قانون
- جمله ای که با اسم شروع شود جمله اسمیه نام دارد.
جمله اسمیه در زبان عربی از ۲ قسمت اصلی تشکیل شده است:
۱ – مبتدا
۲ – خبر
ویژگی های مبتدا:
- مبتدا همواره مرفوع است یعنی یکی از علامتهای رفع ُ(ضمه و اون) را داراست.
- مبتدا می تواند اسم خاص – دارای ال با تنوین – ضمیر منفصل و اسم اشاره باشد
خبر:
اسم مرفوع که معمولاً با تنوین است. مانند : امامُ – مفیدُ
(در ابتدای جمله) شرح مبتدا
مبتدا + خبر = جمله اسمیه
اسم + اسم یا فعل یا حرف و اسم
جمله فعلیه و نقش فعل و فاعل در آن
قانون
- جمله ای که با فعل شروع می شود جمله فعلیه می باشد.
جمله فعلیه از دو جزء اصلی تشکیل شده است:
فاعل و فعل
- فاعل نیز مانند مبتدا و خبر همواره مرفوع است.
- فعل در اول جمله همواره به صورت مفرد به کار می رود هر چند فاعل آن مثنی یا جمع باشد. فعل و فاعل از نظر جنس مانند یکدیگرند.
فعل + فاعل + .... = جمله فعلیه
جمله فعلیه و حروفی که جَر می دهند
قانون
یکی دیگر از اجزای جمله فعلیه مفعول می باشد – مفعول کسی یا چیزی است که فعل روی آن انجام می شود.
مفعول:
اسمی منصوب است که معمولاً پس از فاعل به کار می رود و علامت نصب نشانگر مفعول است.
سَمِعَتْ التلمیذاتُ النصیحه .
جار و مجرور:
جار حرفی است که قبل از اسم به کار می رود و آن را مجرور می کند ( ا - فی – مِن – الی – علی)
مجرور اسمی است که پس از حرف جار به کار می رود.
جار و مجرور معمولاً در آخر جمله به کار می روند.
فعل نهی و فعل نفی
قانون
- «لا» هم علامت نفی است و هم علامت نهی.
- در نهی هنگامی که در اول کلمه «لا» را می آوریم حرف آخر جمله را مجزوم می کنیم یا نون عوض رفع آن را حذف می کنیم.
- در نفی فقط «لا» را در اول کلمه می آوریم و به باقی حروف دست نمی زنیم.
- نونی که برای جمع مؤنث است هیچ گاه حذف نمی شود.
- مانند : (تکتمونَ) نفی = لا تکتمونَ نهی = لا تکتموا
- در جمع مذکر،پس از حذف «ن» حرف «ا» می گذاریم که البته خوانده نمی شود.
· نهی :
لا + فعل مضارع
با تغییر ضمه به سکون علامت جزم و حذف «ن» از آخر فعل (جز جمع مونث) -> نهی