دانلود مقاله اقتصاد منطقه آزاد قشم

Word 41 KB 3281 6
مشخص نشده مشخص نشده اقتصاد - حسابداری - مدیریت
قیمت قدیم:۱۲,۰۰۰ تومان
قیمت: ۷,۶۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • در راهکارهاى اجرایى برنامه سوم توسعه و در بخش تعیین کاربردی‎هاى مناطق آزاد نقشى ویژه از دیدگاه تولید، توسعه صنعتى و پردازش صادرات به منطقه آزاد قشم داده شده است.

    امید آن است که در اجراى برنامه سوم در سال‎هاى آینده و همچنین در تهیه و تدوین برنامه‎ چهارم توسعه، مناطق آزاد (و به ویژه منطقه آزاد قشم) به منزله یک ابزار کارآمد در سیاست‎هاى توسعه صنعتى کشور، اولاً بتواند جایگاه طبیعى و مناسب خود را براى انجام مأموریت تعیین شده بازیابد و ثانیاً مسائل و مباحث مرتبط با توسعه، سیاستگذارى و نهادسازى براى این مناطق در متن نظام تصمیم‎گیرى و اجرایى کشور به گونه‎اى هدفمند و فعال وارد گردد و گنجانیده شود.

    در نظام برنامه‎ریزى چهارم توسعه، به نظر می‎رسد که نخستین گام براى تحقق این اهداف آن است که نمایندگان مناطق آزاد و از جمله نماینده منطقه آزاد قشم در شوراها و کمیته‎هاى تخصصى عضویت یابند و در فرآیند تنظیم برنامه مشارکت نمایند.

    تردیدى نیست که تهیه و تدوین برنامه‎چهارم با توجه به ضرورت‎ها و الزامات ناشى از آرمان‎هاى قانون اساسى، تحولات بین‎المللى، فضاى نوین اقتصادى جهانى و نیازهاى توسعه اقتصادى اجتماعى کشور در مرحله کنونى ازجمله رشد سرمایه‎گذارى، تولید و اشتغال و در بلند مدت برپایى اقتصادى توانمند، پویا و بالنده با هدف تحقق صادرات انبوه به جاى صدور مواد و کالاهاى نخستین به ویژه‎ نفت خام مستلزم داشتن رویکردى منطقى نسبت به تحولات پیش رو و ترسیم چشم‎انداز از آینده در افق بلند مدت (Vision) است.

    در ترسیم چنین آینده‎نگرى به طور منطقى توجه به چند نکته زیر حائز اهمیت است: 1 ویژگی‎هاى ممتاز جغرافیاى اقتصادى ایران و قرار گرفتن آن در مرکز ذخایر نفت و گاز جهان (بیش از 70 درصد) و دسترسى به بازارهاى منطقه‎اى (در حدود 300 میلیون نفر در شرایط کنونى و در افق بلند مدت بیش از نیم میلیارد جمعیت) توأم با اهمیتى که «مکان و موقعیت مکانى» Location در محاسبات بنگاه‎هاى بزرگ صنعتى تجارى جهان براى یافتن محل مناسب جهت سرمایه‎گذارى، تولید صنعتى و تجارت پیدا کرده است و نیز مزیت‎هاى مناطق ساحلى در زمینه‎ حمل و نقل مستقیم و غیر مستقیم کالا باید در ملاحظات لحاظ قرار گرفتن در مسیر کشتی‎رانى بین‎المللى و با دارا بودن سواحل عمیق و امکانات بالقوه براى تبدیل شدن به یک مرکز تولید و تجارت منطقه‎اى از این دیدگاه واجد امتیازات و برتری‎هاى ویژه‎اى است که باید در چشم‎انداز و استرتژى توسعه صنعتى کشور مدنظر قرار گیرد.

    2 اگر چه در تحولاتى اقتصاد بین‎المللى،‌دگرگونى در فن‎آورى، کاهش هزینه حمل و نقل، سرعت ارتباطات و جریان اطلاعات منجر به کاسته شدن اثر فواصل مکانى شده است، با این حال در تعاملات اقتصادى مناطق جهان از جمله روانه‎هاى مربوط به تجارت، سرمایه‎گذارى مستقیم خارجى، سرمایه‎گذاری‎هاى مالى و جریان تکنولوژى هنوز فاصله‎ها و موقعیت‎ مکانى نقش پراهمیتى دارند و از همین روى نزدیکى قشم به بازار بزرگ کشور و ممالک همجوار به عنوان حلقه اتصال در شکل‎گیرى شبکه تولیدى تجارى ایران با جهان خارج می‎تواند برترى استراتژیک ممتازى براى کشور به شمار آید.

    کافى است توجه شود که اکنون بیش از 90 درصد تجارت جهانى یعنى بیش از5 میلیارد تن کالا فقط ازطریق دریاهاى آزاد مورد مبادله قرار می‎گیرد و حمل و نقل کانتیزى سهم فزآینده‎اى از این مبادلات را در اختیار گرفته و در آینده نیز خواهد گرفت.

    بنابراین در صورت اتصال زمینى جزیره قشم ازطریق جاده و راه‎آهن با سرزمین اصلى و با وجود سواحل عمیق آن و با ساختن اسکله‎ها وتسهیلات بندرى براى پذیرش کشی‎هاى بزرگ اقیانوس‎پیما می‎توان سهم قابل توجهى از مبادلات منطقه‎اى کالا را از طریق ترانزیت و صادرات مجدّد در اختیار گرفت.

    3 جزیره قشم در خلیج‎فارس، مرز امنیتى مهم جنوبى کشور به شمار می‎رود و بنابراین توسعه و تقویت زیر ساخت‎ها وبهبود شرایط زیست‎ و اسکان ساکنان آن که اکنون به بیش از 90 هزار نفر رسیده است از الزامات محرومیت‎‎زدایى و استقرار شرایط با ثبات در این مرز امنیتى محسوب می‎شود.

    طبیعى است که ارتقاء سطح زندگى مردم جزیره و تأمین عدالت اجتماعى در جنوب کشور تنها ازطریق رشد اقتصادى منطقه با اتکاء به مزیت‎هاى نسبى آن امکانپذیر بوده و نمی‎تواند از طریق مکانیسم‎هاى رایج فقرزدایى و کمک‎هاى موضعى و مقطعى و موردى به گونه‎اى پایدار حل و فصل گردد.

    استراتژى تبدیل زمینى سوخته به سرزمینى آباد باید براساس مفاهیم جدید تولید و تجارت و گسترش پایه‎هاى درآمدى و بهره‎گیریاز امتیازات قانونى و نهادى منطقه آزاد شکل گیرد و طبعاً در فرآیند اصلاحات اقتصادى در سرزمین اصلى و در جریان‎گذار از یک اقتصاد بسته به یک اقتصاد باز و رقابتى، منطقه آزاد قشم می‎تواند به یک سکوى جهش در حوزه‎هاى گسترش و تعمیق توسعه صنعتى تجارى کشور در تعامل با خارج تبدیل شود.

    4 در چشم‎انداز آینده ایران بدون تردید، توسعه بخش خصوصى، تحول‎ فن‎آورى به ویژه در حوزه‎هاى اطلاعات و ارتباطات و توسعه منابى انسانى و تربیت‎ نیروهاى متخصص با توانایی‎ها و مهارت‎هاى لازم در مقیاس بین‎المللى از نیازها و ضرورت‎هاى انکارناپذیر محسوب می‎شود.

    جزیره قشم و منطقه آزاد به منزله طرح نمونه (Pilot) می‎تواند به لحاظ آزادى رژیم‎هاى تجارى مالى و سرمایه‎گذارى پیشگام انجام چنین تحولاتى در کشور باشد و مفاهیم یاد شده در مأموریت رسمى آن گنجانیده شود.

    در حال حاضر، منطقه آزاد قشم به عنوان پایلوت ساماندهى روابط اقتصادى، تجارى و فرهنگى کشور در حوزه خلیج‎فارس برگزیده شده است.

    (اطلاعات مربوط در بخشى جداگانه ازپورتال توضیح داده شده است).

    5 ایران در سال‎هاى آینده ضرورتاً عضوى از سازمان تجارت جهانى خواهد شد.

    اهمیت این مطلب از آن باب است که در شرایط کنونى بیش از 90 درصد ارزش مبادلات کالا و خدمات جهان (افزون بر 14 هزار میلیارد دلار) در بین اعضاى این سازمان با حضور 146 کشور انجام می‎پذیرد و ایران در سال‎هاى آینده نمی‎تواند از ورود به چنین باشگاهى صرفنظر نماید و ناگزیر باید مراحل الحاق به چنین سازمانى را از دیدگاه‎ اصلاحات نهادى و سیاسى بپذیرد و بدان عمل نماید.

    نخستین گام براى پیوستن به سازمان تجارت جهانى براى کشورى چون ایران که بخش اعظم فعالیت‎هاى اقتصادى آن با نهاد دولت و تصدی‎گری‎هاى آن پیوند خورده است اصلاح نهادهاى عمومى، کوچک کردن دولت و کارآمد کردن آن، ازطریق توسعه بخش خصوصى و آزادسازى در وجوه مختلف اقتصادى امکان‎پذیر است.

    تمرین چنین وضعیتى در حوزه‎هاى کوچکتر نظیر بهره‎گیرى از چارچوب نهادى مناطق آزاد کشور و از جمله قشم را می‎توان به منزله تمهید مقدمه‎اى براى ورود در این فرآیند تلقى کرد 5ـ ایران در سال‎هاى آینده ضرورتاً عضوى از سازمان تجارت جهانى خواهد شد.

    تمرین چنین وضعیتى در حوزه‎هاى کوچکتر نظیر بهره‎گیرى از چارچوب نهادى مناطق آزاد کشور و از جمله قشم را می‎توان به منزله تمهید مقدمه‎اى براى ورود در این فرآیند تلقى کرد.

    6ـ در چشم‎انداز اقتصادى ایران باید صادرات کالایى در سال هدف افزایش یابد.

    سکوهاى صادراتى به طور عام و مناطق پردازش صادرات به طور خاص همواره نقش عمده‎اى را در توسعه صادرات صنعتى کشورهاى موفق عهده‎دار بودند.

    در کشورهاى تایوان و کره تقریباً مجموع صادرات صنعتى یا در مناطق پردازش صادرات و حوزه‎هاى حراست شده گمرکى تولید می‎شده و یا به هر حال از تسهیلات مربوط به معافیت و استرداد حقوق گمرکى برخوردار بوده‎اند.

    بخش اعظم صادرات صنعتى کشور چین در مناطق ویژه اقتصادى تولید می‎شود.

    در مالزى در اواخر دهه 1970 حدود 75 درصد و اکنون حدود 55 درصد صادرات صنعتى در مناطق پردازش صادرات این کشور تولید می‎شده و می‎شود و مابقى صادرات صنعتى از تسهیلات صادراتى استفاده می‎کند.

    سهم مناطق پردازش صادرات در مکزیک در زمینه‎ صادرات صنعتى حدود 50 درصد است.

    در جمهورى دومینیکن 80 درصد مجموع صادرات کالایى و 100 درصد صادرات صنعتى در مناطق پردازش صادرات این کشور تولید می‎شود.

    قدرمسلم آن است که شکل‎گیرى مناطق آزاد و سایر سکوهاى صادراتى فقط نتیجه کارکرد بازار و مکانیزم بازار نبوده و ایجاد آن همواره با دخالت دولت و به منزله بخشى ازسیاست‎هاى صنعتى انجام پذیرفته است و انگیزه ایجاد مناطق و سایر سکوهاى صادراتى عموماً براى رهایى از مقررات و موانعى بوده است که محیط سیاستى سرزمین اصلى و حفاظها و حصارهاى حمایتى صنعتى براى توسعه صادرات ایجاد می‎کرده است.

    اقتصاد ایران اکنون در وضعیتی‎ است که ضرورتاً تمایل به اصلاحات و گرایش‎هاى سیاستى در جهت آزاد‎سازى، جلب سرمایه‎هاى خارجى، گسترش سرمایه‎گذاری‎هاى داخلى، توسعه و تعمیق فرآیند صنعتى شدن، رشد مبادلات تجارى با خارج‎ در چهارچوب نهادسازی‎ها و تغییرات ساختارى پیش‎بینى شده در برنامه‎ سوم عمرانى کشور در آن قوت گرفته است.

    این فرآیند، ناگزیر به زمان نسبتاً طولانى براى رفع تنگناها، مشکلات و اعواجاج‎هاى موجود اقتصادى، مدیریت تعارضات اجتماعى و شکل‎گیرى تدریجى اقتصادى باز، پویا و رقابتى نیازمند است.

    در این دوره‎گذار و در جریان اصلاحات تدریجى و مرحله‎اى اقتصاد کشور، تبعاً مناطق آزاد می‎توانند وباید نقش ویژه‎اى را از لحاظ دسترسى به فن‎آورى، سرمایه و بازارهاى بین‎المللى و ایجاد مناسبات آزاد با اقتصاد جهانى و سپس تسهیل پیوند مجموعه اقتصاد کشور با فرآیند درهم‎آمیزی‎هاى بین‎المللى عهده‎دار گردند.

    منطقه آزاد قشم براساس برتری‎هاى آن از لحاظ موقعیت جغرافیایى، فراهم بودن منابع گاز، سواحل عمیق و مجموعه ملاحظات دیگرى که به انتخاب کاربردى تولید ـ صنعتى براى آن منتهى شده است، ناگزیر باید در استرتژى و فرآیند توسعه صنعتى و همچنین درهم‎آمیزى اقتصادى کشور با اقتصاد جهانى به خصوص در دوره‎گذار از جایگاه ویژه‎اى برخوردار گردد.

    7ـ باید توجه داشت که در فرآیند جهانى شدن اقتصاد، گسترش تجارت در ابعاد وسیع‎ یکى از ویژگی‎هاى مهم دهه‎هاى آینده خواهد بود.

    نسبت تجارت جهانى به تولید ناخالص داخلى که در سال 1950 معادل هفت یا هشت درصد بوده و در شرایط کنونى به 22 تا 23 درصد رسیده است.

    بنابرپیش‎بینى رئیس سابق سازمان تجارت جهانى در دو دهه آینده به حدود 50 درصد خواهد رسید.

    این مطلب بدان معنا است که ارزش صادرات کالایى جهان در بیست سال بعد به حدود 30 هزار میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.

    اگر با توجه به موقعیت ممتاز جغرافیا‎یى ایران و اهمیت آن به منزله گذرگاه اصلى کریدور شمال ـ جنوب چنین فرض شود که تنها ده درصد از این مبادلات تجارى ازمسیر ایران بگذرد.

    به طور بالقوه ایران در این افق زمانى باید بتواند زمینه‎هاى لازم براى ایجاد پایگاه‎هاى تجارى و ترانزیت‎ منطقه‎اى و بین‎المللى را در حد 3 هزار میلیارد دلار در سال هدف فراهم آورد.

    لازم به یاد‎آورى است که کریدور بین‎المللى شمال و جنوب از کشورهاى اروپایى مرکزى آغاز و ازطریق مسکو و سن‎پترزبورگ به خلیج‎فارس، دریاى عمان و اقیانوس هند و نهایتاً به جنوب شرقى آسیا متصل می‎شود.

    صرف‎نظر از مطلب فوق، ایران ازدیدگاه شکل‎گیرى یک شبکه بزرگ تولید و تجارت مواد و کالاهاى واسطه‎اى وقطعات و کارافزارهاى صنعتى در حوزه‎هاى اطراف خود و دسترسى به بازار وسیع منطقه، بالقوه داراى استعداد و امتیاز توسعه‎اى فوق‎العاده است.

    طبعاً جای‎گیرى و استقرار بخش بزرگى ازاین شبکه تأمین مواد و قطعات (Supply Network) از طریق ایجاد و توسعه صنایع متوسط، خوشه‎هاى صنعتى و گروه‎هاى هم‎پیوند از این نوع صنایع در منطقه آزاد قشم می‎تواند موجبات مشارکت این منطقه را در این فرآیند صنعتى فراهم آورد.

    درتکمیل این راهبرد، همزمان ایجاد تأسیسات تجارى و ترانزیت‎ مناسب ازطریق توسعه زیربناها و ایجاد اسکله‎ها، انبارها، سردخانه‎ها و نظایر آن در جزیره و منطقه ویژه‌ اقتصادى شهید رجایى (در بندرعباس) و همچنین ساخت و سازهاى سکونتى، رفاهى و گردشگرى مناسب براى تحقق کارکردهاى جدید و عاملان آن و توسعه سیستم‎هاى ارتباطى و مواصلاتى، از الزامات و پیش‎نیازهاى توسعه منطقه در دوره میان مدت 5 تا 7 سال آینده به شمار می‎آید که ازهم‎اکنون باید در برنامه‎ و بودجه سالانه منظور گردد.

    تعریف کارکردهاى جدید (Enter Pot) براى منطقه آزاد قشم در واقع راه کوتاهى براى برون‎رفت از بحران هویت آن در شرایط موجود در سال‎هاى آینده خواهد بود و نقش مهمى در متقاعد‎سازى مدیران سیاسى ـ اقتصادى کشور و جلب همکارى دستگاه‎هاى اجرایى ذی‎ربط از دیدگاه‎ تقسیم کار در اقتصاد ملى، توجه به نقش و اهمیت مناطق آزاد در توسعه اقتصادى ـ صنعتى کشور، پیوند با اقتصاد جهانى و نفوذ و ورود در شبکه‎هاى ارزش بین‎المللى (Value Chains) خواهد داشت

  • فهرست:

    ندارد.


    منبع:

    ندارد.

در راهکارهاى اجرایى برنامه سوم توسعه و در بخش تعیین کاربردی‎هاى مناطق آزاد نقشى ویژه از دیدگاه تولید، توسعه صنعتى و پردازش صادرات به منطقه آزاد قشم داده شده است. امید آن است که در اجراى برنامه سوم در سال‎هاى آینده و همچنین در تهیه و تدوین برنامه‎ چهارم توسعه، مناطق آزاد (و به ویژه منطقه آزاد قشم) به منزله یک ابزار کارآمد در سیاست‎هاى توسعه صنعتى کشور، اولاً بتواند جایگاه طبیعى و ...

آمار صادرات فرش ایران روند کاهشى داشته به طورى که در سال گذشته به ۴۶۰ میلیون دلار رسید که نسبت به سال قبل که ۴۷۲ میلیون دلار بود ۲ درصد کاهش داشت.جلال الدین بصام مدیرعامل شرکت سهامى فرش و معاون وزیر بازرگانى در گفت وگو با ایسنا، درباره میزان تجارت جهانى فرش و سهم کشورمان از آن گفت: در چند سال گذشته سهم ایران از بازار جهانى در برخى سال ها ۵۹ درصد عنوان شده است اما باید بررسى کنیم ...

نرخ ارز یا براساس محاسبه برابرى رسمى ارزهاى توافق شده بین کشورهاى عضو صندوق بین‏المللى پول و یا براساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین مى‏شود. ارزش خارجى هر پول منعکس کننده شرایط اقتصادى کشور به طور اعم و قدرت خرید پول (یعنى هزینه‏ها و قیمتهاى داخلى) نسبت به پولهاى دیگر به طور اخص است. به لحاظ آنکه نرخ ارز به صورت تعداد واحدهاى پول ملى در هر واحد از پول خارجى تعریف مى‏شود، تقویت ...

چین چگونه غول اقتصادی شد؟ در سال ۱۹۷۶ مائوتسه تونگ رهبر چین درگذشت. شوان لاى نخست وزیر چین نیز در همان سال فوت کرد. پس از دو سال رقابت براى رسیدن به قدرت، حکومت به اشخاصى رسید که دیدگاهشان با دیدگاه هاى حاکمان گذشته تفاوت داشت. دنگ شیائوپینگ تفکرات خاصى را پیاده و آنها را تحکیم بخشید. بدین ترتیب اولویت هاى رهبران و سران چینى تغییر کرد و اصلاح اقتصادى، تحقق یک سطح زندگى ...

پروفسور جان کنت گالبریت . (John K. Galbraith ) استاد ممتاز دانشگاه ها وارد و برنده جایز نوبل در اقتصاد که درک عمیقی از تحولات اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی جوامع بشری بویژه جوامع در حال توسعه دارد می گوید :‌« هیچ چیز و مطلقاً هیچ چیز در حد فقر و بی پولی آزادی انسان را نفی نمی کند . » فقر کشنده حق انتخاب ( آزادی )‌از یک طرف و بی اراده کردن و کشاندن انسان به سوی پیروی از نیروهای ...

-اهمیت اموراقتصادی در فرایند تا ریخی پروفسور جان کنت گالبریت . John K Gablbaith ) استاد ممتاز دانشگاه هاروارد وبرنده جایزه نوبل در اقتصاد که درک عمیقی از تحولات اقتصادی –اجتماعی وفرهنگی جوامع بشری بویژه جوامع در حال توسعه دارد می گوید:«هیچ چیز ومطلقاًهیچ چیز در حد فقر وبی پولی آزادی انسان را نفی نمی کند .»فقر کشنده حق انتخاب (آزادی )از یک طرف وکشاندن انسان به سوی پیروی از ...

پروفسور جان کنت گالبریت . (John K. Galbraith ) استاد ممتاز دانشگاه ها وارد و برنده جایز نوبل در اقتصاد که درک عمیقی از تحولات اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی جوامع بشری بویژه جوامع در حال توسعه دارد می گوید :‌« هیچ چیز و مطلقاً هیچ چیز در حد فقر و بی پولی آزادی انسان را نفی نمی کند . » فقر کشنده حق انتخاب ( آزادی )‌از یک طرف و بی اراده کردن و کشاندن انسان به سوی پیروی از نیروهای ...

گمرک و نقش آن در تجارت الکترونيکي ابداعات و فناوري‌هاي وسيع سالهاي اخير، دسترسي به امکانات ارتباطي، ماهواره‌اي و اينترنت و اثر آن بر مرزهاي جغرافيايي و ضرورت‌هايي که در دنياي معاصر به وجود آمده است بر کسي پوشيده نيست. افزايش فعاليتهاي برون م

· تشکيلات گمرکي در ايران سابقه ديرينه دارد. در زمان اشکانيان (‌سده سوم قبل از ميلاد) سازمان منظم گمرکي وجود داشته و شعب آن در مرزها آمار واردات را در دفاتر مخصوصي ثبت و حقوق معيني دريافت مي‌کردند. در اين دوره صادرات از پرداخت حقوق گمرک معاف بوده ا

گروه 8 کشور در حال توسعه روز 15 ژوئن سال 1997 و طى اجلاس سران دولتهاى عضو در استانبول موجودیت خود را اعلام کرد. هدف گروه 8، بهبود وضعیت اقتصادى کشورهاى در حال توسعه، تنوع بخشیدن و ایجاد فرصتهاى جدید در روابط تجارى، تقویت مشارکت کشورها در فرآیند تصمیم‏گیرى در سطح بین‏المللى و فراهم کردن استانداردهاى زندگى بهتر است . کشور هاى درحال توسعه گروه 8 از جمعیت جوان فراوانى برخوردارند و ...

ثبت سفارش
تعداد
عنوان محصول