دانلود تحقیق بدهی ها

مقدمه

در انواع مؤسسات اعم از انتفاعی یا غیر انتفاعی دولتی یا خصوصی کوچک یا بزرگ و نیز در زندگی شخصی ما ، بسیاری از تصمیمات بطور مستقیم و غیر مستقیم بازتابهای مالی دارد. بدیهی است اتخاذ تصمیمات آگاهانه و کارآمد و موفقیت آمیز بدون آشنایی با مفاهیم و تئوریهای مربوط امکان پذیر نخواهد بود .[1]  

و اما بعد در بعضی از متون ، حسابداری را زبان تجارت نامیده اند. به وسیله زبان معمولاً اطلاعات زیادی مبادله می گردد این انتقال اطلاعات صحیح و به موقع برای شرکتهای بزرگ که بین مالکین و مدیران آن فاصله و جدایی وجود دارد بیشتر ضرورت می یابد. از این رو دنبال انقلاب صنعتی و ایجاد صنایع تشکیل شرکتهای بزرگ نیاز به یک سیستم تولید و انتقال اطلاعات به ویژه اطلاعات مالی احساس گردید زیرا فعالیتهای اقتصادی گسترده نیاز به منابع مالی زیادی داشت که تأمین آن از طرف یک فرد امکان پذیر نبود. بنابراین بشر برای تأمین مالی پروژه های بزرگ از طریق مشارکت گروهی و همگانی اقدام نموده و واحدهای اقتصادی در قالب شخصیت های حقوقی مختلف تشکیل گردید به این جهت امروزه مشخصه اقتصاد کشورهای پیشرفته وجود شرکتهای بزرگ است . که سرمایه خود را از صدها هزار سهامدار گردآوری کرده اند. این شرکتها منابع مالی اقتصادی را در سراسر یک کشور و حتی در سطح بین المللی تأمین و اداره می کنند.[2] 

چکیده مقاله

شرکت های بزرگ ایران باعث رشد اقتصادی در جامعه می شوند همه شرکت دارای بدهی های می باشد که از لحاظ حسابداری بدهی را می توان حقوق مالی اشخاص غیر از مالک نسبت به داراییهای یک واحد اقتصادی دانست که بدهی ها به 2 دسته ی بدهی بلند مدت و کوتاه مدت تقسیم می شوند که برای تشکیل شرکت و راه اندازی یک خط تولید و ایجاد و گسترش کارخانه ها و شرکتها از بدهی های بلند مدت استفاده می کنند و بدهی های کوتاه مدت را می توان برای خرید نسیه کالاهای مورد نیاز شرکت ها از آن استفاده کرد. برای پرداخت بدهی های بلند مدت هر ساله باید یک مبلغ مشخص به عنوان بهره به آن مؤسسه ای که از آن وام دریافت کرده ایم پرداخت شود.

بدهی ها :

بدهیها از نظر حسابداری دارای تعاریف متعددی نیز می باشد.

بدهی : حقوق مالی اشخاص غیر از مالک نسبت به داراییهای یک واحد اقتصادی

بدهیها : معرف تعهدات مالی مؤسسه از بابت دارائیها یا خدمات نسیه دریافتنی از دیگران است که در گذشته و حال ایجاد شده و با انتقال دارائیها یا ارائه خدمات در آینده پرداخت می شوند.

با توجه به تعریف فوق می توان دریافت که بدهیها معمولاً در ازای تحصیل دارائیها و یا استفاده از خدمات دیگران که به طور نسیه انجام گرفته به وجود می آیند و موقعی در دفاتر ثبت می شوند که از نظر مبلغ و سررسید پرداخت مورد توافق طرفین معامله قرار گرفته و تعهد پرداخت آن از نظر مؤسسه قطعی شده باشد. 1

تفکیک بدهیها از نظر سررسید پرداخت اهمیت زیادی دارد چون مدیران و صاحبان مؤسسات با آگاهی از سررسید بدهی ها نسبت به پرداخت به موقع آنها اقدام می نمایند تا اعتبار و موقعیت تجاری خود را نزد سایر مؤسسات و فروشندگان از دست نداده و درآینده نیز بتوانند از امکانات و تسهیلات اعتباری آنها به نحو مطلوب استفاده نمایید. 2

بدهیهای ثبت شده در دفاتر از نظر سررسید پرداخت به دو طبقه بدهی جاری یا کوتاه مدت-بدهی غیر جاری یا بلند مدت تقسیم می شوند آنها بدهی های هستند که ظرف چند سال بازپرداخت می شوند این نوع بدهیها در ساختار تأمین مالی و هزینه سرمایه شرکت از اهمیت ویژه ای برخورداند.

انواع بدهی ها :

الف) بدهی جاری یا کوتاه مدت

1- بدهی های قطعی که مبلغ و سررسید شان معلوم است برخی از این بدهیها عبارتنداز:

اضافه برداشت بانکی – اسناد پرداختنی – حسابهای پرداختنی – سود سهام پرداختنی- سایر حسابهای پرداختنی – پیش دریافتها

2- بدهیهای که مبلغ آنها رابطه مستقیم با نتیجه عملیات مالی مؤسسه دارد.

تعهدات مربوط به پاداش اضافه تولید .

تعهدات مربوط به سهم سود مدیران

3- بدهی های که مبلغ آنها برآورد می شوند:

ذخیره مالیات بر درآمد

تضمین کالاهای تولیدی و تضمین خدمات بعد از فروش

پیش فروش کالا و خدمات به وسیله کوپن و بلیط

جوایز پرداختنی به مشتریان

ب) بدهیهای بلند مدت :

وام بلند مدت پرداختنی   - اسناد بلند مدت پرداختنی – اوراق قرضه بلند مدت

ج) بدهیهای احتمالی شامل :

تضمین بدهی دیگران توسط مؤسسه – خسارات ناشی از محکومیت دعاوی

بدهی های جاری :

اگر سررسید بدهیهای ایجاد شده در همان دوره مالی یا دوره مالی آتی باشد به آنها بدهی های جاری گویند این گونه بدهیها ، تعهدات کوتاه مدت مؤسسه نیز نامیده می شوند مثلاً اگر تاریخ بدهی ایجاد شده 1/4/87 باشد و سررسید پرداخت آن 29/12/80 باشد جزوء بدهیهای جاری محسوب می گردد.

اضافه برداشت بانکی : اگر مبلغ چک صادره توسط مؤسسه ای بیش از مانده حساب مؤسسه نزد بانک باشد و بانک بر مبنای اعتبار مؤسسه چک مذکور را بپردازد در این صورت مانده حساب بانک در دفاتر مؤسسه بستانکار و مانده بستانکار مذکور در حساب بانک اضافه برداشت بانکی گویند . اضافه برداشت بانکی به عنوان اولین رقم بدهیهای جاری در گزارش های مالی ذکر می شود.

اسناد پرداختنی : هرگاه در ازای خرید دارایی یا استفاده از خدمات دیگران سفته یا براتی به مبلغ و موعد معین صادر و تسلیم شد در این صورت اسناد مذکور را اسناد پرداختنی می گویند . ( واضح است که گیرنده سفته یا برات مذکور ، آن را اسناد دریافتنی تلقی می کنند ) .

حسابهای پرداختنی : گاهی اوقات مؤسسات دارائیها و خدمات را به طور نسیه خریداری می کنند بدین ترتیب که بدون تسلیم سند یا وجهی متعهد پرداخت بهای دارایی یا خدمات خریداری شده در آینده نزدیک می شود. این تعهد ایجاد شده که جزوء بدهیهای کوتاه مدت طبقه بندی شده است در حسابهای پرداختنی یا حساب بستانکاران منعکس می شود.

سایر حسابهای پرداختنی : بعضی از بدهیهای جاری به علت موقتی بودن یا غیر تجاری بودن آنها تحت سرفصل سایر حسابهای پرداختنی ( بستانکاران متفرقه ) طبقه بندی می شوند و در یادداشتهای پیوست گزارشهای مالی در صورت نیاز ، اجزای سایر حسابهای پرداختنی ذکر می کنند که شامل  .

ه . پرداختنی   - مالیات پرداختنی  - حق بیمه پرداختنی 1

پیش دریافتها : اگر از بابت فروش کالا و خدمات در آینده وجوهی از مشتریان دریافت شود و تحویل کالا یا انجام خدمات به آنها به آینده موکول شود در این صورت وجه دریافتنی تحت عنوان پیش دریافت فروش کالا یا پیش دریافت درآمد خدمات منظور خواهد شد.

 بدهی غیر جاری یا بلند مدت :

اگر بدهی ایجا شده در دوره مالی جاری و آتی پرداخت شود و سررسید پرداخت آنها پس از سپری شدن دوره مالی آتی باشد در این صورت این گونه بدهیها را بدهیهای بلند مدت پرداختنی گویند.

مثلاً اگر تاریخ ایجاد بدهی 5/3/86 باشد در سال 87 دور آتی محسوب شده پولی پرداخت نمی شود و سال 88 تاریخ پرداخت اولین قسط و سال 89 تاریخ پرداخت دومین قسط و..... می باشد . 1

وام بلند مدت پرداختنی : یکی از انواع بدهی بلند مدت ، وام بلند مدت پرداختنی است که تحت قرارداد با یک مؤسسه اعتباری مانند بانک در قبال وثیقه معتبر اخذ می شود باز پرداخت این نوع واجها طولانی بوده و معمولاً بیش از دو سال و حتی 10 الی 20 سال طول می کشد تا وام به طریقه اقساط پرداخت شود نمونه از این وام ها :

وام احداث شرکت های تولیدی وام مسکن – وام گسترش و توسعه کارخانه است . 2  

وام های بانکی بلند مدت وام هایی هستند که سررسید آنها بیش از یک سال است این قبیل وام ها برای رفع نیازهای بلند مدت مانند خرید برخی از انواع دارایی ثابت مناسب هستند . نرخ بهره این قبیل وام ها معمولاً به دلیل سر رسید طولانی تر آنها بیشتر از نرخ وام های کوتاه مدت است. نرخ بهره این نوع وامها می تواند ثابت یا متغییر باشد در برخی از کشورها هزینه بانکی متناسب با میزان وام توانایی مالی و اعتباری وام گیرنده متفاوت است. وام ها معمولاً در اقساط مساوی دوره ای با زیر پرداخت می شوند جدول زمان بندی پرداخت اقساط وام می تواند براساس وضعیت نقدیگی بازپرداخت بدهی وام گیرنده تنظیم شود.

    مقدار وام      

فاکتور ارزش فعلی

اقساط یک وام به صورت زیر است 1                                         = اقساط   

شرایط محدوده کننده ای که معمولاً در قرار داد وام ها قید می شود به یکی از صورتهای زیر است :

1- شرایط عمومی که در اکثر قرار دادها وجود دارد این شرایط بر اساس موقعیت وام گیرنده متفاوت می باشد . برای مثال میزان سرمایه در گردش مورد نیاز محدودیت در پرداخت سود سهام و یا پرداخت مالیات و داشتن بیمه مناسب برای حداکثر تضمین وام دهنده .

2- شرایط خاص ، که برای یک موقعیت و خاص وضع می شود ایجاد محدودیت در اخذ وام های احتمالی آتی و یا برداشتن بیمه عمر کافی برای مدیران مثال های از این نوع شرایط هستند . 2

اسناد پرداختنی بلند مدت : اگر مؤسسه ای در ازای خرید دارائیها و یا انجام خدمات توسط دیگران به جای پرداخت وجه نقد ، سفته یا برات به سر رسید بعد از دوره جاری و آتی به فروشندگان تسلیم نماید در این صورت سفته ها و یا براتهای صادره مذکور را جزوء اسناد پرداختنی بلند مدت می نامند . 1

وام شرکتهای بیمه و سایر مؤسسات اعتباری : شرکت های بیمه و سایر مؤسسات مالی نیز ممکن است به شرکتها وام دهنده این قبیل شرکت ها و مؤسسات ، وام هایی اعطا می کنند که سررسید آن ها بلند مدت است و غالباً نرخ بهره مورد مطالبه آنها از نرخ بهره وامهای بانکی بیشتر است این نوع وام ها معمولاً نیازمند مانده جبرانی نیستند .

تأمین مالی تجهیزات : تجهیزات شرکت می توانند به عنوان وثیقه ای برای وام مورد استفاده قرار گیرد .

میزان وام دریافتنی از این طریق به ارزش بازار دارایی و هزینه فروش آن بستگی دارد هر چه قابلیت فروش تجهیزات بیشتر باشد مبلغ وام پرداختنی بیشتر خواهد بود.

جدول زمانی پرداخت این نوع وام ها به صورتی تنظیم می شود که در هر لحظه از زمان ارزش بازار تجهیزات مورد رهن از مانده پرداخت نشده اصل وام بیشتر باشد. وام های رهنی تجهیزاتی را می توان از طریق بانکها ، شرکتهای تأمین مالی و تولید کنندگان تجهیزات تحصیل کرد. این قبیل وام ها می تواند توسط یک شخص یا از طریق قرار داد فروش مشروط تضمین شود. در قرار داد فروش مشروط ، فروشنده تجهیزات ، مالکیت خود نسبت به دارایی را تا زمانی که خریدار تمام شرایط توافق شده را برآورده سازد حفظ می کند و چنانچه خریدار نتواند شرایط مزبور را احراز کند ، فروشنده مجدداً تجهیزات را تصاحب خواهد کرد. خریدار ، در طول یک دوره زمانی مشخص به صورت دوره ای ، اقساط را به فروشنده می پردازد . قرار داد فروش مشروط عمدتاً برای شرکتهای کوچک که درجه بندی اعتباری پایینی دارند مورد استفاده واقع می شود .

بدهیهای رهنی : بدهی های رهنی ، تعهداتی هستند که وثیقه آن داراییهای مشهود است و مستلزم پرداخت ادواری می باشند بدهیهای رهنی می توانند برای مواردی همچون تأمین مالی خرید دارایی جدید ، احداث کارخانه و یا نوسازی امکانات موجود مورد استفاده واقع شوند. ارزش دارایی مورد وثیقه در بدهیهای رهنی باید بیشتر از میزان وام اعطایی باشند.

وام های رهنی را می توان از بانک ها ، شرکتهای بیمه یا سایر مؤسسات مالی تحصیل کرد. وام های رهنی خود به دو نوع تقسیم می شوند. وام های رهنی درجه اول که ادعای آنان نسبت به دارایی ها و سود شرکت در اولویت قرار داد و وام های رهنی تبعی که ادعای آنان مادون سایر ادعاهای درجه اول است .

وام رهنی می تواند دارای شرط رهن بسته نیز باشد که در این صورت شرکت نمی تواند با همان درجه اولویت نسبت به داراییهای مورد رهن خود ، وام جدید بگیرد . در صورتی که وام رهنی ، رهن باز باشد ، شرکت می توان یا به رهن گذاری همان دارایی ، اوراق قرضه رهنی درجه اول منتشر کند. وام های رهنی مزایای متعددی دارند که از جمله آنها می توان به نرخ های بهره مطلوب تر ، محدودیت های تأمین مالی کمتر و تاریخ سررسید طولانی تر باز پرداخت وام اشاره کرد . 1

اوراق قرضه پرداختنی : بدهی های بلند مدت عمدتاً شامل اوراق قرضه پرداختنی و وام های پرداختنی هستند ورقه سندی است که نشان می دهد شرکت مبلغ مشخصی استقراض کرده ، متعهد است در تاریخی معلوم در آینده آن را بازپرداخت کند. انتشار قرضه در قالب موافقتنامه خاصی صورت می گیرد که قرار داد قرضه نام دارد و در آن ویژگیهای انتشار اوراق قرضه تشریع می شود. این قرار داد توافقنامه ای بین شرکت ، دارنده یا خریدار قرضه و شخص ثالثی به نام امین است . امین وظیفه دارد بر حسن اجرای شرایط مندرج در قرار داد قرضه نظارت کند در اکثر موارد ، دایره زمانی یک بانک تجاری ، نقش امین را ایفاء می کند. 2

کلیه مؤسسات تولیدی و بازرگانی سهامی می توانند علاوه بر اخذ وام از بانکها از طریق صدور اوراق و عرضه آن به مردم منابع مالی خود را تأمین نمایند . در قانون تجارت از ماده 51 تا 72 درباره نحو و انتشار – عرضه – سود – تضمین شده – تبدیل و بازپرداخت اوراق قرضه ، مقررات قانونی قید شده است که در اینجا موادی از قانون مذکور ذکر می شود.

ماده 52 قانون تجارت : ورقه قرضه ورقه قابل معامله ای است که معرف مبلغی وام است با سود که تمامی آن یا اجزای آن در موعد معینی باشد مسترد شود برای ورقه مترضه ممکن است علاوه بر سود ، حقوق دیگری نیز شناخته شود.

ماده 53 قانون تجارت : دارندگان اوراق قرضه در اداره امور شرکت هیچگونه دخالتی نداشته و فقط بستانکار شرکت محسوب می شوند. 1

بند ماده 58 قانون تجارت : مبلغ قرضه و مدت آن همچنین مبلغ اسمی هر ورقه سودی که احتمالاً برای ورقه قرضه قرضه در نظر گرفته شده است موعد یا مواعد و شرایط بازپرداخت اصل و سود و..... در صورتی که اوراق قرضه قابل باز خرید باشد شرایط و ترتیب باز خرید باید در اطلاعیه انتشار اوراق قرضه ذکر شود.

بدهی های احتماعی : به بدهیهایی که احتمال قطعی شدن آن ها در آینده به علت عدم وجود اسناد و مدارک و اطلاعات کافی مشخص نبوده و در نتیجه ارزیابی و ثبت آن ها دقیقاً امکان پذیر نباشد بدهی های احتمالی می گویند . 2

تضمین بدهی دیگران توسط مؤسسه : اگر مؤسسه بدهی اشخاص ، همکاران و آشنایان را تضمین نماید به این معنی که در صورت عدم پرداخت بدهی توسط آن ها مؤسسه بدهی مذکور را بپردازد به این اقدام تضمین بدهی دیگران توسط مؤسسه می گویند البته کمتر اتفاق می افتد که پرداخت بدهی تضمین شده به عهده مؤسسه قرار گیرد به هر حال اینگونه تضمینها را در مؤسسه به عنوان بدهی احتمالی تلقی کرده طی یادداشتهای ضمیمه گزارش پایان دوره ذکر می کنند به این طریق به اطلاع صاحبان مؤسسه و اشخاص ذینفع می رسانند.

خسارت ناشی از محکومیت دعاوی : مؤسسات به خاطر فعالیتهایی که دارند ممکن است در بعضی مواقع مسائل و مشکلاتی با موسسات دیگر پیدا کنند که با مراجعه به دادگاه نسبت به حل و فصل آنها اقدام نمایند معمولاً جریان رسیدگی به دعاوی طرح شده به خاطر تکمیل اسناد و مدارک و دعوت معرفین دعوی مدتی طول می کشد هرگاه در پایان دوره پرونده ای در دادگاه در حال رسیدگی بوده و رأی نهایی صادر نشده باشد و احتمال محکومیت مؤسسه دایر بر پرداخت خسارت وجود داشته باشد در این صورت احتمال پرداخت خسارت را جزوء بدهیهای احتمالی تلقی خواهند کرد . برای گزارش بدهیهای احتمالی ناشی از دعاوی باید هوشیارانه عمل کرد. زیرا ممکن است گزارش بدهی مذکور بر علیه مؤسسه توسط افراد ذینفع  مورد سوء استفاده قرار گیرد و حقوق مؤسسه ضایع شود.1