مقدمه : آنچه نسل امروز ما را دچار نوعی سردرگمی و پریشانی می کند از سویی زندگی در جامعه ی اسلامی و آمیخته با فرهنگ و رسوم ایرانی است که قدمتی کهن دارد و از سوی دیگر رویارویی با مسأله ارتباط تمدن ها از طریق شبکه های ماهواره ای و اینترنت است که میل مختلف را به گونه ای شگرفت به یکدیگر نزدیک می سازد.
نسل امروز ما باید قادر باشد از طرفی بین عرف، نگرش ای سنتی و دیرینه جامعه ، ارزش های دینی و مذهبی و حتی شرایط خانواده ای که در آن پرورش یافته است و از سوی دیگر با افکار و گرایش های جدیدی که خاص ذهن پویانی او و نشدت گرفته از پیچیدگی های دنیای امروز است هماهنگی ایجاد کننده بدیهی است که در هر جامعه، گروه یا قبیله ، ارزش ها، الگوها و نگرش ها با یکدیگر فرق می کنند و حتی شامل اداب و عادات تغذیه، سبک پوشش، رفتار و کردارد.
سایر مسایل روزمره و اجتماعی نیز می شود.
امروزه یکی از مسایلی که جوان ما را در تضاد و تنش قرار می دهد چگونگی روابط دختر و پسر با توجه فهرست بندی گرایش های فرهنگی، مذهبی، عرض، اجتماعی و خانوادگی او می باشند.
در حالی که در بسیاری از کشورهای جهان در صحنه فیلم های مختلف سینمایی آزادی رابطه دختر و پسر مشهود است و این امر برای جوان ماجاذبه ای است که خود را در جامعه ای این چنین رویایی و آرمانی ببیند.
در این شرایط نسل جوان در میان انبوهی اتهام و پرسش اسیر است و نمی داند با این مسأله چگونه برخورد کند.
او جامعه را پیش روی خود دارد، خانواده را، قوم و خویش و دوستانش را و جمعی که اگر وی را با دوست دختر یا برعکس با دوست پسر ببینند، قضاوتهای مختلفی خواهند کرد.
او می خواهد دیگران را قانع کند که راجع به وی فکر خطا کنند و بپذیرند که وقتی او با دوستی از جنس مخالف خود وارد صحنه اجتماع می شود، درست مانند این است که با جنس موافق خود معاشرت می کند.
او می خواهد متناسب با سنش، ژست و پرستیز و کلیه احساسات و عواطفش و در رفت و آمدهایش در پارک ها و رستورانها، سینماها و جاهایی که مایل است با دوست از جنس مخاطف خود ظاهر شود اما مورد انتقاد و بدبینی همگان واقع نشود.
اما آیا به راستی این رواط منطقی و خواسته ای به جا و عدم پاسخگویی به آن شکنجه به عذاب و بدبختی است ؟
و چه چیز سبب تشویش و نگرانی پدران و مادران در مورد فرزندان می شود؟
آیا هدف این است که این نوع روابط کاملاً منسوخ شوند یا که صورت هدایت شده باقی بمانند؟
آیا به راستی دختران و پسران برای داشتن این روابط مجاز هستند؟
قضاوت جامعه ، دوستان، آشنایان و مسئولان در این باره چگونه است؟
آیا عقیده بر این است که دختر و پسر هیچ گونه رابطه ای نداشته و حتی هرگز با یکدیگر هم کلام نیز شوند و یا اینکه فقط از دیدارها و مکالمات پنهانی بپرهیزند؟
آیا والدین می توانند بر این روابط نظارت داشته باشند؟
آیا ممکن است در صورت سرکوب این میل میزان فساد در جامعه کاهش یابد؟
آیا دختران و پسرانی که درصد در صد کنترل می شوند سعی در رسانیدن خود به یکدیگر ندارند؟
به راستی نیازهای عاطفی که موجب روز تمایل به ایجاد رابطه از این نوع می شود چیست؟
و چرا گاه دختر جوانی از خانه می گریزد یا پسری به اعتیاد روی می آورد؟
آیا محدودیت جامعه در این نوع امور این مسایل را به دنبال دارد؟
آیا دختر و پسر جوانی که تمام انرژی خود را صرف روابط دوستانه و یا عاشقانه می کنند در نهایت نا امید و تنها باقی نخواهند ماند؟
دیدگاه جامعه و خانواده ها بر روابط دختر و پسر طبیعت انسانی پیچیده و رنج آور است.
به همین سان رفتار او نیز این خافیت را دارد انسان به طور اجبار برای زیستن باید با دیگران تجانس و همسازی پیدا کند یعنی دارای مناسبات متقابلی شود که این مسأله با عضویت و ارتباط در جامعه شکل می گیرد.
انسان در اجتماع نقش های گوناگونی می پذیرد و کنش های اجتماعی در مقابل هر یک از این نقش ها متفاوت است.
بنابراین شناخت رفتار گروهی و جمعی تنها زمانی میسر است که رفتار انفرادی گروه را مورد قضاوت و بررسی قرار دهیم.
اجتماع در حقیقت از تک تک افراد آن تشکیل شده است نگرش و بینش هر اجتماع در هر مسأله ای به نگرش ها و ایدئولوژی افراد آن بر می گردد.
انسان در کنش های اجتماعی خود، هدف مشخصی را دنبال می کند.
اجتماع نیز متضمن رویدادها و معاشرت ها و همزیستی های اعضای یک جامعه است که می تواند تأثیرات جسمی و روانی سرعت انسان داشته باشد که به این تأثیر و نفوذ «واکنش» می گویند.
بناراین با اینکه کنش های فردی هرکس مخصوص به خود اوست ولی وقتی در جامعه قرار می گرد باید نوعی هماهنگی را فهرست بندی وجود آورد.
وسعت یک جامعه می تواند به اندازه روستا یا شهری کوچک تا به اندازه یک شهر بزرگ و صنعتی تغیر کند.
تنوع و سبک زندگی ها در این جامع بسیار است به خصوص در شهرهای بزرگ برخورد و ارتباط افکار و عقاید بیشتر می شود.
در کشور ما که هر ناحیه ای دارای فرهنگ بنوعی مبوط به خود است ایجاد هماهنگی اجتماعی کمی مشکل به نظر می رسند ولی بازهم برای ریشه کن شدن همه مشکلات و رسیدن به یک توافق کلی در مسایل و مباحث، باید نظام فکری واحدی به وجود بیاید که بتواند اقشار و سنین مختلف را سازماندهی کند.
در مورد روابط دختر و پسر در شهرهای کوچک چون آوازه موردی زود می پیچد.
مردم کمی محتاط تر عمل می کنند تا آبروی خانواده شان حفظ شود در حالی که در شهرهای بزرگی ، چون ازدحام، تراکم و وسعت شهر بیشتر است .
وجود چنین روابطی حتی به صورت مخفیانه شاید نظر عابدین و بینندگان را لحظه ای به خود جلب کند اما کمتر آوازه ای که آبروی خانواده را به مخاطره اندازد می پیچد لذا محدودیت ها کمتر بوده و دختران و پسران آزادی بیشتری می یابند تا بتوانند با یکدیگر مصاحبت و مجالست داشته باشند.
البته این بدان معنا نیست ما کل جامعه را مورد بحث قرار دهیم بلکه منظور فقط افرادی هستند که تمایل به چنین روابطی دارند.
چون ستیاری از این روابط بدون اطلاع خانواده ها مشکل ساز می شود.
خانواده های ایرانی سعی می کنند دخترانشان خوب و پارسا با علم و دانش و هنر و صاحب کمالات و فضایل و پسرانشان نیز موظف و مسئول، لایق و نجیب و متعهد بار آیند تا در آینده بتوانند زدگی زناشویی خود را به خوبی اداره کنند و دچار معضلات ناشی از یک ازدواج نابسامان نشوند.
نظریه ارتباط بین فردی سالیوان در این نظریه کیفیت الگو های اتباطی بین والد – فرزند در زمان کودکی و کیفیت روابط تین فردی در اجتماع، در تعیین میزان نفوذ پذیری افراد نقش تبیینی مهمی دارد .
این نظریه در تبیین شخصیت، خویشتن و کیفیت شکل گیری خود آدمی، برای تعامل اجتماعی اهمیت زیادی قائل است تا آنجا که ملتقد است ایجاد و بروز الگوهای ارتباطی فرد یا دیگران تنها چیزی است که به تکوین شخصیت و هویت آدمی منجر می شود.
در این نظریه شخصیت مفهومی قرض است که در خارج از روابط بین فردی معنایی ندارد.
شکل گیری شخصیت زمانی است که فرد در ارتباط .
با دیگران خایلی یا واقعی، رفتاری از خود نشان دهد.
از آنجا که هیچ بعدی از انسان از تأثیرات اجتماعی مصون نمی ماند، بنابراین شخصیت فرد را نمی توان مستقل از ارتباط شخص با دیگران ورد مطالعه قرار داد .
مفهوم خویشتن نیز منشأ اجتماعی دارد .
سالیوان معتقد است خود از احساساتی ناشی می شود که از تماس با دیگران و ارزیابیهایی که دیگران از خود فرد به عمل می آورند، به وجود می آید ما همیشه متأثر از موقعیتهای بین فردی هستی اما دیگران که در شکل گیری شخصیت اما عنصر تعیین کننده ای هستند ممکن است در دوره های مختلف رشدی تغییر یابند.
مثلاً در دوران نوزادی و کودکی، والدین نقش تعیین کننده ای دارند و در دوره نوجوانی تجارب او ا دوتان و معلمان و با تأثیرات والدین رقابت می کند.
در این سن، مقبولیت اجتماعی اهمیت پیدا می کند و اعتبار نوجوان در میان دیگران منبع مهمی برای عزت نفس و اضطراب اوست محتوای خویشتن یا خود در نظریه سالیوان کاملاً ماهیق تعاملی دارد .
این دستگاه در وجود روان شاختی آدمی فقط برای تنظیم یک رابطه رضایت آمیز و اجتناب از تنش ایجاد می شود .
آن چیزی که در دوره رشد اولیه موجب شخصیت بخشی و رشد من می شود الگوی تعاملی خاصی است که نوع مراقبت مادری به فرزند منتقل می کند.
روابط خوشایند، گرم و تأیید کننده مادر با کودک به پرورش من خوب کودک می انجامد.
این بخش روانشناسی همرنگی با جماعت (روانشناسی اجتماعی) (حمید لطفی) نظریه مبادله اجتماعی: هومنز نظریه دیگری که مبتنی بر اصول تقویت است شدیداً بر تعامل بین دو فرد متمرکز است .
مطابق نظریه مبادله اجتماعی چنین تعاملی بر پاداشها و هزینه ها مبتنی است .
فرد در پی آن روابطی است که پاداش بیشتری را نسبت به هزینه عایدش کند و از روابطی که هزینه های آن فراتر از پاداشها باشد اجتناب می کند جرج هومانز، که در سال 1958 اولین مدل مبادله اجتماعی را ارائه داده است فرض می کند که مردم اساساً لذت طلت هستند.
به عبارت دیگر آنها درپی افزایش لذت و کاهش درد هستند .
افراد تعامل خود را به گونه ای تنظیم می کنند تا به لذت بیشتری دست یابند.
مبادله بین افراد ممکن است شامل اهداف مادی یا غیر مادی باشد: مثلاً کسب تأیید و اعتبار اجتماعی اهداف غیر مادی هستند و پول به عنوان یک پاداش مادی مورد توجه قرار می گیرد.
اغلب هر مبادله ای شامل هر دو هدف است .
از نظر هومانز اصل اساسی در مبادله اجتماعی «عدالت توزیعی» است.
قاعده ای که می گوید پاداش باید با هزینه های فرد تناسب داشته باشد در این مدل باور این است که اصل عدالت توزیی می تواند در روابط کاری یا خانودگی کاربرد داشته باشد.
جان سیبات و هارولد کلی نسخه پیچیده تری از نظریه مبادله اجتماعی و یا به تعبیر آنها «نظریه به هم پیوستگی» را ارائه دادند.
نظریه آنها بر جنبه های پویای تعام بین افراد تأکید دارد.
فرآیندی که در آن شخصی که در کنش و واکنش با شخص دیگر است ، ممکن است خود تحت تأثیر آن شخص قرار گیرد یک جزء تعیین کننده ای که مدل آنها را از چارچوب ساده تر مدل هومانز متمایز می کند این پیشفرض است که مردم بین برونزادهای فعلی خود و سایر شقوق احتمالی مقایسه هایی را انجام می دهند .
به عبارت دیگر نه تنها فرد هزینه ها و یاداشتهای مربوطه را که در یک مبادله فعلی ارزیابی می کند بلکه همچنین هزینه ها و پاداشهایی را که ممکن است با یک رابطه متفاوتی مرتبط باشد مورد توجه قرار می دهد سیبات و کلی به منظور تحلیل فرایند تعامل ماتریس بروندادها را ترسیم کردند.
اساساً این ماترس نشان می دهد که هر شخص در تعامل خود با دیگران با مجموعه ای از شقوقی که هزینه ها و پاداشهای متعددی را ایجاب می کند مواجه می شود.
تداوم تعامل بین فردی در صورتی است که میزان رضایت طرفین به حداکر برسد اگر ارزشهای یک شخص مستقل از دیگری مورد توجه قرار گیرد تعامل به شکست منتهی می شوند قاعده ای که می گوید پاداش باید با هزینه های فرد تناسب داشته باشد در این مدل باور این است که اصل عدالت توزیی می تواند در روابط کاری یا خانودگی کاربرد داشته باشد.
تداوم تعامل بین فردی در صورتی است که میزان رضایت طرفین به حداکر برسد اگر ارزشهای یک شخص مستقل از دیگری مورد توجه قرار گیرد تعامل به شکست منتهی می شوند وظیفه تعلیم و تربیت در هویت یابی جنسی نوجوانان: کتاب : روابط دختر و پسر در ایران دکتر علی اصغر احمدی یکی از وظایف مهم در تعلیم و تربیت یک نسل، یاری دادن آن رای یافتن هویت خویش است .
مربیانف اعم از معلمان ، مدیران، مربیان پرورش، باید شرایط و محیطی را فراهم سازند تا دانش آموزان در پایان دوره نوجوانی بتوانند تصویر و توصیف کمابیش روشنی از خود و موقعیت اجتماعی خویشتن، و نیز آینده ای که در پیش رو دارد، داشته باشد .
روانشناسان ، دوره نوجوانی، یعنی حد فاصل بین سنین دوازده تا هجده سالگی را دهده حالی برای یافتن «هویت » می دانند .
در صورتیکه نوجوان بتواند در این مدت برای خویشتن تصویری رضایت بخش و امید آفرین بدست آورد .
مراحل بعدی زندگی را با تعادل پرشور و پر تحرک آغاز خواهد کرد .
نوجوان در چنینی وضعی قدم در دور جوانی خواهد گذاشت ، برگونه ای که می داند چه می خواهد و می داند که چه راهی پیش رو دارند، و چه باید بخواهد.
در صورت تحقق ناپذیری این هویت، نوجوان دچار «آشفتگی نقش » خواهد شد .
یعنی در مورد خود و نحوه رفتاری که می باید داشته باشد دچار تردید میشود.
در چنین صورتی انتخاب یک الگوی مشخص برای او مشکل خواهد شد به همین لحاظ ممکن است هر چند حاجی به رنگی و شکلی در می آید .
نوجوانی که دچار آشفتگی نقش است، دچار افراط و تفریط بسیار میشود.
گاه بصورت یک فرد مذهبی با ...
بسیار جلوه گر میشود و گاه یکسره انجام وظایف مذهبی را به کنار می گذارد.
در جوامع ساده فهرست بندی مانند جوامع روستایی و عشایری، هویت یابی نوجوانان با مشکلات کمتری مواجه خواهد بود، زیرا الگوهای موجود در اینگونه جوامع از تنوع زیادی برخوردار نیستند.
در جوامع ساده ایران به فراوانی با نوجوانان 14 یا 15 ساله ای رورو می شویم که مانند مردان و زنان آن جامعه رفتار می کنند و در جمع آنان و تقربً همپای آنان رفتار کرده و اظهار نظر می کنند.
یکی از مسائل بسیار مهم در هویت یابی، «هویت یابی جنسی» است؛ نوجوان و جوان می بایست در مورد جنسیت خویش و نقشهای مربوط به آن نیز، به یک تصویر روشنی دسترسی پیدا کند.
اینکه مرد کیست و زن کیست و چه خصوصیاتی دارند؟
و وظایف پسر و یا مرد در مقابل دختر و یا زن و بالعکس نیز از اجزای ان هویت یابی است .
یکی از وظایف مهم تعلیم و تربیت این است که در زمینه هایی همچجون دوستی دختران و پسرانف برخوردهای اجتماعی آنان، عشق و امثال آن ، توصیف و تصویر روشنی را برای آنان مشخص کند.
و باید به نوجوانان و جوانان آموزش داده شود که ویژگیهای یک دختر یا زن و یا یک پسر مایی چیست و چه وظایفی بر عهده دارند و هر یک از این وظایف در چه سن و زمانی لازم است تحقق پذیرد.
تحولات جسمی و روحی دوران بلوغ: روابط دختر و پسر در جامعه امروز: نیاز جاودانی بلوغ: مرحله ای از حیات بین کودکی و بزرگسالی است که ویژگیهای هیچ یک را نداشته بلکه خصوصیات منحصر به خود را داده .
به همین علت به دوران بحران هم معروف است .
بلوغ پایان مرحله ایست که کودک هنوز قادر به برقراری روابط با افراد و اشیا نبوده و می خواهد با روشهای گوناگون از آستانه «زمان حال» عبور کند.
بلوغ، دوران بی قراری، نابسامانی، آشفتگی، آشوب، طغیان و سرکشی و نیز تغییر و تحولات جسمی و روحی است.
بلوغ دختران بین 9 تا 16 سالگی و پسران 12 تا 18 سالگی است .
مراحل روانی دوران بلوغ بصورت ذیل است : 12 تا 14 سالگی : بروز روحیه اجتماعیف استقلال طلبی و گرایش به زندگی گروهی 14 تا 15 سالگی : گرایش به جنس مخالف 15 تا 18 سالگی : احساس عشقی کامل نسبت به جنس مخالف و ایده آل پرستی .
براساس هرم «مزلو» نیازهای یک فرد شامل موارد زیر است : 1.
نیازهای فیزیولوژیک 2.
نیاز به امنیت 3.
نیاز به تعلق، عشق و محبت 4.
نیاز به احترام و احساس ارزشمندی 5.
نیاز به دانستن 6.
نیاز به معرفت، درک و زیبایی 7.
نیاز به شکوفایی و تحقق خویشتن هر یک از نیازهای فوق در صورتیکه برآورده نشوند، می تواند فردا دچار حس محرومیت و ناکامی نموده، تعادل روانی وی را مختل کند.
در این میان نقش اول را پند و ما در بازی می کنند و پس از آن ، محیط و اجتماع تأثیر فراوانی دارد.
روابط دختر و پسر در جامعه امروز: علی اصغر احمدی تأثیر خانواده در رابطه دختر و پسر: پدر و مادر باید از بدو تولد فرزندشان در این اندیشه باشند که رفتار اجتماعی را در فرزندشان شکل دهند.
یکی از مهمترین مواردی که در زمینه در تربیت اجتماعی» می باید در نظر داشته باشیم آماده ساختن فرزندمان برای رودر رو شدن با جنس مخالف است .
باید او را برای این برخورد اجتماعی، آماده کنیم .
تربیت رفتار اجتماعی فرزندانمان، مستلزم حداقل دو عامل مهم است اول شناخت صحیح و دوست از الگوی مناسب رفتار اجتماعی، دوم ارائه صحیح این الگو به فرزند.
برخی از مشکلات که ناشی از خانواده هاست شامل موارد زیر است : الف- برداشت نادرست از شرح و محدود ساختن مطلق نوجوان و جوان در برخود با جنس مخالف: شرع مقدس اسلام در رعایت رفتار و پوشش فرد مسلمان خدوری را تعیین کرده است .
پوشیده بودن بدن زن و مجاز بودن رای عدم پوشش ...
و وجه و نیز مجاز نبودن زن و مرد در سخن گفتن با یکدیگر به گونه ای که احتمال «ریبه» یا گناه در آن وجود داشته باشد.
از این محدودیت نمی توان استنباط کرد که زن و مرد، دختر و پسر نمی باید یکدیگر را ببینند و حرف زدن آنان با هم بطور مطلق حرام است .
این ما نیستیم که فرزندمان را مومن و متقی و خویشتنداد بار می آوریم .
او خود است که ایمان می آورد، تقوا پیشه می کند و خود را نگاه می دارد.
ما در این مورد تنها راهنمای او هستیم.
در مورد رعایت حدود شرعی در روابط دختر و پسر می باید اولاً ما حدود را بخوبی بشناسیم و از افراط و تفریط بیهوده اجتناب کنیم ثانیاً فرزندانمان را افرادی بار بیاوریم که با کنترل درونی رشد کنند، نه با کنترل بیرونی.
ب) عدم آموزش صحیح در مورد وضعیت و واقعیت جنس مخالف: یکی از وظایف مهم در تربیت جنسی جوانان و نوجوانان، اموزش واقعیت روحی و رفتاری افراد از جنس مخالف است .
پدر و مادر باید در فرصتهای مناسب در مورد اینکه دختران و پسران دارای چه خصوصیاتی هستند و چگونه می باید در مقابل این خصوصیات عکس العمل نشان داد مطالب مختلفی به فرزندان خود گوشزد کنند.
در دوره نوجوانی باید کمک کنیم تا نوجوانان تا حد ممکن از، تصورات تخیلی در مورد جنس مخالف، اجتناب ورزد.
ج) القاء افراط در رفتار اجتماعی و برخورد با جنس مخالف: یکی از دلایل برخوردها و روابط نامطلوب میان دختران و پسران، القای افراط در روابط اجتماعی، بین دو جنس است.
رخی از خانواده ها به اشکال و دلایل گوناگون به فرزندان خود القا می کنند، که با دیگران از آن جمله ، با افراد جنس مخالف رفتاری گرم ، اجتماعی و دلپسند داشته باشند.
یکی از اشکال این القا گران در خانواده هایی دیده میشود که به دلیل رشد سریع اقتصادی خود و افزایش نامناسب درآمد خانواده متلاشی می کنند سطح اجتماعی و فرهگی خود را نیز رشد دهند و خود را در زمره خانواده هایی به اصطلاح سطح بالای اجتماع در آورند.
این خانواده ها به دختران و پسران خود توصیه های خاص می کنند تا به ظاهر آنها را اجتماعی کند.
برگزاری میهمانیهایی که در آن انواع تدابیر لازم برای تقریب به شأن و مقام اجتماعی انجام پذیرفته، پوشیدن لباسهای رنگارنگ ، مختلط شدن دختران و پسران جوان، رقصیدن دختران با پسران و تحقق کارهایی از این قبیل به منظور تحقق کاذب شأن اجتماعی صورت می گیرد.
یکی دیگر از اشکال اراط د روابط اجتماعی از طرف خانواده ها، و بخصوص ما...
صورت می گیرد که هم به لحاظ اقتصادی و هم بر لحاظر فرهنگی از سطح پائینی برخوردارند.
(فقر فرهنگی – اقتصادی) چنین خانواده هایی به منظور پیدا کردن شوهر برای دخترانشان؛ به آنها القا می کنند که افتادی تحریک کننده و جالب توجه از خود نشان دهند .
چنین خانواده هایی دختران خود را پیش از موعد وا داد به ترک تحصیل می کنند و گاه خود شرایط هم صحبتی آنان را با افراد غیر فراهم می آورند.
د) القای خود نمایی از طرف والدین : خانواده ها باید به این نیاز طبیعی یعنی خود نمایی توجه و سعی کنند شرایط را به گونه ای فراهم سازند که فرزندان آنها بتوانند آثار سازنده ای از خود به دیگران نشان دهند.
و از این طریق جب توجه کنند.
در صورتیکه این شرایط بخوبی فراهم بیاید، فرزندان ما با پشت سر گذاشتن مراحل رشد شخصیتی خویش بجایی خواهند رسید که جلب توجه سایرین نیز برای آنها انگیزه ای رضایتبخش نخواهد بود.
ه) سختگیری و خشونت نسبت به نوجوان و جوان: یکی دیگر از عوامل موثر در ایجاد برخوردهای نامناسب بین دختر و پسر، ناشی از سختگیری و خشونت خانواده نسبت به نوجوان و جوان است.
بی توجهی به پرورش استقلال در شخصیت نوجوانان و جوانان، باعث ایجاد اختلال در روابط اجتماعی فرد با دیگران است.
وجود افراط ها و تفریطها در روابط اجتماعی، می تواند حاصل یک شخصیت غیر مستقل و منفعل باشد.
و) سختگیری در مورد ازدواج: یکی دیگر از عوامل ایجاد برخوردهای نامناسب در میان دختران و پسران، ناشی از سختگیری و داشتن افکار آرمانی و گاه نادرست، در مورد ازدواج است.
امروزه افکار گوناگونی ذهنهای پدران و مادران را در مورد ازدواج احاطه و مخدوش کرده که این افکار در عمل موانع زیادی در مقابل ازدواج ایجاد می کند.
برخی از این افکار ریشه دو فرهنگ آن خانواده دارد، از جمله اصرار پدر و مادر برای ازدواج دختر و یا پسر با فردی بخصوص است .
عوامل زمینه ساز اجتماعی در ایجاد برخوردهای نامناسب بین دختر و پسر : الف) افراط در تبیین و قضاوت در خصوص رفتار همجنس با غیر همجنس: قضاوتهای جمعی ضرورتاً از قواعد منطقی و عقلی و منطبق با واقع، تبعیت نمی کنند، بلکه این قضاوتها بر اساس قواعد خاص صورت می گیرند.
هنگامی که مطب یا واقعه ای، در مورد جوان یا نوجوان می شنویم، در قدم اول باید به مثابه انسانی که مایلیم جامعه ای سالم و سربلند داشته باشیم، آن جوان و نوجوان را به منزله خواهد با موارد و یا فرزند خود تلقی کنیم و مصلحت او را در نظر بگیریم.
و باید از شخص و کسب اطلاع بی مورد، شدیداً اجتناب کنیم .
ب) محترم نشمردن شخصیت جوان و برخورد نادرست با آنان: به جوانان نباید با دید انحرافی نگریستف بلکه برای آنان باید احترام قائل شویم .
به آنان مسئولیت دهیم و از لغزشهای آنان چشم پوشی کرد.
دوستی های دختران و پسران: از جمله انواع روابطی که بین دختران و پسران در جامعه ما، وجود دارد رابطه به اصطلاح دوستی دختران و پسران است .
مقصود از دوستی دختران و پسران رابطه ای است نسبتاً صمیمانه و گرم و عمدتاً پنهانی که از طریق دیدارهای مخفیانه، رد و بدل کردن نامه و یا برقرار ساختن ارتباط تلفنی بین دختر و پسر، ایجاد میشود.
اینگونه در سیستمها معمولاً بصورت پنهانی و برود از چشم خانواده و آشنایان انجام می گیرد .
پنهانی بودن این روابط سبب میشود که به دلیل محدودیت جغرافیایی و نیز آشنایی متقابل افراد در برخی جوامع، ارتباط پنهانی بسادگی امکانپذیر نبوده و این دوستیها به حداقل ممکن تنزل پیدا می کند.
در جوامع بزرگ، بخصوص در شهرهای بزرگی که افراد آن، یکدیگر را به ندرت می شناسند، زمینه برای برقراری روابط پنهانی بین دختر و پسر بیشتر فراهم است .
انگیزه های دوستی دختران و پسران معمولاً برای آنها مبهم است ولی از نظر یک انگیزه اجتماعی، باید بگوئیم که پسران داشتن دوست دختر را یک قدرت فردی و اجتماعی برای خود تلقی می کنند و دختران هم داشتن دوست پسر در یک جاذبه فردی و اجتماعی برای خود می شمارند.
افرادی که دوستی از جنس مخالف دارند، خود را قدرتمند و دارای کفایت اجتماعی معرفی می کنند و این نگرش نقش مهمی در تحریک و تلاش دختران و پسران رای دوست یابی دارد.
از آنجا که در دوستیهای بین دختران و پسران، مقاومتی بسیار قوی از طرف پدر یا مادر و جامعه برای ممانعت از برقراری این دوستیها وجود دارد، اینگونه دوستیها با مخاطرات روانی گوناگون همراه است .
و چون برای برقراری این دوستیها احتیاج به صرف وقت و انرژی زیاد از سوی دختر و پسر دارد در نتیجه آنها تلاش می کنند، روابط خود را به هنجارها و قواعد مورد پذیرش جامعه، نزدیک کنند.
و در این روابط معمولاً وعده ازدواج از سوی پسر و انتظار ازدواج از سوی دختر، مسئله ای باند و فراگیر است.
به این ترتیب یافتن دوست دختر و پسر در حقیقت نوعی یافتن ثبات و اطمینان خاطر و رضامندی بشمار می آید.
از کارکردهای دیگر این دوستیها که موارد عملی آن تقریباً نادر است کارکرد جنسی این نوع دوستیها است.
به عارتی اینگونه دوستیها، نوعی تمایل قریزی متقابل را نشان میدهد.
با توجه به اینکه عناصر اجتماعی و هنجارها و قواعد اجتماعی و رانی بر رفتار بسیاری از افراد، حاکمیت دارد و لذا برقراری رواط دوستی بین دختر و پسر که صرفاً بر مبنای غریزه جنسی استوار باشد، تنها در میان اقشاری از جامعه که از لحاظ رشد فکری و فرهنگی در انحطاط شدید بسر می برند، دیده میشود.
اینان دختران و پسرانی هستند که بسیاری از ارزشهای روانی و اجتماعی خود را به آسانی در مقابل غرایز خویش قربانی می کنند، همان قشری که معمولاً قشر ناله اجتماع، به معنای حیوانی آن را تشکیل میدهند.
بسیاری از دوستیهای دختران و پسران دو جامعه ما، دارای کارکرد روانی اجتماعی است.
یعنی دختران و پسرانی که برای خود دوستی انتخاب می کنند بدنبال یافتن یک پاسگاه روانی و اجتماعی مطمئن و رضامند هستند.
علی رغم وجود کارکردهای دوستیهای دختران و پسران، هیچ یک از این کارکردها نمی تواند بصورت یک عامل مستمر برای استمرار دوستیها عمل کند.
وجود اضطراب مستمر در درون اینگونه افراد، از جمله عوامل بسیار مهم در سلب اطمینان خاطر از آنهاست.
این مسئله یکی از عوامل بسیار مهم در قطع این دوستیها است .
آنچه در پی این دوستیها که زود قطع می شود می ماند ، تعارض فکری و احساسی دختران و پسران است .
در این زمینه تعارض و احساس از دست دادن ارزشمندی و شرافت خویش از جمله آسیبهایی است که دختری باید آن را تحمل کند.
یکی از دلایل اشاعه چنین مسائلی بین دختران و پسران، بی توجهی نوجوانان و جوانانی که دارای افکار سالمی هستند، به نقش خود در برخورد با چنین مسائلی است.
آنها می باید بدانند که در چنین مواردی وظیفه ای مهم در زمینه امر به معروف و نهی از منکر در قبال دوستان خود دارند.
جوانان پاکدامن می باید شرایط را به گونه ای فراهم سازند که صحبت کردن در خصوص دوست گرفتن از جنس مخالف اعم از دختر و پسر بسیار ناپسند و نشانه ضعف و کوچکی شخصیت تلقی شود.
این رفتارها نه تنها حرمت اجتماعی و فرهنگی ما را خدشه دار می سازد، بلکه افرادی را فهرست بندی جامعه تحویل خواهد داد که با انواع آسیبهای روانی – اجتماعی و تربیتیف عهده دار ساختن کشور و نسل آینده خواهند شد.
مقدمه از آنجا که حدوداً 70% جمعیت کشورمان افراد زیر 27 سال هستند در نتیجه کشور ما از جمله جوامع جوان دنیا محسوب می شود و طبیعتاً مسائل مربوط به جوانان از موضوعات روز و ابل توجه است .
د بین مضووعات مربوط به جوانان، بحث ارتباط دختر و پسر از اهمیت خاصی برخوردار است.
رابطه دختر و پسر، حدود و شرایط و محدودیت های مربوط به آنف هم بای خود جوانان مهم است و هم به لحاظ حساسیت های مذهبی و سنتی برای خانواده های آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است و علاوه بر آن، نهادهای اجتماعی و حکومتی هم نسبت به این امر و بازتاب آن در اجتماع، حساسیت نشان می دهند.
از قرن ها پیش تاکنون –بویژه در شرایط مغلی – دیدگاههای مربوط به این ارتباط از منظر جوانانف خانواده ها و حکومت بسیار متفاوت بوده و گاه افراط و تفریط ها، جوان را دجار سردرگمی می کند.معمولاض هرگاه در امری، معیارها و ملاشک ها مشخص نباشد، سلیقه ها جایگزین آن می شود و البته آنچه مسلم به نظر می رسد این است که انسانی خردمند باید سلیقه اش را بر پایه معیار استوار سازد.
علت اصلی دیدگاه های مختلف نسبت به ارتباط دختر و پسر، نامشخص بودن معیارها و در نتیجه پیروی از سلیقه هاست زمانی که جوان خود را مجبور به پیروی از سلیقه ای می بیند که مبنا پشتوانه منطقی ندارد به طور طبیعی در مقابل آن واکنش نشان می دهد.
همان طور که می دانیم، ارتباط دختر و پسر یکی از مسائل مهم فرهنگی – اجتماعی ماست.
این مسئله هنوز در جامعه ما به طور کامل حل نشده و جایگاه شایسته خود را نیافته است و عملاض د برخی مکان ها مانند دانشگاه ها، محافل و مهمانی های فامیلی یا دوستانه، پارک ها، خیابان ها، خود را بیشتر نشان می دهد.
عامل موثر در کیفیت رابطه دختر و پسر: رفتارهای انسان و از جمله برخوردهای اجتماعی وی، معمولاض تابع شخصیت اوست.
رابطه دختر و پسر هم که نوعی رفتار اجتماعی محسوب می شود، تابع همین عامل است .
بنابراین قبل از اینکه معتقد به نفی هرگونه رابطه یا ارتباط بدون مرز بین دختران و پسران نشویم، بهتر است اندکی به واقعیت های موجود پرداخته و این عامل مهم را بررسی نمائیم .
بر اساس تعاریف روان شناسی، شخصیت عبارت است از مجموعه منظم، متکامل و نسبتاً ثابت خصایص و رفتارهای بدنی، عقلی و اجتماعی فرد که او را از دیگران مشخص می سازد و موجب سازگاری او با محیط بویژه با محیط اجتماعی می شود.
خلق و خوی خلق و خوی، یعنی مجموعه صفات روانی انسان که معمولاً در ارتباطات وی با دیگران بروز می کند و مبتنی بر 2 عامل است: 1) مزاج و ترکیب بدنی که خود محصول وراثت است 2) اوضاع و احوال محیطی.
ویژگی مهم انسان این است که علی رغم تاثیر پذیری از محیط و وراثت از قدرت اختیار بهره مند است و انسان ها، هرگز مغلوب صرف محیط و وراثت نخواهند شد.
بلکه همواره ، دارای اختیار بوده و انتخا راه صحیح یا خطا به دست آنهاست.
خداوند راه را به انسان نشان می دهد ولی انتخاب را صحیح و در نتیجه شاکر بودن و یا گزینش راه خطا و ناسپاسی به دست خود انسان است.
تاثیر شخصیت در تعاملات اجتماعی دختر و پسر: رابطه بین دختر و پسر، نوعی تعامل اجتماعی محسوب یم شود که از شخصیت فرد نشدت می گیرد .
مبانی شخصیت قابل یادگیری و اصلاح هستند.
نیت که یکی از عناصر تشکیل دهنده شخصیت است، محصول حالات نفسانی می باشد و این حالات از طریق ریاضت ها و تفکرات بسیار دقیق و تلاش های فراوان قابل کنترل است.
نیت بر اعمال ظاهری انسان برتری دارد، چون از امور قلبی بوده و از مردم پنهان است، بناراین ریابه آن راه ندارد بر خلاف اعمال ظاهری انسان که محتمل ریاست.
خلق و خوی نیز به عنوان یکی از مبانی شخصیت، گرچه تابع وراثت و محیط است ولی با توجه به قدرت اراده و اختیارف قابل کنترل و اصلاح می باشد.
یعنی انسان می تواند عوامل وراثتی خود را تحت کنترل درآورد و یا سرعت محیط اثر گذاشته و تسلیم آن نشود.
نیازها به عنوان یکی از پایه های شخصیت، گرچه بعضاً غیر اکتسابی اند ولی به هر حال نحوه برخورد و ارضای آنها، امری قابل کنترل است.
مثلاً دختر یا پسری که فقط به نیازهای جسمی و فیزیولوژیکی خود فکر می کند، در رابطه با جنس مخالف، این معیارف تعیین کننده رفتار است و بنابراین به هر کس که بتواند این نیاز او را برطرف کند، گرایش می یابد و تنها در همین بعد برای او ارزش قائل است .
ولی اگر نیاز روانی را به عنوان نیاز مهم خویش، تلقی کند- گرچه دارای نیاز جسمانی هم هست – در برخورد با جنس مخالف، سعی می کند تا رفتاری جامعه پسند و قابل تحسین از خود نشان دهد تا بتواند نزد طرف مقابل، جایگاه ویژه ای، بیابد.