انواع مختلف پله
طراحی معماری به نیازمند است تا پاسخگوی یک عملکرد مناسب باشد. پلکان وسیله معمول دستر در بین طبقات ساختمان است.پلکان روشها و سیستمهایی را باید طوری ساخت که امکان دسترسی اسان و راحت ساده و ایمنی را توسط پله ها به بالا و پایین فراهم سازد.
تعریف پله
پلکان یک راه ارتباطی است که دو سطح مختلف را به هم ارتباط می دهد و انسان با انرژی خود ان را طی می کند .در واقع پله تکیه گاهی برای پا هنگام بالا رفتن است.
انواع پله
1- فرم پله
2-جنس پله
3-کاربری
فرم پله:
1- راه پله مستقیم
2- راه پله با پله های مایل
3- راه پله 4/1 چرخش در بالا
4- راه پله 4/1 چرخش در پایین
5- راه پله 4/1 چرخش در بالا و پایین
6- راه پله 4/1 چرخش در بالا و پایین در جهت مخالف
7- راه پله مستقیم با پاگرد
8- راه پله مستقیم با 4/1 دور چرخش
9- راه پله مستقیم با نیم دور چرخش
10- راه پله پاسگی همراه با چرخش
11- راه پله با ستون پله باز با پاگرد
12- راه پله سلطنتی
13- راه پله با سه پلکان مستقیم و یک پاگرد
14- راه پله با چهار پلکان
15- راه پله قوسی
16- راه پله سبدی با پاگرد
17- راه پله نیم دور چرخش
18- راه پله بیضی
19- راه پله حلزونی یا مارپیچی
20- راه پله هندسی
از نظر جنس:
1- پله های چوبی
2- پله های فولادی
3- پله های سنگی
4- پله های بتنی
5- پله های پلکسی
6- پله های چوبی-فلزی
از نظر کاربری:
در این بخش پله ها از نظر کاربرد در موقعیت مکانی مورد بررسی قرار می گیرند. این مبحث شامل دسته بندی هایی است که در زیر به آن اشاره می کنیم
1) پله های آموزشی
2) پله های اداری
3) پله های تجاری
4) پله های فرار
5) پله های مراکز تفریحی
6) پله های بیمارستان
7) پله های هتل
8) پله های شهری
9) پله های مسکونی
10) پله های بیرونی
اجزاء پله
کف پله:
به سطح فوقانی پله گفته می شود،یعنی محل گذاشتن کف پا برای بالا رفتن یا پایین آمدن از پله.
2- ارتفاع پله:
فاصله عمودی کف های دو پله متوالی را ارتفاع پله می گویند.میزان تغییرات ارتفاع پله به مکان و موقعیت پله بستگی دارد.
3- پیشانی پله:
به قطعه عمودی که میان دو کف پله متوالی قرار می گیرد گفته می شود
4-گونه پله:
سطح بغل پله را می گویند.
5- عرض پله:
به فاصله بین گونه های پله گفته می شود و به مکان و تعداد استفاده کنندگان از پلکان بستگی دارد.
6-لب پله:
پیش آمدگی کف پله از پیشانی ،لب پله نامیده می شود. وجود آن موحب بزرگ تر شدن کف پله می شود.
7-شیار کف پله:
در کف پله شیار هایی در امتداد عرض پله ایجاد می کنند. این شیار ها از لیز خوردن افراد جلوگیری می کنند.
8- ردیف یا خیز پلکان :
به مجموعه پله های متوالی بین دو اختلاف سطح ردیف پله گفته می شود. در هر ردیف پله حداقل سه پله متوالی وجود دارد.
9- خط مسیر پله :
این خط محل شروع و ختم پله را مشخص می کند. خط مسیر پله در روی پلان و وسط عرض پله ها مشخص می شود .
10-خط شیب پله :
این خط ، لبه پله های یک ردیف پله را به یکدیگر وصل می کند.
11-زاویه شیب پله :
به زاویه بین شیب پله با افق ، زاویه شیب پله گفته می شود . زاویه شیب پله رابطه مستقیم با ارتفاع پله و رابطه معکوس با کف پله دارد.
12- حجم پله :
به ضخامت سقف زیر یک ردیف پله گفته می شود.
13- طول پله :
به طول افقی یک ردیف پله گفته می شود یعنی از لبه اولین پله تا انتها کف آخرین پله در یک شیب .
14-پا گرد :
ایستگاه ما بین پله ها که برای رفع خستگی ساخته می شود به پاگرد پله معروف است و حداقل برابر عرض یک کف پله است
15- نرده پله :
وسیله ای است که برای جلوگیری از سقوط اشخاص ، در طرفین ردیف پله ها نصب می شود
16- دست انداز پله :
این وسیله بر روی نرده و به موازات خط شیب پله نصب می شود .
17- چشم پله :
به فاصله بین دو ردیف پله گفته می شود .(یعنی شکاف بین دو بازوی پلکان)
سیستم ساختاری :
در اینجا پله ها بر حسب جنسیت و پایه و اساس هایی که برای نصب ساختار آنها استفاده می شوند دسته بندی شده اند.
الف) موادی که برای ساختار پلکان استفاده می شوند.
ب) سیستم نصب و نگهداری پله ها
الف) موادی که برای ساختار پلکان استفاده می شود
1) فولاد
2) بتن
3) سنگ
4) چوب
5)پلکسی
پله های فولادی:
ساختار فولادی متشکلند از شمشیری هایی که از صفحات فولادی فشرده ساخته شده اند. این پله ها سبکتر از انواع دیگر پله هستند و تنظیم مقاومت در برابر آتش برای این پله ها خیلی مهم است.
های بتنی:
شکل معمول پلکان بتن مسلح به صورت پلکان ½ گردش می باشد . در اکثر ساختمان های دو طبقه به عنواع پلکان دسترسی یا فرار استفاده می شود.
پله های سنگی:
امروزه به خاطر کمبود و قیمت بالای سنگ طبیعی این نوع پله ها از سنگ ریختگی یا بتن ساخته می شوند. پله ها را می توان با همان رویه طبیعی سنگی یا بتنی باقی گذاشت اما معمولا از نوعی پوشش استفاده می شود تا سطح ضد لغزشی به وجود آید.
پله های چوبی:
پله های چوبی عمر مفید کوتاهی دارند و در برابر آتش سوزی هم مقاومت کمی دارند اما با روشهای کامل سازی می توان تا حد مشخصی آنها را مقاوم کرد. رشته پلکانهای چوبی در واقع پلکان سنتی خانه های دو یا چند طبقه ای هستند که در آنها مسئله مقاومت در برابر آتش سوزی استفاده از پلکان بتنی را ضروری نمی سازد.
پلهای بتن مسلح
پلهای بتن مسلح به اشکال مختلف به صورت پلهای قوسی، پل های صفحه ای (پل دال)، پل با تیرهای حمال (مقطع تیرو تاوه)، پلهای جعبه ای و پلهای قابی شکل ساخته می شوند این پلها رامی توان به صورت پیش ساخته یا ساخته شده در محل
(بتن ریزی در جا) با مقطع ثابت یا متغیر و به صورت دهانه ساده یا یکسره ساخت.
درمورد دهانه های کوچک (کمتراز 10متر) استفاده از پلهای صفحه ای (دال توپریا توخالی ) بسیار معمول است برای دهانه های بزرگتر نیز عموماً از پل باتیرهای حمال استفاده می شود در این حالت فرم مقطع به شکلTو I یا T دوبل است.
در حالت پیش ساختگی گاهی جان و قسمتی از بال به صورت پیش ساخته آماده و نصب شده و سپس قسمت باقیمانده دال در محل بتن ریزی می شود.
در مورد پل های چند دهانه می توان تیرها را با قراردادن درزهائی در امتداد تکیه گاه ها از هم جدانمود که در نتیجه به صورت ایزواستاتیک (روی تکیه گاه ساده) عمل می کنند در حالت پلهای یکسره معمولا ارتفاع مقطع دارای تغییرات سهمی یا خطی بوده و یا در صورت ثابت بودن مقطع می توان آنها را درروی پایه ها با قراردادن ماهیچه تقویت نمود.
پلهای بتن پیش تنیده
استفاده از بتن پیش تنیده در ایجاد پلها و ساختمان ها از حدود 50 سال پیش تا کنون در سطح وسیع متداول شده است. با توجه به عیوب مختلف )فولاد( نا پایداری الاستیک نیمرخ های فلزی، خوردگی و زنگ زدگی، فزونی بهای تولید...) امروزه اغلب پلهای بزرگ از بتن پیش تنیده ساخته می شوند، اما برخلاف حالت بتن مسلح مصالح مصرفی جهت این پلها باید از کیفیت بسیار خوبی برخوردار باشند در بتن پیش تنیده نیز مانند بتن مسلح از بتن که دارای مقاومت بسیار خوب فشاری است و فولاد استفاد می شود اما:
بتن مسلح ترکیبی از بتن و فولاد است که در آن بتن در مقابل فشار و فولاد در مقابل کشش مقاومت می کند در حالی که در بتن پیش تنیده با انجام یک عمل مکانیکی بتن به تنهایی تنشهای کششی و فشاری ایجاد شده را تحمل می نماید.
مشخصات مصالح مصرفی در بتن پیش تنیده:
مصالح مصرفی در سازه های بتن پیش تنیده باید از کیفیت عالی برخوردار بوده و با دقت نیز مورد استفاده قرار گیرند با توجه به این که بتن در سن کم که مقاومت نسبتاً ضعیفی داشته و قابل تغییر شکل نیز می باشد تحت فشار فوق العاده زیادی قرار می گیرد باید کیفیت آن به مراتب از کیفیت بتن مصرفی در سازه های بتن مسلح بالاتر باشد همچنین فولاد نیز با توجه به اینکه تحت کشش فوق العاده زیادی قرار می گیرد(100تا 180 کیلو گرم بر میلی متر مربع ) باید مقاومت مناسبی داشته باشد بنابر این در زمان اجرای سازه مصالح مصرفی در بتن پیش تنیده تحت تنش های فوق العاده مهمی قرار می گیرند که عمل تنیدن آزمایش مناسبی برای کنترل کیفیت مصالح به کار رفته است.
پله پتانسیل
برای بررسی تحولات درون اتم چند حالت ایدهآل در نظر گرفته و معادله شرودینگر مربوط به این حالتها حل میشود یکی از این حالتها پله پتانسیل میباشد. مفهوم پتانسیل را میتوان به این صورت بیان نمود که فضا را به دو ناحیه مجزا تقسیم میکنند که در یک قسمت از آن پتانسیلی وجود ندارد، اما در طرف دیگر پتانسیل ثابتی وجود دارد. مرز بین این دو ناحیه به عنوان پله پتانسیل معروف است. البته در حالت عمومی پتانسیل در ناحیه دوم میتواند مقداری متغیر باشد.
پله پتانسی تک بعدی
در این حالت محور افقی (محورX) را به دو قسمت تقسیم میکنند. به عنوان ناحیه راکد در آن X<0 است به عنوان ناحیه یک ، طرف X>0 را ناحیه شماره دو مینامیم. در ناحیه اول پتانسیلی وجود ندارد اما در ناحیه دوم یک پتانسیل ثابت V0 اعمال میشود. بنابراین معادله شرودینگر در این دو ناحیه حل میشود و عمومیترین جواب محاسبه میگردد. از ویژگیهای این جوابها این است که اولا بایستی در بینهایت صفر شوند، دوم اینکه باید شرایط مرزی مسئله را برآورده کنند.
پلههای پتانسیل چند بعدی
آنچه به عنوان پتانسیل یک بعدی بیان شد یک حالت آرمانی و ایدهآل است. در حالت کلی پله پتانسیل میتواند سه بعدی و متغیر باشد. اما در هر حال نحوه بررسی و توجیه نتایج مانند مورد تک بعدی خواهد بود.
پله های مستقیم
الوار التو ، جیو اسکلا ، 58-1953 ، ورودی و پله ها