مقدمه
مکالمات، متمایل به سوی شنونده یا شخص می باشند. همچون دیگر امور محاوره ای، یک مکالمه، سخنگو را مستلزم به «مواجهه با محدودیت های زمانی و فشارهای اجتماعی تعامل رودررو» می نماید. یک مکالمه، یک رویداد حقیقتاً ارتباطی است که «مبادله ای پویا است که در آن، توانش زبانی بایستی خود را با مجموع درون داد اطلاعاتی – هم زبانی و هم پیرا زبانی – مطابقت دهند».
مکالمات، «با احوالپرسی ها شروع می شوند و از طریق حرکات منظم گوناگون، پیش می روند: نقش های گوینده و شنونده، درک می شوند، موضوعات عرضه می گردند، حقوق افراد برای حرف زدن، انگاشته می شوند، موضوعات جدید، مطرح می گردند، و در زمان مناسب، مکالمه به شیوه ای مناسب، خاتمه مییابد» و به بیان مختصر، گوینده و شنونده بایستی ابتکار عمل را به دست بگیرند، سؤال کنند، و یا مخالفت را در مکالمه، ابزار دارند؛ اعمالی که همگی شان مستلزم تسلط بر ویژگیهایی زبانی خاص بوده و می توانند «یادگرفته شوند». طبقهبندی مکالمه گزارش شده در اینجا، بر مبنای فرضیه قابلیت یادگیری می باشد.
طبق نظر محققان، کلاسهای تدریس مکالمه سنتی در هنگ کنگ، بواسطهء ویژگیهای زیر، شناخته می شوند:
درون داد: تمرکزی بر جنبه های رسمی زبان وجود دارد، و نسبت به فرآیندهای تعامل محاورهای – ازجمله جنبه های گروهی تعامل محاورهای، و مبحث مفاهیم و پیام های محاوره ای، توجه کافی مبذول نمیگردد. درون داد کلاس، معمولاً توسط معلم فراهم می گردد.
«اصلاح خطا و نظردادن در مورد آن»: خطاها و اشتباهات، در طی تمرین، بدون توجه به مساتل پیرازبانی، فقط و فقط توسط معلم اصلاح می شوند و احتمالاً بعد از آن دستخوش فراموشی می گردند.
«نقش معلم»: معلم، تنها منبع درون داد و نظردهنده بوده و اغلب مواقع، در تمرینات شرکت داشته و نقش غالب را در آنها ایفا می کند. به عنوان مثال شکل انجام کار بدین گونه است که معلم، الگوی خاصی را ارائه می نماید که بوسیله پاسخ دانش آموز دنبال می شود و در پایان، پاسخ دانش آموز بوسیله معلم ارزیابی می گردد.
جهت پرهیز از جنبه های نامطلوب یک کلاس تدریس مکالمه سنتی، برنامه فوق، شامل ویژگیهای زیر می باشد:
مشکل گشایی واژگان به همراه دانش آموزان به عنوان یک منبع درون داد (پرداختن به ویژگیهای 1 و 3 بالا)،
استفاده از آغازگرهای مکالمه که جملات بیان کننده یک نظر، ارائه دهنده یک پیشنهاد، و یا توصیف کننده یک واقعیت میباشند، جهت ایجاد ارتباط واقع گرایانه (پرداختن به ویژگی 1 بالا)،
نوار ویدئویی گرفتن از تمرینات محاوره ای دانش آموزان در غیاب معلم از مکالمه، جهت به حداقل رساندن دلهره شاگرد، و به حداکثر رساندن مشارکت وی (پرداخت به ویژگیهای 2 و 3 بالا).
مرور نوارها برای بازخورد عمیق خود و همسالان، ضمن مشارکت فعال دانش آموز در فرآیند یادگیری (پرداخت به ویژگیهای 2 و 3 بالا).
برنامه فوق، «تعاملی» است، زیرا اجازه مکالمات آزاد با کمک موضوعات و واژگان کارآمد تر را می دهد. این برنامه، مابین معلم و دانش آموزان، در توسعه منابع درون داد، و مابین دانش آموزان در فراهم آوردن نظراتشان در مورد یکدیگر، «جمعی» (گروهی) است. همچنین یادگیری «فکورانه» را از طریق واداشتن دانشآموزان به پر کردن ورقه تمرین جهت ارائه نظرات خود و همسالان، ترغیب و تشویق می نماید.
روش ها:
هدف از این تحقیق، ارزیابی کارآیی این برنامه – با ارجاع خاص به استفاده از آغازگرها، تکنیک های مشکل گشایی گروهی، تمرینان ویدئویی در غیاب معلم، و ارائه دیدگاههای خود و همسالان – بود.
از طریق ارائه، تمرین و مرور، هدف این بود که دانش آموزان حاضر در این برنامه انگلیسی محاوره ای:
پویش های محاوره ای (بلندی (صدا)، میزان مشارکت، وقفه ها، هم پوشانی و قطع ارتباطی، برگشت و زبان تن) را عملی سازند،
واژگان محاوره ای را از طریق مشکل گشایی گروهی و تشویقهای معلم، شکل بخشند،
از واژگان . ریزمهارتهای مناسب (فرم ها و عملکردها) جهت آغاز، تداوم، و اتمام یک مکالمه استفاده کنند.
«آزمایش شنونده ها»
هفت مورد تحت بررسی، همگی اهل هنگ کنگ بوده و در حال یادگیری زبان انگلیسی، به عنوان یک زبان کمکی بودند. آنها دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی و انسانی، دانشکده بازرگانی، و دانشکده علوم و فن آوری بودند که به «برنامه نهاد انگلیسی» پلی تکنیک شهری هنگ کنگ در سال اول، معرفی شدند.
شیوه انجام کار
«در خصوص برنامه»
برنامه آموزش انگلیسی محاوره ای گزارش شده در این مقاله، به مدت 15 ساعت که در طی 8 هفته تقسیم شده در ساعت اول برنامه فوق، نیازهای موجود در بخش مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. تحلیل فوق، شامل پرسشنامه ای در خصوص توانش محاوره ای، و یک تکلیف نوشتاری در خصوص نیازها و توقعات بود. در دومین ساعت از این برنامه، دانش آموزان آزادانه به دو گروه تقسیم شدند، و دو مکالمه ضبط شده با استفاده از آغازگرهای 1a و 1b، به عنوان پیش تست، در اختیارشان گذاشته شد.
در 10 ساعت که نیازها مورد بررسی قرار گرفت، دانش آموزان از طریق تشریح، درون داد صوتی – تصویری، فراخوانی اطلاعات در خصوص برنامه های تعاملی روزمره دانش آموزان، سازگارسازی اشکال و عملکردهای بیانات محاوره ای، و نقش بازی کردن ها، با ریزمهارت های محاوره ای، آشنا شدند. آنها همچنین با یک واژگان کاری برای انگلیسی محاوره ای، از طریق مشکل گشایی گروهی، آشنا گردیدند.
در هر درس، دانش آموزان دو گروه را شکل داد، و به آنها، دو موضوع برای شروع مکالمه (موضوعات 2-5 در پیوست 8) جهت تمرین آزادانه، ارائه گردید. در عین حال، از عملکرد آنها در غیاب معلم – که پس از شروع مکالمه، به اتاق کنترل واقع در لابراتوار ویدئویی رفته بود – نوار ویدئویی تهیه شد. دانش آموزان از ابتدا اطلاع داشتند که از عملکردشان جهت مرور، فیلمبرداری خواهد شد. سپس، آنها نوارهای ویدئویی را مرور کرده و یک بستر کاری را جهت پیگیری کثرت استفاده مناسب از ریزمهارتهای محاوره ای، و جهت جمع آوری نکات کلی در خصوص سخنگوها، پر کردند. معلم نیز در پایان مرور فوق، نظرات خود را در قبال عملکرد ایشان، ارائه نمود.
در ساعت سیزدهم، دانش آموزان دو مکالمه ضبط شونده را با آغازگرهای 1a و 1b، مجدداً به عنوان یک تست نهایی، صورت دادند. آنها قبل از این نمیدانستند که این دو موضوع را، مجدداً در این هفته مورد استفاده قرار خواهند گرفت. در ساعت چهاردهم، دانش آموزان به ارزیابی این امر پرداختند که چه کارهایی را در این برنامه آموزش انگلیسی محاوره ای انجام داده اند؛ اینکار با استفاده از یک ارزیابی سه قسمتی صورت گرفت که قسمت اول آن شامل یک بررسی پرسشنامه ای در خصوص کارآیی برنامه، و قسمت دوم آن شامل یک نگارش 20 دقیقه ای نظرات و احساساتشان در خصوص برنامه فوق بود.
و در ساعت پایانی، از دانش آموزان خواسته شد، یک فرم مخصوص (قسمت سوم ارزیابی) را خودشان، جهت تعیین اهداف خاص و واقع بینانه شان از تداوم حضورشان در این برنامه برای بهبود توانایی محاوره ای شان در آینده، پر نمایند.
«ارزیابی برنامه»
جهت ارزیابی برنامه، شیوه های زیر درون تحقیق فوق گنجانده شدند:
یک تست اولیه و یک تست نهایی جهت مقایسه آموخته ها، انجام پذیرفتند.
تمرینات، جهت ارزیابی روند کار، فیلمبرداری و ارزیابی شد.
یک شرح حال فردی – شامل از نمرات تست اولیه، شرح روند کار و تست نهایی – برای هر دانش آموز، تهیه گردید.
یک نظرخواهی از دانش آموزان در خصوص نیازها و توقعات آنها قبل از شروع کلاس آموزش انگلیسی محاوره ای. و در پایان دورهء آموزشی فوق – بر اساس دو پرسشنامه و دو فرم نگارش پر شده توسط آنها – صورت پذیرفت.
در انتهای دوره هر یک از دانش آموزان یک فرم مخصوص برای تعیین اهداف آتیشان برای پیشرفت در زبان انگلیسی تنظیم کردند.