ضرب و جرح
ضرب : به صدمات و آسیب های حاصل از برخورد عوامل خارجی به بدن که بدون از هم گسیختگی ظاهری نسجی و جاری شدن خون با شد ضرب گفته می شود. مانند : کبودی و تورم
جرح : به صدمات حاصل از برخورد عوامل خارجی به بدن که با ازهم گسیختگی بافتهای بدن و اغلب با خونریزی همراه باشد گفته می شود . مانند : خراشیدگی و پارگی . خونریزی می تواند داخلی یا خارجی باشد پس صدمات جرحی به از هم گسیختن بافتهای داخلی بدن هم گفته می شود .
ضرب وجرح می تواند بدنبال انواع تروماها ایجاد شود . تروماها شامل:
تروما های جنائی
تروما های اتفاقی
تروماهای ناشی ازکار
تروماهای ناشی ازتصادف
تقسیم بندی ضرب و جرح:
۱- بر اساس عوامل ایجاد کننده
۲- بر اساس نوع آسیب های ایجاد شده
بر اساس نوع آسیب ایجاد شده ضرب تقسیم می شود به :
۱- قرمزی
۲- سبز شدگی (کبودی)
۳- سیاه شدگی (هماتوم)
بر اساس نوع آسیب ایجاد شده جرح تقسیم می شود به :
خراشیدگی (ساییدگی)
پارگی یا بریدگی پوست
پارگی یا بریدگی عضله (بطور کامل و ناقص)
پارگی پرده مغزی و آسیب مغز
جراحاتی که به حفرات بدن نفوذ کند
معاینه
قربانی حادثه - چه زنده چه فوت شده باید به دقت معاینه شود . در ابتدا مشخصات کلی از خصوصیات ظاهری مصدوم شامل قد و وزن و ... باید ثبت گردد . گزارش پزشکی قانونی نه تنها باید شامل لیست تمام زخمهای یافت شده و آثار ضرب بر روی بدن وی باشد بلکه وضعیت زخم ، محل دقیق آن ، جهت و طول و عرض و عمق هر زخم باید به دقت توصیف شود و اگر امکان داشته باشد از جراحات عکس رنگی تهیه شود . لبه ها و کف زخم نیز باید بخوبی بررسی گردد و در بسیاری موارد توسط آزمایشات بافت شناسی مطالعات تکمیلی انجام شود زیرا می تواند راهنمای خوبی در شناسایی زخم های قبل یا بعد از مرگ باشد و اگر زخم مربوط به قبل از مرگ بود فاصله زمانی تقریبی آن را تا مرگ باید مشخص شود. مشخصه دیگری که باید به دقت بررسی گردد sharpness و وضعیت عروق محل جرح می باشد که به تشخیص اینکه آیا زخم بریدگی یا پارگی یا له شدگی است کمک میکند همچنین تا حدودی کمک به تشخیص آلت ایجاد کننده جراحت می کند. با بررسی دقیق حراحت حتی می توان به ورودی و خروجی بودن سوراخ ناشی از شلیک گلوله نیز پی برد .
درمواردی که فرد فوت شده باشد ، دوباره سازی حادثه از اهمیت کمتری برخوردار است ولی با این حال این مسئله با یک معاینه دقیق از زخم و بررسی هیستولوژیک آن امکان پذیر است . با یک معاینه دقیق می توان تفاوت زخم های حیاتی و غیر حیاتی را دید و گزارش صحیحی نمود . مثلا در مورد جسدی که قبلا کشته شده و روی ریل قطار گذاشته می شود تا خودکشی به نظر برسد.
در مورد عمق جراحات نافذه به حفرات بدن ؛ به دلیل ارتجاعی بودن پوست و بافت نرم و در موارد آسیب احشا به دلیل حرکت احشاء (و بخصوص ریه) عمق زخم ممکنست از طول آلت جرح بلند تر باشد .پس با توجه به عمق زخم در مورد طول آلت جرح نمی توان اظهار نظر دقیقی نمود.(عکس۸)
در مواردی که آثار جرح های متعدد روی بدن وجود دارد ، بخصوص درمواردی که جرحها کشنده باشند ، تشخیص اینکه کدام جرح اول و کدامیک بعد وارد شده حانز اهمیت است بخصوص با این فرض که ممکنست دو یا چند نفر در ایجاد این جرح ها دخالت داشته باشند .
مکانیسم ایجاد ضرب و جرح :
بافتهای بدن بدلیل حالت نرم و ارتجاعی که دارند در مقابل نیرویی که به آنها وارد می شود تغییر شکل داده و جابجا می شوند. چون ارگان های مختلف شکل و قوام متفاوت دارند بدنبال یک ضربه واحد ، یکسان تحت فشار قرار نگرفته و در نتیجه دچار آسیب های متفاوت می شوند. عوامل موثر به شرح زیر می باشند:
نیروی وارده به بدن
نوع بافت یا قسمتی از بدن که تحت تاثیر قرار می گیرد
آلت ایجاد کننده جرح و یا عامل وارد کننده ضربه
وضعیت بدن درلحظه برخورد
۱- نیروی وارده به بدن:
سرعت و وزن جسم در میزان نیروی وارد شده به بدن نقش دارند. سرعت اهمیت بیشتری از جرم دارد . مثل گلوله که علیرغم جرم کم آسیب های مهلکی می زند .E=MV2
۲- بافت مورد تاثیر :
پوست بدلیل اتصال محکم لایه های آن اغلب مقاومت زیاد دارد و اغلب درموارد ضربات blunt بافت های زیر آن آسیب می بیند و نسج پوست ظاهراً سالم می ماند. مثلا وقتی که استخوان می شکند اغلب پوست سالم می ماند.
نسج زیر جلد مانند کیسه هوا در تصادفات رانندگی عمل کرده و ضربه گیر است ولی گاهی در اثر اصابت ضربات blunt له شده و یا در اثر شکستگی استخوان از داخل پاره می شود .
عضله به دلیل الیاف محکم و الاسیسته بالای آن ، معمولا آسیب نمی بیند مگر سر شکسته استخوان در ضربه داخل عضله فرو رود .
استخوان به دلیل الاسیسته بالا به دنبال ضربه در اطفال فقط مو بر می دارد ولی در سنین بالاتر شکستگی ایجاد می شود که بستگی به نیروی مارپیچی یا عرضی خواهد داشت. شکستگی استخوان حاصل اعمال نیروی مستقیم به خود استخوان یا به محل دیگر و انتقال نیرو به استخوان می باشد.
مفاصل : ضربات با آسیب به رباطهای مفاصل اطراف و پارگی کامل یا ناقص آنها سبب دررفتگی یا پیچ خوردگی و unstability می شوند .
امعاء واحشاء : اگر عضوی حاوی مایع باشد(مانند عروق) بدنبال ضربه جابجا می شود ولی تراکم نمی یابد . اگر ارگان محتوی گاز باشد (مثل ریه) ضربه ممکن است با جابجایی شدید هوا باعث پارگی نسجی شود .