چکیده:
تراکم و تصادفات جادهای ، خسارات و آسیب های ترافیکی و از همه مهمتر آلودگی های ناشی از وسایل نقلیه از جمله مسا ئلی می باشند که اکثر کشورها ویا شهرهای بزرگ با آن مواجه می باشند . مالیات بنزین از جمله سیاست هایی است که می تواند در تقلیل و ملایم نمودن این مشکلات کمک نماید .مالییت بر بنزین میتواند به صورت زنجیرهای در کاهش آلودگی هوا موثر واقع شود . وقتی قیمت بنزین بر اثر مالیات افزایش پیدا نماید ، باعث استفاده بهینه بنزین از طریقه کاهش استفاده مازاد از وسایل نقلیه می گردد که این امر خود از یک طرف باعث کاهش ترافیک و تصادفات رانندگی واز طرفی دیگر باعث بهبود کیفییت هوا میگردد . اما این که افزایش قیمت بنزین تا چه حد توان تقلیل آلودگی هوا را دارد بستگی به تاثیر آن بر کاهش مصرف بنزین ویا به عبارتی به کشش قیمتی بنزین دارد.
در این مقاله ما قصد داریم تاثیر افزایش قیمت بنزین در اثر مالیات بر آن در کاهش مصرف آن وبالتبع تاثیر آن در عوامل مختلف ،بخصوص در کاهش الودگی هوا را در شهر کرج مورد بررسی قرار دهیم ،با این فرض که مالیات گرفته شده به عنوان منبعی در جهت بهبود محیط زیست و گسترش و افزایش شبکه های جاده ای و و همچنین افزایش خدمات حمل نقل عمومی و بسط آن تخصیص گرفته شود .
روش تحقیق در این مقاله بر اساس تهیه پرسش نامه و جمع آوری پاسخ ها از دارندگان وسایل نقلیه در سطح کرج و برسی عکس العمل آنها در برابر مالیات بر بنزین می باشد و اینکه آنها با این افزایش قیمت بنزین در نتیجه مالیات تا چه حد رفتار خود را در استفاده از وسایل نقلیه و در نتیجه مصرف بنزین تغییر خواهند داد وبالتبع این عمل تا چه حد میتواند در حل مسا ئل و مشکلات بیان شده از جمله آلودگی هوا موثر واقع شود. در نتیجه تحقیق و بررسی که در این مقاله انجام شده ، حاکی از این است که مصرف بنزین نسبت به تغییرات قیمت آن بی کشش می باشد (در حدود 29% تا 59%) و مصرف کنندگان بنزین در برابر افزایش قیمت آن در نتیجه مالیات حساسیت چندانی را نشان نمی دهند و در نتیجه در رفتار خود در استفاده از وسایلنقلیه عکس العمل چندانی از خود ایجاد نمی کنند.
1)مقدمه
- بررسی مشکل آلودگی هوا و سایر مسا ئل ناشی از استفاده وسایل نقلیه و پیامدهای ناشی از آن
- سیاست مالیات بنزین به عنوان یک رهیافت
- گزیده ای از مطالعات انجام شده در مورد تاثیرات مالیمت بر بنزین در کشورهای دیگر
- مسا ئل مربوط به تقاضای بنزین وقیمت گذاری آن در ایران
2)یک تحقیق تجربی
3)روش تحقیق
4)تجزیه و تحلیل مدلهای مورد استفاده در بررسی
5)نتایج به دست آمده در مورد هر کدام از مدلها
6)نتیجه گیری و پیشنهادات
2)یک تحقیق تجربی
شهر کرج از جمله شهرهای بزرگ در ایران می باشد که بیش از 5/1میلیون نفر در خود جای داده است و در سالهای اخیر جمعیت آن رو به افزایش چشمگیر واقع شده است. مسائلی چون افزایش ترافیک ،آلودگی هوا ، شلوغی جاده های اطراف آن و تخریب محیط زیست از جمله مشکلاتی است که مانند شهرهای بزرگ دیگر در آن وجود دارد و مستلزم چاره اندیشی و راه حل مناسب جهت تقلیل آن مشکلات می باشد . سهمیه بنزین از جمله از جمله سیاستی است که در چند ماه اخیر پس از تصویب مجلس شورای اسلامی اجرا شده است. این سیاست توانسته است تا حدودی باعث تقلیل و بهبود مسائل مربوطه گردد، اما عدم نظارت کافی بر آن ومسائلی چون رانت بازی و ایجاد مشکلات برای گروهی از مردم آسیب پذیر باعث بوجود آمدن مشکلاتی شده است. ما در این مقاله بر آن شدیم که سیاست مالیات بر بنزین را در شهر کرج و در چند منطقه پر جمعیت مورد بررسی قرار دهیم و تأثیر این سیاست را در تغییرمصرف وکاهش آن ودر نتیجه بهبود عوامل مضلفی که در پی دارد را مورد بررسی قرار دهیم. به این منظور با تهیه پرسش نامه ونظرسنجی از افرادی که دارای وسایل نقلیه می باشند در جهت بررسی عکس العمل آنها در مقابل افزایش قیمت بنزین در نتیجه مالیات فرضی که بر بنزین بسته می شود را بدست آورد.
3)بررسی و مطالعه ما جهت تضمین تأثیر مالیات بنزین به عنوان سیاستی جهت مهار آلودگی هوا وبهبود عوامل دیگر همچون حمل و نقل عمومی. گسترش شبکه های جادهای و غیره از طرحنظر سنجی، مشابه با برآورد احتمالی استفاده می کنم. نظر سنجی در واقع تر کیبی از سوالاتی است که جهت تضمین تغییرات رفتار در رانندگی در نتیجه تغییر در قیمت در نتیجه مالیات می باشد. شکل نظر سنجی به این صورت طرح شده که در صورت افزایش فرضی قیمت بنزین چطورنسبت به این موضوع پاسخ می دهند. نظر سنجی به صورت تصادفی ودر حجم 200نمونه در سطح شهر کرج ودر مکانهای جایگاه های پمپ بنزین انجام شده است. از آنجا که می توان در جایگاههای افراد متنوعی را مورد پرسش قرار داد، جایگاه مناسبی به نظر می رسید. ابتدا سوالات طراحی شده در حدود 20عدد بود ولی به علت خلوت بودن جایگاهها وعدم اشتیاق رانندگان برای پاسخ به سوالات و توقف در جایگاه به منظور پاسخ به سوالات کم بود ، مجبور به کاهش سوالات مربوطه بودیم، بدین صورت که سوالات مهمتر به صورت دقیق و سریع از رانندگان پرسیده می شود و سوالاتی که زیاد به تحقیق مورد بررسی مربوط نمی شد. حذف می گردید، سوالات دیگری هم بود که در ادامه نظر سنجی ها به نظر میرسید که رابطه رابطه معناداری با تفاوت مصرف بنزین در افراد مختلف نداشته باشد مانند جنسییت و سن افراد که آنها نیز حذف گردید.
نظر سنجی ها در سه مکان سوخت رسانی واقع در کرج که شامل رجایی شهر، گلشهر و حیدر آباد بوده است. انتخاب این جایگاه ها برای نظر سنجی به دلایل مختلفی انجام گرفت، اولا این جایگاه در محل عبور و مرور افراد مختلفی از طبقه بالا و پایین بوده،دوماً این جایگاهها تقریباً نسبت به جایگاههای دیگر سوخت رسانی بیشتری صورت می گرفت و در نتیجه زمان کافی جهت نظرسنجی ها موجود بود. در هر جایگاه حدود تقریبی 70نظر سنجی انجام گرفت که تعدادی از این نظر سنجی ها به دلیل عدم انطباق با واقعیت و پراکندگی آن از بقیه جدا شده وحدود 200پرسش نامه جهت تضمین باقی می باشد.