تحقیق بررسی روستای جاغرق

چکیده

برقراری عدالت اجتماعی،رفع فقرومحرومیت ،رشدوتوسعه یکپارجه نواحی مختلف وبخصوص روستاهای کشورمان،ازمهمترین اولویت های اساسی کارشناسان وبرنامه ریزان توسعه در سالهای اخیردرایران به شمار می رود.به همین جهت رشد وتوسعه مناطق روستای وبهبود شرایط زندگی ساکنین سکونتگاهای روستایی همواره مورد توجه بنیادمسکن انقلاب اسلامی ودیگر نهادها وسازمانهای متولی عمران روستایی قرار داشته است.هریک از این نهادها برنامه های مختلفی رابرای توسعه روستایی ارائه نموده اند.یکی از مهمتریت طرحهای ارائه شده در این زمینه طرح هادی روستایی می باشدکه ازسوی بنیادمسکن انقلاب اسلامی ارائه ودر طی سالهای گذشته در سطح روستاهها اجرا شده است.

براساس تعریف ارائه شده ازسوی بنیادمسکن انقلاب اسلامی،طرح هادی اسلامی عبارت است از:

<<فراهم آوردن بسترتجدیدحیات وهدایت روستا به لحاظ ابعاد اجتماعی،اقتصادی وفیزیکی.>>

واژگان کلیدی:برنامه ریزی روستای- توسعه- طرح هادی-جمعیت-بهسازی

(منبع: نگارنده)

1)فصل اول-ویژگیهای طبیعی روستا

 مقدمه

یکی از مهمترین مسائل روستاییان را منابع طبیعی تشکیل می دهد ووابستگی روستاییان به این بخش چنان شدید می شودکه غالبا نه تنها تکامل شرایط مادی ومعنوی آنان را با ارزش وچگونگی خود تحت شعاع قرار می دهد بلکه حتی بعضا بقاء حیات اجتماعات روستایی را به ارزش وکیفیت همین بخش (محیط طبیعی) مربوط می شودآب وخاک وکیفیت دسترسی به آن زیر بنای اقتصاد روستا را تشکیل می دهد که با فعالیتهای کشاورزی وسپس دامداری روستاییان شکل می گیرد.

1-1معرفی اجمالی شهرستان مشهد:

شهرستان مشهد از شهرستانهای استان خراسان می باشد،که در شمال این استان واقع شده است.این شهرستان از شمال به شهرستان کلات نادر،ازغرب به شهرستانهای چناران ونیشابورواز جنوب به شهرستانهای تربت حیدریه وفریمان واز شرق به شهرستانهای تربت جام وسرخس محدود می شود.

این شهرستان دارای وسعتی حدود 10538 کیلومتر مربع می باشد ودر عرض جغرافیای 35 درجه و53 دقیقه تا 36 درجه و37 دقیقه شمالی و60 درجه و14 دقیقه تا 61 درجه و14 دقیقه طول شرقی واقع شده است.(منبع طرح هادی روستای جاغرق)

1-1-1تقسیمات کشوری:

براساس آخرین تقسیمات کشوری انجام شده این شهرستان دارای 4 بخش(مرکزی، احمدآباد،رضویه وطرقبه) 13 دهستان (تبادکان، طوس، کارده، کنویست،میان ولایت، درزآباد، پیوه ژن، سرجام،ابروان،پایین ولایت،میامی،شاندیز وطرقبه) 616 روستای دارای سکنه و732 آبادی خالی از سکنه می باشد.

نقشه 1-1موقعیت شهرستان مشهد رادر استان خراسان نشان می دهد.

(منبع: نگارنده)

2-1شناخت وضع موجودروستای جاغرق

2-1-1 موقعیت جغرافیای:

 الف - موقعیت نسبی :روستای جاغرق از توابع شهرستان طرقبه وشاندیزودر جوار شهرستان مشهدمی باشد.که در 12 کیلومتری روستای حصار،7 کیلومتری شهر طرقبه و15 کیلومتری شهر مشهد واقغ شده است که از سمت شمال به جاده طرقبه- نغندر،ازسمت غرب تا خط الرس ارتفاعات بینالود،ازسمت جنوب تا خط الراس ارتفاعات جنوبی واز سمت شرق تا روستای عنبران منتهی می شود.(منبع دهیارآقای عباس قربان علی زاده جاغرق)

ب- موقعیت ریاضی:روستای جاغرق در عرض جغرافیایی 36 درجه و18 دقیقه وطول جغرافیای 59 درجه و19 دقیقه با ارتفاع 1420 متر از سطح دریا می باشد.(منبع-پاپلی یزدی)

(منبع: بنیاد مسکن)               نقشه2-1- موقعیت جغرافیای

جاغرق

3-1- وجه تسمیه جاغرق:

جاغرق از ترکیب دو کلمه (جا) به معنی محل ومکان ،(غرق )به معنای زیر آب بودن می باشد که در گذشته به دلیل آب فراوان در محل روستا به این نام معروف شده است.همچنین بعضی از مردم روستا معتقدند جام آب یکی از سلاطین در محل چشمه آبی در این مکان در آب غوطه ور می شود که پس از آن محل این روستا به جاغرق معروف می شود وتا کنون ادامه دارد.(منبع-اهالی روستا)

4-1-تقسیمات کشوری جاغرق:

دهستان جاغرق در استان خراسان،شهرمشهد،شهرستان طرقبه شاندیز،بخش طرقبه واقع شده است که دارای 936 خانوار ثابت و1500 خانوار فصلی و2445 نفر جمعیت می باشد.وهمچنین نوع آبادی مسکونی می باشد.

ازنظر زمین شناسی روستای جاغرق در زون بینالود قرار دارد.که این زون دارای توالی سنگهای رسوبی دگرگونه وآتشفشانی است.در محل بستر استقرار روستای جاغرق واراضی اطراف آن سازندهای سری مایان که جنس آنها فیلیت،شیل،کوارتزیت وماسه سنگ سبز تیره ورسوبات دوران چهارم مشاهده می شود.ازنظر تکتونیک گسل های متعددی دراطراف روستا با جهت های متفاوت مشاهده میشود که فعالیت این گسل ها می توانداثرتخریبی زیادی در این منطقه داشته باشد.

5-1- ویژگی های اقلیمی منطقه

1-5- 1آب وهوا:

آب و هوای منطقه:یکی از عوامل مهم زندگی انسان آب و هواست.از این رو جغرافیدانان همواره به عنوان یکی از اجزاء اصلی چشم انداز جغرافیایی بدان نگریسته و مطالعه آب و هوا را به صورت علمی و دقیق وجه سمت خویش قرار دادند.

برای بررسی وضعیت عمومی آب وهوای روستای جاغرق،به دلیل عدم وجود ایستگاه هواشناسی در نزدیکی این روستا،فاصله نه چندان زیادبا مشهد از اطلاعات وآمار ایستگاه هواشناسی سینوپتیک مشهد در دوره آماری سالهای 1385 تا1389 استفاده شده است.که وضعیت پارامترهای اقلیمی آن به شرح ذیل می باشد.

2-5-1- دما:

دما:درجه حرارت یا دما عبارت است از اندازه گیری انرژی گرمایی که در خاک و هوا قابل سنجش می باشد. تمام ارگانیسم ها به صورت مستقیم از این حرارت متاثرند.(جعفرپور-ابراهیم-اقلیم شناسی.انتشارات دانشگاه پیام نور. تابستان 1370.ص35)

بر اساس نتیایج به دست آمده از ایستگاه هواشناسی مشهد درسالهای 1390 درجه حرارت روستای جاغرق حدود  5/17 درجه سانتی گراد می باشد.که دی ماه با  5/8 درجه سانتی گراد سرد ترین ماه سال وتیر ماه با4/28  درجه سانتی گراد گرمترین ماه سال می باشد.

متوسط حداکثر گرمترین ماه سال تیربا  45  درجه سانتی گراد ومتوسط حداقل سردترین ماه سال با 7/3 -  درجه سانتی گراد در ماه دی بوده است.

حداکثر مطلق درجه حرارت در روستا جاغرق در ماه تیربا  2/36 درجه سانتی گراد وحداقل مطلق درجه حرارت در ماه دی با  5/2   درجه سانتی گراد به ثبت رسیده است.

3-5-1- بارش ورطوبت:

متوسط بارندگی این روستا حدود 7/251 میلی متردر طول سال می باشد در این منطقه بارندگی هامعمولا از اوایل پاییز شروع می شود وتا اواخر بهار ادامه می یابد. نوع باران در فصول پاییز وبهار عمدتا به صورت باران ودر فصل زمستان به صورت برف می باشد.