مقدمه
"حجاب" و"حفظ شئونات اسلامی" ارزشهای والایی است که زن مسلمان و ایرانی ارج نهادن به آن را به عنوان سرلوحه فعالیتهای خود انتخاب کردهو اساس را بر رعایت این دو مهم گذاشته است.
"ورزش"یکی ازعرصههاییاست که زنان کشورمان با پایبندی بهمعیارهای اسلامی پای در آن گذاشته وفعالیتهای کمی وکیفی گستردهای را دراین عرصه داشتهاند.
کارشناسان ورزش بانوانمیگویند:بانوان ورزشکارایران پس از سالها فعالیت و تلاش برای ارتقاء جایگاه خود در میادین مختلف،در سالهای اخیر توانستهاند با حفظ ارزشهای اسلامی پا به میادین مختلف داخلی وخارجی گذاشته و در برخی از رشتهها هم به موفقیتهای خوبی دست یابند.
کسب سهمیه حضور در المپیک ۲۰۰۸پکن در رشته تکواندو و دو مدال در همین رشته دربازیهای آسیایی دوحه، مدال آوری شطرنجبازان دربازیهای آسیایی دوحه وبازیهای آسیایی داخل سالن ماکائو،نایب قهرمانی تیم فوتبال زنان در رقابت های غرب آسیاوراهیابی آن به مرحله دوم جام ملتهای آسیاکه در یک سال گذشته صورت گرفتهودستیابی به چندین مدال رنگارنگ از مسابقات آسیایی و بینالمللی دررشتههای مختلف وهمچنین صعود زنان ایرانی به قلهاورست ازجمله این موفقیت هاست.
به گفته آنان، این موفقیتها نه تنها در داخل بلکه در خارج از ایران و برای بدخواهان که قصد دارند وضعیت زنان مسلمان و ایرانی را بد جلوه دهند، جواب بسیار قاطعی است.
مسوولانورزش بانوان کشورمعتقدند:نگاهی اجمالی به فعالیتهایزنان ورزشکار ایران دردو دهه اخیر نشان میدهد که همواره گسترش و توسعه ورزش زنان در دو بعد همگانی و قهرمانی با در نظر گرفتن ملاحظات و سیاستهای رایج در ورزش کشور هدف اصلی بوده است.
ورزشکاران زن ایران و نگاهی به دو دهه حضور آنان در ورزش
مسوولان رشتههای مختلف ورزشی بانوان میگویند: اگر امروز شاهد حضور زنان ورزشکار ایران دربرخی از رشتهها در رویدادهای مختلف ورزشی هستیم، حاکی از انجام کارهای کارشناسی و گرفتن نظرات افراد ذیصلاح بودهاست.
آنان میافزایند:بعد از هموارشدن راه وجلب نظر مجامع بینالمللی و جهانی برای حضور زنان مسلمان در رویدادهای رسمی با حفظ ارزشها و حجاب اسلامی ، باعث شده است که ورزشکاران زن سایر کشورهای اسلامی نیز با الگو گرفتن از زنان ایرانی زمینه حضور خود را در ارکان ورزش جهان آغاز کنند.
از سوی دیگر این افراد با اشاره به اینکه در ابعاد اجتماعی نیز "ورزش" عامل مهمی درجهت سلامتی دختران و زنان بوده وابزاری برای پیشگیریاز بسیاری از بیماریها و وسیلهای برای جلوگیری از برخی از مفاسد اجتماعی است، عنوان کردند کارشناسان معمولا از ورزش به عنوان برنامهای مناسب ومفیدبرای پرکردن بهینه اوقات فراغت دختران نام میبرند و به همین دلیل باید زمینه توسعه و گسترش آن را هم فراهم کنیم.
دختران ورزشکار نیز معتقدند که در اختیار گذاشتن امکانات و وسایل ورزشی برای آنان یک طرف قضیه است و طرف دیگر آن ایجاد انگیزه برای روی آوردن به امر مهم "ورزش" است.
بهاعتقاد آنان، یکی از قویترین و کارسازترین انگیزهها،حضوردر رقابتهای مختلف بینالمللی، قارهای، جهانی و حتی المپیک است کهزنان کشورمان به انها دست یافتند.
این عدهمعتقدند:اینکه زن ایرانی با حفظ ارزشها و اعتقادات خود میتواند با پوشش کامل حتی درالمپیک حاضر شود، برای ایران اسلامی ارزش والایی است که باید به آن بها داد.
کارشناسان ورزشی نیز از "ورزش قهرمانی"و"ورزش همگانی"به عنوان دو بازوی یک اهرم نام میبرند که تضعیف هرکدام، تضعیف دیگری را به همراه دارد.
آنان میگویند : اگر میخواهیم ورزش همگانی به معنای واقعی آن در جامعه نهادینه شود ودختران وزنان کشورمان پرداختن به ورزش را جزو کارهای روزمره خود بدانند، باید به ورزش قهرمانی هم بیش از پیش توجه کنیم.
این کارشناسان استدلال میکنند که دنیا به سمتی میرود که دیگر سقفی برای ورزش قهرمانی وجود ندارد و هر ورزشکار حتی پس از کسب طلای المپیک ، به فکر تکرار عنوان قهرمانی و افزایش عناوین و افتخارات خود است.
آنانافزودند:زن ایرانی نیز باید بتواند با رعایت تمامی مسایل و ارزشهای اسلامی به درجات بالای ورزشی در جهان برسد.
نماینده بویراحمد و دنا و مخبر کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز در باره زنان ورزشکار ایران گفت:براساس اصول کلی حفظ حیثیت و حرمت زن مسلمان ، رعایت مسائل اخلاقی و شئونات اسلامی واجب است.
ستار هدایت خواه افزود : حضور زن مسلمان در مجامع ورزشی باید به گونهای باشد که به جامعه اسلامی و باورهای آن ضربه و خدشهای وارد نکند.
رفعت بیات نماینده زنجان در مجلس شورای اسلامی نیز گفت : حضور زنان در میادین ورزشی با حفظ شرایط اسلامی یکی از اقداماتی بوده که از سال ۶۹صورت گرفته است.
وی افزود: براساس چهارچوب و آیین نامههای تدوین شده تا زمانی که ورزش بانوان توسط معاونت اداره میشد ، امور بانوان با مشکل خاصی روبرو نبود و ورزشکاران ما در بازیها حضور مییافتند.
بیات گفت : حذف معاونت ورزش بانوان باعث شد که متولی برای امور بانوان نباشد به نظر من فدراسیونها نمیتوانند امور بانوان را به درستی هدایت کنند و باید دوباره نظارت و مدیریت به خانمها داده شود.
نماینده زنجان تاکید کرد : باید حضور زنان در میادین ورزشی ادامه یابد، زیرا افتخارات خوبی را در میادین ورزشی کسب کردهایم. زن مسلمان درهرجا که باشد نیاز به یک محیط ورزشی کاملا مجزا دارد ، باید به زنان اجازه استفاده از امکانات بینالمللی در زمینه ورزش داده شود.
محمد هادی حسام معاون سازمان تربیت بدنی و رییس مرکز توسعه ورزش همگانی هم در این خصوص گفت: مطمئن هستم کاری نمیکنیم که ارزشهای جامعه زیر سوال برود. من با شرکت زنان ورزشکار در مسابقات برون مرزی با شرط حفظ موازین و شئونات اسلامی موافق هستم زیرا آنها میتوانند پیام رسان خوبی برای کشور، فرهنگ و انقلاب ما در عرصه جهانی باشند. درسطوح قهرمانی شاهد موفقیتهای خوبی از زنان ورزشکار بودهایم و نمیشود مرزها را بر روی کسانی که میخواهند در سرنوشت کشور سهیم باشند و برای جامعه خود افتخار آفرینی کنند، بست.
محدودیتهای تازه برای ورزشکاران زن در ایران
فعالیت رو به گسترش زنان
فعالیت های ورزشی زنان هر روز گسترش بیشتری پیدا میکند اما حضور آنها در میدانهای ورزشی به ویژه در خارج از کشور همچنان با موانع فراوانی روبروست. شرکت زنان در رقابتهای بینالمللی پیش از این به یکی دو رشتهی تیراندازی و قایقرانی محدود میشد. اکنون ورزشکاران رشتههای دیگری مانند فوتبال، تکواندو، اسکواش، کاراته، و بدمینتون نیز به رقابت با زنان کشورهای دیگر میپردازند. مسئلهی چگونگی پوشش و رعایت حجاب اسلامی گرچه مهمترین مانع فعالیت ورزشکاران زن محسوب میشود، تنها مشکل آنها نیست. اخیرا، سه شنبه ۲۹ آبان، چهار نمایندهی مجلس در تذکری کتبی به رئیس جمهور با اشاره به نگرانیهای برخی از مراجع تقلید در ارتباط با حضور زنان ورزشکار در صحنههای بینالمللی، خواستار رعایت همهی موازین شرعی در ورزش زنان و به خصوص در مسابقات خارج از کشور شدند.
تناقضات موازین داخلی و موازین بینالمللی
در عمل، مسئولان ورزش کشور با تناقضهای بسیاری روبرو هستند. در حالیکه ورزش زنان در داخل کشور در سالنهای پوشیده و دور از چشم مردان انجام میشود ورزشکاران زن در رقابتهای بینالمللی مقابل چشم هزاران مرد و صدها دوربین تلویزیونی قرار دارند. امام جمعهی مشهد و عضو مجلس خبرگان، احمد علمالهدی، در خطبهی نماز جمعهی نهم آذر ماه، حضور زنان ورزشکار در ورزشگاههای برون مرزی را نمایش ناموس مملکت مقابل خارجیها خوانده و تاکید میکند نمایش تصویر زنان ورزشکار در تلویزیون از دیدگاه اسلامی حرام است. در واکنش به چنین برداشتهایی زنان و جوانان جبههی مشارکت هفتهی گذشته بیانیهای انتشار داده و در آن به طرح محدودیتهای تازه علیه ورزشکاران زن اعتراض کردهاند. مشارکتیها در این بیانیه مینویسند«چندی است برخی افراد که برداشتهای خود را اسلام محض میپندارند، از حضور زنان در عرصههای ورزشی جهانی ابراز ناخشنودی میکنند. ناخشنودند و با توسل به موازین اسلامی آن را مصداق تبرج و خودنمایی قلمداد میکنند.»