ویلیام کیسی مدیر سیا شخصاً مسئولیت نظارت بر اطمینان از این امر را بر عهده داشت که عراق به اندازه کافی مهمات، تجهیزات و تسلیحات داشته باشد تا در جنگ با ایران شکست نخورد جوزف کی و آلکس لفبوربا وجودی که دولت آمریکا عراق را به تهاجم به ایران در سال ۱۹۸۰ تشویق کرده بود، در ابتدا رسماً موضع بی طرفی اتخاذ کرد. واشنگتن راضی بود تا زمانی که عراق دست بالا را داشت یا دو کشور درگیر خونریزی دوجانبه بودند، جنگ ادامه یابد. فروش اسلحه از طریق طرف های سوم به دو کشور تسهیل شد، هر چند که قدرت های اصلی به طور رسمی دو طرف مخاصم را تحریم تسلیحاتی کرده بودند.با این حال، در سال ۱۹۸۲ تدریجاً ورق به نفع ایران برمی گشت. نیروهای نظامی ایران نیروی مهاجم اولیه عراق را از ایران بیرون رانده و از تابستان دست به یک رشته ضد حمله در خاک عراق در حوالی بصره زده بودند. ناتوانی عراق در صدور نفت از طریق خلیج فارس، این کشور را در معرض فروپاشی اقتصادی قرار داده بود. به علاوه عملیات نظامی عراق که به خرید گسترده سلاح از خارج متکی بود، مختل شده بود. عراق سلاح های غربی را از طریق اروپا و سلاح های روسی را از طریق مصر دریافت می کرد و این امر با تأیید تلویحی آمریکا صورت می گرفت.آمریکا پیروزی ایران را تهدیدی جدی برای ثبات منطقه و عرضه نفت آمریکا می دانست.هاوارد تیچر، کارمند سابق شورای امنیت ملی آمریکا و دولت ریگان در سال ۱۹۹۵ شهادت داد دولت آمریکا در سال ۱۹۸۲ در پی دستور کاخ سفید، کمک محرمانه به عراق را سیاست خود ساخته بود. تیچر گفت: «ریگان با صدور بخشنامه تصمیم امنیت ملی در ماه ژوئن سال ،۱۹۸۲ به این امور رسمیت بخشید ... ویلیام کیسی مدیر سیا شخصاً مسئولیت نظارت بر اطمینان از این امر را بر عهده داشت که عراق به اندازه کافی مهمات، تجهیزات و تسلیحات داشته باشد تا در جنگ با ایران شکست نخورد. پس از صدور بخشنامه یاد شده، آمریکا با اعطای میلیاردها دلار اعتبار، ارائه اطلاعات نظامی به عراقی ها و نظارت دقیق بر فروش اسلحه از طریق کشورهای ثالث به عراق مراقب آن بود تا این کشور تسلیحات مورد نیاز را داشته باشد.»دولت ریگان تصمیم گرفت عراق را از فهرست کشورهای حامی تروریسم حذف کند تا راه برای حمایت از عراق هموار شود. این فهرست را کارتر جهت توجیه تحریم اقتصادی کشورهایی که به نوعی با منافع آمریکا مخالفت کرده بودند، ایجاد کرده بود. پس از خروج عراق از فهرست، این کشور واجد شرایط دریافت وام از مؤسسات دولتی آمریکا مانند بانک صادرات- واردات شد.در تاریخ ۸ اکتبر ،۱۹۸۳ دو تن از مقامات وزارت خارجه آمریکا به نام های نیکولاس ولیوتس و جانتان هاو در سندی که برای لارنس ایگل برگر که در آن زمان معاون دستیار وزیر خارجه در امور سیاسی بود، دلایل کنار گذاشتن سیاست بی طرفی را از سوی آمریکا تشریح کردند. این سند موضع بی طرفی سابق آمریکا را این گونه تشریح کردند: «تا به حال این سیاست اهداف و منافع ما را برآورده کرد است. این سیاست باعث شده است:
از درگیری مستقیم با قدرت زیاد احتراز شود.
از گسترش جنگ به فرای قلمرو جنگ آوران و تهدید عرضه نفت خلیج فارس جلوگیری شود.
به بن بست نظامی موجود کمک کرده است
امکان ایجاد رابطه با ایران را در آینده در عین کاهش احتمال گسترش نفوذ شوروی حفظ کرده است.»
براساس این سند، با وجودی که جنگ پیشتر به نفع آمریکا بود، «از طریق محدودسازی نفوذ شوروی و تضعیف و ایجاد تفرقه در منطقه»، این خطر وجود داشت که جنگ تشدید شود و وضعیت موجود را در منطقه بر هم بزند. ولیوتس و هاو نوشتند به نظر می رسد راهبرد ایران دایر بر ساقط کردن سیاسی حکومت عراق از طریق فرسایش نظامی به همراه فشار اقتصادی تدریجاً اثر بخش شده است. در این گزارش توصیه شده ضمن حفظ موضع کلی بی طرفی، گرایشی سنجیده به سمت عراق در پیش گرفته شود تا امکان مخالفت در آمریکا کاهش یابد و امکان بهبود روابط با ایران حفظ شود.
کاربرد سلاح های شیمیاییروز ۲۲ اکتبر ۱۹۸۳ ایران اعلام کرد عراق از سلاح های شیمیایی استفاده کرده است که نقض پروتکل ۱۹۲۵ ژنو است و ایران، عراق و آمریکا از امضا کنندگان آن هستند. به طور علنی، دولت آمریکا این موضع را اتخاذ کرد که اطلاعات کافی جهت تأیید استفاده عراق از سلاح های شیمیایی ندارد. اما در خفا، مقامات دولت آمریکا در این امر هیچ تردیدی نداشتند. مشکل اصلی برای آنان این بود که ضمن تقویت بنیه نظامی عراق، ظاهراً متعهد به پروتکل ژنو باقی بمانند. واشنگتن از آن بیم داشت که اگر علناً به عراق اجازه استفاده از سلاح های شیمیایی را بدهد، سایر کشورها از جمله شوروی در جنگ با مجاهدین افغان از سلاح های شیمیایی استفاده کنند.
گزارش وزارت خارجه آمریکا در تاریخ ۱۰ اکتبر ،۱۹۸۳ آگاهی آمریکا را از کاربرد سلاح های شیمیایی توسط عراق توضیح می دهد: «عراق در جولای ،۱۹۸۲ از گاز اشک آور و تحریک کننده های پوست به طور مؤثر علیه سربازان ایرانی استفاده کرد. در اکتبر ،۱۹۸۲ افسران ناشناس خارجی به دستور صدام حسین سلاح های شیمیایی مرگبار را در منطقه مندلی به کار گرفتند. در جولای و آگوست ،۱۹۸۳ عراقی ها از یک عامل شیمیایی با آثار مرگبار علیه سربازان ایرانی در حاج عمران و بعد علیه کردها استفاده کردند.»در تمام مدت مقامات دولت ریگان کاربرد سلاح های شیمیایی توسط عراق را مشکل زا می دانستند، چرا که مجبور بودند مواضعی اتخاذ کنند که با سیاست آن ناهمخوان بود.نخستین سفر رامسفلد به بغدادبه رغم تلاش برای رفع مشکلات ناشی از استفاده عراق از سلاح های شیمیایی، دولت آمریکا همچنان روابط نزدیک را با عراق پیگیری می کرد. در دسامبر ،۱۹۸۳ دونالد رامسفلد که در آن زمان رئیس شرکت دارویی سرل بود، در مقام فرستاده ویژه ریگان در امور خاورمیانه به بغداد گسیل شد. رامسفلد روز ۱۹ دسامبر با طارق عزیز وزیر خارجه عراق و۲۰ دسامبر با صدام حسین دیدار کرد. براساس گزارش بخش حفاظت منافع آمریکا در بغداد، یک هدف عمده در دیدار با صدام آغاز گفت وگو و ایجاد رابطه شخصی بود. در این دیدار رامسفلد بر رابطه شخصی نزدیک خود با ریگان تأکید کرد. در میان مسائلی که رامسفلد مطرح کرد، این بود که دولت آمریکا از عدم مزیت عراق در این جنگ فرسایشی با توجه به دسترسی ایران به خلیج فارس و عدم دسترسی عراق آگاه است و هر گونه تضعیف جدی عراق را شکستی استراتژیک برای غرب می داند.رامسفلد در گزارش خود به وزارت خارجه آمریکا در مورد دیدار با عزیز نوشت: «به او گفتم برای ایجاد روابط سیاسی به اینجا نیامده ام ... اگر احساس می کردند بهبود روابط برای نشان دادن به دنیا مفید است که روابط دو کشور مهم است و این که شباهت ها بیش از تفاوت هاست، آماده بودیم ... من افزودم هیچ نفعی از پیروزی ایران نمی برد. برعکس ما نمی خواهیم نفوذ ایران با شکست عراق گسترش یابد.»رامسفلد و عزیز همچنان درباره صادرات نفت عراق گفت وگو کردند. رامسفلد پیشنهاد کرد خطوط لوله نفتی از طریق اردن به خلیج عقبه توسط شرکت بکتل ساخته شود که رئیس سابق آن جورج شولتز در آن زمان وزیر خارجه بود. در ارتباط با تلاش برای جلوگیری از فروش اسلحه به ایران و توقف صدور بیانیه در سازمان ملل در محکومیت عراق، رامسفلد نوشت: «تمایل خودمان را برای اقدامات بیشتر اعلام کردم. تصریح کردم تلاش ما برای کمک را برخی چیزها که کار را برایمان دشوار می کند، بازداشته است، از جمله کاربرد سلاح های شیمیایی.»صدام حسین در دیدار با رامسفلد خاطر نشان کرد تمام موانع قانونی از سرگیری روابط با آمریکا را رفع کرده اما تا زمان بهبود اوضاع نظامی عراق صبر می کند تا این اقدام به عنوان نشانه ناامیدی عراق تعبیر نشود. وی در توضیح انگیزه پیگیری مشارکت با آمریکا گفت مایل است این رابطه مخالفت طبقه کارگر و توده های سرکوب شده و نیز نفوذ شوروی را بی اثر کند.در این دیدار مسائل زیادی مطرح شد، از جمله طرح آمریکا برای خط لوله عراق- اردن و ضرورت حفظ آن از حمله اسرائیل، منافع مشترک دولت های آمریکا و عراق در کاهش نفوذ سوریه و خصوصاً نقش آن در جنگ داخلی لبنان و نیاز به یافتن مبنایی برای مذاکرات اسرائیل - فلسطین. هیچ کدام در مورد کاربرد سلاح های شیمیایی صحبت نکردند.حمایت واشنگتن از عراق به افزایش اتکای بغداد به دولت آمریکا انجامید. با افزایش هزینه جنگ، عراق مجبور شد برای دریافت پول و تسلیحات به آمریکا و متحدان اروپایی و خاورمیانه ای آن متوسل شود.مداخله نظامی آمریکا در جنگ در خلال سال های جنگ عراق و ایران در دهه ۸۰ ، آمریکا تدریجاً به عراق نزدیک شد. واشنگتن روابط کامل دیپلماتیک را از سر گرفت، دستگاه های اطلاعاتی آمریکا به عراق کمک کردند و این کشور کمک های مالی و اعتباری در اختیار عراق گذاشت تا توانایی آن را برای ادامه جنگ تقویت کند. این روابط به رغم ماهیت بی رحم دیکتاتوری صدام حسین گسترش یافت.در خلال سال های پایانی جنگ یعنی در سال ۱۹۸۷ و ۱۹۸۸ دخالت آمریکا به نفع عراق جنبه نظامی مستقیم پیدا کرد. دولت ریگان پس از بازی با ایده بهبود روابط با ایران از طریق فروش تسلیحات به آن، قاطعانه پشت سر عراق قرار گرفت.
این تغییر موضع پس از اتفاقی رخ داد که در شرایط دیگر، تأثیر کاملاً معکوس داشت، یعنی حمله به ناو آمریکایی یواس اس استارک که در خلیج فارس لنگر انداخته بود. در ماه مه ،۱۹۸۷ یک ؛هواپیمای عراقی دو موشک به این ناو شلیک کرد که ۳۷ کشته بر جا گذاشت. صدام حسین عذرخواهی کرد و آن را حادثه خواند. دولت ریگان عذرخواهی و توضیح عراق را پذیرفت. به غیر از دعوا بر سر میزان پرداخت غرامت از سوی دولت عراق به خانواده های قربانیان، این حادثه به روابط دو کشور لطمه نزد.