مقدمه
در انواع مؤسسات اعم از انتفاعی یا غیر انتفاعی دولتی یا خصوصی کوچک یا بزرگ و نیز در زندگی شخصی ما ، بسیاری از تصمیمات بطور مستقیم و غیر مستقیم بازتابهای مالی دارد. بدیهی است اتخاذ تصمیمات آگاهانه و کارآمد و موفقیت آمیز بدون آشنایی با مفاهیم و تئوریهای مربوط امکان پذیر نخواهد بود .[1]
و اما بعد در بعضی از متون ، حسابداری را زبان تجارت نامیده اند. به وسیله زبان معمولاً اطلاعات زیادی مبادله می گردد این انتقال اطلاعات صحیح و به موقع برای شرکتهای بزرگ که بین مالکین و مدیران آن فاصله و جدایی وجود دارد بیشتر ضرورت می یابد. از این رو دنبال انقلاب صنعتی و ایجاد صنایع تشکیل شرکتهای بزرگ نیاز به یک سیستم تولید و انتقال اطلاعات به ویژه اطلاعات مالی احساس گردید زیرا فعالیتهای اقتصادی گسترده نیاز به منابع مالی زیادی داشت که تأمین آن از طرف یک فرد امکان پذیر نبود. بنابراین بشر برای تأمین مالی پروژه های بزرگ از طریق مشارکت گروهی و همگانی اقدام نموده و واحدهای اقتصادی در قالب شخصیت های حقوقی مختلف تشکیل گردید به این جهت امروزه مشخصه اقتصاد کشورهای پیشرفته وجود شرکتهای بزرگ است . که سرمایه خود را از صدها هزار سهامدار گردآوری کرده اند. این شرکتها منابع مالی اقتصادی را در سراسر یک کشور و حتی در سطح بین المللی تأمین و اداره می کنند.[2]
چکیده مقاله
شرکت های بزرگ ایران باعث رشد اقتصادی در جامعه می شوند همه شرکت دارای بدهی های می باشد که از لحاظ حسابداری بدهی را می توان حقوق مالی اشخاص غیر از مالک نسبت به داراییهای یک واحد اقتصادی دانست که بدهی ها به 2 دسته ی بدهی بلند مدت و کوتاه مدت تقسیم می شوند که برای تشکیل شرکت و راه اندازی یک خط تولید و ایجاد و گسترش کارخانه ها و شرکتها از بدهی های بلند مدت استفاده می کنند و بدهی های کوتاه مدت را می توان برای خرید نسیه کالاهای مورد نیاز شرکت ها از آن استفاده کرد. برای پرداخت بدهی های بلند مدت هر ساله باید یک مبلغ مشخص به عنوان بهره به آن مؤسسه ای که از آن وام دریافت کرده ایم پرداخت شود.
بدهی ها :
بدهیها از نظر حسابداری دارای تعاریف متعددی نیز می باشد.
بدهی : حقوق مالی اشخاص غیر از مالک نسبت به داراییهای یک واحد اقتصادی
بدهیها : معرف تعهدات مالی مؤسسه از بابت دارائیها یا خدمات نسیه دریافتنی از دیگران است که در گذشته و حال ایجاد شده و با انتقال دارائیها یا ارائه خدمات در آینده پرداخت می شوند.
با توجه به تعریف فوق می توان دریافت که بدهیها معمولاً در ازای تحصیل دارائیها و یا استفاده از خدمات دیگران که به طور نسیه انجام گرفته به وجود می آیند و موقعی در دفاتر ثبت می شوند که از نظر مبلغ و سررسید پرداخت مورد توافق طرفین معامله قرار گرفته و تعهد پرداخت آن از نظر مؤسسه قطعی شده باشد. 1
تفکیک بدهیها از نظر سررسید پرداخت اهمیت زیادی دارد چون مدیران و صاحبان مؤسسات با آگاهی از سررسید بدهی ها نسبت به پرداخت به موقع آنها اقدام می نمایند تا اعتبار و موقعیت تجاری خود را نزد سایر مؤسسات و فروشندگان از دست نداده و درآینده نیز بتوانند از امکانات و تسهیلات اعتباری آنها به نحو مطلوب استفاده نمایید. 2
بدهیهای ثبت شده در دفاتر از نظر سررسید پرداخت به دو طبقه بدهی جاری یا کوتاه مدت-بدهی غیر جاری یا بلند مدت تقسیم می شوند آنها بدهی های هستند که ظرف چند سال بازپرداخت می شوند این نوع بدهیها در ساختار تأمین مالی و هزینه سرمایه شرکت از اهمیت ویژه ای برخورداند.
انواع بدهی ها :
الف) بدهی جاری یا کوتاه مدت
1- بدهی های قطعی که مبلغ و سررسید شان معلوم است برخی از این بدهیها عبارتنداز:
اضافه برداشت بانکی – اسناد پرداختنی – حسابهای پرداختنی – سود سهام پرداختنی- سایر حسابهای پرداختنی – پیش دریافتها
2- بدهیهای که مبلغ آنها رابطه مستقیم با نتیجه عملیات مالی مؤسسه دارد.
تعهدات مربوط به پاداش اضافه تولید .
تعهدات مربوط به سهم سود مدیران
3- بدهی های که مبلغ آنها برآورد می شوند:
ذخیره مالیات بر درآمد
تضمین کالاهای تولیدی و تضمین خدمات بعد از فروش
پیش فروش کالا و خدمات به وسیله کوپن و بلیط
جوایز پرداختنی به مشتریان
ب) بدهی های بلند مدت :
وام بلند مدت پرداختنی - اسناد بلند مدت پرداختنی – اوراق قرضه بلند مدت
ج) بدهیهای احتمالی شامل :
تضمین بدهی دیگران توسط مؤسسه – خسارات ناشی از محکومیت دعاوی
بدهی های جاری :
اگر سررسید بدهیهای ایجاد شده در همان دوره مالی یا دوره مالی آتی باشد به آنها بدهی های جاری گویند این گونه بدهیها ، تعهدات کوتاه مدت مؤسسه نیز نامیده می شوند مثلاً اگر تاریخ بدهی ایجاد شده 1/4/87 باشد و سررسید پرداخت آن 29/12/80 باشد جزوء بدهیهای جاری محسوب می گردد.
اضافه برداشت بانکی : اگر مبلغ چک صادره توسط مؤسسه ای بیش از مانده حساب مؤسسه نزد بانک باشد و بانک بر مبنای اعتبار مؤسسه چک مذکور را بپردازد در این صورت مانده حساب بانک در دفاتر مؤسسه بستانکار و مانده بستانکار مذکور در حساب بانک اضافه برداشت بانکی گویند . اضافه برداشت بانکی به عنوان اولین رقم بدهیهای جاری در گزارش های مالی ذکر می شود.
اسناد پرداختنی : هرگاه در ازای خرید دارایی یا استفاده از خدمات دیگران سفته یا براتی به مبلغ و موعد معین صادر و تسلیم شد در این صورت اسناد مذکور را اسناد پرداختنی می گویند . ( واضح است که گیرنده سفته یا برات مذکور ، آن را اسناد دریافتنی تلقی می کنند ) .