مقاله اصول باروری و ناباروری در تنظیم خانوده

باروری و ناباروری

برای باروری, اسپرم مرد به تخمک زن ملحق شده و منجر به پدید آمدن نطفه می شود. با این وجود بسیاری از مردان مطالب اندکی از باروری مردان می دانند و به آن توجهی ندارند.

ناباروری فقط مشکل زنان نیست

بر اساس آمارهای موجود, 35% موارد نا باروری زوجین مربوط به مردان است. یک مرد سالم در هر نوبت انزال 120 تا 600 میلیون اسپرم خارج می کند و در طول زندگی خویش حدود 400 میلیارد اسپرم تولید می کند. شایعترین علت ناباروری مردان, عدم توانایی آنان در تولید تعداد کافی اسپرم های سالم است. همچنین مردان ممکن است در رساندن اسپرم به واژن زن مشکل داشته باشند. این مشکل مربوط به سیستم تناسلی مردان است. در این موارد ممکن است اختلال مربوط به آلت تناسلی و بیضه ها باشد. (عدم تخلیه اسپرم). در بعضی از مردان ناهنجاری وجود دارد که در آن، بیضه ها در جای مناسب خود قرار نمی گیرد. همچنین ممکن است بیماری هایی سبب آسیب رساندن به سیستم تولید اسپرم در مردان شوند.

مشخصات اسپرم های طبیعی در مردان کدامند؟

- حجم کافی باید داشته باشند.

- باید فعال باشند.

- نباید به هم بچسبند.

- دارای اندازه و شکل مناسب باشند.

- قادر به نفوذ در تخمک باشند و بتوانند به آسانی در درون واژن و رحم حرکت کنند و خودشان را به تخمک برسانند.

اگر زوجین نتوانند پس از آمیزش مکرر صاحب فرزند شوند باید یک آزمایش تست منی مرد انجام شود.

مایع منی از چه ساخته شده است؟

منی سالم دارای 120 تا 600 میلیون اسپرم در هر نوبت انزال است. مایع منی علاوه بر اسپرم دارای آب, قند های ساده, مواد قلیایی (برای محافظت در مقابل محیط اسیدی میزراه مرد و محیط اسیدی واژن زن است. همچنین در مایع منی موادی به نام پروستاگلندین ها هستند که سبب انقباض رحم ولوله های تخمدانی می شوند. علاوه بر این موادی از قبیل ویتامین C, روی و کلسترول  نیز در مایع منی وجود دارند.

بطور کلی مایع منی سالم, فاقد مواد میکروبی, و آلوده کننده است.

در آزمایش چه مواردی اندازه گیری می شوند؟

× حجم مایع منی

× تعداد اسپرم (مقدار اسپرم در حجم معینی از مایع منی).

× اندازه وشکل اسپرم

× تحرک اسپرم (در صد اسپرم های فعال)

اکنون با استفاده از کامپیوتر تمام موارد فوق ارزیابی می شوند.

مایع منی سالم چه مشخصاتی دارد؟

حجم: 3 میلی لیتر (بین 2 تا 6 میلی لیتر)

غلظت: 20 میلیون یا بیشتر در هر میلی لیتر

تحرک/ 50% فعال پس از 2 ساعت

شکل طبیعی: 60%

مایع منی معمولاً در عرض 1 ساعت به صورت مایع در می آید.

PH: بین 7 تا 8.

برای افزایش سلامتی برای تولید مثل چکار باید کرد؟

سیگار نکشید:

کشیدن سیگار معمولاً سبب کاهش تعداد اسپرم و تحرک ضعیف می شود. تحقیقات اخیر نشان دادند زمانی که هم مرد و هم زن سیگار می کشند, احتمال ناباروری تا 64% بالا می رود.

مصرف حشیش :

 استفاده درازمدت از حشیش توسط مردان سبب کاهش اسپرم و سالم افزایش اسپرم و افزایش اسپرم ناقص می شود.

مصرف الکل:

 مصرف زیاد الکل سبب کاهش تولید اسپرم سالم توسط مردان می شود.

فعالیت شدید بدنی:

 فعالیت شدید بدنی سبب کاهش تولید اسپرم می شود.

ویتامین C:

 کمبود ویتامین C سبب می شود که اسپرم ها به هم بچسبند و این حالت سبب 16% موارد ناباروری در مردان می شود.

مصرف آنتی بیوتیک ها:

 بعضی از آنتی بیوتیک ها به طور موقت سبب کاهش تعداد و تحرک اسپرم ها در مردان می شوند. بعضی از این آنتی بیوتیک ها شامل اریترومایسین, نیتروفورازون یا نیتروفورانتوئین هستند.

تماس با سموم در محیط:

 تماس با حشره کش ها, سموم آفت کش, حلال های آلی, سرب, تشعشعات یونیزه, فلزات سنگین و مواد شیمیایی سمی سبب کاهش قدرت باروری در مردان می شود. مردانی که در محیط شغلی خود با این مواد سرو کار دارند, (چاپخانه ها, سرب, سموم کشاورزی, دستگاههای رادیولوژی و ... ) باید از پوشش ها و ماسک های محافظ استفاده نمایند.

تغذیه:

 سوء تغذیه و مصرف ناکافی غذاهای ضروری سبب اختلال در تولید و کار اسپرم ها می شود.

خنک نگه داشتن بیضه ها:

 بیضه ها نباید زیاد گرم شوند. سعی کنید شورت ها ی تنگ نپوشید. مردانی که مشکل ناباروری دارند, نباید از دوش آب گرم, سونا استفاده کنند و همچنین کار در محیط گرم برای آنها مفید نمی باشد.

فعالیت جنسی:

 فاصله گذاری در فعالیت جنسی (3 تا 6 روز در هفته), سبب افزایش حجم و قدرت باروری می شود. ولی اگر وقفه زیادی در فعالیت جنسی ایجاد شود, سبب می شود که اسپرم ها تخلیه شده و پیر و نا توان و کم تحرک شوند.

چه مواردی سبب اختلال در باروری مردان می شود؟

× کشیدن سیگار

× مصرف حشیش و مشتقات آن

× مصرف زیاد و دراز مدت الکل

× استفاده از داروهای استروئیدی آنابولیک (این داروها توسط افرادی که می خواهند دارای اندام های عضلانی حجیم شوند استفاده می شود, این داروها سبب می شوند که بدن نتواند هورمون تستوسترون را به طور طبیعی بسازد که سرانجام سبب کاهش تولید اسپرم خواهد شد. (بسیاری از ورزشکارانی که به عنوان دوپینگ از این داروها استفاده مکرر می کنند, دچار این مشکل خواهند شد).

× برخی آنتی بیوتیک ها (اریترومایسین, نیتروفورانتوئین و ...)

× داروی سولفاسالازین (این دارو برای درمان اختلالات گوارشی به کار می رود.)

× داروی کتوکونازول (ضد قارچ)

× داروی آزولفیدین (Azulfidine) – این دارو برای درمان بیماری گوارشی کولیت اولسروبه کار می رود.

× واریکوسل (کلافی از وریدهای اضافی دور لوله منی بر را می گیرند و سبب گرمی بیش از حد آن، می شوند که این حالت سبب آسیب رسانی به اسپرم ها و کشتن آنها خواهد شد.

× عفونت دستگاه تناسلی (مثل التهاب پروستات, التهاب لوله های اپیدیدیم در بیضه, التهاب بیضه (ارکیت).

× بیماری اوریون, (که سبب آلوده شدن بیضه ها می شود).

ضربات وارده به بیضه

× مصرف داروی دی اتیل استیل استرول (DES) توسط مادر در دوران بارداری (سبب کاهش اسپرم و ناهنجاری اسپرم می شود)

× تب

× شورت های سفت

× سونا, آب گرم, کار در محیط گرم

× تماس با آفت کش ها, حشره کش ها, اشعه ها, مواد رادیواکتیو, جیوه, بنزن, و فلزات سنگین.

× داروهای ضد سرطان (شیمی درمانی)

× نقص انسدادی در لوله منی بر

× صدمات وارده به کانال های اسپرماتیک در بیضه (به علت بیماری های سوزاک و عفونت کلامیدیا)

× سوء تغذیه و کم خونی, سل

× استرس شدید در زندگی