تحقیق نظارت و بازرسی

یکی ازمهمترین ارکان مدیریت نوین درهمه سیستم ها، موضوع نظارت میباشد.اهمیت و ضرورت این رکن درمدیریت به گونه ای است که به واسطه آن حصول اطمینان ازصحت حرکت همه عوامل به سمت اهداف تعیین شده محقق میگردد.امروزه امر نظارت و بازرسی درهمه حکومت ها و جوامع امری ضروری ومقبول است همچنانکه درسنت نبوی (صلی الله علیه واله ) و سیره علوی (علیه السلام)نیز مورد تاکید فراوان بوده است .درابتدای بحث مناسب است تعاریف موجوددرخصوص این واژه ها ارائه گردد. نظارت ، بازرسی وکنترل واژه های مترادفی هستند که در زبان فارسی چنین تعریف شده اند :

بازرس کسی است که مامور رسیدگی به کارهای یک فرد یا موسسه یا اداره بوده  و بازرسی همان عمل بازرس است درتعریف نظارت نیز  عمل ناظر یا مراقبت دراجرای امورشغلی وحسن جریان بخشی از امور را نظارت گویند. کنترل نیز به معنی وارسی و بازرسی آمده و توصیه شده است  که ازاستعمال این واژه بیگانه احترازگردد. به هر روی ، مفاهیم مذکور، درعمل معنا و مفهوم مشابهی دارند ، لیکن ازحیث عموم وخصوص بودن دارای تفاوت های هستند. واژه نظارت دارای مفهوم عام بوده و میتواند در خانواده ، اداره وجامعه وجود داشته باشد .همچنین نظارت به عنوان یکی ازاصول مهم مدیریت به شمار می آید به طوری که هر مدیری لازم است تابه زیر مجموعه خود نظارت داشته باشد .لیکن واژه بازرسی میتواند به عنوان یکی ازابزار های نظارت تلقی گردد. بدین معنی که نظارت دقیق نیازمند یک فرآیند بررسی و ارزیابی بوده و برای به دست آوردن میزان تحقق اهدف و رسالت سازمان ، بازرسی به عمل می آید بنابراین میتوانیم بگوئیم حیطه بازرسی در برابر نظارت  محدودتر است . در مجموع این نکته قابل توجه است که سازمانی موفق خواهد بود که دارای سیستم نظارتی و بازرسی بهره ور باشد.یک سیستم دقیق می تواند با ارائه برنامه ریزی مناسب ،مدیریت را درجهت شناسایی وپاسخ به موقع واثر بخش دربرابرعواملی که حیات سازمان را تهدید می کند توانا سازد .

تعریف نظارت :

نظارت عبارت است از سنجش و اصلاح عملکرد یک سازمان برای بدست آوردن این اطمینان که اهداف سازمان و طرحهای اجرایی آن با کامیابی به انجام رسیده است 

فرآیند  نظارت :

فرآیند نظارت دارای چهار مرحله ذیل است :‌

1 تعیین استانداردها و‌‌ معیارهایی برای اندازه گیری .

2اندازه‌گیری عملیات وعملکرد

3 مقایسه عملکرد بااستانداردها

4 اقدامات اصلاحی

تعیین

استانداردها

اندازه گیری

عملکرد

اقدام اصلاحی

آیا عملکرد با استاندارد مطابقت دارد ؟

اقدام اصلاحی

صورت نمی گیرد

خیر

      دررابطه با فرآیند نظارت تذکرچند نکته ضروری است:

الف درتعیین استاندارد ومعیار،تاکید اصلی براین است که اهداف سازمان به صورت کمی و قابل سنجش بیان شود .

ب اندازه گیری عملکرد: یکی از مراحل مهم و اساسی در فرآیند نظارت ، تهیه و جمع آوری اطلاعات لازم در مورد عملکرد و عملیات است. یک سیستم نظارتی بدون در اختیار داشتن اطلاعات کافی و صحیح و به موقع نمی تواند نقش موثری ایفا  نماید .

ج مقایسه اطلاعات با استانداردها: مقایسه اطلاعات واقعی باشاخص ها و استانداردها باید به گونه ای باشد که هم قابل فهم و هم قابل تصمیم گیری و اصلاح باشد .

د اقدامات اصلاحی: درصورتی که نتیجه حاصل از مقایسه فوق حاکی از آن باشد که پیش بینی ها به درستی عمل نشده و عملکرد با استانداردمطابقت ندارد . درآن صورت باید علت یاعلل  این مساله را جستجو ودر جهت رفع آنها اقدام نمود .

 تعریف بازرسی :

 بازرسی فعالیتی منظم ،هدفدار و دارای برنامه است که وظیفه دارد عملکردجامعه مورد بازرسی را  با قوانین ، مقررات و استاندارد های تعیین شده مورد مقایسه قرار دهد و نتایج بررسی راجهت بکارگیری اقدامات اصلاحی منعکس نماید .

فواید بازرسی :

1 پیشگیری از وقوع اشکالات در سیستم وجلوگیری از تخلف .

2 جلوگیری از رشد ، توسعه و تکرار عوامل بروز تخلف که در نتیجه آن از صرف هزینه های بعدی برای کشف تخلف و برخورد با نواقص موجود و ریشه دار در سیستم جلوگیری میگردد.

3 کمک به اجرای  قانون و‌ نیل به اهداف پیش بینی شده درآن .

4 آموزش درحین خدمت و‌ افزایش بهره وری کارکنان .

5 حفظ حقوق مردم و نظام .

6 فراهم آمدن موجبات تجزیه  و‌‌‌‌ تحلیل منطقی برعملکرد گذشته وحال ادارات .

پیامدهای عدم وجود نظارت و کنترل :

1 بین دولت وملت فاصله ایجادمی شود

2 فساد درجامعه گسترش می یابد

3- حیات جامعه تابع مقررات وقوانین موجود درآن جامعه بوده وعدم نظارت بر قوانین ومقررات آن جامعه رابسوی  سقوط پیش می برد