تحقیق احمد شاملو

Word 174 KB 33042 39
مشخص نشده مشخص نشده ادبیات - زبان فارسی
قیمت قدیم:۲۴,۰۰۰ تومان
قیمت: ۱۹,۸۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • مقدمه

     

        احمد شاملو شاعر بزرگ معاصر ایران در ماه آوریل 1990 (1369) در آمریکا میهمان مرکز پژوهش و تحلیل مسائل ایران (سیرا) بود و در هشتمین کنفرانس این مرکز در دانشگاه کالیفرنیا، برکلى سخنرانى کرد. کتابى که در دست دارید متن کامل این سخنرانى است.

        سخنرانى شاملو به دلایل متعدد بحث‏هاى زیادى را برانگیخت. بویژه آنکه نسخه‏هاى دستکارى شده یا ناکاملى از آن نیز در جراید چاپ و یا در رادیوها و تلویزیون‏ها پخش گردید. به همین دلیل و به منظور جلوگیرى از هرگونه پیشداورى و همچنین کمک به ایجاد زمینه عینى براى بحث منطقى حول مسائل طرح شده از سوى شاملو، سیرا تصمیم گرفت که متن کامل این سخنرانى را در اختیار دوستداران ادب و فرهنگ ایران قرار دهد.

     

        چکیده بحث شاملو را مى‏توان در این جملات از گفته‏هاى خود او بیان کرد:

    1- یکى از شگردهاى مشترک همه جباران تاریخ تحریف تاریخ است؛ و در نتیجه، متأسفانه چیزى که ما امروز به نام تاریخ در اختیار داریم جز مشتى دروغ و یاوه نیست که چاپلوسان و متملقان دربارى دوره‏هاى مختلف به هم بسته‏اند. و این تحریف حقایق ... به حدى است که مى‏تواند با حسن نیت‏ترین اشخاص را هم به اشتباه اندازد.»

     2- دولت‏ها و سانسورشان به نام اخلاق، به نام بدآموزى، به نام پیشگیرى از تخریب اندیشه و به هزار نام و هزار بهانه دیگر سعى مى‏کنند توده مردم را از مواجهه با ج«حقایق و واقعیات»ج مانع شوند... جاماج سلامت فکرى جامعه فقط در برخورد با اندیشه‏هاى مخالف محفوظ مى‏ماند... سلامت فکرى جامعه تنها در گرو... واکسیناسیون برضد خرافات و جاهلیت است که عوارضش دست با نخستین تب تعصب آشکار مى‏شود.»

     

     

    3- ما در عصرى زندگى مى‏کنیم که جهان به اردوگاه‏هاى متعددى تقسیم شده است. در هر اردوئى بتى بالا برده‏اند و هر اردوئى به پرستش بتى واداشته شده ... اشاره من به بیمارى کیش شخصیت است که اکثر ما گرفتار آنیم... همین بت‏پرستى شرم‏آور عصر جدید... شده است نقطه افتراق و عامل پراکندگى مجموعه‏ئى از حسن نیت‏ها تا هر کدام به دست خودمان گرد خودمان حصارهاى تعصب را بالا ببریم و خودمان را درون آن زندانى کنیم... انسان خِردگراى صاحب فرهنگ چرا باید نسبت به افکار و باورهاى خود تعصب بورزد؟»

    4- ایمان بى‏مطالعه سد راه تعالى بشرى است. فقط فریب و دروغ است که از اتباع خود ایمان مطلق مى‏طلبد... انسان متعهِد حقیقت‏جو هیچ دگمى، هیچ فرمولى، هیچ آیه‏اى را نمى‏پذیرد مگر اینکه نخست در آن تعقل کند، آن را در کارگاه عقل و منطق بسنجد، و هنگامى به آن معتقد شود که حقایقش را با دلایل متقن علمى دریابد.

    5- پذیرفتن احکام و تعصب ورزیدن برسر آن‏ها توهین به شرف انسان بودن است... جنگ و جدل‏هاى عقیدتى برسر این راه مى‏افتد که هیچ یک از طرفین دعوا طالب رسیدن به حقیقت نیست

    6- بر اعماق اجتماع حرجى نیست اگر چنین و چنان بیندیشد یا چنین و چنان عمل کند. اما بر قشر دانش آموخته‏نگران سرنوشت خود و جامعه، بر صاحبان مغزهاى قادر به تفکر حرج است ... پس بر شما است به جاى جامعه‏ئى که امکان تفکر منطقى از آن سلب شده است عمیقاً منطقى فکر کنید.»

     

     

    7- نتیجه این تعصب ورزیدن و لجاج بخرج دادن چیزى جز شاخه شاخه‏شدن نیست، چیزى جز تجزیه شدن، خرد شدن، تفکیک شدن، هسته‏هاى پراکنده ناتوان ساختن و از واقعیت‏ها پرت ماندن نیست.

     

     

    8- حقیقت جز با اصطکاک دمکراتیک افکار آشکار نمى‏شود، و ما بناگزیر باید مردمى باشیم که جز به حقیقت سرفرود نیاوریم و جز براى آنچه حقیقى و منطقى است تقدسى قائل نشویم حتى اگر از آسمان نازل شده باشد. وطن ما فردا به افرادى با روحیاتى با این دست نیاز خواهد داشت تا نیروها بتوانند یک کاسه بمانند.»

        به زبان دیگر، شاملو در این بحث خود از ما مى‏خواهد که به تاریخ گذشته خود برخوردى نقادانه داشته‏باشیم؛ با هر نوع سانسور عقاید و اختناق مقابله کنیم؛ از تعصب ورزیدن به باورهاى عصر خود و اعتقادات شخصى خویش دورى جوئیم؛ هر ایده و نظرى را با محک تعقل و منطق بسنجیم؛ دربرخورد به نظرات دیگران آزادمنش و حقیقت‏جو باشیم؛ از کیش شخصیت بپرهیزیم؛ خود را با اسلوب تفکر علمى و دانش فرهنگى هرچه مسلح‏تر سازیم؛ و از هر شکل برخورد تنگ‏نظرانه و غیر دمکراتیک که در این شرایط به تفرقه و پراکندگى نیروهاى ما مى‏انجامد بپرهیزیم.

    بدون تردید هیچ ذهن آگاه و مسئولى نمى‏تواند با این اصول، که بردرکى عمقیق و انتقادى از گذشته استوراند، مخالفت داشته باشد. پس چگونه است که سخنرانى شاملو چنین موجى از بحث و انتقاد را برانگیخته است؟

        قبل از هر چیز باید بگوئیم که صِرف ِبرانگیخته‏شدن چنین بحث‏هائى خود گویاى این حقیقت است که شاملو در سخنرانى خود به مسائلى برخورد کرده که عمیقاً گریبانگیر فرهنگ سیاسى ماست. از این رو ما این انگیخته شدن را بسیار مثبت ارزیابى مى‏کنیم و امیدواریم که این انگیختگى در کانال‏هاى صحیح و منطقى جریان یابد و ما را به ارزیابى‏هاى مثبت‏تر و مفیدتر، و در جهت‏یگانگى و یکپارچگى هر چه بیشتر، رهنمون شود.

     

     

        اما تا آنجا که به دلایل این انگیختگى مربوط مى‏شود، ما این‏ها را به دو گروه تقسیم مى‏کنیم:

       1- وجود برخى تعصبات و پیشداورى‏هاى ریشه‏دار تاریخى، که این سخنرانى تنها زمینه‏اى براى بروز آنها شده‏است. نمونه اینگونه پیشداورى‏ها را در بحث‏هائى که هدف خود را نسبت دادن سخنران به این یا آن جریان، یا رد یا قبول مطلق بحث‏ها بدون مراجعه به استدلال منطقى و اسناد و مدارک تاریخى قرار داده‏اند، مى‏توان مشاهده کرد. ولى این دقیقاً همان اسلوبى است که شاملو در بحث خود ما را نسبت به آن هشدار و زنهارباش مى‏دهد. طبیعى است که این شیوه برخورد نه مى‏تواند سازنده باشد و نه ما را به حقیقتى تازه رهنمون شود.

    2- تداخل چارچوب و اصول بحث شاملو با محتواى نمونه‏هاى تاریخى مورد استفاده او . اینطور بنظر مى‏رسد که در این مورد، اسلوب و اصول بحث تحت الشعاع محتواى نمونه‏هاى تاریخى و مثال‏ها قرار گرفته‏اند و در نتیجه، مخالفت با نمونه‏ها با مخالفت با اصول بحث یکى گرفته شده است.

     

        شاملو براى روشن‏تر کردن بحث خود از چند مثال یا نمونه مشخص تاریخى استفاده مى‏کند: داستان بردیا، داستان انوشروان، نهضت تصوف، و اسطوره ضحاک و کاوه در شاهنامه فردوسى. او درباره این نمونه آخر، که ظاهراً بیش از نمونه‏هاى دیگر بحث‏انگیز بوده است، چنین مى‏گوید:

     

        «شاهنامه فردوسى اگر در زمان خود او - حدود هزار سال پیش از این - مبارزه براى آزادى ایران عرب‏زده خلیفه‏زده ترکان سلجوقى را ترغیب مى‏کرده امروز باید با آگاهى بدان برخورد شود نه با چشم بسته ... پذیرفتن دربست ِسخنى که فردوسى از سرگریزى عنوان کرده به صورت آیه مْنَزَلَ، گناه بى‏دقتى ما است نه گناه او که منافع طبقاتى یا معتقدات خودش را دنبال مى‏کرده.»

     

        در اینجا نیز مى‏توان با شاملو در مورد این اصل کلى که هیچ نظرى را نباید «با چشم‏بسته»، بطور «دربست» و «ناآگاهانه» پذیرفت موافقت کرد. اما موافقت با این اصل ضرورتاً بمعناى موافقت با تعبیر شاملو از انگیزه‏هاى طبقاتى فردوسى و نقش تاریخى شاهنامه نیست. زیرا مقولاتى از این قبیل تنها از طریق پژوهش و بررسى تاریخى قابل رد و اثبات‏اند و نه از راه بحث و جدل‏هاى متعصبانه. بدیهى است که رد مثال یا نمونه هیچ‏گاه نمى‏تواند به معناى رد اصول بحث باشد.

        در عین حال، ضمن قبول اصول کلى بحث، مى‏توان پرسید که آیا شاملو نمونه‏هاى مناسبى را براى اثبات بحث خود برگزیده است؟ آیا داستان بردیا و اسطوره ضحاک داراى محتواى تاریخى یکسان‏اند؟ آیا مى‏توان شخصیت‏هاى سمبلیک اسطوره‏اى را با شخصیت‏هاى معین تاریخى مقایسه کرد؟ آیا اسناد و مدارک تاریخى تازه‏اى در مورد فردوسى، شاهنامه، و به ویژه داستان کاوه و ضحاک بدست آمده‏اند که ارزیابى مجدد از آن‏ها را ضرورى مى‏سازند؟ آیا بهتر نبود شاملو براى روشن‏تر کردن بحث خود از نمونه‏هاى بسیار زنده‏تر امروز، که صدها بار گویاتر از این مثال‏هاى تاریخى گذشته‏اند، استفاده مى‏کرد؟

  • فهرست:

    ندارد.
     

    منبع:

    ندارد.

احمد شاملو شاعر بزرگ معاصر ايران در ماه آوريل 1990 (1369) در آمريکا ميهمان مرکز پژوهش و تحليل مسائل ايران (سيرا) بود و در هشتمين کنفرانس اين مرکز در دانشگاه کاليفرنيا، برکلى سخنرانى کرد. کتابى که در دست داريد متن کامل اين سخنرانى است. سخنرانى شامل

ادبيات فارسي يا پارسي به ادبياتي گفته مي‌شود که به زبان فارسي نوشته شده باشد. ادبيات فارسي تاريخي هزار و صد ساله دارد. شعر فارسي و نثر فارسي دو گونه اصلي در ادب فارسي هستند. برخي کتابهاي قديمي در موضوعات غيرادبي مانند تاريخ، مناجات و علوم گوناگون ني

چهره زن در شاهنامه آميزه ي مهر و خرد و وفاداري در شاهنامه ي فردوسي نزديک به ?? زن نقش آفريني مي کنند که البته بيش تر آن ها در دوري پهلواني مي زيند. به درستي مي توان گفت که در هيچ کتاب ديگري در ادب کهن پارسي تا بدين پايه زنان خردمند و ستوده وجو

مهر یا میترا (در اوستا و پارسی باستان «میثْرَه»، در سانسکریت «میتْرَه»)، ایزد نام‌آورِ روشنایی، پیمان، دوستی و محبت، و ایزد بزرگ دین و آیین مهری است. بخش مهم و بزرگی از اوستا به نام «مهر یَشت» در بزرگداشت و ستایش این ایزد بزرگ و کهن ایرانی سروده شده است. مهر یشت، دهمین یشت اوستا و از لحاظ مضمون همراه با فروردین یشت، کهن‌ترین بخش آن بشمار می‌رود. مهر یشت از نگاه اشاره‌های نجومی و ...

ادبیات فارسی یا پارسی به ادبیاتی گفته می‌شود که به زبان فارسی نوشته شده باشد. ادبیات فارسی تاریخی هزار و صد ساله دارد. شعر فارسی و نثر فارسی دو گونه اصلی در ادب فارسی هستند. برخی کتابهای قدیمی در موضوعات غیرادبی مانند تاریخ، مناجات و علوم گوناگون نیز دارای ارزش ادبی هستند و با گذشت زمان در زمره آثار کلاسیک ادبیات فارسی قرار گرفته اند. آوازه برخی شاعران و نویسندگان ایرانی از ...

فصل اول مقدمه آنچه که شعر نو را از شعر کهن جدا می‌کند، فقط سبک و ساختار آن نیست ، بلکه محتوا و نگرش آن نیز تفاوت دارد. شاعر نو از مردم، می‌گوید و از مسائل آنان. شاعرانی مثل نیما، شاملو، فروغی، هدایت و اخوان ثالث که در این امر، درخشیده‌اند از بطن مردم برخاستند و برای مردم، سخن گفتند. آنچه مسلم است، شرایط اجتماعی و حوادث سیاسی، بسیار بر شاعران، مؤثر می‌باشد. اشعار اخوان ثالث که در ...

ضحاک از پادشاهان اسطوره‌اي ايرانيان است. در شاهنامه پسر مرداس و فرمانرواي دشت نيزه وران است. او پس از کشتن پدرش به ايران مي‌تازد و جمشيد را مي‌کشد و بر تخت شاهي مي‌نشيند. با بوسه? ابليس، بر دوش ضحاک دو مار مي‌رويد. ابليس به دست ياري او آمده و مي‌گوي

متولد ۲١ آذر ١۳۰۴، تهران . شاعر، روزنامه‌ نگار، مترجم شعر و رمان، محقق کتاب کوچه ۱۳۰۴ احمد شاملو (ا. صبح / ا.بامداد) روز ٢١ آذر در خانه‌ی شماره‌ی ۱۳۴ .خیابان صفی‌علیشاه تهران متولد شد. دوره‌ی کودکی را به خاطر شغل پدر که افسر ارتش بود و هرچند وقت را در جایی به ماءموریت می‌رفت، در شهرهایی چون رشت و سمیرم و اصفهان و آباده و شیراز گذراند. مادرش کوکب عراقی شاملو بود. پدرش حیدر. ...

انواع ادبي چيست؟ انواع ادبي، در رديف نظامهايي از قبيل سبک شناسي و نقد ادبي، يکي از اقسام جديد علوم ادبي و يا به قول فرنگي ها يکي از شعبه ها و مباحث نظريه ادبيات Theory of literature است. موضوع اصلي آن طبقه بندي کردن آثار ادبي از نظر ماده و صورت در گ

انواع ادبی، در ردیف نظامهایی از قبیل سبک شناسی و نقد ادبی، یکی از اقسام جدید علوم ادبی و یا به قول فرنگی ها یکی از شعبه ها و مباحث نظریه ادبیات Theory of literature است. موضوع اصلی آن طبقه بندی کردن آثار ادبی از نظر ماده و صورت در گروه های محدود و مشخص است. اگر بخواهیم به ادبیات هم از دیدگاه عملی نگاه کنیم، باید بتوانیم آثار ادبی را طبقه بندی کنیم و انواع مشابه آثار ادبی را در ...

ثبت سفارش
تعداد
عنوان محصول