجدیدنظر کرده باشد، اعلام تصمیم در این مورد، موکول به ابلاغ نظر شورا به دبیرکل سازمان است.

(7) (الف) هیچ یک از کارگزاران نمیتوانند بدون جلب رضایت قبلى و کتبى هیأت مدیره بورس، با کارگزار یا کارگزاران دیگر در انجام معامله‌ها شریک شوند.

(ب) کارگزارانى که با یکدیگر شریک شوند، در مورد تمام بدهی‌ها و تعهدهاى ناشى از معامله‌هاى بورس که در طول مدت مشارکت انجام دادهاند، مسئولیت تضامنى دارند و مراجعه به یکى از آنان، مانع مراجعه به دیگرى نخواهد بود.

(ج) اگر کارگزارى بخواهد شرکت خود را با کارگزاران دیگر منحل نماید، باید موضوع را کتباً به دبیرکل سازمان اطلاع دهد.

در این صورت، مقررات بند (5) ماده (7) باید رعایت گردد.

(د) هیچ کارگزارى نمیتواند با شخص دیگرى که عضو سازمان نیست، در عملیات کارگزارى بورس مشارکت نماید.

قسمت سوم : هیأت مدیره بورس و دبیرکل سازمان ماده 8.

(1) سازمان توسط هیأت مدیره‌اى مرکب از هفت نفر عضو، که براى مدت سه سال انتخاب مىشوند، اداره میشود.

پنج عضو از اعضاى هیأت مدیره باید از بین کارگزاران حقوقى انتخاب شوند و دست کم چهار عضو از اعضاى اخیر باید از بین کارگزاران بانک‌ها تعیین گردند.

نخستین هیأت مدیره بورس، در مجمع عمومى مؤسس، طبق مقررات این اساس‌نامه، انتخاب میشود.

از آن به بعد، در پایان سال‌هاى اول و دوم، در مجمع عمومى عادى، دو نفر از اعضاى هیأت مدیره بورس، به قید قرعه، از عضویت هیأت مدیره بورس خارج میشوند و دو نفر توسط مجمع عمومى عادى براى مدت سه سال از تاریخ تشکیل همان مجمع، انتخاب مىگردند.

پس از سه سال، مجمع عمومى در مورد مدیرانى که سه سال در سمت هیأت مدیره بورس باقى مانده‌اند، تجدید انتخاب خواهد کرد و در سال‌هاى بعد، به همان ترتیب، ادامه مىیابد.

هر مدیر، تا انتخاب جانشین خود توسط مجمع، همچنان در عضویت هیأت مدیره بورس باقى میماند و انجام وظیفه مىکند.

تبصره: تجدید انتخاب اعضاى هیأت مدیره بورس، بلامانع است.

(2) اعضایى به عضویت هیأت مدیره بورس انتخاب میگردند که داراى سه سال سابقه کارگزارى فعّال بوده و چهارده روز پیش از تشکیل مجمع عمومى عادى، داوطلبى خود را براى مدیریت، کتباً به اطلاع دبیرکل سازمان رسانده، و دو نفر از اعضاى سازمان، موافقت خود را با آن اعلام نموده باشند.

دبیرکل سازمان، صورت اسامى نامزد شدگان را روى لوحه آگهی‌هاى تالار بورس الصاق مینماید.

تشریفات مذکور در مورد انتخاب نخستین اعضاى هیأت مدیره، که توسط مجمع عمومى مؤسسه انتخاب میشوند، رعایت نمیشود.

(3) هیأت مدیره بورس، هر سال، از میان اعضاى خود، یک رئیس و یک نایب رئیس، براى مدت یک سال، انتخاب میکند.

(4) مسئولیت هر یک از اعضاى هیأت مدیره بورس در مقابل سازمان، همان مسئولیتى است که وکیل در مقابل موکل دارد.

ماده 9.

(1) جلسه‌هاى هیأت مدیره بورس، دست کم یک بار در هر ماه، در مرکز سازمان تشکیل مىشود و توسط رئیس، و در غیاب او، به وسیله نایب رئیس، اداره میشود.

هر عضو سازمان میتواند، با اجازه هیأت مدیره بورس، در هر یک از جلسه‌ها یا کمیسیون‌ها بدون داشتن حق رأى حضور یافته، نظرهاى خود را اعلام دارد، مشروط به اینکه قبلاً این تصمیم خود را به اطلاع دبیرکل سازمان رسانیده باشد.

(2) جلسه‌هاى هیأت مدیره بورس، با دعوت رئیس هیأت مدیره بورس، و در غیاب او، به وسیله نایب رئیس یا به تقاضاى دو نفر از اعضاى هیأت مدیره بورس، تشکیل میشود.

خلاصه مذاکره‌هاى هر جلسه را رئیس جلسه خواهد کرد.

(3) هر یک از اعضاى هیأت مدیره بورس، در جلسه‌هاى هیأت، فقط داراى یک رأى است.

در صورت تساوى آرا، رأى طرفى قاطعیت خواهد داشت که رئیس جلسه به آن رأى داده باشد.

(4) حد نصاب لازم براى رسمیت جلسه هیأت مدیره بورس، چهار نفر است و اتخاذ تصمیم با اکثریت آرا معتبر خواهد بود، مگر در مواردى که در این اساس‌نامه، ترتیب دیگرى پیش‌بینى شده باشد.

(5) در صورتى که یکى از مدیران سه دفعه متوالى، بدون عذر موجه، از حضور در جلسه‌هاى هیأت خوددارى نماید یا استعفا دهد یا ورشکست گردد یا محجور اعلام شود یا به هر علتى از عضویت سازمان خارج گردد یا فوت شود، هیأت مدیره بورس میتواند بلاتصدى بودن محل او را اعلام کند و براى اشغال و تصدى سمت او تا تشکیل مجمع عمومى سالانه بعدى، عضو دیگرى را انتخاب نماید.

ماده 10.

(1) هیأت مدیره بورس، یک نفر خارج از اعضاى سازمان بورس را به عنوان دبیرکل سازمان براى مدت دو سال انتخاب مینماید که تصدى امور اجرایى هیأت را به عهده خواهد گرفت و موظف است که نام کارگزاران را در لوحه کارگزاران درج نماید.

تجدید انتخاب دبیرکل سازمان بلامانع است.

در صورت تغییر، دبیرکل قبلى تا انتخاب دبیرکل جدید، وظایف او را انجام مىدهد.

(2) دبیرکل سازمان، تحت نظارت هیأت مدیره بورس انجام وظیفه مینماید و فقط داراى اختیاراتى است که از طرف هیأت مدیره بورس به او تفویض میشود.

(3) دبیرکل سازمان، در دوران تصدى خود، نمىتواند هیچ‌گونه شرکت یا نفعى در معامله‌هاى مربوط به بورس داشته باشد.

همچنین حق ندارد بدون موافقت قبلى هیأت مدیره بورس، که در خلاصه مذاکره‌ها ثبت شده باشد، در هیچ مؤسسه‌اى شغل موظف داشته باشد.

(4) دبیرکل سازمان، بودجه سالانه سازمان را همراه با پیشنهادها و اظهارنظرهاى خود تنظیم مینماید و حداکثر تا پانزدهم اسفند هر سال، براى تصویب، به هیأت مدیره بورس تسلیم مىکند.

(5) در صورت غیبت موقت دبیرکل سازمان، وظایف او را شخص دیگرى که هیأت مدیره بورس تعیین میکند، انجام میدهد.

(6) نحوه امضاى تمام اسناد، اوراق تعهدآور، چک‌ها، حواله‌ها، سفته‌ها و دیگر اوراق بازرگانى را هیأت مدیره تعیین میکند.

ماده 11.

هیأت مدیره بورس میتواند با رعایت قوانین و آییننامه‌ها و اساس‌نامه مربوط به بورس، هرگونه اقدامى را به نام سازمان به عمل آورد و هر نوع عملیات و معامله‌هایى را که مربوط به موضوع سازمان باشد با اختیار تام انجام دهد.

اختیارها و وظایف خاص هیأت مدیره بورس، به قرار زیر است: (1) اداره امور بورس، مراقبت در حسن عمل کارگزاران و کارکنان، اقدام براى نیل به مقاصد و هدف‌هاى بورس، تهیه آیین‌نامه‌هاى داخلى و تسلیم آنها به شوراى بورس براى تصویب.

(2) رسیدگى به درخواست‌هاى متقاضیان کارگزارى و صدور پروانه کارگزارى براى اشخاص واجد شرایط.

(3) دریافت و تسلیم درخواست‌هاى پذیرش اوراق بهادار به هیأت پذیرش اوراق بهادار.

(4) مراقبت در آگهى نمودن اوراق بهادار پذیرفته شده توسط هیأت پذیرش و درج آنها در فهرست رسمى اوراق بهادار.

(5) رسیدگى به اقدامات و عملیات کارگزاران بورس و بازرسى دفاتر و عملیات و معاملات آنها.

(6) رسیدگى به شکایت‌هاى رسیده علیه کارگزاران، و در صورت لزوم، اتخاذ تصمیم‌هاى انضباطى درباره آنان.

(7) اخذ جرایم از اعضاى متخلّف سازمان در موارد تخلف از مقررات داخلى.

(8) اتخاذ تصمیم‌هاى لازم در مورد کسانى که با عملیات خود موجبات خسارت یا اختلال معامله‌هاى بورس را فراهم آورده و برخلاف مقاصد و هدف‌هاى بورس اقدام نمایند.

(9) نمایندگى سازمان در برابر اشخاص ثالث و اداره‌ها و مؤسسه‌هاى دولتى و مؤسسه‌هاى خصوصى و شهرداری‌ها.

(10) نصب و عزل کارکنان سازمان و تعیین مقررات استخدامى و اجراى آن.

(11) تصویب بودجه سالانه سازمان.

(12) افتتاح حساب به نام سازمان نزد بانک‌ها و مؤسسه‌ها.

(13) دریافت مطالبه‌هاى سازمان و پرداخت دیون آن، اعم از اصل و بهره و دیگر متفرعات.

(14) انتخاب نماینده براى حضور در جلسه‌هاى رسمى بورس، طبق ماده (20) قانون بورس.

(15) تعهد، ظهرنویسى، پذیرش، پرداخت یا واخواست اوراق تجارتى مربوط به عملیات جارى سازمان.

(16) خرید و فروش و معاوضه اموال منقول و غیرمنقول سازمان و عقد هر نوع قرارداد بدین منظور.

(17) اجاره نمودن محلى براى سازمان و واگذارى و فسخ اجاره و تقاضاى تعدیل اجاره بها.

(18) به امانت گذاشتن هر نوع اسناد و مدارک و وجوه در صندوق‌هاى مؤسسه‌هاى دولتى یا خصوصى و استرداد آنها.

(19) تحصیل اعتبار از بانک‌ها و شرکت‌ها و مؤسسه‌ها و هر نوع استقراض براى تأمین هزینه‌هاى سازمان با هر گونه شرایطى که مقتضى باشد با کسب اجازه از مجمع عمومى.

(20) اقدام به ایجاد هر نوع ساختمان و تأسیسات مورد نیاز سازمان.

(21) اقامه هرگونه دعوا و دفاع یا انصراف از هرگونه دعوا، اعم از حقوقى و کیفرى، با داشتن اختیارات تام در مورد امور دادرسى، از قبیل پژوهش، فرجام، مصالحه، ادعاى جعل، تعیین جاعل، ارجاع دعاوى به داورى و کارشناسى و تعیین داور و کارشناس، با اختیار صلح یا بدون آن، و به طور کلى، استفاده از تمام حقوق و اجراى تکالیف ناشى از قانون داورى، تعیین وکیل براى دادرسى و مانند آن، با حق توکیل یا توکیل در توکیل ولو کراراً.

تعیین داور و کارشناس، اقرار، خواه در ماهیت دعوا، خواه به امرى که کاملاً قاطع دعوا باشد.

دعوا خسارت یا استرداد دعوا.

جلب شخص ثالث و دفاع از دعواى ثالث.

دعوا متقابل و تهاتر و دفاع از دعاوى مزبور، تأمین مدعى به، توقیف اشخاص و اموال، اعطاى مهلت براى پرداخت مطالبه‌هاى سازمان، درخواست صدور برگ اجرایى و تعقیب عملیات اجرایى در تمام مراجع صالح و اخذ محکومبه.

(22) تعیین استهلاک داراییها.

(23) تنظیم گزارش مالى سازمان، متضمن دارایى منقول و غیرمنقول، و صورت مطالبه‌ها و قرضها و نیز تنظیم ترازنامه و حساب درآمد و هزینه و پیشنهاد هر نوع اندوخته براى تصویب مجمع عمومى سازمان.

(24) پیشنهاد تغییر و اصلاح اساس‌نامه به مجمع عمومى فوق‌العاده براى تسلیم آن به شوراى بورس.

قسمت چهارم : پروانه کارگزارى ماده 12.

(1) مبادرت به عملیات کارگزارى، منوط به صدور پروانه کارگزارى است که پس از انجام تمام مقررات و تشریفات مندرج در این اساس‌نامه، از سوى هیأت مدیره بورس، به نام متقاضى صادر خواهد شد.

(2) هیأت مدیره بورس، در صورتى پروانه کارگزارى صادر خواهد کرد که متقاضى، تضمین مقرر در ماده (13) قانون بورس را نزد بانک مرکزى جمهورى اسلامى ایران سپرده و ورودیه موضوع بند (3) ماده (7) این اساس‌نامه را پرداخت کرده باشد.

(3) در صورتى که عضوى اخراج گردد یا تعهدات خود را نسبت به اعضاى دیگر یا سازمان انجام ندهد، هیأت مدیره مىتواند تضمین مقرر در ماده (13) قانون بورس را مطالبه و ضبط نماید و دستور دهد که این تضمین یا وجوهى که از بابت آنها عاید شده، صرف پرداخت دیون و تعهدات آن عضو به اعضاى دیگر یا به سازمان شود و مازاد آن به خود او تأدیه گردد.

قسمت پنجم : مجامع عمومى ماده 13.

(1) مجمع عمومى عادى سالانه و مجمع عمومى فوق‌العاده، به دعوت رئیس هیأت مدیره بورس، یا در غیبت او، به دعوت نایب رئیس، در محل و تاریخ معین شده از طرف هیأت مدیره بورس تشکیل میگردد.

چهارده روز پیش از تاریخ گشایش این مجامع، دبیرکل سازمان، آگهى آن را با ذکر تاریخ، ساعت، محل و دستور جلسه، روى لوحه آگهی‌هاى تالار بورس، نصب مىنماید.

(2) مجمع عمومى عادى، به طور فوق‌العاده، ممکن است در هر موقع، به دعوت رئیس هیأت مدیره بورس، یا در غیبت او، به دعوت نایب رئیس، یا در صورت تقاضاى کتبى یک سوم اعضاى سازمان و ظرف مدت چهارده روز پس از تسلیم این تقاضا، به دعوت دبیرکل سازمان، تشکیل گردد.

آگهى تشکیل این مجمع که متضمن تاریخ، ساعت، محل و دستورجلسه است، دست کم سه روز تمام پیش از تاریخ تشکیل، توسط دبیرکل سازمان روى لوحه آگهی‌هاى تالار بورس نصب مىشود.

همچنین دبیرکل سازمان باید دست کم دو روز پیش از تشکیل جلسه، آگهى مشابهى براى هر یک از اعضا، به نشانى آنان، که در دفتر ثبت شده است، ارسال دارد.

(3) در مجمع عمومى، اخذ رأى در مورد هر پیشنهاد، به طور مخفى یا علنى، به تشخیص رئیس مجمع، انجام مىگیرد.

خلاصه مذاکره‌ها و نتیجه تصمیم‌هاى مجمع عمومى در دفتر خلاصه مذاکره‌ها ثبت مىشود و پس از امضاى رئیس مجمع، سندیت خواهد داشت.

(4) براى شرکت در مجامع عمومى، از همه اعضا دعوت به عمل می آید، به استثناى اعضاى زیر که حق شرکت در مجامع عمومى را ندارند: (الف) عضو معلق (ب) عضو غیرفعال که میزان سهم مشارکت او در فعالیت‌هاى بورس در سال ماقبل تشکیل مجمع عمومى، کمتر از درصد حجم کل معامله‌هاى بورس بوده است.

(5) اعضاى سازمان مىتوانند شخصاً یا به وسیله نماینده خود، که باید از بین اعضاى سازمان انتخاب نمایند، در مجمع عمومى شرکت کنند و رأى بدهند.

هیچ یک از اعضاى سازمان نمیتواند بیش از یک نمایندگى را قبول نماید.

احراز نمایندگى به وسیله وکالتنامه مسلم میگردد.

(6) جلسه‌هاى مجامع عمومى عادى، وقتى رسمیت خواهد داشت که دست کم نصف به علاوه یک اعضا، اصالتاً یا وکالتاً، حضور داشته باشند.

اگر در دفعه اول، این حدنصاب حاصل نشد، مجمع عمومى جدیدى با همان تشریفات، ظرف حداکثر چهارده روز دعوت میگردد.

تصمیم‌هاى این مجمع، قطعى است، ولو اینکه حدنصاب فوق حاصل نشود.

تصمیم‌هاى مجامع عمومى عادى با اکثریت آراى حاضران در جلسه رسمى، معتبر است.

در صورت تساوى آرا، رأى طرفى قطعیت دارد که رئیس مجمع به آن طرف رأى داده باشد.

(7) ریاست جلسه‌هاى مجمع عمومى عادى و مجمع عمومى فوقالعاده، با رئیس هیأت مدیره بورس، و در غیاب او، با نایب رئیس هیأت خواهد بود.

(8) اختیارهاى مجمع عمومى عادى، بدین قرار است: (الف) استماع گزارش هیأت مدیره، راجع به امور سازمان و گزارش حسابرس راجع به وضع مالى سازمان و ترازنامه و اتخاذ تصمیم نسبت به تصویب یا رد آن.

تصویب یا رد ترازنامه و حساب‌ها باید پس از استماع گزارش حسابرس به عمل آید، در غیر این صورت، باطل و از درجه اعتبار ساقط است.

(ب) انتخاب، عزل یا تجدید اعضاى هیأت مدیره بورس و حسابرس.

(ج) تعیین پاداش اعضاى هیأت مدیره بورس و حقوق حسابرس.

(د) اعطاى اختیارهاى لازم به هیأت مدیره بورس براى مواردى که اختیارهاى آن هیأت کافى نیست.

(هـ) اخذ تصمیم راجع به هر پیشنهادى که جزو دستور جلسه بوده و در صلاحیت مجمع عمومى فوق‌العاده نباشد.

(9) جلسه‌هاى مجمع عمومى فوق‌العاده، با حضور دست کم سه چهارم اعضاء، اصالتاً یا وکالتاً، رسمیت دارد.

اگر این حدنصاب حاصل نشد، ممکن است مجمع عمومى جدیدى با همان تشریفات، ظرف حداکثر چهارده روز دعوت شود، مشروط بر اینکه دست کم یک هفته پیش از تاریخ تشکیل مجمع جدید، دستور جلسه قبل را دبیرکل سازمان در تالار بورس، نصب کند.

تصمیم‌هاى مجمع عمومى جدید، در صورتى رسمیت دارد که دست کم نصف اعضا، اصالتاً یا وکالتاً، در آن حضور داشته باشند.

اگر این حدنصاب حاصل نشد، ممکن است با رعایت تشریفات فوق، مجمع دیگرى دعوت نمود.

مجمع اخیر، با حضور دست کم یک سوم اعضاى سازمان، اصالتاً یا وکالتاً، حق اخذ تصمیم دارد.

در هر یک از این مجامع، در صورتى تصمیمها معتبر و قابل اجراست که به تصویب دست کم دو سوم آراى حاضران رسیده باشد.

قسمت ششم : حق عضویت ماده 14.

(1) میزان حق عضویت اعضا، توسط هیأت مدیره بورس تعیین مىشود.

(2) به عضوى که از پرداخت حق عضویت در موعد مقرر خوددارى کند، یک ماه مهلت داده میشود.

اگر ظرف مدت مزبور، حق عضویت خود را نپردازد، نام او در لوحه آگهیهاى تالار بورس اعلام خواهد شد و هیأت مدیره بورس مجاز است که هر نوع تصمیمى را که مقتضى بداند، حتى تعلیق یا اخراج، در مورد او اتخاذ نماید.

قسمت هفتم : هیأت نظارت ماده 15.

(1) هیأت نظارت، به منظور رسیدگى مستمر بر فعالیت مجموعه سازمان کارگزاران، به نحوى که فعالیت آن با وظایف جارى هیأت مدیره سازمان کارگزاران تداخل نداشته باشد، تشکیل مىشود.

(2) وظایف هیأت نظارت، به صورت یک قسمت جداگانه در اساسنامه سازمان کارگزاران منظور میشود.

(3) هیأت نظارت، بر عملکرد مجموعه سازمان کارگزاران نظارت دارد و در قبال شوراى بورس، مسئول است.

(4) شوراى بورس، اعضاى هیأت نظارت را تعیین مینماید.* * مصوبه مورخ 29/11/1375 شوراى بورس قسمت هشتم : امور مالى و محاسباتى ماده 16.

(1) هیأت مدیره بورس باید در پایان هر سال مالى، صورت حساب جامعى که متضمن تمام دارایی‌هاى منقول و غیرمنقول و همچنین صورت تمام مطالبه‌ها و بدهی‌هاى سازمان باشد، تهیه نماید.

این صورتحساب را همراه با ترازنامه و حساب درآمد و هزینه سازمان، باید دست کم چهل روز پیش از انعقاد مجمع عمومى عادى، به حسابرس بدهند تا پس از رسیدگى، همراه با گزارش حسابرس، به مجمع عمومى تقدیم گردد.

(2) هر یک از اعضا، از چهارده روز پیش از برگزارى مجمع عمومى عادى سالانه، میتواند در مرکز اصلى سازمان به صورتحسابها مراجعه کند و از ترازنامه، که متضمن خلاصه صورتحساب سازمان است، و همچنین از گزارش حسابرس، رونوشت بردارد.

(3) تصویب ترازنامه از سوى مجمع عمومى، براى هیأت مدیره بورس، به منزله مفاصا حساب است.

قسمت نهم : انحلال سازمان ماده 17.

در صورت انحلال سازمان، مازاد دارایی‌ها، پس از تسویه کامل بدهی‌ها، به دولت تعلق میگیرد.

قسمت دهم : تغییر مواد اساس‌نامه ماده 18.

تغییر در مواد این اساس‌نامه، با تصویب شوراى بورس، مجاز خواهد بود.

تبصره: اگر مجمع عمومى فوق‌العاده، تغییر در مواد این اساس‌نامه را لازم بداند، براى تصویب، به شوراى بورس پیشنهاد میکند.

نمونه اساسنامه شرکت های کار گذاری: قسمت اول: کلیات ماده 1.

نام و نوع شرکت شرکت کارگزارى ...........................................

(سهامى خاص).

موضوع شرکت موضوع فعالیت شرکت، عبارت است از : (1- الف) سرمایه‌گذارى و خدمات کارگزارى (1) خرید و فروش اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، به نمایندگى از طرف اشخاص یا به حساب خود.

(2) پذیره‌نویسى اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس.

(3) اداره امور سرمایه‌گذاریها، به نمایندگى از طرف اشخاص.

(2- ب) خدمات مالى (1) ارائه کمک و راهنمایى به شرکت‌ها به منظور نحوه عرضه سهام آنها براى فروش در بورس اوراق بهادار.

(2) راهنمایى شرکت‌ها در مورد طرق افزایش سرمایه و نحوه عرضه سهام و دیگر اوراق بهادار براى فروش در بورس اوراق بهادار.

(3) انجام بررسی‌هاى مالى، اقتصادى، سرمایه‌گذارى، ارائه خدمات و نظر مشورتى به سرمایه‌گذاران.

(3- ج) امور مالى اخذ تسهیلات اعتبارى از بانک‌ها و اشخاص .

مدت شرکت شرکت به مدت نامحدود تشکیل میگردد .

مرکز اصلى شرکت مرکز اصلى شرکت در تهران است و شرکت میتواند در دیگر نقاط داخل یا خارج از کشور، شعبه یا نمایندگى تأسیس نماید .

ماده 5.

سرمایه شرکت سرمایه شرکت ................

میلیون ریال است که .....................

مبلغ اسمى آن پرداخت شده است و به ................سهم یکهزار ریالى با نام تقسیم شده است.

نحوه انتقال سهام انتقال سهام فقط با موافقت کتبى تمام سهامداران انجام پذیر است .

ماده 7.

انتقال سهام انتقال سهام باید طبق قانون، در دفتر ثبت سهام شرکت، به ثبت برسد .

ارکان شرکت: ماده 8.

ارکان شرکت، عبارتند از: (4- الف) مجامع عمومى (5- ب) هیأت مدیره (6- ج) بازرسان بخش اول : مجامع عمومى ماده 9.

مجامع عمومى با حضور دارندگان سهام شرکت یا نمایندگان آنها تشکیل میگردد و شامل مجمع عمومى عادى و مجمع عمومى فوق‌العاده است.

مجمع عمومى عادى، حداکثر تا پایان دیماه هر سال، براى رسیدگى به ترازنامه و حساب سود و زیان سال مالى قبل، صورت دارایى، مطالبات، دیون، صورتحساب دوره عملکرد رسیدگى به گزارش‌هاى هیأت مدیره و بازرسان و دیگر امور مربوط به حسابهاى مالى تشکیل میگردد.

هیأت مدیره موظف است در مهلت مقرر، مجمع عمومى سالانه را براى تصویب عملیات سال مالى قبل و تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان دعوت نماید.

در صورتى که هیأت مدیره در موعد مقرر مجمع عمومى عادى را دعوت نکند، بازرسان شرکت مکلفند رأساً اقدام به دعوت مجمع عمومى نمایند.

تبصره : هیأت مدیره و بازرسان شرکت، همچنین سهامدارانى که دست کم یک پنجم سهام شرکت را داشته باشند، میتوانند در موارد لزوم، مجمع عمومى عادى را به طور فوق‌العاده براى تشکیل جلسه دعوت نمایند.

ماده 12.

مجمع عمومى عادى، با حضور صاحبان اکثریت سهام، رسمیت مییابد.

اگر در نخستین دعوت، این حد نصاب حاصل نشد، مجمع براى بار دوم دعوت میشود که با حضور هر تعداد از صاحبان سهام رسمیت مییابد، به شرط آنکه در دعوت دوم نتیجه دعوت اول نوشته شود.

ماده 13.

تصمیمات مجمع عمومى عادى با اکثریت نصف به علاوه یک آراى حاضر در جلسه، معتبر است، مگر در مورد انتخاب مدیران و بازرسان که اکثریت نسبى کافى است.

ماده 14.

جلسات مجامع عمومى را هیأت رئیسه‌اى مرکب از یک رئیس و یک نایب رئیس و یک منشى و دو ناظر منتخب اکثریت نسبى آراى حاضر در جلسه، اداره میکند.

ماده 15.

اختیارات مجمع عمومى عادى رسیدگى و اتخاذ تصمیم در مورد تمام امور شرکت، بجز امورى که در صلاحیت مراجع دیگر است، در صلاحیت مجمع عمومى عادى است، مهمترین آنها، به شرح زیر است : (7- الف) تعیین خط مشى شرکت.

(8- ب) تصویب بودجه سالانه شرکت.

(9- ج) انتخاب یا عزل اعضاى هیأت مدیره و بازرسان شرکت و تعیین حقوق و مزایا یا حق‌الزحمه آنها.

(10- د) رسیدگى و تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت و عملکرد سال قبل، پس از استماع گزارش مدیران و بازرسان.

(11- هـ) تقسیم سود و اندوخته‌ها بین صاحبان سهام.

(12- و) رسیدگى به صورتهاى دارایى، مطالبات و دیون شرکت.

(13- ز) تعیین روزنامه کثیرالانتشارى که آگهیهاى شرکت در آن منتشر میگردد.

(14- ح) اتخاذ تصمیم در مورد ایجاد شعبه یا نمایندگى در خارج از کشور.

(15- هـ) تصویب میزان پاداش اعضاى هیأت مدیره و کارکنان شرکت.

ماده 16.

مجمع عمومى فوق‌العاده، با حضور دارندگان بیش از نصف سهام شرکت یا نمایندگان آنها رسمیت مییابد، اگر در نخستین جلسه، این حد نصاب حاصل نشد، مجمع براى بار دوم دعوت و با حضور دارندگان بیش از یک سوم سهام شرکت رسمیت مییابد، مشروط به آنکه در دعوت دوم، نتیجه دعوت اول نوشته شود.

ماده 17.

تصمیمات مجمع عمومى فوق‌العاده با اکثریت دو سوم آراى حاضر در جلسه معتبر است.

ماده 18.

اختیارات مجمع عمومى فوق‌العاده، به شرح زیر است: (16- الف) اصلاح یا تغییر مواد اساس‌نامه.

(17- ب) کاهش یا افزایش سرمایه.

(18- ج) انحلال شرکت.

ماده 19.

دعوت صاحبان سهام براى تشکیل مجامع عمومى از طریق انتشار آگهى در روزنامه کثیرالانتشارى که آگهی‌هاى شرکت در آن درج میگردد، به عمل میآید.

و تاریخ انتشار آگهى تا تشکیل مجمع نباید کمتر از ده روز یا بیشتر از چهل روز فاصله داشته باشد.

ماده 20.

در آگهى دعوت باید دستور جلسه و تاریخ و محل تشکیل مجمع با قید ساعت و نشانى کامل درج گردد.

ماده 21.

از مذاکرات و تصمیمات مجامع عمومى، صورتجلسه‌اى تنظیم و به امضاى هیأت رئیسه میرسد.

یک نسخه از آن نیز در مرکز شرکت نگهدارى مىشود.

بخش دوم : هیأت مدیره ماده 22.

اداره امور شرکت به عهده هیأت مدیره‌اى مرکب از پنج عضو است که مجمع عمومى براى مدت دو سال انتخاب میکند، و در صورت انقضاى مدت، تا انتخاب مدیران جدید به کار ادامه خواهند داد و تجدید انتخاب و بر کنارى آنها بلامانع است.

ماده 23.

هیأت مدیره، در نخستین جلسه خود، از بین اعضا، یک رئیس و یک نایب رئیس انتخاب مینماید و عزل و تجدید انتخاب آنان بلامانع است.

ماده 24.

هیأت مدیره، از بین خود یا دیگر اشخاص حقیقى، یک نفر را به عنوان مدیرعامل انتخاب میکند و حدود اختیارات و مدت تصدى و حق‌الزحمه او را تعیین مینماید.

ماده 25.

تجدید انتخاب و نیز عزل مدیر عامل، به وسیله هیأت مدیره، بلامانع است.