اکونومیست با شروع به کار مجلس هفتم، تغییراتی در معادلات اقتصادی ایران به وجود خواهد آمد.
شعار نمایندگان محافظه کار پیش از ورود به مجلس، افزایش سطح زندگی مردم بود به همین دلیل پیش بینی می شود که مجلس هفتم بخش اعظم فعالیت های خود را روی تحقق این شعار متمرکز کند.
البته باید توجه داشت که اجرای اصول اولیه اصلاحات اقتصادی از جمله خصوصی سازی و تغییر در ساختار سیستم بانکی در ایران ضروری است و اگر مجلس تصمیم به اجرای چنین اصلاحاتی نگیرد، روند اصلاحات اقتصادی کند خواهد بود.
پیش بینی اقتصاد نرخ رشد واقعی تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۰۴، در حدود ۲/۴ درصد پیش بینی می شود که در نتیجه کاهش قیمت نفت در سال ۲۰۰۵، این رقم به ۹/۳ درصد کاهش خواهد یافت.
همچنین پیش بینی می شود که نرخ تورم از ۵/۱۵ درصد در سال ۲۰۰۴ به ۱/۱۴ درصد در سال ۲۰۰۵ کاهش یابد.
سیاستگذاری شاید ورود محافظه کاران به مجلس هفتم منجر به اتخاذ سیاست های مؤثرتری بشود.
نمایندگان جناح اکثریت مجلس هفتم قول داده اند تا فضا را برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی مساعدتر نمایند.
شاید آنها تلاش بیشتری برای جذب سرمایه گذاری خارجی در بخش انرژی انجام بدهند.
با این حال، احتمال دستیابی به پیشرفت های قابل توجه در مسائل مهمی چون کاهش پرداخت یارانه اندک است.
همچنین توسعه خصوصی سازی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی آن دشوار خواهد بود.
چشم انداز سیاست های مالی منازعات سیاسی باعث شده تا کاهش قابل توجهی در هزینه های جاری کشور صورت نگیرد و گفته می شود که هزینه های جاری کشور در سال مالی ۲۰۰۳ (مارس ۲۰۰۳ تا مارس ۲۰۰۴) افزایش یافته است.
در این مدت درآمدهای نفتی به دلیل بالا رفتن قیمت نفت و حجم تولید، افزایش یافت و حتی فراتر از رقم پیش بینی شده در بودجه رفت.
پیش بینی می شود که تداوم رشد اقتصادی و همچنین اصلاح ساختار مالیاتی کشور، درآمدهای مالیاتی را نیز افزایش بدهد.
کارشناسان پیش بینی می کنند که درآمدهای نفتی ایران در سال ۲۰۰۴ براثر پایین آمدن قیمت نفت، اندکی کاهش یابد.
با این حال چون محافظه کاران با شعار افزایش سطح رفاه زندگی مردم وارد عرصه انتخابات شدند، آنها خود را موظف به عملی کردن قولشان می دانند که مؤثرترین راه حل کوتاه مدت برای بهبود شرایط زندگی مردم، افزایش هزینه ها می باشد.
با توجه به این که قیمت نفت در سال ۲۰۰۵ نیز کاهش بیشتری نسبت به سال ۲۰۰۴ خواهد داشت، درآمدهای نفتی ایران نیز کاهش می یابد و احتمالاً در این سال، پولی به حساب ذخیره مازاد درآمد نفتی واریز نخواهد شد.
چشم انداز سیاست های پولی با آن که بانک مرکزی در پی کسب استقلال بیشتر از دولت بوده است اما کماکان اختلاف نظر میان تکنوکراتهای این بانک و وزیران وزارتخانه های پرهزینه ادامه خواهد یافت.
چشم انداز رشد اقتصادی نرخ واقعی رشد اقتصادی در سال مالی ۲۰۰۳ در حدود ۲/۶ درصد اعلام شده است که افزایش حجم تولید نفت ایران در بالا رفتن نرخ رشد اقتصادی مؤثر بوده است.
البته عامل اصلی رشد را باید افزایش تقاضای داخلی معرفی کرد که این تقاضا در پی بالا رفتن قیمت نفت از سال ۲۰۰۰ به میزان قابل توجهی افزایش یافت.
این فرایند باعث شد تا محدودیت های واردات کاهش یابد و در صنایع غیرنفتی نیز تحرک به وجود بیاید.
پیش بینی می شود که رشد تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۰۴ کاهش یابد و به ۲/۴ درصد برسد که البته این رقم نیز مطلوب است.
در دو سال آینده حجم صادرات که بخش اعظم آن را صادرات نفتی تشکیل می دهد کاهش خواهد یافت اما بالا ماندن درآمدهای نفتی و همچنین عوامل سیاسی باعث افزایش هزینه های دولت خواهد شد.
با توجه به این که دولت قصد هدایت سرمایه ها به بخش غیرنفتی را دارد، احتمالاً حجم سرمایه گذاری خارجی برای بهبود زیرساخت ها و صنایع غیرنفتی افزایش خواهد یافت.
در سال مالی ۲۰۰۵،رشد اقتصاد ایران به ۹/۳ درصد کاهش می یابد.
در این سال کاهش درآمد های نفتی باعث محدود شدن هزینه های دولت خواهد شد اما در عوض حجم واقعی صادرات غیر نفتی بر اثر بالا رفتن حجم تولید، افزایش می یابد.
همچنین با توجه به آغاز عملیات اجرایی چند پروژه بزرگ نفتی، حجم سرمایه گذاری افزایش خواهد یافت.
نرخ واقعی رشد اقتصادی در سال مالی ۲۰۰۳ در حدود ۲/۶ درصد اعلام شده است که افزایش حجم تولید نفت ایران در بالا رفتن نرخ رشد اقتصادی مؤثر بوده است.
در این سال کاهش درآمدهای نفتی باعث محدود شدن هزینه های دولت خواهد شد اما در عوض حجم واقعی صادرات غیر نفتی بر اثر بالا رفتن حجم تولید، افزایش می یابد.
چشم انداز تورم نرخ تورم ایران در سال ۲۰۰۳ در حدود ۴/۱۶ درصد بود که در سال ۲۰۰۴ این رقم به ۵/۱۵ درصد کاهش خواهد یافت.
اما با توجه به افزایش هزینه های دولت، پیش بینی می شود که روند افزایش قیمت ها تداوم یابد و با توجه به محدودیت های بانک مرکزی، مبارزه با تورم برای این بانک دشوار خواهد بود و تنها با کاهش هزینه های دولت می توان نرخ تورم را پایین آورد.
با این حال در سال ۲۰۰۵، نرخ تورم به ۱/۱۴ درصد کاهش خواهد یافت چون رشد تقاضای داخلی متعادل تر می شود.
چشم انداز نرخ ارز بانک مرکزی در ابتدای سال مالی ۲۰۰۲ سیاست تک نرخی بودن ارز را اتخاذ کرد و با آن که گفته می شود، قیمت ارز را شرایط بازار تعیین خواهد کرد اما بانک مرکزی آن را تحت کنترل شدید خود خواهد داشت اقتصاد انرژی مصرف بنزین در شهریورماه از روزانه ۷۰ میلیون لیتر فراتر می رود در حالی که معاون امور پالایش شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی می گوید مشکل بنزین به مرحله حاد رسیده و نیاز به یک تصمیم ملی دارد، کارشناسان شرکت ملی نفت درپی یافتن منافع جدید برای واردات بنزین هستند.
در حال حاضر مصرف بنزین روزانه ۶۶ میلیون لیتر می باشد که به شدت افزایش یافته است.
محمد زالی می گوید: روزانه ۴۰ میلیون لیتر بنزین در داخل کشور تولید می شود وبه زودی روزانه ۳۰ میلیون لیتر نیز باید از خارج وارد شود که نیاز به ارز زیادی دارد.
وی افزایش سفرهای تابستانی، خودروهای فرسوده وافزایش تولید خودرو در کشور را از جمله دلایل رشد مصرف بنزین در ماه های آینده اعلام کرد.
در همین حال مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران در اظهاراتی با اشاره به این که ایران در حال حاضر از چین و هند بنزین وارد می کند گفت: برای یافتن تولیدکنندگان جدید و تأمین بنزین از کشورهای آمریکای شمالی مذاکرات در حال انجام است.
وی با تأیید خبر پایان یافتن بودجه کشور برای خرید بنزین گفت: امسال یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار برای واردات بنزین اختصاص یافته است که این مبلغ تا پایان شهریور ماه به پایان می رسد.
وی افزود: براساس آخرین آمار منتشره هم اکنون روزانه ۴۰ میلیون لیتر در روز توسط پالایشگاه ها بنزین تولید می شود و ۲۶ میلیون لیتر نیز از خارج وارد می شود.
وی تصریح کرد: برای واردات بنزین از شهریور ماه به بودجه تازه ای نیازمندیم که دولت می تواند با تغییراتی در بعضی از بودجه های کشور نسبت به تأمین اعتبار مورد نیاز برای واردات بنزین اقدام کند.
وی افزود: باید هر چه زودتر تصمیم جامعی درباره وضعیت بحرانی بنزین در کشور و کمبود اعتبارات مورد نیاز برای واردات آن اتخاذ شود.
بزرگترین تولیدکننده گاز مایع با امضای قرارداد ۷ میلیارددلاری بین قطر و آمریکا برای ساخت پالایشگاه تولید گاز مایع از گاز طبیعی قطر با ۲۰ میلیارد دلار قرارداد در بخش گاز، به بزرگترین کشور تولید کننده گاز مایع در جهان تبدیل خواهد شد.
در ماه اخیر قطر پترولیوم یک قرارداد بزرگ نیز با شرکت شل به ارزش ۶ میلیارد دلار امضاء کرده است.
قطر پس از روسیه و ایران، سومین ذخایر گازی جهان را دارد .
قطر با سرعت زیادی در حال توسعه منابع غنی گازی خود است و در این زمینه از دیگر کشورها جلو افتاده است.
ایران و قطر در بزرگترین میدان گازی جهان در پارس جنوبی مشترک هستند، تاکنون قطر با افزایش سرمایه گذاری در این میدان مشترک برداشت قابل توجهی از آن داشته است .
سایه روشن اقتصاد سقوط دلار ارزش دلار در برابر یورو به پایین ترین سطح خود در ۴ ماه اخیر رسیده است.
البته نزول ارزش دلار تنها در برابر یورو نیست بلکه واحد پول آمریکا در برابر اغلب ارزهای رایج در جهان نزول کرده است.عامل اصلی کاهش ارزش دلار، انتشار گزارش های متنوع از وضعیت اقتصادی آمریکاست که این گزارش ها خبر از کند شدن رشد اقتصاد دارد.
هم اکنون هریک یورو حدود ۲۴۶/۱ دلار است که این برابری در ۴ ماه اخیر بی سابقه بوده است.در چند ماه اخیر، ورود سرمایه و پول به داخل آمریکا کاهش یافته که علت اصلی آن، افزایش کسری حساب جاری این کشور است.
البته کسری حساب جاری آمریکا از دو سال قبل فشار مضاعفی روی دلار وارد کرده است که این موضوع حاکی از وجود کسری تجارت می باشد.
کسری تجارت به صورت مستقیم تأثیر منفی بر واحد پول آمریکا دارد چون خرید اجناس و کالاهای خارجی از جمله خودروهای ژاپنی باعث خروج میلیاردها دلار از کشور در هر ماه می شود.
در ماه ژوئن، نرخ کالا و خدمات در آمریکا ۳% درصد افزایش یافت در حالی که رقم ۲% درصد پیش بینی شده بود.
البته در این ماه نرخ تورم به غیر از حوزه مواد غذایی و انرژی کمتر از انتظار بود.
به همین دلیل فعالان بازار معتقدند، بانک مرکزی آمریکا در چنین شرایطی قادر به افزایش نرخ بهره برای جلوگیری از تسریع رشد اقتصادی و بالا رفتن نرخ تورم خواهد بود.
در همین حال آمار و ارقام جمع آوری شده توسط دانشگاه میشیگان حاکی از افزایش تمایل مصرف کنندگان به خرید بیشتر در نیمه اول ماه جولای است اما این افزایش کمتر از حد مورد انتظار است و به قوی شدن دلار کمک نخواهد کرد.
در عین حال، تمام نگاه ها به گزارش رئیس بانک مرکزی آمریکا به کنگره خواهد بود.
به اعتقاد کارشناسان، گزارش رئیس بانک مرکزی در مورد سیاست های پولی، در تعیین جهت حرکت ارزش دلار در آینده سرنوشت ساز خواهد بود.
به هرحال کارشناسان پیش بینی می کنند که در کوتاه مدت دلار سیر نزولی را طی بکند