در سده هفدهم، قهوه خانه های لندن محل ملاقات ادیبان، تجار و دلالان بود. در این قرن، قهوه خانه ها نقش مهمی در زندگی اجتماعی مردم انگلستان بازی می کردند.
در قهوه خانه های لندن اخبار مهم روز رد و بدل می شود و مسائل اقتصادی و سیاسی نیز مورد توجه و بحث قرار می گرفت. همچنین معاملات بزرگ و حتی حراجها در قهوه هانه ها انجام می شد.
همانطور که گفتیم یکی از قهوه هانه ها متعلق به «ادوارد لویدز» در «تاور استریت» بود که موقعیت مناسبی از نظر نزدیکی به اداره نیروی دریایی داشت. از سال 1697 تا اوایل سال 1967، لوید به انتشار روزنامه ای پرداخت به نام «اخبار لویدز» که در آن اخباری از نقاط مختلف جهان که مود توجه عموم بود و اخباری که مورد توجه خاص مشتریان وی قرار داشت، درج می شد. به هر حال در حدود 20 سال پس از انتشار نشریه لویدز، قهوه خانه مزبور مهم ترین مرکز معاملات بیمه ای شده بود. در سال 1760 تشریه دیگری موسوم به نشریه کشتیرانی و حمل و نقل کالاها منتشر شد. تا 1760، قهوه خانه لوید مهم ترین مرکز برای بیمه کردن خطرهای دریایی بود، عملیات بیمه گران لویدز حدود 154 سال در گوشه غربی طبقه دوم عمارت بورس لندن ادامه داشت و پس از متجاوز از یک قرن و نیم فعالیت به عمارت اختصاصی لویدز منتقل شد.
موسسه لویدز لندن از نظر تشکیلات به سه قسمت مجزا از یکدیگر تقسیم می شود: قسمت اطلاعات، نمایندگان لویدز و سرانجام بیمه گران.
قسمت اول، قسمت اطلاعات است که مرتباً آخرین اطلاعات، تلگرافها و اخبار مربوط به حرکت کشتیها و خشارتهای وارده به آنها را جمع آوری و در تالار لویدز اعلام می کند.
قسمت دوم از سازمان موسسه لویدز، نمایندگان لویدز هستند. نمایندگان لویدز را آزانسهای لویدز در نقاط مختلف جهان خصوصاً در بندرهای مهم تشکیل می دهند. آنها مرتباً اخبار مربوط به ورود و خروج کشتیها را به موسسه لویدز اطلاع می دهند و به کشتیهای تجاری راهنماییهای لازم را می نمایند.
قسمت سوم، بیمه گران لویدز هستند. معاملات بیمه در موسسه لویدز را اعضاء به طور مستقل انجام می دهند و لویدز در اینجا واسطه عمل است. بیمه گران لویدز به دو طبقه تقسیم می شوند: طبقه نخست کسانی هستند که مهاملات بیمه را انجام می دهند و طبقه دوم کسانی که سرمایه خود را در موسسه به جریان می گذارند و از منافع آن استفاده می کنند. کسانی که عملیات بیمه گری اشتغال دارند باید متناسب با تعهداتی که قبول می کنند، مبلغی به عنوان ودیعه به خزانه داری لویدز بسپارند. بیمه گران به گروههای مختلف تقسیم شده اند و در ظهر بیمه نامه های صادره هر گروه نام اعضای آن گروه و میزان تعهداتشان نوشته شده است.
5-تاریخچه بیمه در ایران
در سال 1310 خورشیدی، فعالیت جدی ایران در زمینه بیمه آغاز شد. در این سال بود که قانون و نظامنامه ثبت شرکتها در ایران به تصویب رسید و متعاقب آن بسیاری از شرکتهای بیمه خارجی از جمله گستراخ، آلیانس، ایگل استار، یورکشایر، رویار، ویکتوریا، ناسیونال سویس، فنیکس، اتحادالوطنی و ... به تأسیس شعبه یا نمایندگی در ایران پرداختند. گسترش فعالیت شرکتهای بیمه خارجی، مسوولان کشور را متوجه ضرورت تاسیس یک شرکت بیمه ایرانی کرد و دولت در شانزدهم شهریور 1313 شرکت سهامی بیمه ایران را با سرمایه 20 میلیون ریال تاسیس کرد. فعالیت رسمی شرکت سهامی بیمه ایران از اواسط آبان ماه همان سال آغاز شد.
تأسیس شرکت سهامی بیمه ایران، نقطه عطفی در تاریخ فعالیت بیمه ای کشور به شمار می رود زیرا از آن پس دولت با در اختیار داشتن تشکیلات اجرایی مناسب، قادر به کنترل بازار و نظارت بر فعالیت موسسات بیمه خارجی شد. دو سال پس از تاسیس شرکت سهامی بیمه ایران یعنی در سال 1316، «قانون» در 36 ماده تدوین شد و به تصویب مجلس شورای ملی رسید. پس از آن نیز مقررات دیگری در جهت کنترل و نظارت بر فعالیت موسسات بیمه از طریق الزام آنها به واگذاری 25 درصد بیمه نامه های صادره به صورت اتکایی اجباری به شرکت سهامی بیمه ایران وضع شد؛ در این رهگذر، الزام به بیمه کردن کالاهای وارداتی و صادراتی و اموال موجود در ایران، و ایرانیان مقیم خارج از کوشر نزدیکی از موسسات بیمه که در ایران به ثبت رسیده اند، بر استحکام شرکتهای بیمه افزود.
این روند کماکان ادامه داشت تا آنکه در سال 1331 بر اساس مصوبه هیات دولت کلیه شرکتهای بیمه خارجی موظف شوند. برای ادامه فعالیت خود را ایران مبلغ 250000 دلار ودیعه نزد بانک ملی ایران تودیع نمایند و پس از آن نیز منافع سالیانه خود را تا زمانی که این مبلغ به 500 هزار دالر برسید بر آن بیفزایند. این تصمیم موجب تعطیل شدن کلیه نمایندگیها و شعب شرکتهای بیمه خارجی در ایران به استثنای دو شرکت بیمه «یورکشایرا» و «اینگلستراخ» گردید و شرایط را برای گسترش فعالیت شرکتهای بیمه ایران فراهم ساخت.
نخستین شرکت بیمه خصوصی به نام «بیمه شرق» در سال 1329 و پس از آن تا سال 1343 به تدریج هفت شرکت خصوصی دیگر به نامهای آریا، پارس، ملی، آسیا، البرز، امید و ساختمان و کار به ترتیب تاسیس شدند. و به فعالیت بیمه ای پرداختند.
از سوی دیگر، با افزایش تعداد شرکتهای بیمه، ضرورت اعمال نظارت بیشتر دولت بر این صنعت و تدوین اصول و ضوابط استاندارد برای فعالیتهای بیمه ای به منظور حفظ حقوق بیمه گذاران و بیمه شدگان احساس می شد، به همین دلیل در سال 1350 «بیمه مرکزی ایران» به منظور تحقق هدفهای فوق تاسیس شد.
جایگاه صنعت بیمه بعد از انقلاب اسلامی ایران
موسسات بیمه کشور تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با ترکیبی از یک شرکت دولتی، دوازده شرکت خصوصی، و دو موسسه بیمه خارجی به صورت نمایندگی در سطح کشور فعالیت می کردند. در چهارم تیر 1358 بنابر تصمیم شورای انقلاب دوازده شرکت خصوصی، ملی اعلام شدند و پروانه فعالیت دو نمایندگی خارجی بیمه نیز لغو گردید.
با تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در 24 آبان 1358 که طی آن نظام اقتصادی کشور به سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی تقسیم گردید. صنعت بیمه در جوار شماری از صنایع مهم به صورت مالکیت عمومی در بخش دولتی در اختیار دولت قرار گرفت.
شایان ذکر است که متعاقباً ده شرکت بیمه ملی شده به لحاظ فعالیت نامطلوب در یکدیگر ادغام شدند و شرکت بیمه دانا که از آن پس منحصراً بایست در بخش بیمه های اشخاص فعالیت می کرد تاسیس گردید.