قسمت اول: نام، مدت، نشانى و موضوع
ماده 1. براساس قانون تأسیس بورس اوراق بهادار، که از این به بعد "قانون بورس" نامیده میشود، سازمانى به نام "سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران" تأسیس و طبق مقررات این اساسنامه اداره میشود.
ماده 2. سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران، که از این به بعد "سازمان" نامیده میشود، مؤسسهاى است غیرتجارى و غیرانتفاعى که داراى شخصیت حقوقى است و براى مدت نامحدود تأسیس میگردد .
ماده 3. مرکز سازمان در تهران است.
ماده 4. موضوع سازمان، عبارت است از:
(1) ایجاد تسهیلات براى خرید و فروش انواع سهام، اوراق قرضه و اسناد خزانه و دیگر اوراق بهادار.
(2) اعلام نرخهاى اوراق بهادار در بورس تهران که از این به بعد "بورس" نامیده میشود.
(3) مراقبت در حسن جریان امور و روابط بین کارگزاران و مشتریان.
(4) تنظیم روابط کارگزاران با یکدیگر و تسهیل مبادله اطلاعات بین آنان، با توجه به لزوم حفظ اسرار مشتریان.
(5) نظارت بر میزان حقالعمل دریافتى کارگزاران از مشتریان در ازاى خدماتى که براى آنان انجام میدهند و توصیههاى لازم در مورد روشهاى ارزشیابى و محاسبه حقالعمل مزبور و تجدید نظر در میزان آن.
(6) همکارى با بورسهاى دیگر در ایران و کشورهاى دیگر و کسب اطلاعات و فراهم آوردن تسهیلاتى که براى اعضاى سازمان یا مشتریان آنان مفید است و قرار دادن آن اطلاعات و تسهیلات در دسترس اعضاى سازمان و مشتریان آنان.
(7) تحقیق درباره هرگونه بی نظمى یا اختلاف بین کارگزاران با یکدیگر یا با مشتریان که مربوط به معاملههاى بورس یا فعالیتهاى کارگزاران باشد و اقدام و اخذ تصمیم درباره بی نظمى یا اختلاف مزبور، طبق مقررات قانون بورس و آیین نامهها.
(8) دریافت هر مبلغ وام لازم براى اجراى مقاصد سازمان.
(9) تحصیل هرگونه دارایى منقول یا غیرمنقول، هرگونه حقوق یا امتیازها و مبادرت به معاملههایى از قبیل خرید، فروش، اجاره، استجاره، مبادله، به رهن گذاشتن، واگذارى و هر معامله دیگرى که براى نیل به مقاصد سازمان لازم باشد.
(10) سرمایهگذارى، معامله و استفاده از قسمتى از وجوه سازمان که مورد نیاز فورى نباشد و به ترتیبى که از طرف هیأت مدیره سازمان کارگزاران بورس که از این به بعد "هیأت مدیره بورس" نامیده میشود، تعیین میگردد.
(11) هرگونه اقدام دیگرى که به تشخیص هیأت مدیره بورس براى رسیدن به مقاصد فوق لازم یا مفید باشد.
قسمت دوم : عضویت
ماده 5. اعضاى سازمان، عبارتند از کارگزاران، که به دو دسته تقسیم مىشوند:
دسته اول: اشخاص حقیقى که طبق مقررات قانونى به کارگزارى بورس پذیرفته میشوند.
دسته دوم: مؤسسههاى مالى و اعتبارى ایرانى که صلاحیتشان مورد تأیید بانک مرکزى جمهورى اسلامى ایران قرار گرفته باشد. این مؤسسهها، وظایفى را که از حیث کارگزارى به عهده خواهند داشت، به وسیله نمایندگان خود انجام میدهند.
ماده 6. همه کارگزاران، اعم از دسته اول و دوم، باید داراى شرایط زیر باشند:
1) تابعیت ایران.
(2) نداشتن پیشینه محکومت کیفرى مؤثر.
(3) داشتن حسن شهرت.
(4) داشتن دست کم 25 سال تمام.
(5) داشتن دست کم مدت سه سال سابقه کارآموزى نزد یک یا چند کارگزار.
(6) پذیرفته شدن در امتحان نظرى و حرفهاى، طبق آییننامه بورس.
(7) اجازه هیأت مدیره بورس.
تبصره: شوراى بورس میتواند اجراى بند (7) ماده فوق را تا هنگام انتخاب اعضاى هیأت مدیره بورس و اجراى بند (5) آن را حداکثر تا سه سال پس از تاریخ تشکیل بورس، به تأخیر بیندازد.
در مورد گروه دوم، یعنى مؤسسههاى مالى و اعتبارى، تنها بندهاى (1) و (7) این ماده باید رعایت شود. با وجود این، نمایندگان این مؤسسهها هم باید واجد کلیه شرایط یاد شده در بالا باشند.
(1)) الف) هر شخص، اعم از حقیقى یا حقوقى، داوطلب کارگزارى بورس، تقاضاى خود را کتباً طبق نمونههاى تعیین شده، همراه با مدارک مورد نیاز که توسط هیأت مدیره بورس تعیین میشود، به عنوان دبیرکل سازمان ارسال خواهد نمود.
(ب) هیأت مدیره بورس، تاریخى براى رسیدگى به تقاضاى داوطلب معین میکند و دست کم چهارده روز پیش از آن تاریخ دبیرکل سازمان، اطلاعیهاى شامل نام و نشانى متقاضى و نام پیشنهاد کننده او، براى اعضاى سازمان، به دیوار تالار بورس الصاق خواهد کرد.
(ج) پس از انقضاى چهارده روز از تاریخ الصاق اطلاعیه، تقاضاى اطلاعات و مدارک مربوط به آن و هر گونه اطلاعات دیگرى که در این باره رسیده باشد، در جلسهاى که تاریخ آن قبلاً تعیین شده، توسط هیأت مدیره بورس مورد رسیدگى قرار مىگیرد.
(د) اعضاى هیأت مدیره بورس، پس از این رسیدگى، در مورد رد یا قبول تقاضا، رأى مخفى مىدهند و تصمیمهاى هیأت مدیره به اکثریت آراى دو ثلث از اعضایى که در جلسه رسمى حاضر بوده و رأى دادهاند، معتبر است.
(ه) تصمیمهاى هیأت مدیره بورس در مورد قبول یا رد تقاضاى کارگزارى توسط دبیرکل سازمان به متقاضى ابلاغ خواهد شد و در صورت رد تقاضا، تقاضاکننده میتواند در ظرف یک ماه به شوراى بورس شکایت کند.
رأى شوراى بورس قطعى است. متقاضى نمیتواند پیش از دوازده ماه تمام از تاریخ رد قطعى تقاضاى عضویت در شوراى بورس، دوباره تقاضاى کارگزارى نماید.
(2) هر داوطلبى که تقاضاى او پذیرفته شود، نشانى محل کار خود در تهران را به دبیرکل سازمان تسلیم میکند. تمام آگهیها، یادداشتهاى کارگزاران و دیگر اوراق و مدارک و مکاتبات، به نشانى مزبور ارسال میشود.
اعضا موظفند هرگونه تغییر نشانى خود را به دبیرکل سازمان اطلاع دهند، در غیر این صورت، مسئول تمام اشکالهاى ناشى از خبر ندادن تغییر نشانى خود میباشند.
(3) هر متقاضى که عضویت او به تصویب هیأت مدیره رسیده است، باید ظرف 14 روز از تاریخ اعلام پذیرفته شدن، مبلغى را که به عنوان ورودیه توسط هیأت مدیره بورس تعیین شده است، تماماً پرداخت نماید. وجوهى که به عنوان ورودیه دریافت میشود، قابل استرداد نیست.
بند (3) مکرر. هر یک از کارگزاران مکلفند یک تا سه نفر از اشخاص واجد صلاحیت را به عنوان کارآموز بپذیرند.
ضوابط راجع به کارآموزان، به موجب آییننامه 23/10/70 کارآموزى است که به تصویب شوراى بورس خواهد رسید.
(4) دفتر نام و نشانى کارگزاران را دبیرکل سازمان نگهدارى مىکند و در ساعات ادارى کار، در دسترس عموم قرار میگیرد.
(5) هر گاه عضوى تصمیم به استعفا از عضویت سازمان بگیرد، باید مراتب را کتباً به دبیرکل سازمان اطلاع دهد. دبیرکل سازمان، رونوشت استعفانامه او را بلافاصله روى لوحه آگهیهاى تالار بورس نصب مینماید و موضوع را همان روز کتباً به اطلاع همه اعضاى سازمان میرساند.
اعضاى سازمان باید بدهیها و تعهدهاى عضو مستعفى را به دبیرکل سازمان گزارش دهند و هرگونه معامله و داد و ستد نیمه تمام وى را در گزارش قید نمایند.
هیأت مدیره بورس، تا گذشتن دو هفته تمام از تاریخ آگهى در لوحه و تسلیم اطلاعیهها به اعضاى سازمان، استعفاى عضو مزبور را نخواهد پذیرفت و تا هنگامى که تمام بدهیهاى معوقه عضو مستعفى تأدیه نشده و تعهدها و معاملههاى او انجام نشده باشد، ملزم به پذیرفتن استعفاى او نخواهد بود.
(6) (الف) هیأت مدیره بورس مىتواند عضو متخلفى را که رعایت قوانین بورس، مقررات آییننامهها، مواد اساسنامه یا مقررات دیگر را ننماید یا از اجراى تصمیمهاى هیأت مدیره بورس سر باز زند یا به تشخیص هیأت مدیره بورس، رفتارى برخلاف شئون حرفهاى خود داشته باشد یا عملى برخلاف مصالح و منافع بورس یا اعضاى سازمان انجام دهد، اخراج یا معلق کند.