تحقیق رفتار شناسی در پرورش اسب

به نظر می رسدگله های رمیده ویا درحال چرای اسب نقاشی شده در دشتهای دوردست آنچنان قرابتی با اسبهای اهلی درون اصطبلها که ایام را به خوردن و کار کردن و یا چریدن در پادوکها می گذرانند نداشته باشند ، اعمال و رفتارشان را از اجداد وحشی خود به ارث برده وحفظ کرده اند.

اگر با اسب سرو کار دارید باید بر رفتار او اشراف داشته باشید تا از واکنشهای او در قبال محرکهای خاص آگاه بوده و زبان گویای اندام او و اصوات هشدار دهنده اش را هم بدانید.عمده دلیل بر این آگاهی ، ایمنی است . برای اجتناب از هر گونه خطر و یا آسیب احتمالی . دیگر ویژگی این آگاهی حفظ سلامت جسم و روان اوست که به موقع از بیماری و یا ناخشنودی او مطلع شده و در پی رفع آن بر آیید . و دیگر آنکه بتوانید با علم به رفتار اسب این حیوان را به بهترین نحو تر بیت نموده و ازاودر جهت های اهداف خویش استفاده کنید.

روش طبیعی زندگی اسب

امروزه گله های اندکی آن هم در دورافتاده ترین نقاط کره زمین به زندگی ادامه میدهند.دراین روش زندگی طبیعی و آزادانه آنها چراگاهها،سبزینه زارها،بوته زارهارا برای پیدا کردن آب و غذا در می نوردند.زندگی در گله حافظ امنیت آنهاست و این گله را سیلمی برتر،محافظت می کند و احتمال خطر قریب الوقوع را هشدار می دهد .

اسب وحشی باید واکنشهای سریعی داشته باشد تا بتواند به زندگی ادامه دهد.کره های نو زائیده شده باید به سرعت سرپا بایستند تا اگر گله رمید،آنرا همراهی کنند.اسب فقط به هنگامی که گیر می افتد با لگد و سر دست زدن ویا گاز گرفتن به دفاع بر می خیزد .ضامن تنازع بقا در اسب شنوائی خوب، دید وسیع و سرعت در فرار به هنگام لزوم است .

هنوز هم بسیاری از ویژگی ها و غرایز اسبهای وحشی در مناطق امروزی به چشم می خورد برای اطلاع از واکنشهای خاص اسب باید این غرایز و ویژگی را بشناسیم.

وجوه تمایز - مشخصات

اسب دارای وجوه تمایز و مشخصاتی است که بخشی از طبیعت او هستند و این رفتار و روش متمایز زندگی اش او را از سایر موجودات متمایز می کند .

اجتماعی بودن

اسبها به زندگی در کنار یکدیگر و گاهی در دیگر حیوانات نیازمندند .از زمانی که اسبها به وسیله شکارچیان شکار می شدند ، زندگی گله وار امنیت آنها را ضمانت می کرده است چرا که تعدد ، شانس بقا را بیشتر کرده، اهمیت بخش بوده و فرار را تسریع می کرده است . ممکن است در اغلب اوقات اسبها را در حال نزاع و درگیری با یکدیگر ببینید که این ناشی از خصیصه اجتماعی بودنشان است و تنهایی اورا خمود وکج خلق می کند.

اگر اسبی در محوطه ای محصوربه تنهایی رها شود ، به وضوح دیده می شود که سراسیمه و شیهه کشان به این طرف و آن طرف دویده و حتی از نرده ها می پرد تا خود را به دیگران و در کنارشان برساند. بعضی از اسبها از بودن در کنا رحیواناتی مثل گاو و گوسفند هم راضی به نظر می رسند ولی به ندرت تنهایی را دوست دارند.

فهرست صفات ویژه برای به خاطر سپاری زندگی اجتماعی ( گله ) ؛پرسه زنی ، تقلید کننده،چرنده ،کنجکاوی ، حافظه قوی، قانون سلسله مراتب می باشد.

پرسه زنی

اسبها در طبیعت به دنبال غذا از مرتعی به مرتع دیگر پرسه زده و چرا می کنند.بیشتر اسبها امروزه درحصارها نگهداری می شوندولی این خصیصه را همچنان حفظ کرده اند . ممکن است اسبی در حال چریدن در محلی ناگهان به محل دیگری نقل مکان کند . نکته جالب ، غریزه میل به منزل است که در اسبهای اهلی همچنان به قوت خود باقی است .

چه بسا اتفاق افتاده که اسبی رم کرده با سواریابدون سوار راهی منزل شده وحتی اگر سوارراه راگم کرده باشد اسب او را به طرف آن رهنمون کرده است . اسبها باعلاقه وشوق زیاد باگامهایی بلندتربه سمت منزل واسبهای دیگربرمی گردند.

ساز و کار دفاعی

بیشتر واکنش اسبها بازتاب این حقیقت است که آنها قربانی شکارچیان بوده اند .وسیله دفاعی آنها به ترتیب اولویت فرار و سپس جنگ است .

اولین واکنش فرار است و در صورت گیر افتادن به لگد پرانی ،جفتک اندازی و الاکلنگ و سردست زدن می پردازند ،که در این حالت از ضربات دست همانند پا استفاده می شود.

اسبهابرسرآب وغذابایکدیگرمبارزه نموده وبرتری خودرابه رخ دیگری می کشند تااینکه رغیب راازمحیط دورکنند.

قانون سلسله مراتب

به طریق اولی اسبها آزادی خواه نیستند و به هنگام زندگی آرام و در صورت هجوم دسته ای گرگ وقت را برای فرار کردن یا نکردن تلف نمی کنند .در این حالت به تبعیت از رهبری سیلمی غالب پا به فرار می گذارند . این سیلمی محافظ گله و راهنمای آنها به طرف آب و علوفه است . در بیشتراوقات این نقش رهبری را برای اسبهای اهلی،انسان عهده دارمی شود . در گله اسبهای وحشی سیلمی ویا مادیان غالب عهده دار رهبری است که این رهبریت تحت قانون اطاعت ازبرتریاسلسله مراتب قدرت،صورت می گیرد و برای عهده دار شدن این نقش قدرت وقاطعیت،نقش اساسی ایفا می کند .

کنجکاوی

اسبها شدیدا کنجکاوند واغلب برای کشف غیر معمول ها به این طرف و آنطرف سر می زنند ،از این خصیصه می توان برای به دام انداختن اسبهای دست نیافتنی درمزارع استفاده کرد. دراصطبلهایی که اصولی ساخته شده اند دیواره ی کناری هرباکس طوری طراحی شده که اسبها به راحتی قادر به دیدن هم باشند تا کنجکاویشان درمورد اسبهای دیگر ارضاء شود. اسب می خواهد بدان اسبی که درهمسایگی اش میباشدکیست ، چه ویژگیهایی دارد،چه میکند تابتواند بااوارتباط دیداری ، علاوه برشنیداری داشته باشد.

چرنده

اسب چرنده ای است که از هر نوع سبزینه ای تغذیه می کند . او در 24 ساعت بین 16تا20 ساعت بطور پیوسته وکم کم می چرد و زمان استراحتش کوتاه است . این نحوه چرای کم کم ، پیوسته خوردن نامیده می شود. اسبهابرای چریدن تمایل بیشتری به صورت گله ای دارند شایدمادیانهارابه همراه کره هایشان درمحیطی بازوسرسبزبسیاردیده باشیدکه مشغول چرایند.

تقلید

اسبها از یکدیگر تقلید کرده و از همین طریق عادات بد از قبیل انواع تیک و این پا، آن پا کردن را فرا می گیرند . دواسبی که درمجاورت هم بودندیکی ازدیگری دندان کشیدن به دیواره باکس واین پا و آن پا کردن را تقلیدمی کرد.

حافظه قوی

حافظه اسب بخصوص در مورد تنبیه های دردناک بسیار قوی است . اگربه دنبال مقاطعی از طول عمر تربیتی با اوبد رفتاری شود ، در شرایط مشابه او تبدیل به موجودی نا خوشایند خواهد شد . و بنابراین خوش رفتاری با او از همان بدو شروع به کار و نو جوانی دارای اهمیت بسزایی است . اسبهابه خوبی اسبهای هم اصطبلی رامی شناسند و باهم ارتباط برقرار می کنند وتازه واردها رادیده و سعی درجهت شناخت ایجاد ارتباط برمی آیند.

غرایز

اسبها دارای رفتار های غریزی قوی هستند.این غرایزارثی اند،که به صورت بازتابهای احساسی به شرایط و عوامل تأثیر گذار تجلی می کنند. این بازتابها را می توان در اندام یا بینی آنها مشاهده کرد . ترس ، عصبیت ، خشم ، درد ، خشنودی وناخشنودی ، توجه جلب شده

ترس

در فضای باز اسب ترسیده رم می کند.او به سرعت به دورخودمی چرخدوبعد فرارمی کند. گاهی دیده می شود که پدیده ای باعث فرار او شده و رمیده و سپس باز گشته و به آن خیره شده است.اگر پدیده آنچنان تهدید کننده نباشد ، او با سری به پائین کشیده شده و فرنه کنان در حالی که همچنان خود را آماده فرار کردن نگه میدارد ، به موضوع نزدیک می شود . در حال سواری ممکن است صدایی و یا حرکتی ناگهانی اسب را به جهیدن به سمت مخالف آن وا دارد که اگر خطر ادامه داشته باشد چرخیده و فرار می کند.در اصطبل اسب تا حد ممکن خود را از موضوع مورد ترس دور نگه می دارد و به گوشه ای از باکس پناه می بردوسررابالا میگیرد، مورد ترس را با چشمانی از حدقه در آمده و خیره می نگرد ، پره های بینی باز شده و فرنه میکند،گوشهایش سیخ وجنبنده اند تاهرصدایی راسریعاً بشنود،بدن خود رادرامتداد موضوع ترس نگه داشته وتامی تواندآنرا بالا کشیده وعضلات خودرامنقبض میکندوآماده دفاع ازخویش می شود.