DNA (دئوکسی ریبونوکلئیک اسید) یک ساختار شیمیایی است که کروموزوم را میسازد . قسمتی از کروموزوم که خصوصیات ویژه را دیکته می کند ژن نام دارد .
ساختار DNA یک مارپیچ دوتایی است که دو رشته از ماده ژنتیکی پیچیده شده اند به صورت مارپیچ به دور هم . هر رشته شامل یک ترتیب پایه است که نوکلئوتید نام دارد. هر ترکیب پایه از 4 ساختار تشکیل شده است (آدنین A ، گوانین G ، سیتوزین C ، تیمین T)
دو رشته DNA از طریق این پایه ها به هم وصل می شوند . بنابراین هر پایه فقط با یک پایه پیوند خواهد داشت . آدنین فقط با تیمین و گوانین با سیتوزین .
نمونه پیشنهادی DNA به صورت زیر است .
A - A - C - T - G - A - T - A - G - G - T - C - T - A - G
رشته دیگر DNA به این صورت است :
T - T - G - A - C - T - A - T - C - C - A - G - A - T - C
روی هم رفته این انتخاب به این صورت شرح داده می شود :
T - T - G - A - C - T - A - T - C - C - A - G - A - T - C
A - A - C - T - G - A - T - A - G - G - T - C - T - A - G
رشته های DNA به صورت مخصوصی خوانده می شوند از بالا که نامیده می شود
و پایین آن نامیده می شود . در دو رشته مارپیچ رشته ها در حالت متضاد هم قرار دارند .
T - T - G - A - C - T - A - T - C - C - A - G - A - T - C
A - A - C - T - G - A - T - A - G - G - T - C - T - A - G
ساختار شیمیایی DNA به این صورت است .
اثر انگشت DNA چیست ؟
ساختمان شیمیایی DNA هر شخص مانند هم است . تنها فرق بین انسان ها یا هر موجود دیگری در دستور عمل جفت های پایه است . بیش از میلیون ها جفت پایه در DNA هر شخص وجود دارد که باعث می شود هر شخص توالی مختلف از DNA داشته باشد .
با استفاده از همین ترتیب ها هویت منحصر به فرد هر شخص می تواند شناسایی شود ولی به علت وجود داشتن میلیون ها جفت پایه این کار خیلی وقتگیر می شود . در عوض علم توانایی استفاده از روشهای کوتاهتر و کم هزینه تر را دارد (به علت تکرار نمونه ها در DNA)
این نمونه ها به ما اثر انگشت هر شخص را می دهند و دانشمندان قادرند معین کنند که آیا دو نمونه DNA از یک شخص است و یا از اقوام آن شخص است یا افراد دیگر. علم با استفاده از یک ترتیب کوچک که شناخته شده است توانسته اختلافات بین اشخاص را در یک ترتیب بزرگتر بدست آورد و از آنالیز آنها احتمالات یکسانی حاصل کند .
لکه سادرن
لکه سادرن یکی از راه های تجزیه ژنتیکی DNA فرد است لکه سادرن شامل مراحل زیر است :
1-جدا کردن DNA موردنظر از بقیه ماده سلولی در هسته . این می تواند به وسیله راههای شیمیایی مانند استفاده از زدایشگر برای شستن ماده اضافی از DNA یا راه های مکانیکی مانند بکار بردن نیروی زیادی که DNA را از حالت فشردگی خارج کند .
2- DNA را به یک یا چند قسمت با سایزهای متفاوت ببرید که این کار به وسیله آنزیم محدود کننده صورت می گیرد .
3-قطعه های DNA بر اساس سایز خود در ژل الکتروفورز طبقه بندی می شوند . DNA در ژل الکتروفورز ریخته می شود . ژل مانند آگار است و یک میدان الکتریکی از درون ژل عبور داده می شود . قسمت انتهایی ژل دارای بار مثبت و قسمت ابتدا یا سرژل دارای بار منفی است . چون DNA دارای بار ضعیف و خفیف منفی است به سمت ته ژل حمله می کند DNA های کوچکتر چون نسبت به قطعه های بزرگتر سریعتر حرکت می کنند ، به ته می روند . بدین طریق قطعه های مختلف DNA براساس سایز از هم جدا شده قطعه های کوچکتر در پایین ژل و قسمت های بزرگتر در بالای ژل قرار می گیرند .
4-طبیعت DNA را عوض کرده و همه آنها را به صورت تک رشته ای درآورده صاف می کنیم . این عمل می تواند به کمک گرما یا راه های شیمیایی درون ژل صورت
گیرد.
5-باندهای DNA مستقیماً به یک قطعه کاغذ از جنس نیترو سلولز چسبانده می شود. لکه سادرن حالا آماده است تا تجزیه شود و آنالیز گردد .
برای آنالیز کردن لکه سادرن در یک واکنش هیبریداسیون با DNA موردنظر از کاوشگر رادیواکتیو استفاده می شود . اگر پرتو x بعد از کاوشگر رادیواکتیو به DNA تک رشته ای تابانده شود اجازه داده می شود DNA را روی کاغذ فقط در منطقه ای که کاوشگر رادیواکتیو آن را با علامت قرمز روی فیلم نشان می دهدچسباند .
این امکان می دهد که محقق در DNA خالص یک شخص رویداد و تکرار نمونه ژنتیک خاص را که در این آزمایش مدنظر است بشناسد .
فواید استفاده از اثر انگشت DNA
2-ویژگی های پدرانه و ویژگی های مادرانه
چون یک شخص الگوی VNTRs خود را از والدینش به ارث می برد پس الگوی VNTR میتواند در بوجود آوردن ویژگی های پدرانه و یا مادرانه مورد استفاده قرار گیرد . این الگوهای کاملاً ویژه هستند که VNTR پدری و مادری (اصلی) می توانند دوباره ساخته شوند . اگر تمام VNTR های بچه ها شناخته شده باشند (بچه های بیشتری با قابلیت بیشتری تولید شوند) الگوی VNTR بچه خانواده مورد استفاده قرار می گیرد برای حل کردن استاندارد های هویت پدر شخص موردنظر و بررسی برای حالت های پیچیده بیشتر در تائید شناسایی ملیت مشروع یک شخص و برای نمونه ، فرزند خواندگی و بیولوژی مقامهای پدری و مادری .