دانلود مقاله نکات اجرائی ساختمان سازی نازک کاری

قیر و گونی اگر خاکهای مجاور دیوارهای زیرزمین مرطوب باشد روی ماسه سیمان را سه قشر قیر وگونی می کشند .در این محل بیشتر از قیر 70×60 استفاده می نمایند.در موقع قیر و گونی کردن باید دقت شود که به هیچ وجه منفذ یا سوراخی خالی نموده ودر همه لایه ها قیر ،کلیه سطح را بپوشاند وبهتر است در همین مرحله قیر وگونی تا روی کرسی چینی دیوار زیرزمین یکسره پیدا کند در کلیه مراحل باید به وسیله قیر وکلیه سطح دیوار پوشانیده شده باشد اگر خاک اطراف زیاد مرطوب نباشد یک لایه قیر وگونی کافی است (دو قشر و یک لایه گونی) لایه های مختلف دیوار اتاقها : 1- دیوار سازی(آجر کاری با آجر سفالی و ملات ماسه سیمان) 2- شمشه گیری 3- گچ و خاک 4- سفید کار کشته کشی 5- سنگ قرنیز شمشه گیری پس از دیوار چینی با توجه اینکه دیوارهای خالی را به صورت سفالی (آجر چینی با آجر سفالی بدون شمشه ملات )می چینند ودقت این نوع دیوار چینی از لحاظ شاقول بودن و تراز بودن زیاد است .به وسیله شمشه گیری دیوار را در سطح قرار می دهند و یا به اصطلاح کارگری دیوار را در یک باد قرار میدهند وآن بدینگونه است که ابتدا با چشم بلند ترین نقطه دیوار را معین می کنند (البته در سطح نما )و با گچ وماله نقطه صافی را در آن محل ایجاد می نمایند وبعد این نقطه را با شاقول به پایین منتقل کرده وسطحی کوچکی نیز هم باد آن با گچ و خاک پایین دیوار ایجاد می نمایند آنگاه در گوشه دیگر دیوار نقطه را انتخاب کرده وباز با گچ وخاک نقطه صافی را درآن ایجاد می نمایند.

حال سه نقطه داریم که طبق اصول هندسی در آن می توان سطحی ومرور داد و حال به وسیله ریسمان که بین دو نقطه می کشند به فاصله یک متر و به یک متر زیر ریسمان نقاطی با گچ وخاک وماله ایجاد کرده به طوری که کلیه این نقاط هم باد ریسمان باشد بعد به وسیله شاقول این نقاط را به پایین دیوار منتقل می کنند آنگاه شمشه صافی را انتخاب کرده و به دو نقطه هم سطح و در امتداد یک شاقول متکی می نمایند و با گچ وخاک پشت آن را پر نموده و بدین وسیله روی دیوار خطی به پهنای ، چند سانتیمتر و به طول دیوار ایجاد می نمایند واین عمل را هر یک متر و به یک متر ویا قدری کمتر تکرارمی کنند.

به این کار شمشه گیری می گویند و آنگاه بین این خطوط را با گچ وخاک پر کرده و بدین وسیله گچ و خاک کردن اطاق را تکمیل می نمایند .در مورد سیمان کاری هم همین کار را انجام میدهند ولی به جای گچ وخاک از ملات ماسه سیمان استفاده می نمایند .

گچ وخاک خاک رس را الک کرده وبا گچ مخلوط می نمایند.

نسبت این مخلوط در اصطلاح بنائی به قدرت گچ ویا زود گیری آن بستگی دارد .هر قدر گچ زود گیر تر باشد به خاک بیشتری نیاز دارد ومعمولا نسبت تقریبی این مخلوط پنجاه در صد می باشد .

پس از مخلوط نمودن گچ وخاک، در ظرفهای کوچکی که به آن استامبولی می گویند قدری آب ریخته و آنگاه این مخلوط را روی آب می پاشند تا بدینوسیله کلیه دانه های گچ در تماس با آب باشد آنگاه آن را مخلوط کرده تا به صورت خمیری یکنواخت در آید و بعد فاصله ی بین شمشه گیری را که قبلا توضیح داده شده به وسیله آن پر می نمایند.

علت مصرف خاک در گچ وخاک این است که هم ملات ارزانتر تمام می شود وهم ملات دیر گیر تری بدست می دهد و پلاستیک تراز ملات گچ می باشد.

سفید کاری بعد از اتمام گچ وخاک وخشک شدن آن اقدام به سفید کاری می کنند .

به علت زود گیر بودن ملات گچ آن را مانند گچ وخاک به مقدار کم در استامبولی می باشد.

در موقع ساختن ملات گچ باید پودر گچ را توی آبی که در استامبولی می ریزند بپاشند تا تمام ذرات گچ در مجاورت آب قرار گرفته و تر بشود .آنگاه آن را با ماله روی کاه گل و یا گچ خاک می مالند به طوری که سطح کاملا صاف و یکنواختی ایجاد شود .

کشته کشی به علت زود گیر بودن گچ نمی توان سطح آن را پرداختی وصاف نمود .بدین علت بعد از سفید کاری و قبل از آنکه ملات گچ خشک شود روی آن را یک ورقه کشته به ضخامت چند دهم میلیمتر می کشند و با ماله خوب پرداخت می کنند تا سطحی کاملا صاف و آماده نقاشی به دست آید.

کشته ملات گچی است که دیگر سخت نمی شود (خشک شدن با سخت شدن اشتباه نشود)و آن را بدین طریق تهیه می نمایند که ابتدا پودر گچ را از الک بسیار ریزی گذرانیده و آنگاه آن را مانند تهیه ملات گچ معمولی توی آب می پاشند و بوسیله هم زدن ملات با دست مانع سخت شدن آن می شوند و عمل همزدن آن تا 10 الی 15 دقیقه ادامه داده تا گچ حداکثر ازدیاد حجم خود را بدست آورد .این ملات کاملا یکنواخت بوده و هرگز سخت نمی گردد بلکه در اثر تبخیر سطحی خشک می شود .گچ ساختمانی به رنگ سفید بوده و روی آن را می توان نقاشی نمود.بوسیله گچ روی دیوار و سقف ساختمان گل وبته ونقشهای زیبای دیگری می سازند که به این هنر به طور کلی گچ بری می گویند .

سنگ قرنیز با توجه به این که گچ در مقابل رطو بت مقا وم نبو ده و به سرعت فاسد می شود، برای جلو گیری از رسیدن رطوبت به دیوار گچ کاری شده در موقع شستن کف ،دور اطاقها را به ارتفاع 10سانتیمتر یک سنگ پلاک کار میگذارند که به آن اصطلاح قرنیز میگویند .برای قرنیز میتوان از سنگهای مختلفی مانند سنگ تراورتن ،باغ ابریشم و یا سنگ مرمر وغیره استفاده نمود .اگر در موقع کار گذاشتن این سنگ دقت شود که هم سطح گچ دیوار نصب گردد بهتر است زیرا اگر جلوتر از گچ عقب تر از گچ کاری نصب شود ودر نتیجه گچ تیزی پیدا خواهد کرد که در اثر مرور زمان لب پریده شده ومنظره زشتی پیدا خواهد نمود .بهتر است از زیبایی در محل برخورد سنگ قرنیز وگچ فرو رفتگی کوچکی که با آن چفت می گویند در گچ ایجاد نمود .برای آنکه سنگ قرنیز هم باد گچ وخاک نصب شود باید اولًا دقت نمود که گچ وخاک دیوارها به 10 15 سانتیمتر ختم گردد در ثانی در صورت لزوم باید چند سانتیمتر از دیوار را در محل برخورد با کف تراشید تا جای برای کلفتی سنگ قرنیز وملات پشت آن ایجاد گردد.کلفتی سنگ قرنیز معمولا یک سانتیمتر است .

موزائیک در ایران موزائیک به قطعه سیمان گفته می شود که به ابعاد 10 *10 و20 *20 و25* 25و 30* 30و 40 * 40و 50 *50 یافت می شود وکف اطاقها را با آن فرش می کنند.

این قطعه را معمولا در دو لایه آستر و رویه می ریزند و بعد آن را با دستگاه های مخصوص پرس می کنند و بعد چند روزی آن را در هوای آزاد گذاشته و آبپاشی می نمایند تا در مجاورت رطوبت سیمان سخت گشته و قابل استفاده شود .آستر موزلئیک را کم سیمان تر و رویه آن را پر سیمان تر می گیرند .قست رویه گاهی ساده وگاهی نقش دار تهیه می شود .

انتخاب نوع موزائیک وطریقه نصب آن بر حسب کف پوش روی آن متفاوت می باشد .

چنانچه فرش موزائیک آخرین لایه کف سازی باشد موزائیک را از نوع مرغوبتر مینماید.اگر بخواهیم روی موزائیک را با موکت ویا پار کت و یا مصالح دیگر مفروش بنمائیم از موزائیک ارزانتر و یا حتی کاشی ساده سیمانی استفاده مینمائیم اگر کف پوش آخر پارکت باشد باید خطوط فرش موزائیک در امتداد یک دیگر واقع نشود مانند شکل، یاد آور می گردد که اگر بخواهیم طبقه هم کف را با پارکت مفروش نماییم حتما در زیر فرش موزائیک باید از قشر قیر وگونی استفاده نمائیم.

در محلهلیی که رفت وآمد زیاد تر می باشد یا اگر بخواهیم سطح زیباتری به وجود بیاوریم برای فرش کردن اطاقها از سنگهای پلاک به ابعاد ورنگ وشکل های مختلف استفاده می نمائیم.

سرویسها حمام- توالت- روشوئی- آشپزخانه قسمت های فوق که از مهمترین مکانهای ساختمان است از لحاظ اجرای ساختمانی مخصوصا در مورد قیر وگونی دارای یک نوع دیتیل می باشد فقط ممکن است ازلحاظ عمران (ابعاد محلها )ویا تاسیسات ونوع لوله کشی باهم متفاوت باشند .کف دیوارهای سرویسها دارای دیتلهای جداگانه می باشند لایه های کف سرویسها از پایین به بالا بعد از بتن به شرح زیر است .

1- بتن سبک برای شیب بندی ، 2- یک لا یه ماسه سیمان ، 3-قیر وگونی ، 4-فرش قیر و گونی سرویس ها : قیر وگونی سرویسها بهتر است در دو مرحله انجام شود.

مرحله اول دیوارها، مرحله دوم کف نظر به اینکه معمولا کاشی کاری سرویسها را قبل از فرش کف انجام می دهند چنانچه قیر وگونی کف نیز همزمان با قیر وگونی دیوارها انجام شود در موقع کاشی کاری وعبور ومرور کارگران از روی کف ناچار قیر وگونی آسیب دیده و سوراخ می شود ودر نتیجه در موقع فرش کف دوباره این قیر وگونی با دو لایه گونی تجدید شود .برای جلوگیری از این دوباره کاری بهتر است ابتدا دیوارها را قیر وگونی نموده وحداکثر این قیر وگونی را تا 10 سانتیمتر روی کف ادامه دهیم وبعد از اجرای کاشی کاری و بلافاصله قبل از فرش کف نسبت به قیر وگونی کف اقدام نموده وفورا فرش کف را شروع نمائیم بهتر است قیر وگونی کف سرویسها در دو لایه گونی و سه لایه قیر انجام شود وبعد از اجراءحتما به وسیله آب بستن در محل از غیر قابل نفوذ بودن آن مطمئن شویم .اگر قیر وگونی کف را همان طوری که در بالا اشاره شد بعد از کاشی کاری دیوار انجام می دهیم باید حتما قیر وگونی کف زیر قیر وگونی قبلی که از دیوار روید کف آورده ایم قرار گیرد و باید حتما به وسیله قیر داغ این دو لایه به همدیگر بچسبد .

در موقع قیر و گونی کف باید دقت شود تا حمل کف شور کاملا آب بندی شده ودر صورت امکان این قیر وگونی داخل لوله کف شور قرار گیرد که در این صورت می باید لوله کف شور به اندازه کافی بزرگ می باشد تا هم قیر وگونی وهمکف شور را در خود جا دهد.

در موقع قیر وگونی کف باید دقت شود تا حمل کف شور کاملا آب بندی شده ودر صورت امکان این قیر وگونی داخل لوله کف شور قرار گیرد که در این صورت می باید لوله کف شور به اندازه کافی بزرگ می باشد تا هم قیر وگونی وهمکف شور را در خود جا دهد.

فرش کف : چنانچه کف دارای شیب باشد یعنی اگر در کف سرویس کف شور کار گذاشته باشد محل سرویس را باید با کف پوشهائی که ابعادآن کوچکتر باشد فرش نمائیم .

این ابعاد بستگی به بزرگی وکوچکی سرویس دارد زیرا با قطعات بزرگ مثلاً 30 *30 نمی توان شیبهای لازم را در مکانهای کوچک اجراء نمود .ولی چنانچه کف سرویس دارای شیب نباشد می توان برای فرش آن از هر اندازه کف پوش استفاده نمود مانند سرامیک،موزائیک ،سنگ،کاشیهای مخصوص کف،این نوع کاشیها بایداولاً مقاوم بوده و در ثانی لیز نباشد.

لایه های دیوارهای سرویسها از خارج به داخل 1-دیوار 2-قشر ماسه سیمان زیرقیر وگونی 3-قیر وگونی 4-توری سیمی 5-کاشی لعابی وملات آن کاشی وملات آن : کاشی قطعهای است لعابی به ابعاد 10 * 10یا15 * 15 یا20 * 20ویادیگر ضخامت آن در حدود 6 میلیمتر الی یک سانتیمتر می باشد.کاشی بر حسب لعاب روی آن به رنگهای سفید و یا الوان به بازار می آید.کاشی ازدو لایه تشکیل شده است.لایه زیرین کاشی از جنس خاک رس می باشد که پس از تعیین درصد نا خالصی های آن و اضافه نمودن مواد لازم آن را قالب گیری نموده و پس ااز خشک کردن آن را به کوره می برند.در این مرحله پختن قطعه کاملا انجام نمی شود آن را به صورت نیم پخت از کوره خارج می نما یند به این قطعه اصطلا حا پخت بیسکوئیتی ویا بیسکوئیت میگو یند سپس لایه دوم را که مواد زودگیری به نام لعاب است روی آن می باشند ودوباره آن را به کوره برده در این مرحله لعاب ذوب شده و کلیه رویه کاشی را می پو شاند وسطحی صاف صیقلی و غیر قابل نفوذ ایجاد می نماید.چنانچه لایه زیرین و روئی کاشی دارای ضرایب انبساط متفاوت باشد در اثر تغییر درجه حرارت روی لعاب کاشی ترکهائی ایجاد می شود که خیلی بد منظره و نازیباست .

لعابی که روی کاشی می دهند انواع مختلف دارد مانند لعابهای نمکی یا لعابهای رنگی مانند سنگ آهن منگنزدار و یا اکسید آهن آبدار.

این مواد رنگی را بر روی سفال کاشی می پاشند بعد آن رادر کوره برده حرارت می دهند و لعاب به صورت قشر صیقلی شیشه در آمده و تمام سطح آجر را به طور یکنواخت می پو شاند .

صنعت کاشی از قدیم الایام در ایران متداول بوده و از دوران صفویه کاشی کارهای جالبی در اصفهان به یادگار مانده است .

برای نصب کاشی ابتدا زیر کاشی را در کف به وسیله گچ یا ماسه تراز می نمایند و بعد کاشی را به حال تراز وشاقول نصب نموده و موقتا با قطعه ای از گل رس تعادل آن را حفظ می نمایند بعد دوغ آب پر از سیمانی با ماسه نرم ساخته وآهسته آهسته پشت آن را در دو یا سه مرحله پر می نمایند اگر یک مرحله پر نمایند اگر در یک مرحله پشت کاشی را با دوغاب سیمانی پر کنند ممکن است در اثر وزن دوغاب کاشی از جای خود کنده شده و یا شاقول و تراز بودن خارج شود پشت یک رج کاشی با دوغاب سیمان پر شد رج بعد را روی آن می گذراند وبعد از اتمام کار در زهای آن با ملاتی که از لحاظ رنگ با کاشی هماهنگ باشد بند کشی می نمایند معمولا از لحاظ زیبایی ارتفاع کاشی کاری را تا زیر سقف ادامه می دهند ولی حداقل ارتفاع کاشی در حمام ها به واسطه وجود دوش تا180 سانتیمتر و در آشپزخانه تا 150 سانتیمتر (چند رج بالاتر از ظرف شوئی ) و در توالت ها تا 60 سانتیمتر و اگر در توالت دست شوئی وجود داشته باشد ارتفاع کاشی در آن قسمت 90 سانتیمتر باید باشد.

سقف کاذب : سقف کاذب سقفی است که در زیر سقف اصلی ساختمان ساخته می شود و به سقف اصلی آویزان است .

سقف کاذب را به علل مختلف می سازند مثلا در ساختمانهای بتونی که ضخامت شاه تیرها ودالهای روی آن متفاوت است و این اختلاف ارتفاع از پایین بد منظره می باشد به وسیله ساختن سقف کاذب این نازیبای را می پوشانند و یا در محل ساختن خرپا که به واسطه وجود دهانه های بزرگ ساخته می شود ضخامت خرپا را در فاصله سقف کاذب تا سقف اصلی گم میکنند .گاهی اوقات نیز برای سالنهای سخنرانی ویا سینما ویا تئاتر که احتیاج به نور و صدای مخصوص دارند اقدام به ایجاد سقف کاذبی که نور و یا پخش صدای مورد لزوم را تامین نماید می نمایند.

معمولا از فاصله بین سقف کاذب و سقف اصلی که ممکن است تا حدود 80 سانتیمتر هم باشد لوله های آب گرم وآب سرد یا شوفاژ و همچنین کانالهای حرارتی یا لوله های فاضلاب آب را عبور می دهند.

نما: رعایت نکات زیر نما سازی الزامی است : نما باید با سطح زیر کار اتصال کافی داشته باشدتاهنگام بروز زلزلهخطر جدا شدن وفروریختن آن وجود نداشته باشد .

نما باید قابلیت تحمل شرایط اقلیمی خاص هر منطقه را داشته باشد.

نما باید به گونه ای انتخاب واجرا شود که بروز اشکالاتی در آن (مانند ترک خوردگی ) موجب آسیب دیدن سطح زیر کار بویژه اجزای سازه ای شود .

از اجزای نمادهای مجزا قبل از تکمیل سطح زیر کار پرهیز شود .

از به کار بردن قطعات سنگین در نما پرهیز شود.

عایقکاری رطوبتی: اجرای عایقکاری در موارد زیر لازم است: الف) بامهای تخت ،شیبدار:قوسی وگنبدها ب) اوانگاها وایوانها ج) کفها(در تماس با زمین نمناک وکف سرویسها وآشپز خانه د) شالوده ها(در تماس با زمین نمناک ) ه) دیوارها زیر زمین ودیوارهای در تماس با آب و) سایر قسمتها از قبیل کف پنجره های در تماس با محیط اطراف ،در پوش ودیوار جان پناه، دود کشها، بدنه وکف استخرها و منابع آب، نماهایی که در معرض بوران قرار دارند.

هنگام اجرای عایقکاری با قیر و گونی قیر اندود انجام می شود باید موارد زیر را رعایت شود: 1- عایقکاری به هنگام بارندگی مجاز نیست.

2- عایقکاری بر روی سطوح مرطوب مجاز نیست.3- عایقکاری جامد را تا هنگامی که گرم و روانند باید مصرف کرد.

4 - دمای قیر های مورد مصرف نباید بیش از 177+ درجه سلسیوس باشد .

5- راه رفتن روی سطوح عایقکاری شده باید با احتیاط وبا استفاده با کفشهای بدون میخ انجام شود.

6- مصرف میخ برای محکم کردن لایه های عایقکاری مجاز نیست.

7- لایه های عایق باید از هر طرف 10 سانتیمتر همپوشانی داشته وبه قیر مناسب کاملا به هم چسبانده شوند در همپوشانی لایه ها باید لایه های رویی در سمتی قرار گیرند که مطابق شیب بندی انجام شده آب از روی آنها به سمت لایه ریزی سرازیر گردد.8- هنگامی که عایقکاری در بیش از یک لایه انجام می شود ، لایه های متوالی عایق باید عمود بر هم قرار گیرند.

9- سطوح عایقکاری شده باید پس از تکمیل لایه محافظی پوشانده شوند.

10- عایقکاری با عایقهای رطوبتی آماده ، مطابق روشهای توصیه شده توسط سازندگان انجام شود ، در هر حال باید به تایید دستگاه نظارت برسد.

11- ایجاد زیر سازی مناسب برای انجام عایقکاری ضروری است .

باز شوها وتقویت کننده های اطراف آنها: رعایت موارد زیر در مورد اندازه و محل باز شوها الزامی است: - مجموع سطح باز شوها در هر دیوار بار بر از یک سوم سطح آن دیوار بیشتر نباشد.

- مجموع طول باز شوها در هر دیوار باربر از یک دوم طول دیوار بیشتر نباشد.

- فاصله اولین باز شوها در هر دیوار باربر از بر خارجی ساختمان (از انتهای دیوار) کمتر از ارتفاع باز شو به کمتر از 75 سانتیمتر نباشد ، مگر آنکه در طرفین باز شو کلاف قائم (از کف تا سقف ) قرار داده شود.

- فاصله دو باز شو نباید از دو سوم ارتفاع کوچکترین باز شوی طرفین خود و همچنین از مجموع طول آن دو باز شو کمتر باشد .

در غیر این صورت جزر بین دو باز شو جزئی از باز شو منظور می شود ونباید آن را به عنوان دیوار برابر به حساب آورد.

- نعل در گاه روی باز شوهای مجاور باید به صورت یکسره با دها نه ای برابر مجموع طول باز شوها به اضافه جزر بین آنها و رعایت نکات بند 80-1-3-6-9 باشد .

- هیچ یک از ابعاد باز شوها از 2.5 متر بیشتر نباشد .

در غیر این صورت باید طرفین باز شو را با تعبیه کلافهای قائم که به کلافهای افقی متصل می شوند ، تقویت شود.

نعل درگاه : برای نصب در گاهها رعایت شرایط زیر الزامی است: طول نشیمن نعل در گاه بر روی دیوار در هر طرف باید حداقل 30 سانتیمتر باشد.

در صورت استفاده از کلافهای قائم در اطراف باز شوها، نعل در گاه باید به نحو مناسبی به آنها متصل شوند .

عرض نعل درگاه باید مساوی ضخامت دیوار باشد.

جدول نازک کاری یکی از بخشهای مهم در فاز دوم معماری می باشد زیرا قبل از انجام هر کاری باید جدول نازک کاری کامل و نهایی بشود تا در متره برآورد پروژه هم مشکلی پیش نیاید البته نوع شکل و چیدمان جدول بیشتر سلیقه ای است ولی آیتمهای جدول تماماً بستگی به تعداد فضاهای موجود در پروزه بستگی دارد.

جدولی که من و همکارم باهاش کار می کنیم و تا به امروز هیچ مشکلی نداشتیم از 3 بخش کلی تشکیل شده است : بخش اول که مشخصه نامیده می شود دارای شماره فضایی میباشد که به شما امکان می دهد این شماره را برای معرفی فضا در پلان بگذارید.

بخش دوم شرح فضاها می باشد که در این قسمت هم تعداد فضاهایی که از نظر نازک کاری با هم متفاوت هستند را می گذاریم .

بخش سوم هم به اجزا تشکیل دهنده یک قسمت از ساختمان اختصاص دارد که معمولاً از قسمتهایی نظیر , کف , قرنیز , دیوار , در , پنجره , کف پنجره , سقف کاذب .....

تشکیل شده است.

نقش گچبری و نازک کاری در معماری نازککاری گچ نه تنها ارزان و طرز کار با آن آسان و هر نوع مواد و مصالح ساختمانی را استحکام کافی می بخشد بلکه روی آن می توان رنگ آمیزی نیم رخهای برجسته و گچکاری و شبکه کاری ظریفی انجام داد .

در بخش گچ و آهکپزی نشان داده شد که نازککاری با گچ بیش از ۲۵۰۰ سال سابقه دارد شاید نخستین بار برای محافظت دیوارهای خشتی در برابر تغییرات هوا آنها را گچ اندود کرده اند ، ولی همین امر سبب گردید که زمختی دیوارهای خشتی و قلوه سنگی از بین برود و سرانجام زمینهٔ ظریفی برای تزیینات دیواری مهیا گردید .

نازککاری گچ نه تنها ارزان و طرز کار با آن آسان و هر نوع مواد و مصالح ساختمانی را استحکام کافی می بخشد بلکه روی آن می توان رنگ آمیزی نیم رخهای برجسته و گچکاری و شبکه کاری ظریفی انجام داد .

پیشه ور ایرانی با استعداد شگرف هنری خود این مادهٔ پیش پا افتاده را با نازککاری به مرحلهٔ هنرهای زیبا رسانده است .

هیچ پیشه ور دیگری به جز شاید هنرمندان سبک باروک اروپای غربی نتوانسته اند در این راه با او برابر شوند .

بدبختانه چند قطعه نازککاری و گچبریهای زمان هخامنشیان ، سلوکیان و پارتها که به دست ما رسیده فقط سایه ای از زیبایی در چند رنگ اصلی آنها پدیدار می باشد و دیوارهای گچبری خرابه های کاخ ساسانیان فقط می تواند تصور ضعیفی از پیشه گچبری به ما ارائه دهد .

ولی معماران دورهٔ اسلامی ساختمانهای خود را با نازککاری گچ تا به امروز ادامه داده اند .

سبک و شیوهٔ آنان تغییر کرده است .

در دوره ای که تزیینات دیواری آجری و کاشیهای مینایی به کار برده می شد گچبری نقش کوچکی داشت ولی همیشه پا برجا بوده است .

بیشتر استادان گچبری مهارت و استادی خود را در محرابهایی که در مسجدهای رو به قبله ساخته می شد نشان می دادند یکی از بهترین محرابهایی که هنوز باقی مانده است محراب مسجد جمعهٔ اصفهان است .

جهانگرد انگلیسی جی.فوستر گچبری ایران را در سال ۱۷۹۸ توصیف می کند : (تمام مسجدها با گچ پوشیده شده این گچ از پختن سنگ آهک درست می شود و به محض خشک شدن بسیار سفت و سخت می گردد .

در حقیقت شبیه به سنگ واقعی است تا ملاط گچ ؛ ایرانیان با این گچ نه تنها بیرون خانه های خود را گچکاری کرده و به سبک موریسکو آن را رنگ می کنند بلکه کف اطاقها و طاقنماهای اطاقهای خود را نیز گچکاری می کنند) .

امروزه دو دسته هنرمند وجود دارد که در رشته گچکاری کار می کنند و اختلافشان در درجهٔ مهارت آنهاست یکی گچکار (گچگر یا گچیر) است که کار او کم اهمیت تر است و فقط دیوارها و سقفها را گچ مالی می کند و دیگری نازککار است که کار او قدری دقیقتر و پرزحمتر است .

نازککاری شامل انواع تزیینات معماری چون موجدار ساختن سرستونها و تزیین پایهٔ ستونها ، قالبریزی پابغل (نیم رخی) و تزیینات کنده کاری ریز است .

هر دوی این پیشه وران از یک نوع ابزار استفاده می کنند .

گچی که به محل ساختمان تحویل داده می شود اغلب دارای ذرات خرد نشده کوچک است بنابراین باید آن را بیخت .

این کار را کارگری که گچ بیز نامیده می شود انجام می دهد .

گچ ایرانی پس از اینکه با آب آمیخته گردید به تندی خود را می گیرد و این سبب می شود که نتوان آن را به دقت به کار برد .

برای از میان برداشتن این دشواری شاگرد گچکار باید آمیختهٔ نرم گچ و آب را دائماً به هم بزند تا اینکه بیشتر نیروی به هم کشیدن خود را از دست بدهد و تقریباً به شکل خامه در آید .

این گچ را گچ کشته می نامند و وقتی که به دیوار و سقف می مالند می توانند با فراغ بال و به آرامی این کار را انجام دهند تا چهل و هشت ساعت سفت نمی گردد .

وقتی که بالاخره سفت شد درست شبیه نوع گچ کشورهای غربی سخت خواهد بود .

بسته به طرح و نقشهٔ تزیینی که در اختیار گچکار است ، گچکار ممکن است چند پوشش گچ به کار برد.

گچکار مقداری گچ کشته در کوپلهٔ چوبی ریخته و با ماله آهنی مقداری از آن را برداشته روی دیوار می مالد .

سپس گچ مرطوب را با کشو صاف می کنند .

پس از اینکه گچ خود را گرفت ، نخست روی دیوار را با ماله پاکیزه می کند (روسازی می کنند) و سپس با پنبه آب یا قلم مو روی آن می کشند.

اگر تزیینات کنده کاری مورد نیاز باشد نقشهٔ آن را روی پوششی که قبلاً طراحی کرده آماده می کنند و گچ را برای تزیینکاری کلفت می گیرند و اغلب این کار را با قالب چوبی انجام می دهند .

به محض اینکه گچ محکم شد نازککار آغاز به بریدن هر قسمت اضافی کرده و طرح نقشهٔ مورد نظر را بیرون می آورد .

برای بریدن و کنده کاری ، مقداری از کاردهای گچبری مختلف چون کارد دم بز و کارد نوک گرد به نام کارد بوم گرد کارد نوک تو رفته به نام کاردبوم خور (کارد قاشق) و کارد نقالی که ته آن گونیاست و کارد بوم کنی برای کندن بوم گچها به کار می برند.

چنانچه بخواهند ستونی را با گچ بپوشانند طناب یا گاهی نئی به نام سازو دور ستون می بندند که آن را ساز و باز (پیچیدن به ستون) می نامند الیاف ریز این طناب ، گچ را خوب به خود می گیرد و چون طناب قابل انعطاف است اگر در اثر تغییرات رطوبت مغز چوبی ستون منبسط شود یا منقبض گردد از ترک خوردن جلوگیری می کند .

برای کـارهای نازکـکاری ظـریف مـقداری آمیخته آرد تالـک و گـچ روی گچی که هنوز نرم است می پاشند .

این نوع گچ مالیدن سبب می شود که رویهٔ گچ بسیار لغزان و درخشان شود این گرد را زرورق می نامند .

اگر قرار باشد که بعدها این گچ را رنگ کنند نخست آن را با روغن بذرک (روغن بذر علف) نم دار کرده و سپس روغن سندروس با قلم مو روی آن مالیده می شود .

یکی از کارهای شگفت و تخصصی نازککار دورهٔ صفویه این بود که پنجره ای از تابلوی گچی با تزیینات زیاد تهیه کرده و سپس سوراخهای آن را با شیشه های رنگینی می پوشاند .

یکی از این نوع پنجره های تزیینی در کاخ چهل ستون اصفهان دیده می شود گزارش تصویری از مراحل اجراء نازک کاری در پروژه SE سرامیک کاری کف واحدها نصب تاسیسات پروژه نصب شیشه سکوریت واحد های تجاری پروژه ( به دلیل محافظت از شیشه ها پوشانده شده اند ) اجراء مراحل اماده سازی محوطه و فضای سبز