مومیایی های طبیعی
جسد یک مرده به چه سرعتی متلاشی می‌شود؟
هنگامی که انسان می میرد و آن گونه که در آلمان و اروپا متداول است بر طبق آداب و سنن مسیحیان به خاک سپرده می شوند. قبل از آنکه تابوت را درون گور بگذارند، پدر روحانی این کلمات را قدیمی و همیشگی ادا می کند.«پس از آنکه خدای قادر متعال اراده کرده است روح این بنده خدمتکار خود را بگیرد ما جسم او را به عناصر واگذار می کنیم: از خاک به خاک، از خاکستر به خاکستر، از غبار به غبار». با این جمله مقرون به حقیقت و واقعیت کلیسا می خواهد یک حقیقت بسیار ساده و در عین حال تلخ را به یاد حاضران اندازد؛ حقیقتی که ما همه بسیار مشتایم آن را به یاد حاضران اندازد؛ حقیقت زندگانی همه ما پایانی دارد و بدن ما در پایان زندگی تجزیه خواهد شد و به مدار بزرگ چرخه طبیعت باز خواهد گشت.
این تجزیه طبیعی جسد بازگشتش به «خاک، خاکستر، غبار» جریانی تدریجی و مداوم است که در طول سالها انجام می‌شود. طی این جریان ابتدا قسمتهای نرم بدن از میان می روند: جگر، کلیه ها، ششها، روده ها ، مغز و ماهیچه ها. پس از آن نوبت نسوج شکل پذیر فرا می رسد: غضروفها، رگها و پی ها و مفصلها. و در نهایت مقاومترین قسمت بدن اسکلت نیز از هم می پاشد و تجزیه می‌شود. زمانی که برای طی این مراحل لازم است از سرزمینی تا سرزمین دیگر از مناطق جوی تا مناطق جوی دیگر و از نوع زمین تا نوع زمین دیگر متفاوت است. در واقع این زمان می تواند در هر محل و حتی در هر گورستانی و گوری متفاوت باشد. میانگین زمان مراحل تجزیه جسد برای اروپای مرکزی به شرح زیر است:
قسمتهای نرم……………………….. 3 تا 4 سال
نسوج اتصالی ……………………… 5 تا 7 سال
اسکلت……………….. دهها سال
همانطور که قبلاً گفته شد در این میانگین زمانها تفاوتها و استثناهای زیادی وجود دارد. مثلاً اسکلتها می توانند میلیونها سال دوام آورند؛ اکتشافات استخوانهای جنجال برانگیز مربوط به انسانهای ماقبل تاریخ در آفریقا و آسیا این مطلب را ثابت کرده است. و در موارد استثنائی نیز گاهی جسدی به طول کامل سالم باقی می ماند که به آن «مومیایی طبیعی» می گویند.
چرا جنازه پس از مرگ متلاشی می شود؟
تجزیه جسد قبل از هر چیز در اثر عملکرد باکتریها است. این موجودات بسیار کوچک تک سلولی از همان آغاز احتضار و غلبه تدریجی مرگ از مکانهای طبیعی زندگی خود از داخل بدن به بیرون هجوم می آورند؛ از دهان، مجاری تنفسی، روده و آلت تناسلی. پس از آن از محیط خارج نیز به داخل جسد هجوم می آورند و در آن فعل و انفعالات شیمیایی بیشماری را به جراین می اندازند. فعل و انفعالات شیمیایی که کارشناسان بر حسب اینکه در آنها اکسیژن مصرف شود یا نه تحت عنوان واژه های تخصص (تجزیه) «تعفنی» (با اکسیژن) و (تجزیه) «تخمیری» (بدون اکسیژن) جمع بندی می کنند. به طور جزء و جزء تلاشی و تجزیه جسد بستگی به شرایط بسیار دیگری نیز دارد: مثلاً به نوع باکتریهایی که در کار سهیم هستند. به سن مرده، به حرارت محیط خارج، رطوبت هوا و غیره… بنابراین باکتریها نخستین و رویهمرفته مهمترین نابود کننده اجساد هستند؛ اما تنها نابود کننده نیستند. قبل از هر چیز در تدفین مردگان در سرزمینهایی که در آن ها مردگان بدون پوشش یا فقط در پوششی از پارچه (کفن) به خاک سپرده می شوند جانوارن کوچکی که در زیر زمین زندگی می کنند و در آنجا مواد غذایی خود را می یابند، می توانند خود را به سادگی به جسد برسانند و از آن تغذیه کنند. البته در اروپا که تابوتهای سرپوشیده چوبی به کار برده می شود این عمل با تأخیر انجام می گیرد. ولی در هر حال فقط برای مدتی کوتاه زیرا وقتی پس از چند سال چوب پوسیده شود مردگان اروپایی نیز در معرض هجوم نابود کننده موجودات ریز زیر زمینی قرار می گیرند.
روی زمین در خانه های اموات و غارهایی که به عنوان مقبره به کار می روند قبل از هرچیز نوزادان انواع معینی از حشره ها در کار نابود سازی اجساد باکتری ها سهیم می شوند. بوی عفونت اجساد آنها را تحریک می‌کند و راه خود را از میان شکافها و درزها به داخل قبر مرده پیدا می کنند و در آنجا کار خود را اغلب با سرعتی نفس گیر به انجام می رسانند. ساکنان مستعمره های یونان قدیم در آسیای صغیر با این پدیده از طریق مشاهده عینی آشنا بودند و از این رو صندوقهای دفن مردگان خود را که سنگ، گل رس، یا چوب ساخته می شد «زارکوفاگوس» می نامیدند. که به معنای «گوشت خوار» است. واژه «زارکوفاگوس» امروزه در زبان آلمانی برای «تابوتهای مجلل به کار می رود و به صورت کوتاه «زارگ» در زبان عامیانه مردم وارد شده است.(که به فارسی معنای تابوت را می دهد).
قدیمی ترنی مومیایی های خشک طبیعی در کجا یافت شده اند؟
«سرویلیام ماتیو فلیند رزپتری» مصر شناس معروف انگلیسی (1942-1853 میلادی) در سال 1892 (1271 هجری شمسی) در ساحل غربی رود نیل در حدود شمال غرب آبادی «نگاده» (نکده یا نقده نیز نوشته شده است) در زیر شنهای کویرلیبی، منطقه بزرگی شامل 3000 گور را کشف نمود، که از این گورها آثار و شواهدی از 2 دوران تمدن که تا آن زمان ناشناخته بود به دست آمد. امروزه ما این تمدنها را با نامهای «تمدن نکده اول» (حدود سالهای 4000 تا 3500 قبل از میلاد) می شناسیم. این کشف به عنوان یک عمل پیشرو و پویا محسوب شد. زیرا پژوهشها و آزمایشهای بعدی نشان داد که: تمدن های نکده پیشتازان تمدن بزرگ مصر بودند. از این تمدنها نخست طی سالهای 3100 تا 3000 قبل از میلاد مسیح یک عصر متحد و یکپارچه ایجاد گردید و پس از آن (از حدود سال 3000 قبل از میلاد) حکومت جهانی فراعنه گسترش یافت. از زمان کشف قبور تمدنهای نکده تاکنون گورستانهای دیگری از دوران فراعنه نیز کشف و حفاری شده است.
مراسم خاکسپاری و تزئین مردگان در گورستان های مربوط به دوران نکده، در مقایسه با فرهنگ خاک سپاری در مصر قدیم بسیار ساده و ابتدایی بود. بیشتر به خاک سپرده شدگان دوران نکده خیلی ساده و در ملحفه های کتانی، چرم یا پوست پیچیده و یا دوخته شده، با پاهای جمع شده در چاله ای با کف صاف نهاده شده و بر آن پوشش ضخیم پتو مانند انداخته شده بود. چاله نیز با شن پر شده و چند سنگ سنگین بر روی آن غلطانیده شده بود تا کفتارها و دیگر جانوران لاشه خوار نتوانند به جسد دست یابند. به هر حال این روش ساده خاک سپاری نتیجه اعجاب انگیزی را برای حفارهای باستانشناسی در برداشت؛ بسیاری از مردگان در اثر شنهای داغ کویری در زمانی چنان کوتاه تمام رطوبت خود را از دست داده بودند که قبل از آنکه تجزیه جسد به درستی آغاز شود به مومیاییهای خشک طبیعی تبدیل شده بودند