مقاله ارتباط با پایگاه داده‌ های Access در Visual Basic

پیشگفتار :

ما در عصری زندگی می‌کنیم که آن را عصر اطلاع رسانی یا قرن ارتباطات نامیده‌اند، لذا می‌توان اذعان نمود که کامپیوتر بهترین ابزار ارتباطی در آن عصر می‌باشد. امروزه کامپیوتر نه تنها به عنوان یک وسیله شخصی یا ابزار گروهی خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد، بلکه به عنوان یک وسیله ارتباطی مهم در جهان مطرح می‌باشد و به همین دلیل است که کاربرد آن روز به روز در جهان گسترش می‌یابد به گونه‌ای که در همه کشورهای جهان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد.

با گسترش کاربرد کامپیوتر در جهان این رشته به صورت گسترده‌ای در زمینه‌های مختلف توسعه یافته و هر روز نیز به این گسترش افزوده می‌گردد.

پیشرفت سریع تکنولوژی، به ویژه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) روز به روز چشم اندازها و افق‌های روشن‌تری را جهت تسخیر قلل علمی، فنی و صنعتی و حل مشکلات و مسائل بشر ارائه می‌کند و تک تک افراد جامعه را به تلاش مضاعف در کسب مهارتهای رایانه‌ای و کاربرد آنها در سایر علوم ملزم می‌سازد، به نحوی که امروزه افراد و جوامع ناتوان در بکارگیری فن آوریهای جدید رایانه‌ را بی سواد تلقی می‌کنند. یکی از رشته‌های علمی مفید در زمینه کامپیوتر کار با پایگاه داده‌ها و نرم افزارهای بانک اطلاعاتی است که در زمینه‌های مختلف تجاری و اداری و وب سایت و ... کاربرد دارد.

از این نرم‌افزارهای می‌توان به ORACLE ، ACCESS , MS SQL SERVER, MS SQL اشاره نمود.

ACCESS یک نرم افزار بانک اطلاعاتی قوی و آسان است که بسیاری از کاربران بانک اطلاعاتی تمایل زیادی به استفاده نرم افزار خوب و سودمند بهره گرفته شده است.

زبان برنامه نویسی BASIC نیز به دلیل راحتی و آموزش سریع و آسان از گذشته دور مورد استقبال بسیاری از کاربران و برنامه نویسان بوده است.

زبان VISUAL BASIC نسخه تحت ویندوز زبان Basic است که البته بسیار قوی‌تر و پیشرفته‌تر از نسخه تحت DOS آن عمل می‌کند و بسیاری از برنامه‌های پیشرفته و سطح بالا و پیچید ه مورد نیاز شرکت‌های بزرگ به ویژه برنامه‌های چند رسانه‌ای (Multi Media) با آن استفاده ازآن نوشته می‌شود.

من نیز در این پروژه درسی از این زبان قوی که دارای قابلیت ارتباط با بانک اطلاعاتی به نحو مطلوبی است، بهره گرفته‌ام.

اصل و پایه پروژه من نحوه ارتباط با پایگاه داده‌ها، در یک زبان سطح بالا است که شامل باز کردن بانک اطلاعاتی،دیدن اطلاعات موجود در بانک اطلاعاتی، ویرایش یا حذف داده‌های بانک اطلاعاتی، ذخیره داده‌های جدید در بانک اطلاعاتی و لیست کردن داده‌های بانک اطلاعاتی طبق خواسته و نظر کاربر می‌باشد.

بانک اطلاعاتی برنامه من مربوط به یک فروشگاه نوت بوک می‌باشد. در این فروشگاه علاوه بر خود نوت بوک، کیف نوت بوک، لوازم جانبی نوت بوک یا PC، اجزاء اصلی داخل نوت بوک یا PC و نیز خود PC عرضه می‌شود.

برنامه VB در این پروژه طبق Query های خاصی که در ارتباطش با بانک اطلاعاتی ACCESS درخواست می‌کند، لیست‌های متفاوتی از اطلاعات آن را به نمایش در می‌آورد.

نرم‌افزارهای مورد استفاده :

1- Microsoft Access 2003

از برنامه‌های مجموعه office 2003 Microsoft

2- Microsoft Visual Basic

از برنامه‌های مجموعه Microsoft Visual Basic studio 6.0

مقدمات Visual Basic

مفاهیم اولیه

روش‌های برنامه نویسی معمولاً به دو نوع کلی تقسیم می‌شوند:

* برنامه نویسی تابع گرا یا ساخت یافته

* برنامه نویسی شی‌ءگرا

الف) برنامه نویسی تابع گرا یا Procedural : این روش برنامه‌نویسی متن گرا نیز نامیده می‌شود روش قدیمی تری است که مبتنی بر توابع می‌باشد و معمولاً یکی از توابع اصلی است. با شروع برنامه، کنترل برنامه به اولین دستور تابع اصلی رفته و به ترتیب شروع به اجرای دستورات، از اولین دستور تا آخرین دستور تابع، می‌کند و مواقعی هم ممکن است فراخوانی‌هایی به یک یا چند زیر برنامه داشته باشد که با هر بار فراخوانی، کنترل برنامه به ابتدای تابع مورد نظر رفته و دستورات آن تابع را به ترتیب اجرا می‌نماید آن گاه با اتمام دستورات تابع مذکور، کنترل برنامه به ابتدای تابع مورد نظر رفته و دستورات آن تابع را به ترتیب اجرا می‌نماید آن گاه با اتمام دستورات تابع مذکور، کنترل برنامه به دستور بعد از دستور فراخوانی برمی‌گردد و روال برنامه تا رسیدن به آخرین دستور تابع اصلی ادامه می‌یابد. بعد از اجرای آخرین دستور تابع اصلی یا رسیدن به دستور خاتمه‌ی برنامه، برنامه پایان می‌پذیرد؛ مانند اکثر زبان‌های برنامه نویسی که تا به حال با آن کار کرده‌ایم، که از جمله بیسیک، پاسکال و C.

ب ) برنامه نویسی شیء گرا (Object Oriented): برنامه نویسی شیء گرا دارای اصول و ویژگی‌هایی است که با پیدایش ویندوز ومفاهیمی چون «چند وظیفه‌ای» که در آن سیستم عامل وجود دارد، مطرح شد. در این روش، بر خلاف روش قبلی، به جای استفاده از تابع اصلی که وظیفه‌ی کنترل تمام برنامه را بر عهده دارد از مفاهیمی هم چون کلاس، خصوصیت و شیء استفاده می‌شود. بنابراین برای یادگیری بهتر این روش نخست باید با مفاهیم گفته شده آشنا شویم.

در محیط زندگی با مفهوم شیء آشنا هستم. همان طور که می‌دانید یک شیء چیزی است مادی که دارای خصوصیاتی است، از جمله این که می‌تواند در مقابل برخی اتفاقات که ممکن است برایش رخ دهد از خود واکنش‌هایی نشان دهد. پس با این حال می‌توان گفت که هر شیء به همراه سه جنبه‌ی زیر شناخته می‌شود :

خواص

رفتار یا متد

روابط

خواص ویژگی‌هایی است که مشخص کننده‌ی حالت فعلی شی‌ء است؛ برای مثال می‌‌توان گفت رنگ یک میز قهوه‌ای است یا قد یک شخص 170 سانتی‌متر بودن قد خواص آنهاست.

رفتار یک شیء نحوه‌ی پاسخ آن شیء در مقابل رویدادهایی است که ممکن است برایش رخ دهد. برای مثال شیء میز در مقابل رویداد وارد آمدن نیروی بیش از حد بر آن می‌شکند (رفتار). حال خودتان مثال‌هایی را برای شیء یک شخص و رویدادهایی که می‌تواند برای وی اتفاق افتد و رفتارهای متقابل او بیابید. توجه داشته باشید که ممکن است شیء خاصی در مقابل بعضی رویدادها هیچ رفتاری از خود نشان ندهد. این در صورتی است که برای رویداد مورد نظر هیچ رفتاری تعریف نشده باشد. روابط هر شیء نیز نشان دهنده‌ی ارتباط آن شیء با اشیای دیگر است. به عنوان مثال، یک شخص می‌تواند مالک یک شیء مانند میز باشد که در این صورت رابطه‌ی مالکیت بین شیء و شخص برقرار است.

اشیایی که در دنیای واقعی وجود دارند، از انواع متفاوتند. حتی اشیای هم نوع ممکن است خصوصیات، رفتارها و روابط متفاوتی داشته باشند. با توجه به این نکته، برای شیء‌ها تقسیم بندی خاصی را در نظر می‌گیریم و اصطلاح کلاس را تعریف می‌کنیم. کلاس مجموعه‌ی تمام اشیای هم نوع است. هر چند این شیءها خواص، رفتار و روابط متفاوتی داشته باشند.

مثلاً انسان یک کلاس است و هر شخص به خصوصی از این مجموعه شیئی از کلاس مذکور تلقی می‌شود. با توجه به تعاریف و مفاهیمی که در بالا ذکر شد می‌توان روش برنامه نویسی شی‌ء گرا را به صورت زیر بیان کرد:

هر برنامه‌ی شیءگرا شامل تعدادی شیء با خواص و متدهای متفاوت است به طوری که روابط خاص بین آنها برقرار می‌باشد.

متدها مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های برنامه نویسی هستند که باید در هنگام بروز رویدادهایی آشکار شوند. مجموعه‌ی این دستورالعمل‌ها رفتار آن شیء را در برابر رویداد به خصوصی نشان می‌دهند.

تاریخچه‌ی زبان BASIC

BASIC ، سر نام کلمات Beginner’s All-purpose Symbolic Instruction Code به معنی زبان همه منظوره برای افراد مبتدی است. این زبان برنامه نویسی، به دلیل سادگی ساختاری، از محبوبیت زیادی برخوردار است. یک هنرجوی مبتدی که آشنایی زیادی با رایانه و برنامه نویسی ندارد، پس از آموزشی کوتاه، قادر خواهد بود که این زبان را یاد گرفته، امکان نوشتن برنامه در محیط این زبان برنامه نویسی را به دست آورد.

زبان برنامه نویسی BASIC با ارائه‌ی VISUAL BASIC جان تازه‌ای گرفت و دوباره رونق یافت. به همین دلیل، به عنوان یک زبان برنامه سازی پایه‌ای در دوره‌ی آموزشس رایانه شناخته شده است. هنرجو، با آموختن این زبان، با اصول برنامه سازی و همچنین برنامه نویسی در محیط VISUAL BASIC , QUICK – BASIC  آشنا خواهد شد.

در هر زبان برنامه سازی اگر مقدمات آن زبان را بیاموزید،نوشتن برنامه‌ها در آن ساده خواهد بود.

مقدمات یک زبان عبارتند از : انواع داده‌های موجود، چگونگی تعریف متغیرها، انواع عملگرها، دستورهای شرطی، انواع حلقه‌های تکرار و دستورهای ورودی / خروجی.

کار با ویژوال بیسیک

محیط ویژوال بیسیک ساده است. این محیط که از جمله محیط‌های توسعه یافته‌ی مجتمع یعنی (Integrated Development Environment) IDE می‌باشد، به برنامه نویسان امکان می‌دهد که برنامه‌های تحت ویندوز خود را بدون نیاز به استفاده از برنامه‌های کاربردی دیگر، اجرا و خطایابی کند.

آشنایی با محیط ویژوال بیسیک

بعد از اجرای برنامه ویژوال بیسیک، کادر محاوره‌ای New project به نمایش در می‌آید که در این کادر به برنامه نویس امکان انتخاب یکی از انواع برنامه‌هایی را می‌دهد که می‌‌توان در VB ایجاد کرد.

نوع Standard EXE که به طور پیش فرض در این کادر انتخاب شده است به برنامه نویس امکان می‌دهد که برنامه اجرایی استانداردی را ایجاد نماید (برنامه‌های اجرایی استاندارد از اکثر خصیصه‌های ویژوال بیسیک استفاده می‌کنند).

کادر محاوره‌ای New project  شامل سه زبانه (Tab) است :

برگه New : جهت ایجاد یک پروژه‌ی جدید

برگه‌ی Existing : برای باز کردن پروژه‌ای که از قبل وجود دارد.

برگه‌ی Recent : لیستی از آخرین پروژه‌های باز شده یا ایجاد شده را نشان می‌دهد.

تعریف پروژه (Project) :     پروژه عبارت است از مجموعه‌ی فایل‌هایی (فرم، برنامه و ...) که در کل یک هدف واحد را دنبال می‌کنند. کدهای برنامه، مشخصات ظاهری برنامه و احتمالاً فایل‌های بانک اطلاعاتی در این مجموعه از فایل‌ها قرار دارند.

برای باز کردن یک پروژه بر روی آیکن Standard . exe دابل کلیک کرده و یا روی آیکن، کلیک کنید، سپس کلید Enter و یا دکمه‌یOpen را فشار دهید. با باز شدن پروژه، کادر  تبادلی بسته شده و وارد محیط IDE می‌شویم. این محیط دارای چندین پنجره؛ یک میله‌ی منو و یک میله‌ی ابزار است که مشابه میله‌های منو و ابزار در اکثر برنامه‌های تحت ویندوز است.