تعریف انبار: انبار به هر محل و فضای که بتوان در آن مواد اولیه قابل مصرف و شناخت انواع محصولات و یا محصولات ساخته شده و قابل فروش و یا کالای منجر ساخته و انواع قطعات و لوازم یدکی و تجهیزات و ماشینآلات ملزومات و مجهزآلات و هرگونه متسعمل و غیر قابل استفاده و اقساطی را در آن بطور منظم و سیستماتیک با مدیریت معین و یا نامعلوم نگه داری کرد اطلاق میشود.
)هدف از استقراریک مستقیم انبار: به طور کلی هدف از ایجاد یک سیستم در یک سازمان سه هدف اساسی میباشد: الف- استقرار و برقراری سیستم کنترلهای داخلی: به طور کلی در یک سازمان تجاری رعایت دستورالعملها و بخشنامهها ی مدیریتی حفاظت از دارائیها تأمین منافع سهامداران و در نهایت بهینه نمودن سیستم کاری یک نیاز و اصل میباشد که این شرکت نیز از این قاعده مستثنی نمیباشد یک سیستم کنترل داخلی دارای اجزاء و بخشهای مختلفی میباشد یکی از این اجزاء و بخشها که دارای حساسیت بسیار بالایی میباشد بخش موجودیها و اقلام جنسی شرکت میباشد.
که جهت اجرای هدف اساسی کنترلهای داخلی در بخش انبار لازم به اجرا میباشد در حقیقت با پیاده شدن مستقیم گردش موجودیها چهار هدف اساسی کنترلهای داخلی بر آورده میگردد و البته میزان دستیابی به این اهداف نیز بستگی به نوع سیستم و گردش موجودیها در شرکت دارد.
ب – ارزشیابی صحیح موجودیها: برای پرداختن به این هدف لازم است به این سوال پاسخ منتقی داده شود، چرا در یک سا زمان تجاری ما نیازمند ارزیابی موجودیها میباشیم؟
پاسخ این سوال میتواند بسیار متنوع باشد اما در اینجا به نکات اساسی آن تکیه مینماییم که 2 نکته میباشد؟
1- اندازهگیری دقیق، میزان سود و زیان شرکت 2- امر گزارشگری موجودیها به سهامداران با توجه به رعایت اصل محافظه کاری.
برای رسیدن به پاسخ ادل در یک سیستم انبار روشها و مراحل اجرایی وجود دارد که قاعدتاَ با انجام آن روشها و مراحل میسر میگردد اما نکته مهم در این قضایا پاسخ به سوال دوم میباشد که چرا میبایست گزارشگری صحیحی از موجودیهای شرکت به سهامدار ارائه گردد پاسخ به این سؤال تا حدودی در ارتباط با اصول مفروضات بنیادین حسابداری میباشد.
مفروضات حسابداری حسابداران را ملزم میکند که در امر گزارشگری اقلام خود را در صورتهای مالی رعایت محافظه گری و ارتباط را دارند یعنی اینکه حسابدار موضف است ارزش موجودیهای خود را طوری نشان دهد که این موجودیها کمتر از ارزش واقع باشد و بدون آنکه صورتهای مالی تحلیف گردد.
ج ) فراهم نمودن بستر مناسب جهت فرایند گزارش دهی به استفاده کنندگان داخلی و خارجی: امروزه با توجه به مسائل پیچیده اقتصادی فرآیند گزارش دهی داخلی به مدیران یک سازمان نقش بسزایی پیدا کرده است به طوری که گزارش دهی ناقص یکی از نیازهای روزانه ولاینفک مدیران امروز گردیده است.
در یک سازمان تجاری زمانی میتوان بهترین اطلاعات را تهیه نمود که بستر مناسب جهت فراهم نمودن اطلاعات باشد یکی از این بسترهای مناسب سیستم انبار و گزارش موجودیها میباشد.
2) فرمهای مورد نیاز در انبار: به طور کلی تعداد و انواع فرمهای انبار باتوجه به ماهیت و عملکرد سیستم انبار میتواند متنوع باشد اما جهت برقراری یک سیستم عمده آن انبار حداقل فرمهای مورد نیاز میباشد.
در شرکت افراتاب تغیر از فرمهای استفاده میشود ه به مختصری از آنها ذکر میکنیم.
3 کنترلهای مورد نیاز هنگام دریافت کالا از فروشگاه: الف – اطمینان از صحت و سقم خروج کالا: جهت ایجاد این اطمینان انباردار میبایست دقیقاَ برگ درخواست کالا از انبارها کنترل نموده و اندودههای مجاز و هر آنچه که مستلزم ایجاد یک فروش در سیستم میباشد را کنترل نماید.
ب – اطمینان از وجود کالا در انبار ج- اطمینان از تحویل صحیح براساس کنترلهای داخلی به تحویل گیرنده 4) مجوزهای مورد نیاز برای دریافت کالا از انبار: با توجه به ساختار مجوز لازم جهت دریافت کالا میتواند به دو شکل باشد.
1)برگ درخواست کالا از انبار 2) حواله خروج از انبار 1) برگ درخواست کالا از انبار به این صورت میتواند باشد که واحد ذینفع مثلا قروش طی فرمی از انبار درخواست نماید که مثلاَ لامپ 18 وات به شخص تعیین شده در برگ درخواست تحویل دهد.
2) حواله خرو ج از انبار فرمیت شبیه برگ درخواست کالا که پی آن واحد حسابداری فروش از واحد انبار میخواهد که جنس با مشخصات ذکر شده را به شخصی مشخص شده و با تعداد اعلام شده تحویل دهد.
5) مشخصات مکان لازم برای نگهداری کالا و تعداد انبارهای مورد نیاز در کارخانه جهت تعیین مکان لازم برای انبار دو متغیر ساده میبایست در نظر گرفت: 1) استاندارد دنباله داری 2) مشخصات شخصی کالای مورد نگهداری 1) استاندارد انبارد داری منظور مجموعه روشهایی می باشد که واحد انبار جهت بهتر نمودن و بهینه سازی گردش انبار ملزم به اجرای آن میباشد مانند: 1- چیدمان کالا 2- نکات حفاظتی و امنیتی 3- رعایت اصل بهرهوری 2) مشخصات فنی کالا به طور کلی مجموع قواعد فنی جهت نگهداری آن کالا میباشد.
مثلاَ یک انبار بیسکوئیت شرایط هوای گرم محیاست بین مقادیر میباشد.
در این شرکت نیز انبار باید در جای امنی واقع شود تا از شکسته شدن شیشه لامپها جلوگیری شود.
این کارخانه دارای چهار انبار میباشد .
4 انبار موادبسته بندی 1) انبار قطعات 2-انبار میانی 3- انبار ضایعات 4- انبار مواد بسته بندی 5- انبار محصول 6- انبار ملزومات مصرفی و آبدارخانه ابتدا قطعه از انبار قطعات خارج میشود و وارد انبار میانی میگردد این عرم بدلیل آنست که بهتر است برای صرفهجویی در انجام کارها بعضی قطعات بدلیل سنگین بودن یا دور بدان انبار قطعات از محل تولید وارد انبار میانی شود و بعد قسمت درخواست کننده با گرفتن قطعات مورد نیاز و انجام دادن کارهای روی خط تولید ضایعاتی به دست میآید.
که آنها را جمعآوری کرده و به قسمت انبار ضایعات تحویل میدهند و کالای بدست آمده تا پس از بستهبندی به انبار محصول انتقال میدهند.
انبار ملزومات مصرفی که شامل لوازم وتحریر کاغذ پاکت نامه ، بسیکویت ، جای ، قند ، مواد شوینده و پاک کننده و …میشوند.
در انبار ملزومات مصرفی و آبدارخانه واگذار میشوند.
انبار دفتر مرکزی که برای سرعت بخشیدن به امر فروش میباشد که دارای تعداد محدودی محصول تولید شده میباشد نیز درین شرکت وجود دارد.
6) مشخصات کارت انبار و یا کاردکس: کاردکس انبار و کاردکس حسابداری انبارد: مشخصات کاردکس انبار: مشخصات کاردکس حسابداری انبار: 8) چگونگی ثبت اطلاعات انبار در دفاتر مالی و مدارک انبار: ثبت ورود ( خرید) کالا: توضیح: به طور کلی روش نگهداری موجودیها در دفاتر حسابداری به دو شکل میباشد.
1- روش ادواری 2- روش دائمی روش ادواری: روشی است که در آن ورود و خروج کالا طی سال ثبت نمیگردد و کلید ورودها و خروجها به عنوان هزینه و فرش شناسایی گردد در سیستم ادواری جهت شناسایی از روش موجودی کالا در پایان سال یک انبارگردانی صورت گرفتند و براساس نتایج انبارگردانی و قیم آخرین پارتیهای خرید یا نرخ میانگین طی سال خرید پارتیها موجودی شمارش شده ارزش گذاری می گردد.
روش دائمی: روشی است که کلید ورودها و خروجیها طی سال در کارد کس انبار و کاردکس حسابدرای ثبت میگردد و ارزش لحظهای موجودیهای کالا در هر مقطعی از سال قابل شناسایی میباشد بدلیل مؤثر واقع شدن روشن دائمی در فرآیند نگهداری موجودیها بیشتر شرکتهای تولیدی و شرکهای بازرگانی از روش دائمی در سیستم موجودیهای خود استفاده مینماید.
مزایای استفاده از روش دائمی موجودیها: 1- ایجاد ساختار کنترلی بهتر و رابطه با گردش موجودیها 2- ارزش گذاری صحیح موجودیها 3- شناسایی و اثبات موجودی کالا در هر یک از مقاطع سال 4- ایجاد تسهیلات بهتر جهت محاسبه قیمت تمام شده کالا 5- ایجاد ابزار مناسب جهت تعیین سطح حداقل موجودی 6- ایجاد بستر مناسب جهت تهیه گزارشات مدیریتی لازم به ذکر میباشد موارد فوق همانگونه که ذکر گردید جزء مزایای سیستم دائم موجودیها می باشد سیستیم ادواری فاقد هر یک از مزایائی فوق میباشد.
1( خرید xxx وجوه نقد xxx بابت خرید n عدد کالای تجاری در این مرحله مؤسسه تجاری اقدام به خرید کالا مینماید منظور از خرید، خرید کالای تجاری میباشد و کاهی تجاری کالائیست که هدف از ایجاد مؤسسه داد و ستد آن کالا باشد.
2) وجه نقد xxx فروش xxx بابت فروش n عدد کالای خریداری شده در این مرحله مؤسسه تجاری اقدام به فروش کالا مینماید.
3) خلاصه سود و زیان xxx خرید xxx بابت بستن حساب خرید در پایان سال همانطور که قبلاَ ذکر شد بدلیل اینکه هیچگونه حساب موجودی کالا وجود ندارد در این سیستم الزاماَ میبایست کلیه خریدها به حساب خلاصه سود و زیان بسته بشود.
4) موجودی کالای ساخته شده XXX خلاصه حساب سود و زیان XXX بابت شناسایی موجودی پایان دوره.
با توجه به اطلاعات بالا در سیستم ادواری در پایان سال انبارگردانی صورت میگیرد و طی هیم انبارگردانی ارزش تعدادی و ریالی موجودیهای کالا مشخص می گردد و ارزش ریالی تعیین شده به عنوان موجودی کالای سا خته شده در صورت سود و زیان و تراز نامه لحاظ میگردد و لذا جهت شناسایی آن ثبت فوق در پایان سال مالی صادر میگردد.
جهت مشخص نمودن موارد پروژه کل سیستم ادواری در قالب انبارهای شرکت صنایع الکترونیک افراتاب روش دائمی: در این قسمت واحد تدارکات اقدام به خرید کالایی مینماید کالای خریداری شده برای واحد انبار ارسال می نماید.
واحد انبار بعد از دریافت کالای خریداری شده اقدام به صدرو رسید کالا می نماید، بعد از صدرو رسید کالا یک نسخه از رسید ک/الا برای واحد حسابداری مالی ارسال می گردد.
حسابداری مالی نیز براساس رسید انبار صادر شده و فاکتور خرید اقدام به قیمت گذاری رسید کالا می دارد و این رسید قیمت گذاری شده مبنای ثبت فوق میباشد.
1) موجودی کالای XXX نقد و بانک XXX بابت خرید کالا 2) هزینهمواد اولیه XXX موجودی کالا XXX بابت خروج کالا از انبار از آنجایی که این شرکت یک شرکت تولیدی می باشد مواد خریداری شده بعد از انجام کار و تغییرات و محصول ساخته شده تبدیل میگردد لذا ابتداعاَ خریداری شده وارد خط تتولید میگردد و خط تولید نیز اقدام به کار بر روی کایاین که در هنگام خروج کالا( مواد اولیه از انبار را انبار کار اقدام به صدرو حواله می دارد یک نسخه از این حواله خروج برای واحد حسابداری ارسال می گردد واحد حسابداری نیز براساس سوابق فاکتور خرید اقدام به قیمت گذاری حواله میگردد و حواله قیمت گذاری شده مبنای ثبت فو ق می گردد.
3) نقد XXX فروش XXX قیمت تمام شده کالای ساخته شده XXX موجودی کالا XXX بابت فروش کالا به مشتری در شرکت صنایع الکترونیک افراتاب بعد از تکمیل نمودن مواد اولیه ( قطعات اقدام به فروش کالاها می نماید هنگام فروش ابتداعا حساب فروش بستانکار مینماید و مطابق آن حساب موجودی کالا بستانکار میگرداند و قیمت تمام شده کالای سا خته شده را بدهکار مینماید ( لازم به ذکر است قیمت تمام شده کالای ساخته شده به تفکیک هر یک از محصولات در هر مقطع زمانی در شرکت افراتاب) موجود میباشد.
فرآیند ثبتهای محصولات شرکت صنایع الکترونیک افراتاب: برای اینکه یک محصول تولیدی در شرکتها تولید و به بازار عرضه گردد میباییست هزنیههای قطعات ( مواد اولیه ، دستمزد نیروی انسانی و سربار) تقبل گردد از آنجایی که بحث ما در این پروژه فقط بخش موجودیها و انبار می باشد موضوعه را از منظر (پرو سه تولید موجودیها و گردش آنها نگاه میکنیم) در ثبتهای ذیل تبدیل قطعات و مواد اولیه به محصولات ساخته شده در شرکت افراتاب نشان داده شده است.
1) موجودی قطعات XXX نقد و بانک XXX بابت خرید مواد اولیه 2) کالای در جریان ساخت XXX موجودی قطعات XXX بابت انتقال مواد اولیه از انبار به خط تولید 3) انبار ضایعات غیر عادی XXX کالای جریان ساخت XXX بابت شناسایی ضایعات غیر عادی جنس تولیدی 4) انبار محصولات ساخته شده XXX کالای در جریان ساخت XXX بابت انتقال محصولات ساخته شده از خط به انبار در این سیستم ابتداعاَ قطعات به وسیله واحد تدارکات خریداری میگردد و بعد از خرید قطعات، قطعات خریداری شده به واحد انبار نیز قطعات خریداری شده را رسید می نماید سپس در خواستهای خط تولید اقدام به تحویل قطعات به خط تولید می نماید خط تولید نیز به وسیله کار و سربار قطعات ررا به محصولات ساخته شده به تبدیل میگرداند بعد از آن محصولات ساخته شده طی درخواستی به وسیله خط به انبار محصول کالاهای ساخته شده تحویل میگردد و انبار محصول ساخته شده متغیر براساس حواله درخواستهای واحد فروش اقدام به تحویل محصولات ساخته شده به مشتریان مینماید واحد انبار جهت انجام این پروسه نیاز به یک سلسله فرمهای دارد که این فرمها شامل موارد زیر میباشد.
1) برگ درخواست قطعات 2) رسید انبار قطعات 3) برگ حواله انبار قطعات 4) برگ درخواست تإئید و تحویل کالا 5) برگ درخواست عودت قطعات به انبار قطعات 6) برگ درخواست قطعات از انبار قطعات 9) ترتیب تنظیم فرمهای مختلف هنگام دریافت و خروج کالا و امضاهای مجاز لازم: 1- برگ درخواست کالا از انبار 2- برگ درخواست خرید 3- رسید انبار 4- برگ خروج یا حواله کالا فرآیند برگشت ( عوت کالا) به انبار: 1- برگ درخواست عودت کالا به انبار 2- رسید برگشت کالا به انبار فرآیند تحویلکالای تولید شده به وسیله خط به انبار.
1- برگ درخواست تحویل کالا 2- رسید انبار امضاهای مجاز در یک سازمان شامل موارد زیر میباشد: 1- سیستم سازمانی وظیفه بندی آن سازمان 2- ارزش محصولات آن سازمان ( بستگی به قیمت) آن کالا دارد 3- ماهیت فعالیت و کار آن سازمان که امضاهای مجاز این شرکت: مدیر عامل ، مدیر امور مالی، اعضای هیئت مدیره و سرپرست سنجش تحقیقات ، مدیرتولید، مدیر کارخانه و مسئول انبارها.
9) مغایرت انبارگردانی اگر الای موجود انبار اضافه باشد در آمد میباشد و اگر کسری انبار باشد به حساب جاری انبارداری ضایعات میباشد.
انبار XXX سایر درآمده XXX بابت هیئت اجرای انبار جاری انبارداری یا ضایعات XXX انبار XXX ثبت کسری انبار عناوینصفحه واردهصادرهموجودی پایان دورهردیفتاریخشرح کالاموجودی بستهای دورهگردش عملیات تعدادگزارش عملیات تعدادمانده تعداد واردهواردهصادرهصادرهموجودی پایان دورهموجودی پایان دورهردیفکدتاریخشرح کالاموجودی بستهای دورهتعدادمبلغتعدادمبلغتعدادمبلغ