دانلود تحقیق صنایع و صنعت استان خراسان

صنعت تاریخچه صنعت استان خراسان گویای آن است که گسترش آن در گذشته بر حمل ونقل کالا در جاده ابریشم متکی بوده و محصولات خراسان از قبیل منسوجات ، خشکبار ، صابون و سفال و ...

از این جاده در داخل و خارج از کشور توزیع می شده است .

با اختراع ماشین بخار و در پی آن ساخت کشتیهای بخار از اهمیت جاده ابریشم کاسته شد و محصولات استان نیز به صنایع تبدیلی (کشاورزی و دامی )از جمله کارخانه های پنبه پاک کنی و قند منحصر گردید .طی سالهای 1905 تا 1915 میلادی با مشارکت چند تبعه روسیه چهار کرخانه پنبه پاک کنی در نیشابور و جوین سبزوار تاسیس شد .

نخستین کارخانه قند خراسان که ششمین کارخانه کشور بود در سال 1329 ه.ش با نام کارخانه آبکوه مورد بهره برداری قرار گرفت .

دومین کارخانه قند در سال 1330 در تربت حیدریه و سپس در سال 1335 کارخانه قند چناران شروع به کار کرد .

از سال 1338 با توجه به تولیدات کشاورزی استان احداث کارخانه های تولید کمپوت و سایر صنایع غذایی در خراسان آغاز شده و به سرعت گسترش یافت .

امار و ارقام نشان می دهد که رشد و توسعه بخش صنعت در استان بعد از پیروزی انفلاب اسلامی و بویژه پس از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران صورت گرفته و افزایش ظرفیتهای صنعتی استان وهمچنین گسترش صنایع غذایی ، صنایع چرم ، صنایع کانیهای غیر فلزی و ...

در این برهه زمانی رشد چشمگیری داشته است .

صنایع غذایی سهم نسبی صنایع غذایی در کل صنایع کارخانه ای استان در پایان سال 1375 از نظر تعداد5/17 % و از نظر شاغلان 5/29 5 بوده است .

مهمترین صنایع غذایی استان 11 کارخانه قند می باشد که سالانه 220 هزار تن قند وشکر ( 42 % کل تولید کشور ) از نظر چغندرکشت شده در استان تولید می کند که در طی سالهای اخیر با وارد کردن شکر قرمز (تصفیه نشده ) این میزان افزایش یافته است.

17 کارخانه آرد ، 38 کارخانه کمپوت ، 3 کارخانه تولید کنسانتره میوه ، 22 کارخانه کنسرو ، 37 کارخانه تولید رب گوجه فرنگی و 9 گارخانه تولید عصاره ( اسانس ) از مهمترین صنایع وابسته به محصولات کشاورزی استان است .

6 واحد تولید صنایع غذایی خوراک دام ، 11واحد تولید فراورده های مواد گوشتی ، 11 مرکز تولید مواد لبنی نیز از مهمتری کارخانجات وابسته به محصولات دام وطیور استان است .

علاوه بر آن بخش عمده ای از صنایع ماشین سازی و ریخته گری استان علاوه بر موجبات رشد و توسعه کشاورزی با تولید انواع پمپ ( 13 کارخانه ) و ساخت ادوات کشاورزی ( 36 کارخانه ) با تولید انواع ماشین آلات صنایع غذایی ، صنایع بسته بندی ، ساخت سوله ، بخش عمده ای از نیازهای فنی و تجهیزاتی کارخانجات استان را تامین کرده و فناوری ان را افزایش داده است .

صنایع غذایی استان ، صنایع تخصصی و پیشرفته ای است که از امتیاز استاندارد برای صادرات بر خوردار است .

22 % کالاهای صادراتی از گمرک استان را تولیدات صنایع غذایی تشکیل می دهد و این میزان علاوه بر فر آورده های صنایع غذایی استان است که از سایر مرزهای کشور صادر می گردد .

چشم انداز توسعه صنایع غذایی توسعه کارخانه های قند موجود در راستای سیاستهای حمایتی از کشت چغندر قند و ایجاد کارخانه های تولید روغن نباتی مایع و روغنکشی با توجه به افزایش کشت دانه های روغنی در استان ساخت کارخانه (( مشهد میوه )) اجرای طرح تولید شیر خشک و خوراک کودک ، اجرای طرحهای تولید شیر پاستوریزه و فر اورده های لبنی و ایجاد کشتارگاههای صنعتی دام و طیور از مهمترین طرحهای توسعه صنایع غذای استان است .

صنایع نساجی ، چرم و پوشاک سهم نسبی صنایع نساجی ، چرم و پوشاک در کل صنایع کارخانه ای استان تعداد 9% و از نظر اشتغال 8/14% بوده است .

مهمترین صنایع این رشته شامل 12 کارخانه فرش ماشینی ، 14 کارخانه تولید چرم ، 27 کارخانه تولید پوشاک ، 19 کارخانه ریسدگی نخ اکریلیک ، 5 کارخانه تولید پتو و 3 کارخانه تولید پارچه های فاستونی است .

نظر به اهمیت صنایع چرم و پوس در استان ، شهرک صنعتی تخصصی به نام (( چرم شهر )) به مساحت 100 هکتار در مشهد ایجاد شده است که تا کنون تعداد 62 واحد صنعتی تولید چرم و پوست در این شهرک مستقر شده اند و در اینده کلیه واحدهای تولید چرم و پوست مشهد جمع اوری و به این شهرک منتقل خواهد شد .

ظرفیت تولیدی چرم استان خراسان بیش از 20 میلیون پا در سال می باشد .

سهم صادرات نساجی ، چرم و پوشاک از کل صادرات انجام شده استان ، 32 % است که 16 % آن را فرش ماشینی و موکت و 12% را البسه و نخ تشکیل می دهد .

آمار صدور چرم از گمرک استان در سال 1375 حدود 9 میلیون دلار ( 4% کل صادرات استان ) بوده است .

آینده صنایع نساجی و چرم و پوشاک توسعه کارخانجات ریسندگی و بافندگی پارچه های ، پنبه ای والیاف مصنوعی ، احداث دو طرح پنبه پاک کنی ، پنبه هیدروفیل - با توجه به شرایط مناسب جنوب استان - همچنین ایجاد واحدهای تبدیلی فرآوری پوست وچرم وتولید لباسهای چرمی در شهرک صنعتی (( چرم شهر )) به منظور ایجاد اشتغال و ارتقای ارزش افزوده بیشتر و صادرات لباس و پوشاک با توجه به بازارهای مطمئنی که ایجاد شده است از موارد مهم توسعه صنایع نساجی و چرم و پوشاک استان است .

صنایع شیمیایی و سلولزی سهم نسبی صنایع شیمیایی و سلولزی در کل صنایع کارخانه ای استان از نظر تعداد واحد صنعتی 4/16 5 و از نظر افراد شاغل 9% است .

فعالیت های متنوع این رشته صنعتی به صورت مصرفی و واسطه ای در توسعه و رشد بسیاری از صنایع استان نقش بسزایی داشته و با توجه به توان ومزیتهای نسبی استان گسترش و توسعه ظرزفیتهای تولیدی آن براحتی میسر است .

تولید موادی همچون : اسید سولفوریک ، سود و کلر برای واحدهای تولید کننده محصولات شوینده و پاک کننده قطعات لاستیکی و پلاستیکی ، رنگهای صنعتی و ساختمان و رزین ، لوله های پی ، وی ، سی و پلی اتیلن ، ظروف ملامین ، مقوا و روکش چوب و تخته چند لا از جمله فعالیتهای این رشته صنعتی است .

در حال حاضر 487 کارخانه با 6300 نفر شاغل و حدود 11 % ارزش افزوده ، تولیدات صنعتی این بخش استان را در اختیار دارند .

بهره وری نیروی کار این رشته صنعتی در حدود 2 برابر بهره وری متوسط نیروی کار استان است و بزرگترین واحد تولیدی این بخش از صنایع ، پتروشیمی بجنورد است که بیش از هزار نفر در آن فعالیت دارند .

39 کارخانه تولید قطعات صنعتی پلاستیکی با ظرفیت 9 هزار تن در سال و 13 واحد تولید ظروف ملامین ، 19 کارخانه مقوا و کارتن سازی ، 11 واحد تولید رنگهای صنعتی و ساختمانی با تولید بیش از 27 هزار تن در سال از دیگر واحدهای صنعتی این رشته به شمار می آیند .

صادرات محصولات شیمیایی و سلو لزی از گمرک استان بیش از 5/2% کل صادرات استان گزار ش شده است .

توسعه تولیدات مناسب متکی به فر آورده های پتروشیمی بجنورد و برنامه ریزی برای توسعه فرآورده های شیمیایی متکی به تولیدات گاز سرخس به عنوان مواد اولیه بسیاری از صنایع استان و کشور ، تکمیل کارخانه های خمیر مایه و لاستیک بیرجند (کویر تایر )، دارویی نصر ( تولید کننده داروهای انسانی ) ، ایجاد کارخانه های لوله واتصالات ( پی ، وی ، سی و اتیلن ) تولید کننده دستکش جراحی و کارخانه تولید فایبر گلاس با قطر زیاد از موارد مهم گسترش صنایع شیمیایی و سلولزی استان است .

صنایع کانی غیر فلزی سهم نسبی صنایع کانی غیر فلزی در کل استان در سال 1375 از نظر تعداد 3/31% و از نظر اشتغال 7/23% بوده است .

بیشتر تولیدات این رشته در ساخت مسکن و وسایل بهداشتی ساختمان به کار می رود .

محصولات 2 کارخانه سیمان با ظرفیت روزانه 3500 تن و 9 کارخانه کاشی با ظرفیت سالانه بیش از 4 میلیون متر مربع و 7 گارخانه گچ ماشینی با ظرفی سالانه 855 هزار تن علاوه بر تامین نیازهای استان به سایر مناطق مجاور استان نیز صادر می گردد .

کارخانه های تولید آجر ماشینی با ظرفیت 877 میلیون قالب در سال در کنار 3 کارخانه تولید قطعات بتون پیش ساخته ، موجبات رشد و توسعه ساخت واحدهای مسکونی رادر استان فراهم کرده است .

119 واحد تولید سنگ نما با ظرفیت بیش از 5/1 میلیون مترمربع در سال از دیگر محصولات صنایع کانی غیر فلزی است که دارای بازارهای مطمئنی در خارج از کشور می باشد .

دو کارخانه بزرگ تولید ظروف چینی با ظرفیت 54 هزار تن در سال مشتریان عمده ای در بازار های داخلی و خارجی کشور به دست آورده اند .

در سال 1375 سهم صادرات کانی غیر فلزی از کل صادرات انجام شده از گمرک استان 3 5 ( حدود 7 میلیون دلار) گزارش شده است : این میزان علاوه بر کالاهایی است که از گمرک استانهای کشور صادر می گردد.

گسترش صنایع غیر فلزی طرحهای گسترش صنایع کانی فیر فلزی استان بدین شرح است : 1- تکمیل کارخانه سیمان بجنورد 2- توسعه کارخانه سیمان شرق 3- احداث کارخانه 700 تنی شهرستانهای تربت حیدریه و سبزوار 4- توسعه کارخانجات تولید چینی با هدف صدور تولیدات آن 5- ایجاد کارخانجات شیشه جام و تولیدات ظروف شیشه ای و شیشه انعکاسی (رفلکس ) 7- کارگاههای کائولن شویی و واحدهای صنعتی سرامیک و تولید سرامیکهای آهن ربایی دایم و تسمه مغناطیسی و تولید مواد سیاه صنایع ماشین سازی و ساخت تجهیزات (محصولات فلزی ) سهم نسبی این رشته از فعالیتهای صنعتی در استان از نظر تعداد کارخانجات 8/22 % و از نظر افراد شاغل21% می باشد .

تولیدات این بخش از صنایع استان شامل انواع رینگهای سبک و سنگین ، قطعات محوری ، سیبک ، جعبه فرمان ، اکسل ، شاتون و میل گاردن انواع اتومبیلها ی ساخت کشور و نیز تولید انواع وسایل آبیاری تحت فشار و الکترو موتور است .

حدود 31 کارخانه ساخت قطعات خودرو- که تقریبا 50 درصد قطعات خودرو را تولید می کنند- در استان فعالیت دارند که امکان توسعه آنها نیز مهیاست .

شرکتهای صنعتی پارت سازان ، را فرمان ، ایژ روستا ، شاران ، لاما ، از مهمترین کارخنجات صنایع ماشین سازی استان است .

صنایع ریخته گری و ساخت تجهیزات آهنگری شده تا وزن 20 تن با قطر 650 میلیمتر ، انواع پرو فیلهای باز و بسته و قطعات چدن از جمله فعالیتهای این رشته صنعتی است .

تیغه اره توس و مجتمع فولاد اسفراین توس ، متالوژی پودر خراسان از عمده ترین واحدهای صنعتی این بخش از صنایع است .

ساخت لوازم خانگی مانند بخاری ، آبگرمکن ، لباسشویی ، جارو برقی ، یخچال ، فریزر خانگی و صنعتی ، کولر آبی ، رادیاتور های آلومینیومی و فولادی از جمله فعالیتهای این بخش از صنایع فلزی سبک به شمار می آید .

ساخت ماشین آلات تولید مواد غذایی ، تجهیزات و دنباله بندهای تراکتور ( ادوات کشاورزی) و قوطی سازی از دیگر فعالیتهای این رشته صنعتی رو به رشد است که از نظر استانداردهای جهانی امتیازات مناسبی را به دست آورده است .

توسعه صنایع ماشین سازی و ساخت تجهیزات و محصولات فلزی مهمترین موارد توسعه صنایع ماشین سازی و محصولات استان عبارتند از : توسعه تولیدقطعات وسایل نقلیه، گسترش تولید ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز سایر رشته های صنعتی ، اعم از ماشین آلات تولیدی و ساخت تجهیزات و قطعات صنعتی و غیره در زمینه تولیدات ادوات کشاورزی و آبیاری با فشار، تکمیل کارخانه ماشینهای الکتریکی سنگین جوین سبزوار ، ریخته گری و آهنگری اسفراین ، ایجاد واحدهای تولید مواد اولیه به صورت شمش در زمینه تولید وسایل برقی و الکترونیکی ، تولید لامپ و تلویزیون و سیم الکتریکی و انواع کابل و سیم لاکی و فیوزهای مینیاتوری و ...

که رعایت استانداردهای مطلوب و فراهم شدن سرمایه گذاری لازم در این رشته ها نیاز به حمایت جدی و پشتیبانی همه جانبه دارد .

توزیع جغرافیایی صنایع در استان 81% تعداد واحدهای صنعتی خراسان در شمال استان (67% در مشهد ) و 19 % بقیه در بخش جنوبی آن پراکنده شده اند .

در آینده با گسترش شهرکهای نواحی صنعتی و فراهم شدن تسهیلات بیشتر ، سهم صنایع در جنوب استان بخصوص در زمینه بهره برداری از معادن افزایش خواهد یافت .

از مهمترین واحدهای تولید صنعتی استان می توان به کارخانه های سیمان مشهد ، بجنورد ، قاین ، کویر تایر بیرجند ، دوچرخه سازی قوچان ، پتروشیمی بجنورد، کارخانه ریخته گری و آهنگری اسفراین ، کارخانه های تولید قطعات خودرو مشهد ، سبزوار ، نیشابور ، آلومینیای جاجرم ، فولاد نیشابور ، کارخانه نان رضوی ، تلویزیون سازی اطلس و ...

اشاره کرد .

قابلیتهای توسعه صنایع استان تنوع مواد معدنی و فراوانی محصولات کشاورزی و دامی استان موجب توسعه صنایع غذایی ، صنایع نساجی و صنایع کانی غیر فلزی است .

امکانات و قابلیتهای فراوان در زمینه های کشاورزی ، دامی ، معدنی ، صنعتی، گردشگری ،( توریستی ) ، بازرگانی ، و موقعیت مکانی استان ، عزم و اراده استوار نیروهای انسانی متخصص و کار آمد موجب شده است .

بخش صنعت استان نسبت به گذشته و همچنین نسبت به سایر فعالیتهای اقتصادی نقش مهمتری پیدا کند .

با توجه به بررسی های دقیق کارشناسی ، استعدادهای مناطق مختلف استان برای توسعه صنعتی به لحاظ بهره مندی از منابع و امکانات ، خطوط هادی به شرح زیر اعلام می گردد : 1- صنایع آب بر در شهرستانهای نیشابور ، اسفراین ، مشهد ( با استفاده از پساب تصفیه شده فاضلا ب شهری ) و بهره برداری از منابع آب رودخانه های مجاور ( سد بار - سد بید واز ) 2- صنایع وابسته به معدن در شهرستانهای طبس ، خواف ، سبزوار ، بجنورد ، تربت حیدریه ، گناباد و نهبندان .

3- صنایع واسته به کشاورزی در زمینه تولید ماشین آلات و دنباله بندها ( ادوات کشاورزی ) و کود و سموم نباتی و دامی که وابستگی مکانی با کشاورزی ندارند ، در قالب شهرکهای صنعتی و نواحی صنعتی استان قابل توسعه است .

صنایع فرآوری محصولات کشاورزی (انواع میوه ها و زراعتهای صنعتی ) در نواحی شمالی و مرکزی استان گسترش یافته اند و به دلیل دسترسی به مواد اولیه فراوان و ارزان و استفاده از زیر بناهای آماده ، قسمت عمده ای از تولیدات آنها - که قابلیت رقابت در بازارهای جهانی را داردو صادر می گردد .

4- امکانات زیر بنایی : خراسان از شبکه مناسب راههای ارتباطی مانند راههای آسفالته ، خطوط راه آهن ، فرود گاههای مناسب و نیروی الکتریکی مطمئن و مناسب برای مصارف کارگاههای صنعتی ، دسترسی به فر آورده های نفتی و شبکه گاز طبیعی خانگیران ( سرخس ) ، تاسیسات و تجهیزات وسیع مخابراتی به عنوان عوامل مؤثر در شکل گیری مراکز صنعتی برخوردار است .

5- نیروی انسانی : این استان با دارا بودن مراکز متعدد آموزش فنی حرفه ای و مراکز آموزش عالی مهمی چون دانشگاه فردوسی و همچنین مراکز آموزشی دانشگاه آزاد در شهرستانهای استان ، مجتمعهای آموزشی در کارخانه ریخته گری اسفراین ، مؤسسه تحقیقاتی و آموزشی وابسته به ادراه کل صنایع خراسان و ...

همواره نیروی انسانی آموزش دیده مورد نیاز بخشهای مختلف تولیدی را در اختیار دارد .

6- موقعیت مکانی : مرز مشترک با دو کشور و همسایگی با 5 استان و قرار گرفتن در شرق کشور ، همچنین وجود منطقه آزاد تجاری سرخس از مهمترین مزیتهای مکانی برای توسعه اقتصادی - اجتماعی است .

منطقه ویژه تجاری - صنعتی سرخس به دلیل موقعیت خاص مکانی ( قرار گرفتن در مسیر ترانزیت کالا و همجواری با کشور ترکمنستان و فاصله کوتاه آن با بازارهای کشورهای تازه استقلال یافته اسیای مرکزی ) یکی از مکانهای مهم توسعه صنعتی و تجاری استان است .

این منطقه از امکانات زیر بنایی لازم ( آب - برق - گاز- راه آهن - جاده و فرودگاه ) برخوردار است و در آن اراضی وسیعی برای ایجاد انواع صنایع و ساخت انبارهای مختلف اختصاص داده شده است که در صادرات و واردات و نگهداری کالا و تهیه مواد اولیه مورد نیاز واحدهای صنعتی و کاهش هزینه های تولید و همچنین خرید و فروش بسیار مؤثر است .

7- تجهیز منابع مالی محلی : استان خراسان به دلیل بر خورداری از در آمد سرانه بالا ( حاصل از درآمدهای زیارتی ) در کشور ، امکان بیشتری برای تجهیز منابع مالی در جهت توسعه اقتصادی دارد .

صادرات غیر نفتی از گمرک استان در سال 1375 بیش از 141/4 میلیارد ریال معادل 237 میلیون دلار بوده است که 88% آن را کالاهای صنعتی تشکیل داده است .

سهم صادرات کالاهای صنعتص از گمرک استان در سال 1375 نسبت یه کل کشور حدود 15% بوده است که اقلام و میزان صادرات کالاهای تولیدی استان بدین شرح است : 14% کمپوت و رب ، 53% صابون تولیدی کارگاههای صنعتی ، 14 % سرم ، 5% فرش ماشینی ، 7 % پتو، 3% سیمان ، 3% گچ ماشینی که از طریق گمرک استان صادر شده است .

شهرکهای صنعتی استان شهرکهای صنعتی استان مکانهایی است که بر اساس نظریه هیا ت علمی بررسی و مکان یابی شده تا گروههای مختلف صنایع در آنجا استقرار یابند بدین ترتیب تمرکز خدمات و تاسیسات زیر بنایی موجبات رفاه صنعتگران و صاحبان صنایع را فراهم آورده و آسیب های زیست محیطی را نیز به حداقل کاهش داده است .

اولین کوششهای براساس پیشنهادهای مهندسان مشاور (( ست کوپ)) برای ایجاد شهرکهای صنعتی در خراسان در اوایل دهه 1350 در مشهد ، قوچان ، بجنورد ، تربت حیدریه و بیرجند شروع شد ولی اقدامات جدی و عملی برای ایجاد شهرکهای صنعتی از سال 1362 و با تصویب قانون تشکیل شرکت شهرکهای صنعتی ایران انجام گرفت .

عملیات اجرایی طرح احداث اولین شهرک صنعتی خراسان در جاده مشهد - کلات در سال 1363 آغاز شد و با تاسیس شرکت شهرکهای صنعتی خراسان در سال 1364 عملیات اجرایی ایجاد شهرک صنعتی کلات سرعت بیشتری یافت و امکانات استقرار چندین واحد صنعتی نیز در آن فراهم گردید .

همچنین در شهرستانهای قوچان، بجنورد ، تربت حیدریه و بیرجند عملیات اجرایی ایجاد شهرکهای صنعتی آغاز شد .

تا پایان سال 1375 شرکت شهرکهای صنعتی خراسان در 15 شهرستان 17 شهرک صنعتی ایجاد کرد که 46% اراضی صنعتی آنها به متقاضیان واگذاز گردیده است و 20 % آنها به مرحله بهره برداری رسیده است و 45% در مرحله ساخت وساز ونصب دستگاهها و تجهیزات صنعتی قرار دارند .

مسئولان اجرایی و برنامه ریزان امور صنعتی استان از شهرکهای صنعتی به عنوان مهمترین اقدام در توسعه اقتصادی استان یاد می کنند زیرا بسیاری از مشکلات موجود در ارائه خدمات زیر بنایی به واحدهای صنعتی کاهش داده و از اتلاف منابع جلوگیری کرده است .

از همه مهمتر ، بهبود ساختار تولید و توزیع فعالیتها ی صنعتی و آموزشی نیروی انسانی را فراهم ساخته همچنین مقررشده است تا در برنامه هابی طرحهای جامع شهرستانهای استان یک شهرک صنعتی منظور شود .

عرضه نیروی انسانی سهم مناطق شهری در عرضه نیروی انسانی به بازارکاردر سطح استان ، در فاصله 4 سرشماری عمومی نفوس و مسکن همواره رو به افزایش بوده است این سهم در سال 1345 برابر 2/26 % بوده که با یک سیر صعودی به 9/52% در سال 1375 رسیده است .

مهاجرت نیروی انسانی از مناطق روستایی به دلیل فراهم بودن فرصتهای شغلی جدید توام با سود آوری بیشتر در شهره یکی از علل عمده افزایش عرضه نیروی انسانی در مناطق شهری به شمار می رود .

مشارکت زنان در فعالیتهای اقتصادی در استان نسبت به سالهای گذشته افزایش داشته به طوری که سهم زنان در مجموع شاغلان سال 1375 استان معادل 2/15 % بوده است .

اکثر زنان به فعالیتهای صنعتی بویژه در مناطق روستایی و مراکز آموزشی مناطق شهری اشتغال دارند .

سرمایه گذاری از میزان سرمایه گذاری غیر دولتی در سطح استان اطلاع دقیقی در دست نیست اما نمی توان نقش مهم این بخش رادر راه اندازی چرخهای تولیدی نادیده گرفت .

اگر استان به 3 قسمت شمال ، مرکز و جنوب تقسیم کنیم ، سرمایه گذاری بخش غیر دولتی با توجه به وجود شرایط مستعد سود آوری ، در درون و پیرامون کانونهای جاذب جمعیت و بیشتردرمناطق شمالی و مرکزی انجام شده است .

این سرمایه گذاری در چهار چوب طرحهای عمرانی و در 2 گروه طرحهای استانی و ملی انجام می شود .

تکمیل راه آهن مشهد - سرخس -تجن ، احداث فرودگاه سرخس ، توسعه پالایشگاه گاز خانگیران سرخس ، تکمیل نیرو گاه سیکل ترکیبی نیشابور ، تجهیزمعدن و احداث واحد آلومینیا از بوکسیت در جاجرم بجنورد ، احداث و تکمیل مجتمع پتروشیمی بجنورد ، ایجاد کارخانه ریخته گری و آهنگری قطعات سنگین اسفراین ، مجتمع فولاد نیشابور ، احداث کارخانه سیمان قاین و کارخانه سیمان بجنورد از مهمترین طرحهای در دست اجرا ی سالهای اخیربخش دولتی در استان بوده اند که هزینه بعضی از آنها از محل اعتبارات ملی تامین گردیده است .

بدیهی است با تکمیل و بهره برداری از این طرحهای بزرگ ، چشم انداز روشنتری برای توسعه استان ترسیم خواهد شد .