دانلود تحقیق آرمان، دستاورد ها و آسیب شناسی انقلاب اسلامی

مقدمه آرمان ها ، دستاورد ها و آسیب شناسی انقلاب اسلامی، سه مساله به هم پیوسته و مهم اند که در این فصل مورد مطالعه قرار می گیرد .

آرمان ها ، همان اهداف سلبی و ایجابی انقلابند که مردم به منظور دستیابی به آن ها علیه رژیم پهلوی شوریده و تا سرنگونی آن از پای ننشیند .

دستاوردهای انفلاب نیز آرمان هایی هستند که تحقق یافته اند در درجه بعد ، انقلاب ممکن است پس از پیروزی با انواع آفات ، موانع و آسیب ها روبرو شود و روند آن را با مشکلات متعددی مواجه سازد .

آسیب شناسی انقلاب به ما کمک می نماید تا انحرافات احتمالی و تدریجی پدیده انقلاب را بشناسیم و با پیش گیری از وقوع آن ها ، انقلاب را در جهت رسیدن به آرمان هایش یاری کنیم .

آرمان های انقلاب اسلامی آرمان های انقلاب اسلامی را از خلال شعارهای مردم در دوران پیروزی و پیام های رهبران سیاسی و فکری به خصوص رهبری منحصر به فرد امام خمینی (ره) با استفاده از روش تحلیل محتوا می توان شناخت .

نکته مهم آن است که این هدفها در روند نهضت اسلامی به صورت کلی و غیر شفاف بیان می گردیدند که پس از پیروزی انقلاب در کشاکش حوادث و رویدادها و نیز در قانون اساسی 1358 به مقدار زیادی شفاف تر و جزئی تر شده اند.

مهم ترین آرمان های انقلاب در حوزه های سیاست ، اجتماع ، فرهنگ و اقتصاد عنارتند از : الف.

آرمان های فرهنگی و اجتماعی مهمترین آرمان های فرهنگی و اجتماعی انقلاب اسلامی عبارتند از : 1-ایجاد محیط مساعد برای رشد فضایل اخلاقی بر اساس ایمان و تقوا 2- مبارزه با مظاهر فساد و تباهی 3- بالابردن سطح آگاهی های عمومی با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانه های گروهی .

4- آموزش و پرورش و تربیت بدنی رایگان برای همه در تمتم سطوح و تسهیل و تعمیم آموزش عالی تا سر حد خود کفایی کشور 5- تقویت روح بررسی و تتبع و ابتکار از طریق تاسیس مراکز تحقیق و تشویق محققان 6-رفع تبعیضات نارواو ایجاد امکانات عادلانه برای عموم در زمینه های مادی و معنوی 7-ایجاد نظام اداری صحیح و حذف تشکیلات غیر ضرور 8- تامین حقوق همه جانبه افراد و ایجاد امنیت قضائی عادلانه برای عموم و تساوی همه در برابر قانون 9- توسعه وتحکیم برادری اسلامی و تعاون عمومی بین مردم 10- تدوین قوانین و مقررات مدنی ، جزایی، مالی ، اقتصادی ، اداری، فرهنگی ، نظامی و سیاسی بر اساس موازین اسلامی 11-برقراری حقوق مساوی برای مردم بدون توجه به قوم ، قبیله ، رنگ، نژاد و زبان 12- برخوردای تأمین اجتماعی از نظر بازنشستگی ، از کار افتادگی ، بی‌سرپرستی ، حوادث و سوانح و خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت های پزشکی به صورت بیمه و غیره 13- آزادی های اجتماعی از جمه آزادی کار و حق دادخواهی برای هر فرد به موارد فوق می توان از بین بردن مراکز فساد در جامعه ، برچیدن سفره ارتشا و تملق ، احیای مفاهیم دینی هم چون جهاد و شهادت را نیز اضافه کرد.

ب- آرمان های سیاسی مهمترین آرمان سیاسی انقلاب اسلامی عبارتند از : 1-بر اندازی نظام سلطنتی و ایجاد حکوکتی دینی و مستقل 2-اداره امور کشور بر اساس شورا ، دعوت به خیر و امر به معروف و نهی از منکر 3-نفی هر گونه ستم گری ، ستم کشی ،سلطه گری و سلطه‌پذیری 4-امنیت داخلی و نفی تفتیش عقاید ، سانسور و تجسس مگر به حکم قانون 5-آزادی نشریات ، مطبوعات ، اجتماعات و راهپیمایی ها و تامین آزادی‌های سیاسی و اجتماعی در حدود قانون .

6-اتکا به آرای عمومی در اداره کشور و مشارکت عامه مردم در تعیین سرنوشت خویش .

7-طرد کامل استعمار و جلوگیری از نفوذ اجانب 8- محو هر گونه استبداد و خودکامگی وو انحصار طلبی 9-تقویت کامل بنیه دفاع ملی برای حفظ استقلال و تمامیت ارضی نظام اسلامی .

10-تنظیم سیاست خارجی کشور بر اساس معیارهای اسلام و تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و حمایت بی دریغ از مستضعفان جهان .

11-ایجاد روابط صلح آمیز متقابل با دول غیرمحارب 12-حمایت از مبارزه حق طلبانه مستضعفان در برابر مستکبران در هر نقطه از جهان ، در عین خودداری کامل از هر گونه دخالت در امور داخلی ملت های دیگر .

در واقع‌ آرمان های برون مرزی و مسئولیت های فراملی انقلاب اسلامی ، میل به صدور پیام انقلاب و مایت همه جانبه از منلل مستضعف و مسلمانان جهان و در انداختن طرحی در نظام بین الملل داشت .

در این رابطه بنیان گذار جمهوری اسلامی در نخستین سال پیروزی انقلاب در تعیین راهبرد سیاست خارجی اعلام داشت : ملت آزاده ایران اکنون از ملت های مستضعف جهان در مقابل آنهایی که منطقشان توپ و تانک شعارشان سرنیزه است ، کاملاً پشتیبانی می نماید .

ما از تمام نهضت های آزادی بخش در سرتاسر جهان که در راه خدا و حق و حقیقت و آزادی مبارزه می کنند ، پتشیبانی می کنیم .

ملت آزاده ایران اکنون از ملت های مستضعف جهان در مقابل آنهایی که منطقشان توپ و تانک شعارشان سرنیزه است ، کاملاً پشتیبانی می نماید .

البته ایشان در وصیت نامه سیاسی - الهی خود نظریه یک دولت اسلامی با جمهوری های آزاد و مستقل را طرح کردند .

و شما ای مستضعفان جهان !

و ای کشورهای اسلامی و مسلمانان جهان!...

به سوی یک دولت اسلامی با جمهوری های آزاد و مستقل به پیش بروید .

ج-آرمان های اقتصادی هر چند انقلاب اسلامی ، انقلابی صرفاً اقتصادی نبوده و به هیچ وجه با الگوهای مارکسیست قابل تفسیر نمی باشد ، در عین حال‌ آرمان های آن شامل ابعاد اقتصادی نیز می شود : 1-جلوگیری از غارت بیت المال توسط خاندان شاهنشاهی و وابستگان آن.

2-حفظ ذخایر زیرزمینی 3-تلاش در راه پیشرفت صنعتی و تکنولوژیک کشور از طریق برنامه‌ریزی اقتصادی ، استفاده از علوم و فنون ، تربیت افراد ماهر و ...

.

4-استقلال و خودکفایی اقتصادی .

5-تامین خودکفایی در علوم و فنون ، صنعت و کشاورزی .

6-پی ریزی اقتصاد صحیح و عادلانه بر طبق ضوابط اسلامی جهت ایجاد رفاه و رفع قفر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه های تغذیه ، مسکن ، کار ، بهداشت و تعمیم بیمه .

7-ریشه کن کردن فقر و محرومیت .

8-تامین نیازهای اساسی ، شامل مسکن ، خوراک ، پوشاک ، بهداشت ، درمان ، آموزش و پرورش و امکانات لازم برای تشکیل خانواده .

9-تامین شرایط برای اشتغال کامل .

10-تنظیم برنامه اقتصادی کشور به صورتی که شکل ومحتوا و ساعات کار چنان باشد که هر فرد علاوه بر تلاش شغلی ، فرصت و توان کافی برای خودسازی معنوی ، سیاسی و اجتماعی و شرکت فعال در اداره کشور و افزایش مهارت و ابتکار داشته باشد .

11-عدم اجبار افراد به کار معین و جلوگیری از بهره کشی از کار دیگری .

12-منع اضرار به غیر ، انحضار ، احتکار و ربا .

13-منع اسراف و تبذیر .

14-جلوگیری از سلطه اقتصادی بیگانه بر اقتصاد کشور .

15-تاکید بر افزایش تولیدات کشاورزی ، دامی و صنعتی .

16-عدالت اقتصادی و کم کردن فاصله طبقاتی .

17-رسیدگی به روستاهای کشور و محرومیت زدایی از آنها .

دستاوردهای انقلاب اسلامی همچنان که پیش تر اشاره شد ، دستاوردهای انقلاب اسلامی ، همان آرمان و هدف هایی هستند که به صورت کلی یا جزیی تحقق یافته اند .

در ارزیابی دستاوردهای انقلاب اسلامی باید به آرمان های انقلاب اسلامی ، وضعیت پیش از انقلاب امکانات و توانایی های کشور و فشارها و توطئه های دشمنان داخلی و خارجی انقلاب توجه کرد .

دستاوردهای انقلاب اسلامی را می توان در دو برهه زمانی مختلف به دو گونه متفاوت مورد بررسی قرار داد .

به عنوان مثال سرنگونی رژیم سلطنتی و جایگزینی جمهوری اسلامی و نیز کسب استقلال سیاسی از جمله دستاوردهای انقلاب در زمان پیروزی است ، در حالی که پاره ای از آرمان های انقلاب اسلامی ، همچون استقلال اقتصادی که تا حدودی تبدیل به دستاورد شده اند به زمان و تلاش بیشتری نیاز دارد .

به هر حال می توان به اهم دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه های فرهنگ ، سیاست و اقتصاد به شکل زیر اشاره کرد .

الف - دستاوردهای فرهنگی و اجتماعی 1-به وجود آمدن محیطی مناسب جهت رشد کمالات اخلاقی و انسانی و بازگشت به خویشتن .

2-زدودن مظاهر فساد - مانند عشرتکده ها و مشروب فروشی ها - از عرصه جامعه .

3-ارتقای نسبی سطح آگاهی های عمومی و روحیه تحقیق .

4-مبارزه با بی سوادی که تا حد زیادی با موفقیت همراه بوده است .

5-امنیت اجتماعی و قضایی و برقراری حقوق مساوی برای مردم .

6-ایجاد روحیه وحدت و برادری .

7-رواج ادبیات انقلابی دینی .

8-افزایش و رشد مطبوعات ونشریات .

9-اسلام کردن مقررات مدنی ، جزایی ، مالی ، اقتصادی ، اداری ، نظامی و سیاسی .

10-احیای تفکر دینی ، تحول در ارزش های اجتماعی و احیای مفاهیمی مانند جهاد ، هجرت ، شهادت ، ایثار ، اخلاص و حج سیاسی .

11-هماهنگی بین تعهد و تخصص و دیانت و روشنفکری .

12-همکاری حوظه و دانشگاه .

13-افزایش ظرفیت دانشگاهها ، مراکز تحقیقاتی و حوزه های علمیه .

14-مردمی شدن قوای مسلح و ایجاد و سازماندهی نیروی مسلح بسیج مردمی .

15-معرفی الگوی زن مسلمان ، انقلاب اسلامی با فراهم ساختن زمینه های تشکیل جشنواره های مختلف بانوان ، مطبوعات ویژه زنان ، تاسیس جمعیت‌ها و تشکل های مربوطه ، فدراسیون ورزشی بانوان و شرکت آنان در صحنه‌های سیاسی و و اجتماعی از جمله کاندیداتوری های آنها برای مجلس شورای اسلامی و شوراهای شهر و روستا ، الگویی نوین از زن مسلمان در عصر حاضر ترسیم وتبلیغات منفی علیه اسلام مانند محرومیت نان از شرکت در فعالیت های اجتماعی و ورزشی را خنثی کرد .

16-خودباوری فرهنگی در کشورهای اسلامی و جهان سوم ، انقلاب اسلامی ایران بر اساس اصل نه شرقی نه غربی ، الگوی فرهنگی جدیدی برای مسلمانان و مستضعفان جهان به ارمغان آورد .

اندیشمندانی که بالندگی تفکرات اسلامی خود را با کمونیسم و سوسیالیسم یا لیبرالیسم غربی سازگار می دیدند ، اینک به تفکر اسلامی رهنمون شده اند .

گرایش عمومی به مذهب در جهان با انقلاب اسلامی ارتباط و پیوند واقعی دارد .

17-تاثیر بر نظریات علوم اجتماعی و تئوری پردازان انقلاب ، انقلاب اسلامی ایران تاثیر «ایدئولوژی» بر تحولات سیاسی و اجتماعی را به خوبی به تصویر کشید و تئوری پردازان انقلاب ، مانند اسکاچ بل را تحت تاثیر خود قرار داد .

از دیدگاه وی هر انقلابی بر مبنای سه عامل قابل تحلیل است : ساخت نظام بین المللی ، ساخت اقتدار و ساخت دهقانی .

همان گونه که در فصل پیشیم دیدیم او به مولفه هایی مانند رهبری ، ایدئولوژی ، کارگزاران تاریخی و احزاب سیاسی چندان اهمیت نمی داد ، ولی با مشاهده انقلاب اسلامی ایران نظر خود را تعدیل کرد .

از دیگر نظریه پردازانی که از پیروزی انقلاب اسلامی تاثیر پذیرفتند ، می توان نظریه پردازان سیستم اقتصاد جهانی مانند احمد اعجاز ، حمزه علوی ، جان فورن را نام برد .

در دیدگاه آنها عناصری مانند فرهنگ و رهبری دین ، برجستگی و اهمیت بیشتری پیدا کرد .

همان گونه که در فصل پیشین آمد میشل فوکو نیز در مورد انقلاب اسلامی معتقد است ایرانیان به دنبال وارد نمودن معنویت در حوزه های فردی و اجتماعی بودند و به هعمین دلیل ، انقلاب اسلامی ، اولین بار دوران فرامدرن تلقی می شود .

ب-دستاوردهای سیاسی مهم ترین این دستاوردها عبارتند از : 1-براندازی حکومت شاهنشاهی و رفع ستم از ملت ایران ، شاه می کوشید با تکیه بر پول نفت ، ارتش 700 هزار نفری ، دستگاه های امنیتی ، همانند ساواک ، و بهره مندی از حمایت بی دریغ بیگانگان بالاخص امریکا ، حاکمیت رژیم را مقتدر نشان می دهد و تصور تزلزل و سقوط آن را از اذهان بزداید .

در عین حال اراده الهی بر آن قرار گرفت که مردم کوچه و بازار بدون آنکه به سلاح های مدرن مسلح باشند ، به سلطه رژیم شاهنشاهی بر کشور پایان دهند .

2-استقرار نظام جمهوری اسلامی ، پیروزی انقلاب اسلامی خواسته عمومی در زمینه تشکیل جمهوری اسلامی را محقق نمود .

لفظ جمهوری به قالب حکومت و لفظ اسلامی به محتوای آن اشاره دارد .

از دیدگاه امام خمینی (ره) چون حکومت جمهوری اسلامی ناظر به نظام معرفتی خاص نیست ، با نظام اسلامی و نظریه ولایت فقیه قابل جمع به نظر می رسد .

دو مورد از مهم‌ترین تغییرات کلی در اصول و جهت گیری های این نظام عبارت است از شکل گیری نظام مبتنی بر ولایت فقه و نقش تعیین کننده مردم در سرنوشت خویش از طریق استقرار آزادی های سیاسی و انتخابات عمومی در جامعه .

3-شکل گیری تشکل های سیاسی مختلف و شفاف شدن مواضع .

4-استقلال سیاسی و کوتاه شدن دست ابرقدرت ها و سایرین از مقدرات کشور .

5-پیوند دین و سیاست و به ارمغان آوردن الگویی نو برای «حکومت دینی» ، تبلیغات مارکسیسم مبتنی بر افیون بود مذهب وتبلیغات نظام های سکولار مبتنی بر لزوم جدا کردن حوزه دین از سیاست بود .

پیروزی «انقلاب به نام خدا» و «حکومت خدا»‌نه تنها ثابت کرد که دین ، افیون جامعه و ضد‌حرکت های انقلابی نیست ، بلکه توانایی دین در اداره سیاسی جامعه را آشکار کرد .

هوبر روزنامه نگار سوئیسی در خصوص تاثیر پذیرفتن الهیات‌رهایی بخش از انقلاب اسلامی می نویسد : به دنبال انقلاب اسلامی و شعار جمهوری اسلامی در مورد دفاع از مستضعفین ، امریکای لاتین شاهد ده ها کشیش بود که با انتقاد از پاپ خواستار تجدیدنظر در آیین کلیسای واتیکان بودند .

اوج چنین روندی در احیای مسیحیت در نیکاراگوا خود را نشان داد .

چند سال پس از انقلاب اسلامی ایران ، صدها کتاب در مورد نقش مذهب در صحنه سیاسی و اجتماعی به بازارهای جهان آمد و بسیاری از دانشگاه ها به تحقیق درباره مذهب پرداختند .

6-رشد سیاسی و آگاهی های عمومی مردم و حضور آنها در صحنه های مختلف و حرکت به سوی قانون گرایی و جامعه مدنی دینی .

7-شکست ابهت غرب و شرق ، ابهت امریکا وسایر قدرت های خارجی سلطه گر در جریان پیروزی مردم بی سلاح ایران در انقلاب ، مقاومت در مقابل توطئه های بیگانگان و همچنین در جریان جنگ تحمیلی شکست .

این تحول شگرف در خصوص انقلاب ایران ، معلول تحول فرهنگی ، تسلیم‌ناپذیری و روحیه شهادت طلبی مردم قلمداد می شود .

تجدید حسات سیاسی اسلام در عالم و کسب برای ملل مستضعف و جهان سوم ، برنارد لوییس در سخنرانی 1985 م .

خود درباره اصول گرایی اسلامی اظهار داشت که تا همین اواخر گفتن این مطلب که سلام و مذهب در سیاست کشورهای مسلمان از اهمیت برخوردار است ، به مذاق کارشناسان غربی خوش نمی آمد ،‌ ولی اینک با ظهور خمینی موضع آنها تغییر کرده است.

انثلاب ایران حتی برای غیرمسلمانان نیز پیام‌ آزادی از سلطه و ستم را به همراه داشت .

منابع و مآخذ : 1-عباس خامه یار ، تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر جنبش اخوان المسلمین، پایان نامه کارشناسی ارشد (تهران : دانشکده حقوق و علوم سیاسی ، دانشکده تهران ، 1371) .

2-صادق زیبا کلام : مقدمه ای بر انقلاب اسلامی (تهران : انتشارات روزنه : 1375) .