مقدمه
پستانداران تکامل یافته‌ترین و پیشرفته‌ترین جانوران هستند و به رده‌ها و راسته‌های گوناگون طبقه بندی میشوند. پستانداران به پستانداران تخم‌گذار ، کیسه‌دار و جفت‌دار تقسیم بندی میشوند. راسته جوندگان متعلق به زیر رده پستانداران جفت دار می‌باشد.
مشخصات جوندگان
این جانوران جزء جانوران جونده بوده و معمولا کوچک می‌باشند. دست و پای کوچکی دارند. دست و پا معمولا دارای 5 انگشت و چنگال است. سقف دهان باریک است و حرکت آرواره به سوی پیش و پس و جانبی است. از ائوسن تاکنون بوده و هستند و در همه جای دنیا یافت می شوند. مثلا در بسیاری از جزایر ، از سطح دریا تا ارتفاع 19000 فوت در هیمالیا ، از صحراهای خشک تا جنگلهای مرطوب ، بعضی در باتلاقها و آبهای شیرین وجود دارند.
دریایی نیستند. بخش عمده پستانداران زنده را تشکیل می‌دهند. بیش از 6400 گونه و زیر گونه دارند. اندازه آنها متغیر است و بین 5 تا 120 سانتیمتر درازا دارند. غذای آنها از برگها ، ریشه‌ها و دانه‌ها و حشرات می‌باشد. تعداد گونه‌های آنها زیاد است و توانایی زاد و ولد زیادی دارند. غذای اصلی بسیاری از پستانداران گوشتخوار ، پرندگان و خزندگان را تشکیل می‌دهند.
موش کیسه‌دار
موشهای کیسه‌دار دارای کیسه‌های گونه‌ای پوشیده از خز هستند. شبها در رویه زمین به جستجوی غذا می‌پردازند، منحصرا از دانه‌ها تغذیه می‌کنند و در سرزمینهای بدون زراعت جنوب آمریکای شمالی زندگی می‌کنند.
سنجاب ها (Squirrels)
این گروه از جوندگان در بسیاری از زیستگاها از مناطق کویری گرفته تا نواحی جنگلی به چشم می خورند سنجابهای درختی صعودکنندگان حرفه ای و جهنده هستند این جانور عمدتا" از خشک میوه ها و ریشه گیاهان تغذیه می کنند سنجابهای زمینی مثل سنجابهای راه راه بیشتر در زیر زمین زندگی می کنند و از چمن و گیاهان دیگر تغذیه می کنند.
اغلب در روز فعالیت دارند. از دانه‌ها بویژه گردو تغذیه می‌کنند. سنجاب درختی به رنگهای سرخ و خاکستری در مناطق جنگی اغلب بوسیله شکارچیان جستجو میشوند. سنجاب زمینی در دشتهای باز بعضی نواحی در زمین سوراخ می‌کند. از علف و دانه‌ها تغذیه می‌کند. بعضیها به محصولات و غلات زیان می‌رسانند و بعضی از آنها بیماریهایی را به انسان منتقل می‌کنند. گلوکومیس یا سنجاب پرنده که دارای غشاهای پهنی در پیرامون خود بوده و در جنگلها بسر می‌برد و در شبها فعالیت دارد.
موریده‌ها
موشهای صحرایی و خانگی به این گروه تعلق دارند. میکروتوس یا موش کور در سرزمینهای علف‌زار زندگی می‌کند. سیگمودون یا موش کتان متعلق به این گروه است. این موشها به منابع غذایی و محصولات آسیب می‌رسانند و حامل بیماری زیادی من جمله طاعون ، تیفوس و تب خرگوش می‌باشند.
جوجه تیغی‌ها
بدن این جانوران از خارهای باریک و نوک تیزی که موهای تغییر شکل یافته‌ای است پوشیده شده است. از بخشی از پوست درختان تیره مخروطیان تغذیه می‌نمایند.
بیدسترها
بیدستر (Castor) در آمریکای شمالی و اروپا سابقا زیاد وجود داشت. سر و بدن به درازای 76 سانتیمتر می‌رسد. دارای دم پهن و بیضی شکل و بدون مو و پوشیده از پولک می‌باشد. بدن از خز پوشیده شده است. پوشش بدن نرم است و پوست این جانور مرغوب می‌باشد. خیلی خوب شنا می‌کند. دندانهای محکمی دارد که بوسیله آن تنه درختان را قطع کرده و بوسیله آنها خانه‌های دوطبقه می‌سازد. جلوی آب را برای خانه‌سازی سد می‌سازد و کارهایی که برای خانه‌سازی انجام می‌دهد بسیار جالب و دیدنی می‌باشد. از تنه گیاهانی مانند جگن و گیاهان دیگر تغذیه می‌کند.
موش صحرایی
این جونده کوچک به استثناء زمان کوتاهی که استراحت می کند بقیه اوقات را به طور دایم به دنبال غذا می گردد موش صحرایی در اطراف زمینهای قلمرو زندگیش با استفاده از راهروهای بلند در داخل چمنها سفر می کند و حتی ممکن است تونلهای با عمق کم حفر کند این حیوانات چابک همچنین برای پیدا کردن غذایشان از بوته ها و درختان کوتاه بالا می روند موش صحرایی ماده در لانه های ساخته شده از چمن که در زیر درختان افتاده مسدود شده و یا در سوراخهای زیر زمینی زایمان می کند.