دانلود تحقیق لیزر و کاربرد آن در بیماری های پوستی و زیبایی پوست

راهنمایی که در دست دارید، برمبنای «توصیه های فرهنگستان تخصصی پوست آمریکا» و با اقتباس از کتاب «مراقبت از پوست و مو در سلامتی و بیماری» که تألیف گروهی از متخصصین و پزشکان صاحب نظر در زمینه پوست و مو و زیبایی می باشد، فراهم آمده است.هدف از تهیه مجموعه ای از راهنماها مانند آنچه که در پیش رو دارید، آگاهی دادن به بیماران در مورد ماهیت بیماری های پوستی و شناخت بایدها و نبایدها و پاسخگویی به انبوه ابهامات و سوالاتی است که معمولاً در ذهن بیماران موج می زنند ولی در وقت کوتاه معاینه در مطب، فرصت پاسخگویی به همه آنها نیست.امیدواریم با دقت کافی و تمرکز بیشتر به شناخت بیماری خود همت گمارده وتوصیه ها و هشدارها در مورد آن را به خوبی درک نموده و بکار گیرید.ما نیز آرزو داریم تواسته باشیم گامی هرچند کوتاه، در راه توسعه فرهنگ، دانش و آگاهی مردم در باب آموزش مراقبت از تندرستی برداشته باشیم.

لیزر و کاربرد آن در بیماری های پوستی و زیبایی پوست لیزر یک نوع نور برانگیخته شده و پر انرژی است که در شرایط عادی در طبیعت دیده نمی شود، ولی با تکنولوژی و وسایل خاص می توان آن را ایجاد کرد.

لیزر با نور معمولی تفاوت هایی دارد که این ویژیگی ها باعث توانایی ها و کاربردهای خاص لیزر می شود.نور معمولی مرکب از چندین انرژی نورانی مرئی و نامرئی است که اشعه ماوراءبنفش با کمترین طول موج ها تا اشعه مادون قرمز با بیشترین طول موج ها را در بر می گیرد.

اما لیزر تنها از یک نوع انرژی نورانی با طول موج مشخص ساخته شده است، لذا به آن نور «تک رنگ» هم می گویند.

تفاوت دیگر لیزر با نور معمولی انرژی آن می باشد که گاهی حتی چند هزار برابر نور معمولی می تواند انرژی داشته باشد.

بالاخره ویژگی سوم لیزر دقت و پایین بودن خاصیت انتشار نور لیزر است.

بطوریکه در دستگاه های دقیق لیزر نور تابیده شده در فاصله چند صد متری کاملاً مسیر مستقیم خود را حفظ کرده و شعاع دایره محل تابش در نزدیکی منبع لیزر تقریباً مساوی شعاع تابش در چند صد متری منبع می باشد.

این خصوصیات لیزر باعث شده که کاربردهای فراوانی در صنایع نظامی، غیرنظامی، علوم و تحقیقات و همچنین شاخه های مختلف پزشکی پیدا کند.

کاربرد لیزر در پزشکی و از جمله بیماری های پوستی از حدود 40 سال پیش بصورت تحقیقاتی شروع شده و با آمدن دستگاه های جدیدتر که مؤثرتر و کم عارضه تر هستند جایگاه ویژه و وسیعی در درمان بیماری ها، پیدا کرده است.مکانیسم انرژی لیزر جذب انرژی نورانی توسط مولکول های بافتی است.

همانطوری که در اثر تابش نور خورشید اشیاء بتدریج گرم می شوند، تابش لیزر نیز باعث گرم شدن، داغ شدن و نهایتاً تخریب بعضی مولکول های حساس بافتی می شود.

از آنجایی که لیزر تک طول موج می باشد، فقط باعث داغ شدن و تخریب ساختمان های خاصی می شود.

در حالی که افزایش حرارت در ساختمان های مجاور که حساس نیستند زیاد قابل توجه نمی باشد.

لذا با انتخاب لیزر مناسب و با دانستن ویژگی های بافتی می توان ضایعه مورد نظر را تخریب کرد در حالیکه کمترین صدمه ممکن به ساختمان های مجاور آن وارد شود.

به طور مثال لیزری که طول موج حدود 585 نانومتر می باشد (Pulse dye laser) بیشتر روی ساختمان های عروقی اثر می کند.

لذا در مورد عروق واریسی پوست، ضایعات همانژیومی و لکه ها و خال های عروقی به کار می رود.

کاربرد لیزر در بیماری های پوستی و زیبایی به طور کلی کاربردهای لیزر را به شکل زیر می توان دسته بندی کرد: 1- درمان ضایعات وخال های عروقی که معمولاً رنگ این ضایعات قرمز روشن و یا تیره می باشد.

2- درمان انواع ضایعات رنگی و رنگدانه ای پوست که شامل خال های رنگی پوست و خالکوبی ها می شود .

3- درمان و کاهش موهای زائد و ناخواسته بدن.

4- کاهش چین و چروک، فرورفتگی ها و جای زخم های ناشی از بعضی بیماری های پوستی از قبیل آکنه 5- درمان بعضی از انواع بیماری های پوستی از قبیل زگیل، جای زخم های برجسته و خارش دار (کلوئید)، ترک های پوستی ناشی از حاملگی و چاقی (striae) و ترمیم زخم و...

6- گاهی نیز از لیزر بعنوان وسیله ای برای برش بافت می توان استفاده کرد.

مشابه کاری که تیغ جراحی انجام می دهد با این تفاوت که خونریزی کمتری ایجاد می کند.

انواع دستگاه های لیزر و کاربرد آنها الف) برای درمان ضایعات عروقی که شامل رگ های واریسی پوست (در صورت، اندام ها و بدن)، لکه های قرمز عروقی و خال های عروقی (گرانولوم پیوژنیکوم) می باشد، لیزرهای Nd – YaG, (Pulse dye laser) P.D.L ، آرگون قابل استفاده هستند که P.D.L مناسب تر می باشد.

ب) برای درمان خال ها و لکه های تیره پوستی (ماه گرفتگی آبی و یا قهوه ای)، خالکوبی ها (آبی، سیاه، گاهی قرمز) از انواع این لیزرها می توان استفاده کرد: Q- Switch Ruby Q- Switch Alexandrite Q- Switch Nd- YAG ج) برای درمان و کاهش موهای ناخواسته از انواع لیزرهای : Nd- YAG, Diode, Alexandrite, Ruby Laser می توان استفاده کرد.

همچنین یک سیستم جدید به نام (I.P.L) Intense Pulse Light که نور پر انرژی معمولی است و از جنس لیز نمی باشد در کاهش موهای ناخواسته مؤثر است.

تأثیر لیزر در کاستن موهای زائد، دایمی نمی باشد.

د) برای کاهش چین و چروک و فرورفتگی های جای زخم آکنه و سایر بیماری ها می توان از لیزرهای CO2 و Erbium YAG استفاده کرد.

لیزر CO2 پوست را عمیق تر می تراشد و در کاهش چین و چروک مؤثرتر است ولی عوارض آن از جمله ایجاد جای زخم و لکه های تیره شایع تر می باشد لذا برای کاهش عوارض ناخواسته، Erbium YAG مناسب تر است.

نتیجه این لیزرها هیچکدام صد در صد نمی باشد ولی در کاهش عمق چین و چروک و جای زخم ها مؤثر هستند.

ه) انواع مختلف لیزر در درمان بیماری های مختلف پوستی کاربرد دارند ولی باید توجه داشت که برای این بیماری ها، درمان ها و روش های دیگر و ارزانتر نیز وجود دارند، لذا در صورت عدم موفقیت سایر روش ها، می توان نتایج لیزر را نیز امتحان کرد.لیزر یک نوع نور برانگیخته شده و پرانرژی است که در شرایط عادی در طبیعت دیده نمی‌شود ولی با تکنولوژی و وسایل خاص می‌توان آن را ایجاد کرد.

لیزر با نور معمولی تفاوت‌هایی دارد که این ویژگی‌ها باعث توانایی و کاربردهای خاص لیزر می‌شود.

خواص نور لیزر و کاربرد‌های آن ‏ از نخستین روزهای ساخت لیزر پی برده شد که نور لیزر خواص مشخصه‌ای دارد که آن را از نورهای ایجاد شده از سایر منابع، متمایز می‌کند.

در ابتدا به این ویژگی‌ها و نحوه ایجاد آنها توسط لیزر اشاره خواهیم کرد.

لیزر دارای سه ویژگی مهم است: تک‌فامی ‏ در توضیح این ویژگی لازم است ابتدا با مفهوم گسیل القایی ( نشر القایی)آشنا شویم .

گسیل پرتو توسط الکترونهای برانگیخته در داخل اتم به دو صورت است :1 ) گسیل خود به‌خودی 2) گسیل القایی فرض کنید ‏‎1 ‎‏ ‏e‏ و ‏e2‎‏ دو تراز متوالی از یک اتم با انرژی‌های ‏‎1‎‏ ‏E‏ و‏‎2‎‏ ‏E‏ باشد و الکترونی در تراز ‏‎ e1 ‎در حالت پایه خود قرار گرفته باشد.

اگر به هر دلیلی این الکترون از‎ ‎تراز ‏‎1‎‏ ‏e‏ به تراز بالاتر ‏‎2‎‏ ‏e‏ برود گفته میشود اتم تحریک شده است یا در حالت برانگیخته قرار دارد.

چون این حالت یک حالت‏‎ ‎‏ ناپایدار است اتم تمایل دارد هرچه زودتر به حالت پایدار باز گردد.

به همین دلیل الکترون مزبور بلافاصله به حالت قبلی در تراز‏‎1‎‏ ‏e‏ بر خواهد گشت.

از طرفی چون این دو تراز اختلاف انرژی ‏‎1‎‏ ‏E‏ ‏E 2-‎‏ دارد بنا بر اصل پایستگی انرژی، انرژی اضافی الکترون به صورت تابش با فرکانس ‏V، حین بازگشت به تراز اول گسیل می‌شود.

به این فرآیند گسیل خودبه‌خودی گویند.

حال اگر الکترونی در تراز‏‎2‎‏ ‏e‏ در حالت پایه خود قرار داشته باشد و ما به طریقی اتم را تحریک کنیم ( میدان الکترومغناطیسی، تابش، حرارت و...

) در اثر این القا الکترون مزبور تراز ‏‎2‎‏ ‏E‏ را ترک نموده وبه تراز ‏‎ E1‎برود و حین این انتقال ( بنا به اصل پایستگی انرژی ) تابش گسیل کند به این تابش گسیل القایی یا نشر القایی گویند.

‏‏ هر کدام از این فرآیندها ویژگی‌های خاص خود را دارد.

در گسیل خودبه‌خودی تابش‌های گسیل شده به صورت کاتوره‌ای و در تمام جهات گسترده است.

اما در گسیل القایی جهت تابش در یک راستای معین خواهد بود.

از طرفی در گسیل خودبخودی فوتونهای تابشی در اثر گزار بین اتمهای ترازهای اتمی یا مولکولی مختلف و متفاوت از هم به وجود می‌آیند پس این تابش‌ها طیف گسترده‌ای از فرکانس‌ها را شامل می‌شود.

‏‏ :1 ) گسیل خود به‌خودی 2) گسیل القایی فرض کنید ‏‎1 ‎‏ ‏e‏ و ‏e2‎‏ دو تراز متوالی از یک اتم با انرژی‌های ‏‎1‎‏ ‏E‏ و‏‎2‎‏ ‏E‏ باشد و الکترونی در تراز ‏‎ e1 ‎در حالت پایه خود قرار گرفته باشد.

‏‏ اما در گسیل القایی تابش در اثر گزار بین ترازهای اتمی یا مولکولی مشابه گسیل می‌شود.

بنابراین همه تابش‌ها تقریبا فرکانس یکسانی دارد.

معمولا در لیزر از فرآیند گسیل القایی استفاده می‌شود.

اما برای داشتن گسیل القایی طولانی مدت به مولکول‌هایی شامل دوتراز که تراز بالایی آن پروتراز پایینی آن خالی باشد، نیاز داریم.

اما آنچه که نظریه‌های کوانتومی بیان می‌کنند این است که بنا به قاعده گزینش در اتم‌ها ابتدا ترازهای پایین‌تر پر می‌شود.

بنابراین به وضعیت به‌وجود آمده در لیزر، وارونگی جمعیت گویند.

نحوه ایجاد وارونگی جمعیت بسته به نوع لیزر متفاوت است.

مثلا در لیزر هلیوم نئون مخلوط کردن این دو گاز منجر به جفت شدن برخی تراز‌ها ی اتمی آن دو شده و وارونگی جمعیت مورد نیاز را تامین می‌کند.

به این ترتیب لیزر قادر به ایجاد تابشی تک فرکانس خواهد بود.

با این وجود برای تک فرکانس شدن بیشتر از یک عنصر اپتیک مانند بازآواگر( سنجه) نیزدر لیزر استفاده می‌شود.

‏ویژگی تک‌فامی نور لیزر بیشتر کاربرد شیمیایی دارد.

به عنوان مثال برای جدا سازی ایزوتوپ‌های یک عنصر به یک منبع تک‌فام مانند لیزر نیاز است.

ایزوتوپ‌های یک عنصر از نظر محتوا باهم متفاوت است پس فرکانس‌های جذب آنها نیز اندکی متفا وت خواهد بود که تنها نور لیزر قادر به تفکیک آنها است.

تمایل زیاد به استفاده از این کاربرد در صنایع هسته‌ای نیز غیرمنتظره نیست.

‏ همدوسی ‏ تابش الکترو مغناطیس به وسیله بارهای الکتریکی نوسان کننده تولید می‌شود.

بسامد نوسان نوع تابشی را که گسیل می‌شود، معین می‌کند.

اگر در یک چشمه، بارها ی الکتریکی به طور هماهنگ نوسان کند چشمه را همدوس و تابش حاصل را تابش همدوس می‌نامیم.

همانطور که قبلا گفته شد در لیزر از گسیل القایی استفاده می‌شود.

در این فرآیند می‌توان اتم را به نحوی تحریک کرد که همه الکترونهای برانگیخته فقط به تراز‌های خاصی برود و در نتیجه فرکانس تابشی آنها همه در یک محدوده خواهد بود.

پس تمام این تابش‌ها با هم هماهنگ است که این همان تعریف چشمه همدوس است.

از همدوسی نور لیزر می‌توان در تمام‌نگاری استفاده کرد.

تمام‌نگاری روشی جهت تهیه تصاویر سه بعدی است.

در این روش تصویر ویژه‌ای به نام تمام نگاشت روی فیلم عکاسی تشکیل می‌شود که بر خلاف دیگر تصاویر متداول عکاسی، حاوی اطلاعاتی نه تنها پیرامون شدت بلکه در مورد فاز نور بازتابیده از جسم نیز هست.

واضح است که منبع نور آشفته چون خود دارای پرتو هایی با فازهای مختلف است قادر به تشکیل چنین تصویری نخواهد بود.

تنها مشکل موجود برای چنین تصاویری آن است که تنها امکان تهیه تمام نگاشت‌های تک‌فام وجود دارد زیرا برای تشخیص رنگهای واقعی جسم باید از تابش طول موج‌های مختلف به طور همزمان استفاده کرد که در آن صورت اطلاعات مربوط به فاز از بین می‌رود.

‏ شدت زیاد ‏ شدت زیاد، خاصیتی است که بیش از سایر موارد همراه نور لیزر است و در حقیقت لیزرها بالاترین شدت‌های شناخته شده روی زمین را ایجاد می‌کند.

از آنجا که لیزر باریکه‌ای موازی از نور را نه در تمام جهت‌ها، بلکه در راستای مشخصی گسیل می‌کند.

مناسب‌ترین معیار شدت، تابیدگی است.

بنا بر رابطه بین توان تابش شده وتابیدگی: ‏I = P / A ‏ که در آن ‏P‏ توان و ‏A‏ مساحت است می‌توان در مورد شدت‌ها ی زیاد بحث کرد.

ازآنجایی که خروجی منابع نور معمولی اکثرا پرتو‌های واگرا است با دور شدن از چشمه به علت افزایش مساحت با ثابت ماندن توان (توان به ویژگی خود چشمه بستگی دارد )میزان شدت آن کاهش می‌یابد اما در لیزر به علت موازی بودن پرتوها، هر چه فاصله از منبع بیشتر شود با ثابت ماندن توان، مساحت سطح مقطع باریکه خروجی نیز تقریبا ثابت است و در نتیجه شدت در فاصله دوراز منبع همان مقداری را دارد که پرتو خروجی از منبع دارد.

‏ ‏ اما اینکه چرا شدت خروجی از لیزر تا به این اندازه زیاد است، به توان لیزر بر می‌گردد.

داخل لیزر سیستمی وجود دارد که نور ورودی به هنگام خروج تقویت می‌شود.

همچنین با استفاده از ابزارهای اپتیک مناسب در لیزر می‌توان به شدت‌هایی دست یافت که از شدت خود منبع فراتر رود.

‏‏ لازم به توضیح است که شدت نور خروجی از لیزر دارای توزیع گوسی است، یعنی شدت برای لحظه کوتاهی بیشترین مقدار خود را دارد.

در ابتدا یک صعود ودر انتها یک نزول برای آن وجود دارد.

پس یک طول عمر برای شدت حداکثر می‌توان تعریف کرد.

طول عمر شدت ماکزیمم معمولا خیلی کوتاه است.

یکی از کاربرد‌های کوتاه بودن عمر شدت‌های بالا در هرتپ، در چشم پزشکی است.

مثلا پارگی شبکیه را که باعث کوری موضعی می‌شود می‌توان با جوشکاری نقطه‌ای توسط تپ‌های پر شدت نور حاصل از لیزر آرگون با بافت نگهدارنده آن متصل کرد.

به علت کوتاه بودن عمر یک تپ، حین عمل نیازی به بیهوشی، بی حرکت کردن طولانی چشم و...

وجود ندارد.

در کاربرد‌های دیگر پزشکی کوتاه بودن طول عمرتپ مانع از احساس درد در بیماران می‌شود.

چرا که زمان هرتپ بسیار کوتاهتر از زمان لازم برای فرستادن پیغام توسط اعصاب به مغز و بازگشت آن به محل درد است.

‏FPRIVATE "TYPE=PICT;ALT=" ساختمان لیزر در شکل شماره (1) طرح ساده‌ای از یک لیزر گازی را مشاهده می‌کنید.

ساختار اصلی در اکثر لیزرها مشابه است.

لیزر در واقع یک نوسان کننده اپتیک است که از یک محیط تقویت‌کننده نور که در داخل یک بازآواگر قرار دارد تشکیل می‌شود.

پس اصلی‌ترین قسمت در لیزر محیطی است که بتواند نور عبوری را تقویت کند.

در لیزر‌های گازی از مخلوط یک یا چند گاز ( هلیوم، نئون، آرگون و...

) به صورت خالص به عنوان محیط تقویت کننده استفاده می‌شود.

بخار فلزی کادمیوم، جیوه، سرب و...

نیز در لیزر‌های گازی کاربرد دارد.

از انواع دیگر لیزر‌های گازی، لیزر مولکول ازت( ‏‎2‎‏ ‏N‏) و لیزر دی اکسید کربن (‏CO2‎‏) است.‏محیط تقویت کننده معمولا توسط یک محرک بیرونی به کار می‌افتد و شروع به تابش می‌کند.

در اثر این تحریک، الکترون‌های هر اتم مدار خود را ترک کرده به مدار پایین تر در اتم مربوط می‌رود.

جهت برقراری اصل پایستگی انرژی (به علت وجود اختلاف انرژی بین دو مدار) حین این گذار تابش خواهند کرد.

این تابش نسبتا تک فام است زیرا عمل تحریک طوری است که عمل گذار بین تراز‌های یکسان اتفاق بیفتد.

در لیزر نشان داده شده این محرک استفاده از روش تخلیه جریان الکتریکی است که به دو نوع تخلیه جریان مستقیم و تخلیه جریان متناوب در لیزر‌های گازی متداول است.

روش تخلیه جریان متناوب ساده‌ترین روش تحریک است چرا که منبع تغذیه می‌تواند یک مبدل عمومی ولتاژ که به الکترود‌های فلزی سرد در داخل لامپ متصل می‌شود، باشد.

از روش‌های دیگر بر انگیزش الکتریکی محیط لیزری، می‌توان روش تخلیه الکترودی با بسامد بالا ( که در اولین لیزر هلیوم نئون ساخته شده توسط جوان و همکارانش استفاده شده بود.

) و روش تپ‌های فشار قوی ( برای استفاده در لیزر‌های تپی پر توان) اشاره کرد.

‏ ‏ در قسمت دیگر یک لیزر در دوجداره ابتدا و انتها از دو آینه صاف که با زاویه معلوم نسبت به افق به طور موازی با هم قرار دارد، استفاده می‌شود به چنین سیستم اپتیک، دریچه‌های بروستر گفته می‌شود.

کاربرد این دریچه‌ها در قطبیده نمودن پرتوهاست.

این دریچه‌ها برای یک جهت قطبیدگی خاص شفاف است ولی برای عبور قطبیدگی عمود بر آن ضریب عبور صفر است و تمام نور بازتابیده خواهد شد.

استفاده از این وسیله در لیزر موجب قطبیدگی خطی نور خروجی از لیزر خواهد شد.

‏ قسمت مهم دیگر لیزر استفاده از بازآواگر است.

بازآواگر وسیله‌ای اپتیکی است که از دو آینه (تخت یا خمیده) تشکیل می‌شود به طوری که محیط تقویت کننده در میان آنها قرار دارد.

تابش خروجی از تقویت کننده پس از قطبیده شدن توسط دریچه‌های بروستر به یکی از این آینه‌ها برخورد نموده جزئی از پرتو عبور و جرئی از آن بازتاب می‌یابد.

پرتو بازتابیده دوباره مسیر محیط تقویت کننده و دریچه بروستر را پیموده و به آینه سمت مقابل بر خورد می‌کند.

به این ترتیب عمل عبور و بازتاب بار‌ها تکرار می‌شود.

نهایتا نور خروجی از تقویت کننده در اثر رفت و آمد بین دو آینه به صورت یک موج ایستاده در می‌آید.

لازم به ذکر است که برای خروج انرژی از بازآواگر دو آینه به طور جزئی شفاف است.

ویژگی پرتو خروجی از بازآواگر تک فام بودن آن است.

در وواقع بازآواگر عمل گزینش فرکانس را انجام می‌دهد.

‏ شکل شماره (2) طرحی کلی از داخل یک لیزر هلیوم-نئون را نشان می‌دهد.

محیط لیزری، دریچه‌های بروستر، آینه‌های بازآواگر، سیستم مربوط به محرک، محیط لیز کننده و سایر جزئیات مورد نیاز مانند لایه محافظ و شفاف آلومینیومی جهت جلوگیری از خروج انرژی از دیواره‌ها و بازتاب آن به داخل محیط تقویت کننده در شکل نشان داده شده است.

‏ کاربرد لیزر در پزشکی در حال حاضر کاربرد لیزر در پزشکی به خصوص در جراحی‌ها به قدری زیاد و متنوع است که بحث در مورد تمام آنها از حوصله این مقاله خارج است.

مزایای جراحی لیزری بر حسب نوع عمل، نوع لیزر و بعضی اوقات از حالتی به حالت دیگر متفاوت است.

حصول تمامی این مزایا به شرطی مقدور است که لیزر به طور صحیح مورد استفاده قرار گیرد.

بعضی از این مزایا عبارت است از:‏ ‏- میدان جراحی خشک (بدون خونریزی)، ‏- کاهش اتلاف خون، ‏ ‏- کاهش تورم، ‏- محدودیت فیبروز وتنگ شدگی مجرا، ‏ ‏- انتقال از طریق رشته‌های نوری، ‏ ‏- تداخل نداشتن با لوازم تحریک کننده، ‏- توانایی حذف سلولهای نئوپلازیک باقیمانده و کاهش برگشت عوارض، ‏- دقت، ‏-کاهش وسایل جراحی در زمینه عمل جراحی، -کاهش درد‌های بعد از عمل ( به طور انتخابی ) و‏ ‏- ضد عفونی ناحیه جراحی.

‏ در حال حاضر رایجترین لیزری که در اطاق عمل مورد استفاده قرار می‌گیرد، لیزر دی اکسید کربن است.

از کاربرد‌های گسترده این لیزر می‌توان از توانایی آن در برش و تبخیر نام برد.

اخیرا از انعقاد ثانویه آن نیز در مواردی استفاده شده است.

‏ لیزر نئودیمیوم - یاگ نیز یکی از لیزر هایی است که به سرعت جای خود را در اطاق‌های عمل پیدا کرده است.

قابلیت انتقال این لیزر از طریق رشته‌های اپتیک توان بالای آن ( در موقع نیاز)، وجود پروب‌های تماسی (برای برش‌های ظریف ) و تبخیر به وسیله آن، لیزر نئودیمیوم- یاگ را به‌صورت یکی از دستگاه‌های بسیار با ارزش برای متخصصان در آورده است.

در جراحی‌های عمومی، که به ندرت از لیزر‌ها استفاده می‌شود، نیز کاربرد‌های چشمگیری برای لیزر نئودیمیوم - یاگ تماسی به وجود آمده است.

در چند سال اخیر لیزر نئودیمیوم- یاگ سوئیچ شده ‏Q‏ کاربرد‌های قابل ملاحظه‌ای نیز در چشم پزشکی پیدا کرده است.

‏جراحی مغز ‏ اولین لیزر به‌کار گرفته شده در جراحی مغز، لیزر دی اکسید کربن بوده است و به همان دلایلی که در میکرولارنکوسکپی بیان شده، هنوز توانسته است موجودیت خود را در این رشته حفظ کند.

لیزر دی اکسید کربن به علت کانونی شدنش به یک سوراخ کوچک از فاصله دور و همچنین دقت این دستگاه در کاربرد‌های میکروسکوپی ایده‌آل است.

لیزر نئودیمیوم-یاگ یک لیزر الحاقی بسیار مفید در این زمینه است.

این لیزر برای از بین بردن بسیاری از تومور‌های عروقی به‌کار رفته است و اخیرا از آن در درمان بعضی از آنوریسم‌ها و ناهنجاری شریانی و وریدی ( ‏AVMS‏) استفاده می‌کنند.

‏ چشم پزشکی ‏ ‏ چشم پزشکان در جراحی با لیزر پیشگام بودند.

از اواسط سال 1960 لیزر‌ها برای فتوکوآگولاسیون دقیق شبکیه مورد استفاده قرار گرفته است.

لیزر آرگون جزءوسایل اولیه جراحی برای مصارف چشم پزشکی است و همچنین لیزرهای کریپتون با طول موج زرد و قرمزشان توسط متخصصان شبکیه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این رنگ‌ها اجازه کنترل بیشتری را در منطقه ما کولا می‌دهد.

استفاده از لیزرها ی نئودیمیوم- یاگ سوئیچ شده ‏Q‏ و قفل‌زنی مدی به‌طور چشمگیری افزایش یافته است.

همه این لیزر‌ها می‌تواند به عنوان یک سیستم واحد به کار گرفته شود یا نظیر لیزر آرگون و کریپتون به صورت ترکیبی واحد از طریق اسلیت لمپ انتقال داده شود.

بعضی از کمپانی‌ها لیزر نئودیمیوم- یاگ سوییچ شده ‏Q‏ را نیز با لیزر آرگون- کریپتون از طریق اسلیت لمپ در هم ادغام می‌کند.

در لیزر‌های آرگون و کریپتون معمولا لوله‌های لیزری را به جای تعویض، پاک نموده و مجددا استفاده می‌کنند.

تا حال در چشم پزشکی از لیزر دی‌اکسیدکربن استفاده کمتری شده است.

این لیزر به عنوان یک دستگاه تبخیر کننده برای قطع تومورهای صلبیه و شبکیه مورد استفاده قرار گرفته است.

لیزر دی اکسید کربن همچنین برای ایجاد فلپ‌های بدون خونریزی صلبیه استفاده شده است.

لیزر دی اکسید کربن به علت طول موج خاصی (10600 نا نومتر) که دارد، بر خلاف لیزر‌ها ی آرگون و نئودیمیوم - یاگ نمی‌تواند به داخل چشم انتقال یابد، لذا از آن در قسمتهای داخلی چشم، فقط در جراحی‌های باز استفاده می‌کنند.

لیزر دی اکسید کربن از طریق پروپ به داخل چشم انتقال داده می‌شود.

این لیزر، بعد از عبور از پروپ هایی که در نوک آن‌ها پنجره‌ها ی ما دون قرمز قرار دارد، برای قطع رشته‌های ویتره‌آل، تبخیر تومورهای کوچک و جوش شبکیه‌های پاره یا کنده شده استفاده شده است.

ولی امروزه خیلی به ندرت برای منظور‌های فوق مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آرگون یک لیزر متداول در چشم پزشکی است که هم در پزشکی و هم در درمانگاه‌های سر پایی به وسیله اسلیت لمپ یا پروپ‌های داخل حفره‌ای استفاده می‌شود.

‏ درماتولوژی و جراحی پلاستیک ‏ لیزرهای دی‌اکسیدکربن و آرگون کاربرد‌های وسیعی در درماتولوژی دارد.

کاربرد لیزر ‏KTP‏ شبیه لیزر آرگون است.

اخیرا استفاده تحقیقاتی از لیزر نئودیمیم- یاگ آغاز شده و ممکن است در درمان مقداری از همانژیوم‌های غاری و باز ایمنی‌های کلوئید بسیار مفید باشد.

استفاده از لیزر رزینه پالسی در طول موج 577 نانومتر (زرد رنگ) به عنوان یک انتخاب بسیار مناسب برای فتوکوآگولاسیون در حال شروع است.

این طول موج تحت پالس‌های با پهنای کم، توانایی انعقاد عروقی دقیقی داردکه ماوراء توانایی امواج پیوسته آرگون است.

لیزر آرگون، به علت انتخاب رنگ، در انعقاد نوری ضایعات پوستی حاوی رنگدانه مانند لکه‌های شرابی، همانژیوم کادریو، همانژیوم کاپیلری، ترانژکتازی، خال‌های استرابری، انژیوم‌های سنیل کامبل دی مورگان و اکنه روزاسه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از این لیزر برای برداشتن خال کوبی‌ها، درمان گرانولوم چرکی سیاسه و سندروم پوتز-جیگر استفاده می‌کنند.

کاربرد‌های تحقیقاتی شامل اسکارهای کلوئید، ورید‌های واریسی زیر جلدی، سوختگی‌های خالها، زگیل و خال‌های سندروم اوسلر -وبر -رندونیز می‌شود.

از لیزر ‏KTP‏ نیز می‌توان نظیر ارگون برای منظور‌های فوق استفاده نمود.

خالکوبی‌ها را می‌توان به وسیله لیزر برداشت.

نتیجه عمل خوب بوده ولی کافی نیست.

لیزرهای مرئی به طور انتخابی، رنگ خال را از بین می‌برد.

خالکوبی‌هایی که به وسیله افراد حرفه‌ای انجام می‌گیرد آسان تر از خالکوبی‌های آماتوری برداشته می‌شود.

زیرا در حالت اول تجمع مواد رنگی به طور عمیقی از یکنواختی بیشتری برخوردار است.

‏ کاربرد لیزر در دندانپزشکی ‏ امروزه لیزر در دندان‌پزشکی کاربرد گسترده‌ای پیدا کرده است.

به عنوان نمونه، با روشی به نام تراشیدن زیر لثه، بافت معیوب لثه برداشته می‌شود.

دندانپزشک برای فعال کردن لیزر، کنترل پایی را می‌فشارد که در هر ثانیه 10 تا 30 تپ به دست می‌آید.

هر تپ که فقط چند میلیونیم ثانیه دوام دارد بافت معیوب لثه را بدون آسیب زدن به بافت سالم زیر آن بخار می‌کند.

بیمار صداهایی مثله ترقه‌های کوچک را می‌شود ولی هیچ دردی احساس نمی‌کند زیرا تپ‌ها ی لیزر کوتاهتر از آن است که واکنش‌های عصبی ایجاد کند.

تپ‌های لیزری نه فقط بافت آسیب دیده را بخار می‌کند بلکه هر باکتری موجود مولد بیماری را نیز از بین می‌برد.

اگر همین جراحی، یعنی تراشیدن لثه با تیغ جراحی انجام گیرد، بیمار به داروی بیهوشی نیاز دارد و ممکن است هفته‌ها مشکل غذا خوردن داشته باشد.

درد بعد از جراحی لثه و زمان لازم برای بهبودی با جراحی لیزری به مقدار بسیار زیادی کم می‌شود.

در آمریکا، دکتر دلوین مکارتی یکی از اولین محققانی است که لیزر را به طور آزمایشی مورد استفاده قرار داده است.

نظر وی چنین است: "با لیزر می‌توان حفره‌های ناسالم بافت لثه را تا جایی تمیز کرد که بدن خودش بتواند آن را بهبود دهد.

همچنین می‌توان دندان‌ها را با ضد عفونی کردن عمیق به طوری که مسواک نیز نمی‌تواند به آنجا‌ها برسد در مقابل کرم خوردگی‌های آتی مقاوم کرد.

مورد استفا ده دیگر لیزر در دندانپزشکی درمان زخم‌های دهان است.

اغلب بیماران پس از لیزر درمانی از درد آبسه، زخم‌های آکنه، ضایعات ویروسی، زخم‌های دندان مصنوعی و غده‌های کوچک غیر سرطانی فوری بهبود می‌یابند.

در کاربرد دیگر، لیزردر دندانپزشکی برای غیر حسا س کردن عاج دندان‌های بی‌حفاظ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیماران ممکن است از حساسیت زیاد عاج در ناحیه‌هایی که مینای دندان‌هایشان دیگر از عاج زیر آن محافظت نمی‌کند، مثل خطوط کناری لثه در رنج باشد.

لیزر لوله‌های ظریف میکروسکوپی در عاج را که به شبکه اعصاب داخل دندان منتهی می‌شود مسدود می‌کند.

لیزردردندانپزشکی برای انجام دادن عمل روی روت کانال نیز به کار می‌رود.

دکتر روبرت پیک استاد پریودونتیکس (بخشی از دندانپزشکی که به التهاب بافت‌های پیرامون دندان مربوط است) دانشکده دندانپزشکی دانشگاه نورث وسترن می‌گوید: "در درمان به وسیله روت کانال، می‌توان تار لیزر را در مجرای ریشه دندان قرار داد، بافت عفونی را با بخار کردن آن بر داشت و باکتری‌های به وجود آورنده عفونت را از بین ببرد.

به نظر من که این روش برتری عمده‌ای بر روش‌های موجود دارد.

روش‌های موجود برای از بین بردن باکتری‌ها کاملا موثر نیست." حتی وقتی که جراحی معمولی دندان با چاقوی جراحی لازم باشد، سطوح بافت بریده شده را می‌توان با لیزر درمان کردتا درد کاهش یابد واغلب به تجویز دارو‌های مسکن پس از جراحی احتیاجی نیست.

فرنوم غشاء کوچکی است که در دهان لب بالایی را به لثه وصل می‌کند.

گاهی فرنوم به دندان‌ها فشار می‌دهد و آنها را از ترتیب می‌اندازد.

با لیزر می‌توان بدون درد و خونریزی فرنوم را بخار کرد.

‏ کاربردهای لیزر : در نظر اول فهم این نکته مشکل است که چرا با نور لیزر می‌توان یک تیغه را سوراخ کرد ولی با نور معمولی ، مثلاً نور یک لامپ الکتریکی ـ هر قدر هم قوی باشد این کار میسر نیست .

این سئوال سه جواب دارد : اولاً نور لامپ ناهمدوس است یعنی فوتونهای لامپ همفاز نیستند و با مختصری اختلاف زمانی به هدف می‌رسند ، در حالی که فوتونهای تابه لیزری ، همه دقیقاً با هم حرکت می‌کنند و درست در یک نقطه به هدف می‌رسند .

دلیل دوم این که نور از چشمه‌های دیگر کوبنده‌تر است ، این است که تابه نور معمولی فقط از یک طول موج معین تشکیل شده است بلکه شامل طیف نسبتاً وسیعی از طول موج‌هاست .

این مطلب ، دلیل سوم را نیز در بر می‌گیرد : نور معمولی بر خلاف نور لیزر به شکل تابه‌ای باریک و موازی تولید نمی‌شود ، بلکه راستاهای مختلف را اختیار می‌کند .

نور لیزر برای روشنایی : لیزرهای حالت جامد و لیزرهای تزریقی درخشهای کوتاه بسیار روشنی تولید می‌کند که برای عکسبرداری بسیار سریع ، ایده‌آل است .

ما در عصری هستیم که سالانه میلیونها پوند صرف ساختن هوانوردهای سریع ـ اعم از موشک‌های بالستیکی ، قاره‌پیما یا هواپیما می‌شود .

باید دانست که سرعتهای زیاد چه بر سر اجسام متحرک می‌آید و یکی از بهترین راههای این کار عکسبرداری از جسم در حال حرکت است .

سرعت بعضی از پرتابه‌ها بقدری زیاد است که اغلب چندین کیلومتر در ثانیه که حتی عکسی که به کمک سریعترین فلاشهای متداول از آنها گرفته می‌شود ، چیزی جز تصویری محو نیست .

از آنجایی که حتی سریعترین پرتابه‌ها هم در این مدت فاصله بسیار کمی را خواهند پیمود ، عکسی که با درخشش لیزری از اجسام تیز پرواز گرفته می‌شود ، واضح و دقیق خواهد بود .

ارتش آمریکا سرگرم آزمایش با تلویزیون لیزری برای استفاده در گشتهای شبانه مخفی با هواپیماست و طراحان نظامی درصدد ساختن کلاهک بمب‌هایی هستند که هدف را با استفاده از پرتو لیزری نامرئی مادون قرمز پیدا کنند .

استفاده از لیزر در پزشکی : لیزر بعنوان یک منبع قوی انرژی ، در پزشکی نیز بکار گرفته شده است بخصوصدر امریکا که زادگاه لیزر بود و هنوز هم موطن آن است .

به عقیده برخی جراحان ، لیزر برای بریدن اعضایی که رگهای خونی بسیار پیچیده دارد ـ مانند مغز ـ فوق‌العاده مناسب است.

تابه لیزر در حین قطع‌کردن رگهای خونی ، با سوزاندن، دهانه آنها را می‌بندند .

برخی از چشم‌پزشکان لیزر را برای جوش‌دادن جداشدگی شبکیه چشم ، مفید یافته‌اند .

کاربرد لیزر در بیماریهای پوستی و زیبائی انواع مختلف لیزر در درمان بیماریهای پوستی و زیبائی کاربرد دارد که بطور اختصار شامل: ۱- درمان ضایعات و خالهای عروقی که رنگ اینها معمولاْ قرمز می باشد که شامل: رگ های واریسی، رگهای قرمز زیر پوستی که معمولاْ روی صورت و در اثر آفتاب سوختگی مکرر و یا به هر دلیلی که پوست نازک شده باشد بوجود می آیند، ماه گرفتگی، آنژیوم عنکبوتی، گرانولوم پیوژنیکوم و غیره ...

در این بیماریها نقطه هدف پرتو لیزر هموگلوبین می باشد که در گلبولهای قرمز وجود دارد.

۲- درمان انواع ضایعات رنگی و رنگدانه ای پوست که شامل: خال و خالکوبی.

در اینجا نقطه هدف پرتو لیزر ملانین و رنگ های خالکوبی می باشد.

۳- درمان و کاهش موهای زائد و نا خواسته.

در اینجا نیز نقطه هدف ملانین است که در ساقه و ریشه مو وجود دارد.

پس موهای رنگ روسن و سفید که فاقد ملانین هستند با لیزر از بین نمی رود و نیاز به درمان های دیگر مثل الکترولیز دارند.

۴- کاهش چین و چروک، فرورفتگی ها و جای زخم و جوش ۵- درمان بعضی بیماریهای پوستی مانند: زگیل، کلوئید یا گوشت اضافه، ترک های پوستی ناشی از حاملگی و چاقی و ترمیم زخم، داءصدف، پیسی و غیره ...

۶- گاهی از لیزر برای برش بافت و یا برش در مواقع جراحی مشابه تیغ جراحی استفاده میکنند.

در روش لیزر خونریزی کمتر است.

باید توجه داشت که روش های دیگری نیز بجز لیزر برای درمان بیماری های پوستی و زیبائی وجود دارد که کم هزینه تر هستند.

بنابراین در صورت عدم موفقیت سایر روش ها؛ می توان نتایج لیزر را هم امتحان کرد.

لیزر و کاربرد آن در بیماری های پوستی حتی‌پیش‌از کشف‌لیزر(1) ( LASER) در سال‌1960 ، مفهوم‌آن‌با عنوان‌«اشعه‌مرگ» برای‌خوانندگان‌داستان های‌علمی‌آشنا بود.

هنوز هم‌خیلی ها همین‌تصور را دارند، اما امروزه‌لیزر کاربردهای‌فراوانی‌دارد و به‌صورت‌ابزارهای‌متداول‌در مغازه‌ها، ادارات، کارخانه‌ها و حتی‌در خانه‌ها استفاده‌می‌شود.

به‌ساده‌ترین‌بیان، لیزر را می ‌توان‌منبعی‌از نور یا انرژی‌تابشی‌توصیف‌کرد.

اما لیزر ویژگی‌های‌بسیاری‌دارد که‌آن‌را از دیگر منابع‌نور مانند خورشید یا چراغ‌برق‌متمایز می ‌کند.

دستگاه‌های‌لیزر به‌شکل‌ها و اندازه‌های‌متفاوتی‌ساخته‌شده ‌اند.

آنها ممکن‌است‌کوچکتر از یک‌نقطه‌یا آن‌قدر بزرگ‌باشند که‌برای‌جا دادنشان‌به‌ یک‌ساختمان‌نیاز باشد.

اما با وجود این‌تنوع، همه‌آنها بر یک‌اساس‌کار می ‌کنند.

تابش‌نور به‌دو طیف‌مرئی‌و نامرئی‌تقسیم‌می ‌شود.

طیف‌مرئی‌(نور سفید) خود از چندین‌رنگ‌تشکیل‌شده‌است.

نیوتن‌در سال‌1665 با تاباندن‌نور سفید به‌منشور شیشه ‌ای، طیف‌رنگ‌های‌آن‌(اصطلاحاً رنگ‌ های‌متفاوت‌رنگین ‌کمان) را مشخص‌کرد.

طیف‌نامرئی‌نیز شامل‌تابش‌مادون‌قرمز (فرو سرخ)، میکروویو (MICROWAVE) و امواج‌رادیویی‌در یک‌سر طیف‌؛ و تابش‌فرا بنفش، اشعه‌ایکس‌و اشعه‌گاما در سر دیگر طیف‌می ‌شود.

مجموع‌این‌ها (مرئی‌و نامرئی) تابش‌الکترومغناطیسی‌است.

هر یک از این‌امواج‌‌طول‌موج‌خاصی‌دارند (منظور از طول‌موج‌، فاصله‌بین‌دو قله‌موج‌است).

اما دستگاه‌های‌لیزر طوری‌ساخته‌شده ‌اند که‌نور خارج ‌شده‌از آنها تنها یک‌طول‌موج‌دارد (اصطلاحاً تکفام) و تمام‌موج‌های‌آن‌روی‌هم‌می ‌افتند (اصطلاحاً همدوس).

به‌این‌ترتیب‌باریکه‌شدیدی‌از نور تولید می‌شود.

دستگاه‌های‌لیزر بسته‌به‌آن‌که‌محیط‌فعال ‌کننده‌آنها (ماده‌ای‌که‌به‌عنوان‌تقویت‌کننده‌نور به‌کار می ‌رود) چه‌باشد، به‌انواع‌لیزرهای‌حالت‌جامد، گاز و مایع‌تقسیم‌می ‌شوندهمان‌طور که‌قبلاً اشاره‌شد، لیزر در صنایع‌کاربردهای‌بسیاری‌دارد؛ از آن برای‌برش ‌دادن‌و سوراخ‌کردن‌فلزات، جوشکاری، در مخابرات‌نوری، در صنایع‌نظامی‌برای‌دستگاه‌های‌بردیاب، در صنعت‌نمایش‌و فیلم سازی، در فروشگاه‌ها برای‌خواندن‌بارکد(BAR CODE) اجناس، در ویدئوها و ضبط صوت‌های‌با دیسک‌فشرده‌و در بسیاری‌موارد دیگر استفاده‌می ‌شود.

علاوه‌بر کاربردهای‌پر توان‌در صنایع‌سنگین، دستگاه‌های‌لیزر کاربردهای‌زیادی‌در حوزه‌های‌ظریف ‌تر مانند پزشکی‌دارند؛ مثلاً در جوش ‌دادن‌شبکیه‌چشم، در جراحی‌به‌جای‌چاقوی‌جراحی‌(که‌باعث‌جلوگیری‌از خونریزی‌در محل‌عمل‌می‌شود)، در آنژیوپلاستی‌عروق‌کرونر (باز کردن‌رگ ‌های‌صدمه‌دیده‌قلب) و درمان‌بسیاری‌از مشکلات‌پوستی‌، که‌موضوع‌اصلی‌این‌نوشتار است.