مقاله نکات اجرائی ساختمان سازی نازک کاری

قیر و گونی

اگر خاکهای مجاور دیوارهای زیرزمین مرطوب باشد روی ماسه سیمان را سه قشر قیر وگونی می کشند .در این محل بیشتر از قیر 70×60 استفاده می نمایند.در موقع قیر و گونی کردن باید دقت شود که به هیچ وجه منفذ یا سوراخی خالی نموده ودر همه لایه ها قیر ،کلیه سطح را بپوشاند وبهتر است در همین مرحله قیر وگونی تا روی کرسی چینی دیوار زیرزمین یکسره پیدا کند در کلیه مراحل باید به وسیله قیر وکلیه سطح دیوار پوشانیده شده  باشد اگر خاک اطراف زیاد مرطوب نباشد یک لایه قیر وگونی کافی است (دو قشر و یک لایه گونی)

لایه های مختلف دیوار اتاقها :

 1- دیوار سازی(آجر کاری با آجر سفالی و ملات ماسه سیمان)  2- شمشه گیری   3- گچ و خاک   4- سفید کار کشته کشی   5- سنگ قرنیز

شمشه گیری

پس از دیوار چینی با توجه اینکه دیوارهای خالی را به صورت سفالی (آجر چینی با آجر سفالی بدون شمشه ملات )می چینند ودقت این نوع دیوار چینی از لحاظ شاقول بودن و تراز بودن زیاد است .به وسیله شمشه گیری دیوار را در سطح قرار می دهند و یا به اصطلاح  کارگری دیوار را در یک باد قرار میدهند وآن بدینگونه است که ابتدا با چشم بلند ترین نقطه دیوار را معین می کنند (البته در سطح نما )و با گچ وماله نقطه صافی را در آن محل ایجاد می نمایند وبعد این نقطه را با شاقول به پایین منتقل کرده وسطحی کوچکی نیز هم باد آن با گچ و خاک پایین دیوار ایجاد می نمایند آنگاه در گوشه دیگر دیوار نقطه را انتخاب کرده وباز با گچ وخاک نقطه صافی را درآن  ایجاد  می نمایند.

حال سه نقطه داریم که طبق اصول هندسی در آن می توان سطحی ومرور داد و حال به وسیله ریسمان که بین دو نقطه می کشند به فاصله یک متر و به یک متر زیر ریسمان نقاطی با گچ وخاک وماله ایجاد کرده به طوری که کلیه این نقاط هم باد ریسمان باشد بعد به وسیله شاقول این نقاط را  به پایین دیوار منتقل می کنند آنگاه شمشه صافی را انتخاب کرده و به دو نقطه هم سطح و در امتداد یک شاقول متکی می نمایند و با گچ وخاک پشت آن را پر نموده و بدین وسیله روی دیوار خطی به پهنای ، چند سانتیمتر و به طول دیوار ایجاد می نمایند واین عمل را هر یک متر و به یک متر ویا قدری کمتر تکرارمی کنند. به این کار شمشه گیری می گویند و آنگاه بین این خطوط را با گچ وخاک پر کرده و بدین وسیله گچ و خاک کردن اطاق را تکمیل می نمایند .در مورد سیمان کاری هم همین کار را انجام میدهند ولی به جای گچ وخاک از ملات ماسه سیمان استفاده می نمایند .

گچ وخاک 

خاک رس را الک کرده وبا گچ مخلوط می نمایند. نسبت این مخلوط در اصطلاح بنائی به قدرت گچ ویا زود گیری آن بستگی دارد .هر قدر گچ زود گیر تر باشد به خاک بیشتری نیاز دارد ومعمولا نسبت تقریبی این مخلوط پنجاه در صد می باشد . پس از مخلوط نمودن گچ وخاک، در ظرفهای کوچکی که به آن استامبولی می گویند قدری آب ریخته و آنگاه این مخلوط را روی آب می پاشند تا بدینوسیله کلیه دانه های گچ در تماس با آب باشد آنگاه آن را مخلوط کرده تا به صورت خمیری یکنواخت در آید و بعد فاصله ی بین شمشه گیری را که قبلا توضیح داده شده به وسیله آن پر می نمایند. علت مصرف خاک در گچ وخاک این است که هم ملات ارزانتر تمام  می شود وهم ملات دیر گیر تری بدست می دهد و پلاستیک تراز ملات گچ می باشد.

سفید کاری

بعد از اتمام گچ وخاک وخشک شدن آن اقدام به سفید کاری می کنند . به علت زود گیر بودن ملات  گچ آن را مانند گچ وخاک به مقدار کم در استامبولی می باشد. در موقع ساختن ملات گچ باید پودر گچ را توی آبی که در استامبولی می ریزند بپاشند تا تمام ذرات گچ در مجاورت آب قرار گرفته و تر بشود .آنگاه آن را با ماله روی کاه گل و یا گچ خاک می مالند به طوری که سطح کاملا صاف و یکنواختی ایجاد شود .

کشته کشی

به علت زود گیر بودن گچ نمی توان سطح آن را پرداختی وصاف نمود .بدین علت بعد از سفید کاری و قبل از آنکه ملات گچ خشک شود روی آن را یک ورقه کشته به ضخامت چند دهم میلیمتر می کشند و با ماله خوب پرداخت می کنند تا سطحی کاملا صاف و آماده نقاشی به دست آید. کشته ملات گچی است که دیگر سخت نمی شود (خشک شدن با سخت شدن اشتباه نشود)و آن را بدین طریق تهیه می نمایند که ابتدا پودر گچ را از الک بسیار ریزی گذرانیده  و آنگاه آن  را مانند تهیه ملات گچ معمولی توی آب می پاشند و بوسیله هم زدن ملات با دست مانع سخت شدن آن می شوند و عمل همزدن آن تا 10 الی 15 دقیقه ادامه داده تا گچ حداکثر ازدیاد حجم خود را بدست آورد .این ملات کاملا یکنواخت بوده و هرگز سخت نمی گردد بلکه در اثر تبخیر سطحی خشک می شود .گچ ساختمانی به رنگ سفید بوده و روی آن را می توان نقاشی نمود.بوسیله گچ روی دیوار و سقف ساختمان گل وبته ونقشهای زیبای دیگری می سازند که به این هنر به طور کلی گچ بری  می گویند .

سنگ قرنیز

با توجه به این که گچ در مقابل رطو بت مقا وم نبو ده و به سرعت فاسد می شود، برای جلو گیری از رسیدن رطوبت به دیوار گچ کاری شده در موقع شستن کف ،دور اطاقها را به ارتفاع 10سانتیمتر یک سنگ پلاک کار میگذارند که به آن اصطلاح قرنیز میگویند .برای قرنیز میتوان از سنگهای مختلفی مانند سنگ تراورتن ،باغ ابریشم و یا سنگ مرمر وغیره استفاده نمود .اگر در موقع کار گذاشتن این سنگ دقت شود که هم سطح گچ دیوار نصب گردد بهتر است زیرا اگر جلوتر از گچ عقب تر از گچ کاری نصب شود ودر نتیجه گچ تیزی پیدا  خواهد کرد که در اثر مرور زمان لب پریده شده ومنظره زشتی پیدا خواهد نمود .بهتر است از زیبایی در محل برخورد سنگ قرنیز وگچ فرو رفتگی کوچکی که با آن چفت می گویند در گچ ایجاد نمود .برای آنکه سنگ قرنیز هم باد گچ وخاک نصب شود باید اولًا دقت نمود که گچ وخاک دیوارها به 10 15 سانتیمتر ختم  گردد در ثانی در صورت لزوم باید چند سانتیمتر از دیوار را در محل برخورد با کف تراشید تا جای برای کلفتی سنگ قرنیز وملات پشت آن ایجاد گردد.کلفتی سنگ قرنیز معمولا یک سانتیمتر است .

موزائیک

در ایران موزائیک به قطعه سیمان گفته می شود که به ابعاد 10  *10 و20 *20 و25*     25و 30*  30و 40 * 40و    50 *50 یافت می شود وکف اطاقها را با آن فرش می کنند. این قطعه را معمولا در دو لایه آستر و رویه می ریزند و بعد آن را با دستگاه های مخصوص پرس می کنند و بعد چند روزی آن را در هوای آزاد گذاشته و آبپاشی می نمایند تا در مجاورت رطوبت سیمان سخت گشته و قابل استفاده شود .آستر موزلئیک را کم سیمان تر و رویه آن را پر سیمان تر می گیرند .قست رویه گاهی ساده وگاهی نقش دار تهیه می شود . انتخاب نوع موزائیک وطریقه نصب آن بر حسب کف پوش روی آن متفاوت می باشد . چنانچه فرش موزائیک آخرین لایه کف سازی باشد موزائیک را از نوع مرغوبتر مینماید.اگر بخواهیم روی موزائیک را با موکت ویا پار کت و یا مصالح دیگر مفروش بنمائیم از موزائیک ارزانتر و یا حتی کاشی ساده سیمانی استفاده مینمائیم اگر کف پوش آخر پارکت باشد باید خطوط فرش موزائیک در امتداد یک دیگر واقع نشود مانند شکل، یاد آور می گردد که اگر بخواهیم طبقه هم کف را با پارکت مفروش نماییم حتما در زیر فرش موزائیک باید از قشر قیر وگونی استفاده نمائیم.

در محلهلیی که رفت وآمد زیاد تر می باشد یا اگر بخواهیم سطح زیباتری به وجود بیاوریم برای فرش کردن اطاقها از سنگهای پلاک به ابعاد ورنگ وشکل های مختلف استفاده می نمائیم.

سرویسها

حمام- توالت- روشوئی- آشپزخانه

قسمت های فوق که از مهمترین مکانهای ساختمان است از لحاظ اجرای ساختمانی مخصوصا در مورد قیر وگونی دارای یک نوع دیتیل می باشد فقط ممکن است ازلحاظ عمران (ابعاد محلها )ویا تاسیسات ونوع لوله کشی باهم متفاوت باشند .کف دیوارهای سرویسها دارای دیتلهای جداگانه می باشند لایه های کف سرویسها از پایین به بالا بعد از  بتن به شرح زیر است .

1- بتن سبک برای شیب بندی  ،  2- یک لا یه ماسه سیمان ،  3-قیر وگونی   ،  4-فرش

قیر و گونی سرویس ها :

قیر وگونی سرویسها بهتر است در دو مرحله انجام شود. مرحله اول دیوارها، مرحله دوم کف نظر به اینکه معمولا کاشی کاری سرویسها را قبل از فرش کف انجام می دهند چنانچه قیر وگونی کف نیز همزمان با قیر وگونی دیوارها انجام شود در موقع کاشی کاری وعبور ومرور کارگران از روی کف ناچار قیر وگونی آسیب دیده و سوراخ می شود ودر نتیجه در موقع فرش کف دوباره این قیر وگونی با دو لایه گونی تجدید شود .برای جلوگیری از این دوباره کاری بهتر است ابتدا دیوارها را قیر وگونی نموده وحداکثر این قیر وگونی را تا 10 سانتیمتر روی کف ادامه دهیم وبعد از اجرای کاشی کاری و بلافاصله قبل از فرش کف نسبت به قیر وگونی کف اقدام نموده وفورا فرش کف را شروع نمائیم بهتر است قیر وگونی کف سرویسها در دو لایه گونی و سه لایه قیر انجام شود وبعد از اجراءحتما به وسیله آب بستن در محل از غیر قابل نفوذ بودن آن مطمئن شویم .اگر قیر وگونی کف را همان طوری که در بالا اشاره شد بعد از کاشی کاری دیوار انجام می دهیم باید حتما قیر وگونی کف زیر قیر وگونی قبلی که از دیوار روید کف آورده ایم قرار گیرد و باید حتما به وسیله قیر داغ این دو لایه به همدیگر بچسبد .

در موقع قیر و گونی کف باید دقت شود تا حمل کف شور کاملا آب بندی شده ودر صورت امکان این قیر وگونی داخل لوله کف شور قرار گیرد که در این صورت می باید لوله کف شور به اندازه کافی بزرگ می باشد تا هم قیر وگونی وهمکف شور را در خود جا دهد.